Nicolai Vernulaei De propagatione fidei christianae in Belgio per sanctos ex Hibernia viros liber

71쪽

εo DE PROPA OA T. FIDEI

ibidem veste in Ripensi Monasterio sumpta, ut in Christiana persectione, sublimioribusque diuinarum rerum studi js proficeret, in Hiberniam contendit. Invitabat berti ac yicberti virorum sanctissim rum fama, quos vel videre audireque tantum, proficere erat. Apud hos duodecim commoratus annos quicquid arcanae virtutis , imbibit; quiequid solidioris & plus quam humanae eruditionis,hausit. Adeo ut ab Anglis; ut sanctitate doctrina- qiae excelleret, ab Hibernis accepit: An-g us origine, sacro studio Hibernus. Iactat nec immerito Anglia suum si illibrord ,m, sed & Hibernia iure in eo gloriatur ἔVtramque ipse decorauit, & suae gloriae participem fecit. Sed latere, aut sibi duntaxat vivere tantus vir non poterat. Igitur cum intellexisset in Frisiorum Batauoi rumque partibus bene rem pro Christo geri potis sed qui gererent, deelse, missione 1 sancto 'berto obteata cum sociis aliquot partim Hibernis, partim Anglis adeam Rheni oram secessit, quae B lavos Dan. d. non lon o inter ratio Frisijs couiungit. B D ,n Ac primo Traiectum ad Rhenum appu-cbro . . Et anno partae salutis. se a sexcentesmum eum i dolorum fana diri teret, .m Christi Euangelium esBarbaris Proponeret,quia obstinat ae meotis & duri, -ceruicis

72쪽

C H RI s T. IN B E L G Io. t Cervicis erant , exiguus primum istum laborem fructus est secutus. Nec paruus 1 Radbodo Frisiorum Rege, in cuius pol state tum Traiectoum fuit, metus erat.

Atrox quippe & puruicaci in c'hristianos odio furebat. Quare ad Pipinum Heritallum, Principem vere egregium S religi nis amantissimum, cum suis divertit. Enimvero postquam Traiecto Frisaque Radbodum Pipinus exuit eodem illi-brordum cum mandato remissis Iubebat' autem Principes, ne quis illi aut eius sectis molestiam vel impedimentum inferret, quo minus sacra legatione sungeretur I &Christi legem publicaret. Nee mora cesserunt paulatim Idolorum cultores; & Chri . i. sti iugo colla submisero. Ingens in dies multitudo notiti aecclesiae aggregabaturi Prostabat publice sacrum clauaerum; in ad quod, ut lustralis aquae perfilsiohe cxpi

rentur , conserti m undequaque accurrebat .

tur. . empla ditiino Numini erigebanturi Diuis honores praestabantur, sacrificia Romano ritu exolliebantur . ' l asti tota propemodum in Christi, partes Aillibrordi d sectorum industria Frisia cόncesserat, & de

Antistitibus eonstituendis agebatur. Α thon fuit Dux Pipinus, ut Romam Vir sanctus proficisceretur , quo cum peruenis

a Sergio Pontifice per Λngelum iam'

73쪽

M DE PROPAGAT. FIDEI ante de aduentu eius admonito benignissime excipitur, & in Frisiorum Archiepiscopum inungitur ea lege, ut cum Frisiis Transsetani, Traicctenses, Hollandi, Z ιandi , Geldri sacris eius imperiis parerent. Ita uni illi plurium simul commissa Regionum salus. Nec impar ipse oneri, quod 3bi in Frisiam reuersu, suscepit,& Archi pistopatus Κdem Traiecti constituit, in rat/ demum patriae uniuersae iacies fuit. Quippe nias, vici, castella Christianam

Wytiti religionem amplectebantur, nec sere quis quam erat, qui illi ordi legem non a

Radbodus tyrannus & fidem, di sacri. sontis aquam re uit pessimosatomissis. postea stinctus. At Pipinus eius e filius

Carolus Marullus tot viri sanctiisinii meis ratis permoti, Traiectensi Ecclesiae viam ipsam 4 rauctensem cum Ditione valit irisio perpetuum tabulis consignarunt. Alia deinde acςessere oppida. Nec illustris quinquam aut opulcntus, qui non suae munificentiae pignus Hud eum constitueret.

Apud Zeiandos cum late religionis fines, potenti eloquio extendiue i, ea inopuli lamgitione incredibili desuora passim excita uit, 'eroque Numini dicavit. Cessit si Nsiitio & Idolorum cultus. Vnum forte Uestcapellae , atque illud Herculis, ut pu

