De montium inter Vistritium et Nissam fluvios sitorum flora

21쪽

cet. gonam arborum frondentium plus 1900 pede comprehendere. At vero notandum St, Silesiam provinciam ex supra memorata Otanico-geographica distributione onarum propiu abeSSe a sui septentrionali Zonae silva frondoSae, quam a meridionali, quod praeter situm geographicum demonStrat, quod medio calor Silesiae, quum hujus onae calorem 6 12 in eis. esse statuant ), Summum ς' Celes tribui potest. Inde quoque intelligi potest, cur in omnibus bo-tanico-geographici commentationibus de Silesia scrip ti superior sinis regionis silvae frondosae infra 900 pedum positus Sit ). Fine Superiore enim 1900 pedum assequitur haec regio demum, in terriS, quae magis ad meridiem vergunt, ut in Austria, in avaria meridionali et et quanto longius progredimur ad

Septentrionem eo magi deScendunt, dum silva frondosa raro occurrit, denique Plane VaneScit quo magis vero ad meridiem venimus, ad eo altiorem finem ascendit silva frondosa Fagus silvatica L enim apud Romam non ni Si in Superioribus montibu provenit, ut in monte ArtemiSio , Genaro , in Hispaniae provinciis, in Cantabria, Arragonia, Catalonia, in Pyrenaeis montibus in regione subalpina et alpina tantum ). Sed ut tineae caloris si e ISotherme, ISOchimene, Isothere paribus intervallis non distant a gradibus latitudinis septentrionalis, ita finis silvarum frondosarum his gradibus non terminatur. Ut agus Silvatica, quae prope Regimontium qui locus est sub gradu 55.

latitudinis septentrionalis evaneScit', OccaSum Solis versu usque ad meridionalem orwegiae partem et ad Scotiam Edinburg progreditur, Orientem VerSUS assequitur in Caucasia terra gradum tantum quadrageSimum tertium. Addam, quod Quercus, quum in Silesia ad montes non ascendit, quo Fagia Silvatica, multo magis in Septentrionem penetrat, quam haec, et

M. isner Synopsis orae Cervimontanae, diSsertatio. Don Mariano de Arno, Mena acad. de scieno de adrid

22쪽

in gradu exageSimo demum, quin etiam iii candina- Via Supra hunc gradum, finem liabet ). Re vera autem pinetum praevalidum, quod nos dicimus praevalirend incipere ab altitudine 1000 1200 pedum, imprimis monte nostri docent, qui, quum Subito surgant e campo uiduicensi et Reichenbachensi, cujus altitudo summum 1100 pedes SSequitur, Pinetum praevalidum occurrit, ut praecipue apud PagOS, PeterS-waldau et Langetibielau , ubi hac altitudine planitiem terminari facile unus quisque ui oculi PerSpicere potest. Aliis vero locis regione non tam distincte Separata VidemuS, quam in territori noStro, quo nullus transitus fit. Itaque eo majore jure illam altitudinem planitiei finem statuere mihi videbar, quod aliis in locis, quibus montes, multis promontorii Praemissis, leniter atque paullatim ascendunt. Quae cauSafuerit, cur hae regiones in alia conmientatione bota-nica aliter definitae sint, et in inseriore Pini umilionis fine, ubi montes valde procliviter ad cacumina Vrgunt, Omne jamdudum convenerint. In montibus verono StriS, quamquam supra altitudinem mille pedum

silvae frondosae atque eontinuae Occurrunt, tamen nouinjuria me dicere posse duxi, finem Superiorem Silvae frondosae praevalidae mille pede non tranSgredi, quod, quum rariu obveniunt, tum, Si pinetUm TeSpiciS, Parum late patent. Itaque habemus in montibus nostri dua regioneS,

I Regio planitiei Regio frondea - 1000 ,2 Regio montana Regio pineah 1000-3160 ,

qua nune curatiu explicare Conabor.

I. Regio planillet Regio frondea - 1000 .

Haec regio, quum parvum altitudinis spatium contineat, tum parum in latitudinem patet in nostro territorio, quoniam maxima territorii pars plus mille pedes alta est. Orientalis enim tantum ars, ampuS Uid uicensis et Francosteiniensis, illam altitudinem non tranΗ- Berghaus, physi halischer Atlas.

23쪽

17greditur, itaque in describenda hac regione horum locorum tantum ratio habenda est.

