Aurelii Augustini Milliarii ... Ad leges Tituli Digestorum de diuersis Regulis Iuris Antiqui notae, seù Breues Commenrarij

41쪽

tem Cod. de eaducit. tollen.

b His, quorum in potestate s mus oec. Si cum dies legati cedo. re inciperet, alieni quis iuris est debetur ijs legatum, quorum iu- 'ri fuit subiectus. Et ideo si purum legatum fuit, & post diem legati cedentem liber factus est, apud dominum legatum relinquet dicta it. Si post diem s. circa finem c Eodem casu. Mortui. . s. nobis.

d Ndm ct sub conditione stipu- i

lantes oec.Sub conditione stipulan- lteS, Omnimodo eis,quorum in po- ltestate sumus, adquirimus, etiam lsi liberatis nobis potestate dona ni, conditio existat . Quia in stia lpulationibus id tempus spectatur, quo contrahimus non omnes=fh.α jlEt quod in nostra lege dicitur in i seruo , obtinet etiam in filiolamia litas. Si enim filiusfamilias sub lconditione stipitiatus, emanciP aliis fuerit, deinde extiterit condiatio, patri actio competit, propter fiam dictam rationem Si filis

42쪽

Lex XIX. Vlpianus lib. xxiv. ad Sabinum.

'hi cum a) alio contrahit, vel est, vel delatis non ignarus conditi nis b eius . Heredi autem hoc imputari non potest, Him non Donte cum legatari s contrahit. g. Non Dire c exceptio doli nocere his ,

quibus voluntas temtoris non re- , fragatur. α

a ' Vi cum alio tantrahit oc. Reus qui stipulanti promittit , vel est, vel debet esse non ignarus conditionis stipulatoris. Et ideo si filiolamilias promiserit , patri eius soluere dobet , non filio sine patris volunta te . Sed si filiolamilias soluerit , cum ignoraret eum esse filium s milias , an liberatur Minime , quia debuit esse non ignarus con ditionis stipulatoris. Itaque Pa tri integra est actio. Nonnunquam tamen iusta est huius rei ignorantia, ut in L 3. f. ad Senat. Conf m'

43쪽

eed, Sed culpatur regulariter. Simili modo, si filio familias ab herede legatum sit, heres soluere patri debet, non filio Daisi nomin

tim filio solui iusserit Testator:

Tunc cnim heredi non imputatur, cur non patri, sed filio potius seu uerit , i. si usfructus Is g. Si ita quis F. quando dies legat vel fide com. ced. Sed si nominatim filios luere iussus non sit, & ignorans eum esse filium familias, ei soluerit, heredem liberari placet, quia heredi haec ignorantia imputari non potest , cum non sponte cum legatariis contrahat. Idest, cum non ipse legatarios faciat, sed in eos incidat, per additionem hereditatis . Cuiac. hic, o obseruat.

lib.7. cap. 36.b Conditionis eius status eius.

Puta paterfamilias sit, an filiusfamilias, seruus, an liber.c Non solet exceptio doli Oe

Si Testator nominatim ius ierit filiolamilias legatum solui : patri agenti obstat exceptio doli mali, quia

44쪽

quia contra voluntatem defuncti petit, dicta l. Si ususfructus 1 q. s. Si ita quis j quando dies legat. vel fideicomm. ceri L apud Celsum q. g.

Sed si filio familias legauerit , neque adiecerit, ut ei solueretur, pa tri non obstat exceptio, quoniam ei voluntas Testatoris non refragatur,imo sunragatur potius,quia contemplatione eius filio relictum videtur. Idem Culac. hic. Potest etiam in hoc g. speciessis poni : L gatum tacite adimitur si capitales , vel grauissimae inimicitiae ii ter Testatorem, & Legatarium superuenerint, & legatario petenti legatum, obstat exceptio doli mali, quia contra voluntatem defuncti petit. Sed si ante mortem iterum in amicitiam redierint Te stator , & Legatarius, legatum redintegratur, leg. 3. s. Non s uim autem , O l. F. de adisti vettransferi legat. Hoc igitur casu Legatario petenti legatum , excerptio doli mali non nocet , quo

45쪽

niam ei voluntas Testatoris non

refragatur. I .