Mnlidum codri it,inreticeas sari cut gladium

74쪽

CHRIs T. a NBELores gladium capiti eius librato ictu impingit,

nec laedit, ut hoc miraculo quae restabat feritas barbariesque mitesceret. Peragrabat ipse vicinas circumquaque regiones,

di quasi Sol quidam nouo lumine cunctas illussi abat. Audierunt illum Brabantia, Flandria, Clivia, Geldria; imo Treviros usque & ad Luxemburgensem prouinciam

excurrit. Istis omnibus in locis qua vale

bat coelesti facundia Christi religionem propagando plurimos a prisca superstiti

ne ad veritatis Christianae lucem adduxit. Omnium Apostolus erat Nillibrordus, Omnibus vitae exemplar, virtutum specuintum, sapientiae sacrarium, Zelo plenus, natura mitis, ut non immerito illi Clementis nomen Sergius Pontifex addiderit. Nevila in parte religio detrimentum patere tur aut paulatim deficeret, singulas Dice

cesis suae regiones socijs ac discipulis distriabuit. Ea cura & vltima seni fuit, qui pota

quam annos circiter quadraginta Trai

ωnsem Ecclesiam gubarnauit, meritis de laude plenus, relicto in terris corpore,quod Epternacum sibi vendicat, Diuorum ordinibus adscriptus est anno septingentesimo trigesimo sexto. Debent singulae Belgii Prouinciae magnam salutis sui partem alijs sanctissimis ex Hibernia viris, at universae

propemodum soli Nilli ordo non minus debent3

75쪽

debent; ut vel idcirco propter hunc uniuii Angli, & Hibernis hoc tempore 'obligentur.

Trans , nunc ad Nillibrordi socios, 'quorum primum iure Sanctum nutibertum M., enim Episcopali dignitate au- in auxilium Nillibrordi Archiepiscopi adscitus est. Quam praeclare de Batavis Frisiisque meritus sit, testantur ij populi, qui ab eo Christi nomen & religionem acceperunt. Sacerdotali honore tantum con- spicuus, Duertadenses Hagenitenensesque depulsis maiorum erroribus Christianae .

t Ecclesiae aggregauit: Ubi Insulam accepit,

si is.,-Teisterbandiae Ditionem, totam fere Baiaeas. 13. tuam magnam inferioris Frisiae partem diuino eloquio suo ad Christum adduxit. Apud. Traiectenses Christianorum num rum mirum in modum auxit. Ista porro

Frisiae inserioris pars, quid aliud hodie, quam Alamaria , materiandiaque L quid M.tiis. Batua, nisi quae nunc quoque Batua, vel I.Aram Betua, vel, si minis , Batauia ἰ Quid rei 3. stectandia , nisi Hollandiae Geldriaeque ea pars, quae ditionem messeensem, Insulam

Bommelensem ac Tilensem compleetitur' In his oris vix urbs vlla, aut vicus, in quo supremo Numini non aliquod delubrum excitarit. Longum esset sigillatim recensere. Ea omnium consessio est Mibertum Teisten .

76쪽

Teistenbandiae Apostolum fuisse. Neque illi satis suit tot populos Christo peperisse' in terris , nisi etiam coelo pareret. Idcirco . ut ad eorum tutelam securitatemque ex cubaret, assiduas ad eum preces pro ijs sundebat , diurnis nocturnisque e cnortationibus in suscepta religione confirmabat, Ecclesiae Sacramentis corroborabat. Verbo Vno, patrem omnium agebat pro terra coelum ostendebat. Hoc demum est imhominum salutem incumbere. Imo hoc est Christianos Principes vere sibi deuincere, dum aliud cupere nihil debent, quam religionis sui incrementum,& populorum sibi

comitarum salutem. Unde tantorum me- ivltorum gnarus Pippinus praeter thesauros

ingentes Swliberto Nerdam ad Rheni ripam insigni liberalitate donauit , ubi ille Monasterio exstructo agmen quasi quod dam Sanctissimorum hominum collegit, ac

tandem suum ibidem corpus , Ut in coelos euolaret, deposuit. Qi iamdiu vixit, praeter morbos alios, solo attactu , aut fausta apprecatione , anginam curabat; ubi inter

mortales esse desjt,plurimis ad scpulchruni suum abiectis, si coeci essent, visum. ; si claudi, gressum ; si febre correpti , incolumitatem , restituit. Adeo & vivus &mortuus semper profuit. De Beato Acca quid dicam ' Venerat 'a ν E de ille

77쪽

D E R o P A se A T. γ g D a ri& ille cum W illi ordo ex Hibernia , ubi cum sacris litIeris Sanctit tam hausex . Quinquennium circiter apud Frisos coinmoratus in id assiduo latare inc est, ut 'hristi doctrinam vastarorum m itibus Isolan. imprimeret. Impressit sim de plurimos ad 3 . nauenti tum ijs in partibus

gauit. V erum cum datus esset Swit Itolocius, cum eo in Anyiam ireuierius, γυλ-

apta dem retentus fuit, nec deinceps fessi stolwώ vidit, de Frisijs tamen optime meritu*.Augsi' vero Sanctus 'Duberius , Disos din