Praecipuus locus vel forma egetationis Vegetationsform est ager Cujus quum solum fertilissimum sit, fructus optimi sunt. Secale Cereale L. et diversae Tritici specie imprimis coluntur, quod Triticum praesertim in campo Francosteiniensi magna bonitatis et foecunditatis fama ruitur Minor est cultura Hordei vulgaris, Venae Sativae et Solani tuberosi. Planturum agrestium et arvensium huic regioni propriae Sunt hae Adonis aestivatis, dium Vineale, Camelina silvestris, Cerinthe minor, Delphinium Consolida, alcaria Rivini, age stenopeiala, erniaria glabra Holosteum umbellatum Hypericum humifusum, Hypochaeris glabra, inaria arvensis, Muscari comΟ- Sum MilL, Melampyrum arvense, unicum rus Galli, Papaver dubium, Polygonum lapathifolium si agreSte, Ranunculu arvensiS, Sagina petata, Saxifraga tri- dactylites, Silene noctissora, Veronica hederaefolia, Vicia tenui lia. Deinde, quamvis nonnullis locis hujus regioni finem Superiorem transgredienteS, hae Species potiSSimum Dominaudae: AnchuSae arvenSis et

officinalis, Convolvulus arvensis, Echium Vulgare Euphrasia donlites, Filagines arvensis et germanica, Galeopsis Ladanum, Synapis struensis, Trifolium

procumbenS.

Secundam vegetationis formam exhibet haec prima regio pratum, quod in aliis locis ut prope PagOS,

,,Langenbielau , Tarnau , ,BriesnitZ Plus Centum jugera se extendit, alii Vero locis aliquanto minus. Irrigantur autem riVi non parvis a montibu deScendentibus prope pago , Langetibiel au et Tarnau illo loco rivo ,Κlinkenbach hoc ri Vo , PRUSebaeli . Item Prope Lampersdorf et Briesntig variis rivi prata videmus perfusa. Qui riVi, quum VeriS tempore, niVe montana liquefacta, aqua abundent, SaepiSSimeque alVeUm excedant, inundante praebent pratis humorem idoneum.

24쪽

Iris sibi rica et Barbarae stricta, Atidr. Ubi vero in locis, in quibus iae prata rivis perfluuntur, fruticeta, potisSimum ex Alno glutinosa Carpino Betulo, Rhamno frangula compo Sita occurrunt, ut apud , Erie SuitZ , plu minusve crebro exstant: Spidium Thelypteris, Gladiolus imbricatus, Peucedanum paluStre, Rumex Hydrolapathum, Spirae Ulmaria, halictrum angu Sti- folium Valeriana officinatis. In Similibus loci prope ,Nits ohendors ali pentandra L. invenitur.

Praeter hoc genus prati deprehendimus siccum pratum, Sed non nisi minora spatia percurrit. Cui generi primae regionis Sunt propriae Care glauca, Hieracium pratense ausul, Holcus lauatus, Medica-gines sativa et lupulina, nonis hircina, Polygala co-mOSa, Rume CriSpuS, Scorgonera humilis, Senecio

Jacobaea Silaus pratensis, Spirae fispendula, Tragopogon orientalis, Trifolium fragiferum.

Ad declivia sicca aprica, gramin octa, ad Viarum limites cet hae Specie potiSSimum se octiendUnt: Avena pubeSeen S, Bromus inermis, CeraStium Semide-candrum, Coronilla varia Dipsacus silvestris, asione montana Malva Ab ea, aesturtium silvestre, Turritis glabra, Verbas cum Blattaria, Verba se LychniteS, Euphorbia sula Artemisia campestris, Salvia pratensis, Botryclitum Lunaria SH Saepe quoque haec graminosa frutices osserunt, qui conStant praecipue ex Evonymo europaea Bliam no Frangula, Rubo caeSio, Bo Si canina, rubiginosa, runo spino Sa Viburno Opulo.Quum autem laxima regioni primae par agrOS praebeat, et magnum Spatium prata quoque 2CUPent,

Silvam parum tantum patere intelligitur, quamquam prioribus temporibus Silvam praevaluisse Varia VeStigia docent. Silvae hujus regionis arbore Sunt Praecipue Altius glutinosa, Betula alba, Fraxinu excelsior, opulus tremula, Quercus Robur, Quercu pedunculata Tilia arvisotia, linu campeStri S, et. , quarum Quercus Robur extra sines regionis fruticis formam plerumque exitibet, Quercu pedunculata ero vi altitudinem 800 pedum transgreditur. 1VenimuSenim hanc Quercus Speciem praecipue ad fluviorum Vistriti et Deileo ripas, ibi interdum milva magiS

25쪽

continitas componit. Aliae arbores modo memoratae in Seeundam regionem invadunt, ut postea jam

ostendetur.