Lex XX. Pomponius libro septimo ad Sabinum.

tapintici a dubia interpretatis liat bertatis est, fecundum libertatem respondendum est

a Voties dubia m. Si quis

seruo pignorato directam libertatem dederit: licet videatur iure subtili inutiliter reliquisse: attamen quasi ei fideicommissaria libertate relicta, seruus petere portest, ut ex fideicommisso liber fiat. Fauor enim libertatis suadet , ut interpretemur,& ad libertatis pra sationem accedere testameti ver-ha , quasi ex fideicommisso fuerit seruus liber esse iussus . Nec enim ignotum est, quod multa contra Iuris rigorem pro libertate sunt constituta, t. generaliter et q. s

quis seruo is de fideicomm. liberi. Aliud exemplum sumi potest ex c

46쪽

Cum inter veteres I . c' de sole. liberi. Vbi, cum inter veteres dubitaretur , an in ventre existenti per fideicommissum posset libemtas relinqui: Iustinianus , libertatis fauore, statuit , quod ei directo , & per fideicommissum posset libertas relinqui: Et si plures nascerentur , omnes essent liberi.

Lex XXI. Vlpianus lib. xxvij.

ad Sabinum.

quod minus es non licere .

a NT On debet, cui licet oeci IN Si creditor concesserit donare, & vendiderit debitor, repelletur creditor, l. sicut 8. g. si permiserit Τ. uibus mor. pigmvel h non sola. Similiter qui potest alienare, etiam pignorare pO

bus . Item, cum Testamento re

47쪽

talei credi potest ea etiam remis sa , quae donationes mortis causa prohibent , l. Marcellus 13. F. de mortis cau. don. Ad alias quoquo lspecies quamplurimas haec nostra lRegula referri potest. & praesertim ad eam, quam habemus in LI. S.

s ita .s de Statu liberis, quae lex ldesumpta est ex eodem Vlpiani li-

bro 27. ad Sabinum , ex quo fuit .desumpta Regula nostra. Si ergo i ita sit libertas seruo data, si quin- quennio heredi seruierit: deindo heres non pateretur eum sibi seruire , non itatim perueniret ad libertatem : quasi quinquennium praeterijsset: Is enim , qui non patitur quem sibi seruire, postea pati potest intra quinquennii tempus. Non enim debet, cui quod plus est licet, quod minus est non

licere. '

b Cui plus licet. Daliis legitur : Cui quod pluo est licet .

48쪽

Lex XXII Vlpianus lib.xxviij.

ad Sabinum. In personam a semilem nulla cadit obligatio .

ui ex delictis quidem obiugantur: & si manumittantur, obtrugati remanent. Ex contractibus autem ciuiliter quidem non obligantur, sed naturaliter obliga tur . L Serui 13. 1. de oblig. O are. g. Generalitera .

Generaliter bὶ probandum est, ubi-- cumque in bona fidet iudiciu confertur in arbitrium domini, vel co procuratoris eius, d) conditio, pro boni viri arbitrio hoc habendu esse. b Generaliter probandum est, . Venditione serui facta in rationes domini computasset arbitrio in placuit,magis in viri boni arbitrium id collatum videri, quam in do-. B mini,

49쪽

inini, L haec venditio 7. F. de κοα-

trahenda emptione.Generaliter enim probandum est&αc Vel procuratoris eius. Idem est si conferatur in arbitrium e

tranei.

d Conditis. Hoc est, qualitas alicuius rei approbanda vel in probanda , utique iam obligati

ne contracta.

Lex XXIII. Vlpianus libro

xxix. ad sabinum .

Contractus a quidam dolum malum duntaxat recipiunt, quidam ct δε- tum , ct culpam. Dolum i bin ta tum , depositum c) precarium: dolum db oe culpam, mandatum, commodatum, venditum, pignori' acceptum, locatum, item dotis datis , tutelae , negotia gesta. In his e) quiadem ct iligentiam . Soci tas f) ct rerum communis, O dolum D O culpam recipit. Sed haeo iid, nisi si quid nominatim conia uenit, vel plus , vel miniis in D

50쪽

Tegem enim contractus dedit, e . cepto eo , quod Celsus putat, non

valere , si i conuenerit, ne dolus praestetur: hoc enim bonae fidei

iudicio contrariu est,ct ita utimur. Animalium vero casus, mortes ,

fugae feruorum , qui custodiri non l) solent , rapinae , tumultus, in

cendia , aquarum magnitudines ,

praestantur

a Ontractus , quidam dolum I malum oeci Dolus inalus est, omnis calliditas, fallacia, machinatio, ad circumueniendum, fallendum, decipiendum alterum adhibita, L 1. s. Dolum p . de dolo malo. Culpa duplex est, alia lata, alia leuis . Lata iterum duplex, alia, quae dolo proxinia est, dolumque habet admixtum alia, quae ex supina , & crassa ignor tione prouenit. Priorem illi com-

gulis e tractibus : nam hoc femnabitur, quod initio hin conuenit.