δὲλ - :guine irrigauit. Multisaonis naxhormicam in Hibernia vit/m cum gi si. tatis opinione duxer/t, sed vi alijs vivςxe etiam voluit. Ac velut ex Hihernj Gemtium Barbararum salus raririetur , in eri,uis xx iocto mari contendit, uni ad iij. cum Radbodo Regi alijsque Christidegem denunti allit, nec magpys ex toto utare fructus exsurgeret, Hibemiam supetiit, Mox ramen ab Lgberto remios in illi, brordo in societatem nobilissimae expediationis diunctus est. Tum demum Bais rorum mentes pervicit, qui ςpositaseritate superstitioneque Christianam religio, nem amplectentes Iouis φ k09ae ctiari subruerunt. Adeo commutare vitam Lotis non erat, nisi uuam iasma soliuia-

- . . . '

78쪽

Deorum euerterent , mi Veroque

Nimini christo assimaerentes. Id aurenti a iniquo animo serens Rad dus Rex , cum psωι, nequaquam dubitaret astudi igberticon Hriij. ilio factum, Sanctissimum virum in 'in xula Erepetum durissimis postea tormentis excruciauit. vidit hanc mortem & inges muri fos undia in frisorim & Dano-nus at -- rum confinio Insula. M aiste Ni sterte, vizemfimpietatem tua pretate, profligasti er- rorem tui d0ctrina , ct VIanno diacon- struitiletriumphasti 'Dignissimus quoqueSancti Willibrorat

societate Ussereni is cum e eis ex Hiber-

mi, Traiectum appulit , & eius io,periore fia D s adii victitiique 'i s Euangelii le-- Φ.gem promulgavit. Esim autem 1 em Jkii-nbrordus Iristi m Balatriam, re inea U- stata p0tissmtim a si commendasset sibi si mo labore excolendam iunipsit. Flihilisso sanctius , nemo facundior. Idcirco ingens quampri u multitudo Chri sta nomen dedit, & Ece re adiuncta Ba-Mqia' est. 'Tantum potuit Neris fricti

sati as, quae miraculis clara, etiam dum viveret, Barbarorum animos percellebri prorsusque commutabat. Elliae tande , mouiomagum. inter & Amhemum, e vivis

excedens corpus deposen, apud quod qui articulari motho vescantur, medicinam ruE a sani

79쪽

DE PROPAGAT. FIDEI sanitatem inveniunt. V tinam etiam errorum tenebras , qui ab eius doctrina recenserunt, hic deponerent. s Mase Marcestine, tuae quoque .ut is is hic partes sunt, nec exiguae. Apud Privos 1 . A.- dc Batavos impiger Christi praeco extitisti.

I estes sunt Transiselani , Da ventrienses, Oudensetenses , & quicun jue vicini. Omnem hunc populum Christo asseruisti, ut tibi coelum i ple deberet. De tuo labore cui dubium esset ς Septuaginta annis, & quod excurrit, Frisijs & circumiacentibus p pulis Euangelij legem denunciasti, maior

Isolan. tamen meritis, quam annis. Tibi cessit

ε. vetus superstitio , & quocunque ibisti, Christianam tecum religionem traxisti sta- biliuistique. Debent hoc tuae sanctitatigentes istae, quod Christum nouerint ;d . t bent tuis laboribus, quod salutis viam sint

ingressae. Cogitabas ultimae aetati quietem apud Traiectenses inuenire , sed cum nonnulli male Deo parti ad abiectas ante tenebras redirent,maluisti laboribus te reddere,

quam illos perdere, & labores quieti tuae praeferre. Rcdijsti ad labores, & dubios

confirmasti, ne perirent. Parum existima- sti viam ad coelum ostendisse, nisi tenerent,& tuis vestigijs insisterent. Adeo bonorum Pastorum cura nunquam lassatur, nec illi

Menard seminasse se putant, nisi metant. Subsidia ins

80쪽

CHRIST. IN BELGIO. 69irifirmae aetati , Ouonem. Adalgerum, Ge ruraestam, collegas tuos, adhibuisti. Nimirum in eorum societate illibrordum magistrum discipulus es imitatus. Sed & tua sanctitas. cum alias siepe tum ad Traiecti portas sese prodidit, cum leprosis duobus, currum sorte conscendens, pro stipe sanitatem indulsisti. Agebas demum apud

Oudensetenses humanam aetatem propemodum excedes ,cum mors dierum cursum inhibuit, non gloriae. . Vita quippe mor talis erat, gloria immortalis. Sed mortuum habere Dauentria desiderauit ,& habuit. Tene sacrum pignus, Dauentria, &aliquando lucem, quam tibi attulit, in

tuere.

Secutus etiam est, illibrordum', bertus , tanto Praesule dignissimus Levita. Erat Deirorum Regis filius , Gente cla- isIunii rus, Aulae & splendoris humani contemptu clarior. Omnes in eo ad homines conciliandos Naturae dotes, comitas, affabilitas, humanitas, elegantia sermonis , morum suauitas. Sed admirabilis vitae sanctitas simul elucescebat, & rerum sacrarum peritia ; nec prius agendum quicquam praecipiebat, quam opere expressisset. Imo affici se detrimento existimabat, si quod verbo docebat, exemplo non confirmaret. Ipsi in opere doctrina erat, quae alijs in sem