E in genere se offert imprimis inus silvestris L quae apud Grochavam et Habendor continua silva componit, et quum omnino maximas silvas in Campo componat, ut in terra ad dextra Viadri ripam sit luculenter elucet, eam arborem ad primam regionem pertinere mani Stum est, praeSertim quum Supra mille pedes rarissime tantum in silvae formam aheat. Quae arbore praeterea ceurrunt Pinus Abies L. et Pinus picea L. Silvae instar vix congreguntur Se in prima regione . Ut vero silvam parVum Spatium Ontinere Vidimus, ita paucissimas herbarum specie deprehendimus huic regioni proprias. Quae fere Sunt Dianthus Armeria, Galanthus nivalis, Trifolium Chro- leucum Care brigoides, Ruine sanguineu S, Serophu

Nunc dicamus aliquid de monte ,Harteberg , qui quingentos fere pedes a planitie assurgens, pini et arboribus frondosis densior est, et ita ut inus Silvestris in declivibus quae ad meridiem spectant, SilVam

praecipue contineat, arbore frondosae quae Non Semper altius proveniunt in declivibus, quae ad Septentrionem Vergunt, inveniantur. in Abiete L. et picea . parum tantum celarrentibUS. Eam autem sententiam, ad quam jam e eo, quod memoravi, adduci potuimus, ut statueremus, planitiei floram hic praeeipue occurrere hic re Vera ConfirmR- tam atque comprobatam videbimus, ut postea docebimuS. Porro vero altitudinem locorum magni momentiesSe, X eo intelligi licet, quod species ut Circaea alpina Rosa alpina et hoc loco deprehenduntur, quaS praeterea vi in Silesiae planitie invenias. Hic igitur utrique regioni proprias plantas una proveniente in-VenimuS, quo sit ut dubium sit utrum hujus loci oram planitiei QSSe an montanam, statuere debe3muS.

Huju autem rei causa in eo sit quod hic collis aliis locis territorii sectiorem situm habet Media enim in Valle, quae collibus pagi Habsendorf, a frigidis Boreis, collibu pagorum , StolZ et Prolgan ab Euris, parte principali ipsa a Zephyris defenditur. et quum meri-

26쪽

diem versus pateat, calidis Austris aditum praebet, colles nostri se extollunt ad altitudinem, quae quum non ubique Superet vicinos montes, illi non plane praesidio carent, quod hi toti valli praebent. Quae forte Si causa, quod hic plure Specie ProVeniunt, quae in alio territorio adhu nondum inVeritae Sunt, quarum plurimas regioni planitiei Sive collium inferiorum Propria esse CognovimuS. Quae sunt Anthericum ramOSum, Care montana, Dianthus Superbus

Geni Sta germanica Geranium sanguineum Hierochloe austratis, robanche coerulea, lileiam Boetimeri, eucedanum reoselinum, Potentillae alba, opaca, Pyrethrum corymboSum, Pyroia Umbellata, Ranunculus nemorosus, orbus torminalis nunquam forens et fruticis tantum formam obtinens Veronica picata. Praeterea hae praecipue Species inVeniuntur, quae uasis partibus territorii passim et interdum erebrius inveniuntur, Sunt enim Trifolium rubens, ilium Martagon, Lonicera XyloSteum, Hypericum montanum, Digitalis ambigua, Polygonatum auceps Melica uni- flora, Care digitata, Carlina cautis, Gymnadenia eo-nOpSea, qua Praecipue regioni montanae eSSe proprias videbimus, deinde Trifolium alpeStre, Verbaseum Thapsus, Polygonatum multi florum, Calamagrosti silvatica Hypocho eri maculata, o Aa tomentosa Neottia Nidus avis, Lugula pilosa, Sisymbrium Alliaria, sperula odorata, Brachypodium intiatum, Silene nutans, Vicia cassubica, Seseli coloratum, Helianthemum vulgare, Melittis Melissophyllum, Pari quadrifollia, mi-

lacina bifolia, Pyroia secunda Hieracium umbellatum etc., quae partim primae partim Secundae regioni propriae atque peculiare Sunt, et certe duas regiones confundi declarat; quod etiam congruat cum eo, quod diximus, planitiem non transgredi altitudines 1000 1200 quoniam Summum cacumen hujus montis non multum superat altitudinem 400 , et haud quaquam

omnes Speetes ad acumen Scendunt. Addam quoque, rarissimam illam Speciem e Lichenum ordine Stictam linitam, nuper a me inventam esse ad SBXa sub ipso hujus montis cacumine OnStrueta.

Praeter has tres forma propter frequentiam ei magnitudinem nominare debemus formam incultae

27쪽

terrae, e qua imprimis rudera, muros, tecta cet. complectimur. in quibus line potissimum enumerandae sunt species Amaranthus litum retroseXUS,

Atriplex patulum, Ballota nigra, Camelina Sativa Chaeropliyllum temulum, Chenopodia hybridum, murale, PolySpermum, rubrum, urbicum, vulvaria Conium maculatum Cyno ossum osscinale, Echino spermum

Lappula Euphorbia Peplus myo Scyamu niger Lappa

tomentosa Lam. Leonurus Cardiaca Malva Silvestris, Mercuriali annua, Panicum sanguinale Parietaria

erecta L. Polygonum Persicaria, Potentilla anSerina, Sisymbrium officinale, Xanthium strumarium, Verbena officinaliS. Multo rarius invenitur arena, quam, quum imprimis ad alluvium pertineat, tantum juxta flumina deprehendimus. Inde patet, pavea tantum planta arenaria bule ormae De SSe, quae Sunt Arno Seri Pusilla Dianthus prolifer Helichrysum arenarium, fler-niaria Habra, Soleranthus perennis, Statice Armeria. Praeterea in ripi aretiosis et glareo SiS, quae Per Ο-

tum annum Vel per maximam anni partem ieecte Sunt

invenimus Oenotheram biennem, Silenem Saponariam; non nisi ad issae fluvii ripas rabi arenosa eo P.

Occurrit.

Uvidam arenam et inundata adamant Alopecurus geniculatus, Biden cernua, Calainagro Stis Epigeios, Gnaphalium uliginosum, Heleocharis cicularis, Hypericum tetrapterum, uncus articulatuS, Limosella aquatica, Lycopodium inundatum LycopUS europaeu S, R- sturtium palustre, eptis ortula, statiunculus Sceleratus, Rumex maritimuS.

Ripas humidas et fruticosas, ubi Saliste purpurea et viminatis interdum occurrunt amant: Humulu Lupulus, in quo haud raro Cuscula europaea deinde: ASter salignUS, Carduu crispus, Chaerophylium bulbo Sum, ConvolVolus sepium, Cueubalus baccifer, Epi-lobium hirsutum Geranium paluStre Stagna, o SSarum margine et paludes non profunda frequentant: Barbaraea vulgaris, eruta angustisollia Carices acuta,

stricta, vulpina, pilobium parvi florum, alium palu- Stre Hottonia palustris, Juncus glaucus Elirh. ythrum Salicaria, asturtium amphibium Polygona amphibium.

28쪽

22Ηydropiper, lapathi lium Ranunculus flammula, Veronicae Anagallis, scutellata. In profundiore aqua insunt: eoru Calamus, Callitricli stagnatis Scop. Care riparia, qui SetiamltimoSum, Iris pseudacorus Hydroeliari morSu ranae, oenanthe helandrium, uphar luteum, 'nunculi1SLingua, Scirpus lacustris, tum latifolium, Sparganium simplex, Typha lati folia Potamogeton CriSPUS, natanS. In fluente aqua praecipue hae Spe die primae regioni propria proveniunt Myrtophyllum Spicatum, Sparganium ramosum. EX Hydrophyti VeriS, quae nullam Suarum partium perpetuo in aerem emittunt, in ditione nostra perpaucae offeruntUT, Uarum, quae Omnino quinque sunt, quattuor in hac regione ipsa proveniunt. Sunt enim: Ceratophyllum demersum, Utricularia vulgaris, Lemma gibba L polyrrhiga Lemna minor autem duo millia pedum ascendit ad stagnum illud, quod infra desilientem aquam, quam Vocant seΕul sali , situm St.

ll. Regio montana spinea 1000 3160

Haec regio, quae amplectitur maximam ditionis partem, occupat plia octo milliaria in quadratum. Ita praecipua Silva At, ut aliae formae vegetationis per majora spatia rarius tantum Se extendant, Saepiusque interspersae X Stent. Silva, ut memoravi, praecipue e pineto constat, quod e Pinis Abiete L. et picea L componitur. Rarissime inum silvestrem videmus silva componentem, quod Si fit, CCupat parvum spatium et id quidem in iocis inserioribus hujus regionis. inum arteem paene nusquam nisi interspersam invenimus. Silva Dotido Sa, Uae Circiter nonam tantum mentesimas spatij silva consiti habet )

I Quo modo arbores mixtae sunt, accuratius dictum est in defriptione silvae apud pagum Lampersdorf sitae, quae a mille pedibus usque ad 2500 ascendit, expressa in actis societatis , . Sohlesisclio Forstverein 852 pag. 336 u. 337. ,,Gan reine Bostande vo Dur inerte Holgari in Selion, am hausgsten durchWeiss und ostianne, soWie divi et Rothbuchen gemisclit. Gemass

29쪽

magis continua potissimum locis ac declivibus tectis

vocant, habent autem altitudinem 2300 pedum. Ibi indeclivibus, quae Spectant inter meridiem et occidentem, segetum splendidum et valde adultum, quod plus cen- 'tum jugera extendi Xistimo. Quod autem spectat ad

meridiem propterea magna commoda praebet, quod frigidorum ventorum flatus, qui frequente veniunt a monte summo Hohe Ule et montes a Septentrione ad meridiem perstant, declivia ad meridiem ita omnino attingere non OSSunt, raro Vero declivia ad orientem brumalem et occidentem ruinalem sita. Hoc situs commodum comprobant Silvae prope Lampersdorf, Weigeis dors, angenbietati et Sitae, omnino omnia loca, quae a monte Holi Eule ad meridiem spectant,

quibus locis obveniunt Saepe continua sageta, quibuScarent declivia ad Septentrionem sita. Aliae arbores frondosae, ut Acer platanoideS, Acer eseudoplatanus, Alnus glutinosa, Betulae alba, pubescenes, Carpinu Betulus, Corylus vellana, Fraxinu excelSior, Populustremula, orbus aucuparia, Titiae parvisolia Elirti et grandifolia Elirh. Ulmia campestriS, Plerumque ingUlatim deprehenduntur, et raro, nonnullae Ut ΟpUIUS tremula Tillia parvisotia Ulmu campe Stri cet. Omnino

non Silva componunt. Memoratu Vero dignum estaceretum Τ intra fines silvae prope LamperSdor Situm,

30쪽

24 quod 2000 pedum altum per viginti jugera e porrigit, in quo Sane rursus Videmus illud spectare ad meridiem, situm igitur utilissimum esse. Acere Plata-uoides et seudoplatanus, Betula pubeSCenS, orbuSaucuparia, et Tilia grandi solia, quoniam descendunt vix ad mille pedes, notam quasi huic regioni impri- 'munt, aliae ero Alnus glutinosa, Carpinu Betulus, Corylus vel lana, FraXinus excelsior, ilia parvifolia

Ebrii. Ulmus Campestris ascendunt tantummodo US-que ad 2500-2600 pedum. Ulmus campestris remanet usque ad 2000-2200 pedum, apud , Κolitentetine h2100 assequitur maXimam altitudinem suam. FaguSSilVatica, quae Sque ad hanc altitudinem continuaSSilvaS, parva quidem juxta hunc finem, componebat, altius singillatim aut parum consociata provenit, et non retinet formam arboris validioris, nisi in declivibus commodi SSime Sitis saepissime vero, imprimi ad cacumina moniliam Holi Eule et Sonne berg formam frutici eam accipere videmus. Idem valet de

Aceribus Seudoplatano et platanoide et ilia grandinora, quae o Sterior omnino raro occurrit.

Sed etiam pinetum aliam formam accipit. PinUS silvestris, quam in inserioribus locis passim majore SilvaSComponere Supra memoravimuS, evanescit, Simul atque

ad 2300 ascenderis item Pinus LariX, quam non ut Sicultam in territorio nostro iuveniri arbitror. Pinus picea L. quae ab altitudine 1000-2400 saepe magna SSilvas componit, quin etiam nonnulli lociS, ut prope pagum , HerZogSwalde inum i Abietem L. demovet, altitudinem 2600 assecuta silvas non jam constituit. Rarissime tum occurrit etiamque rariu Validiu accrescit, in cacuminibus montium Eule et Sonnenberg locum non habet. Silva igitur harum regionum composita Si ex una in Abiete L. Agri quoque in his altitudinibus evanescunt, jam enim frumenti cultura ad sinem , superiorem pervenit,