장음표시 사용
11쪽
ins aliquet s ibi manere possit. Et dicitur eis. recta, quia neuter polorum magis altero illis eleuatur: vel quoniam eorum horigon in tersecar Geo uinoctialem,o: in Persecatur ab eodem ad angulos rectos sphaerales. illi verh dicuntur habete sphqram obliquam, quicunque habitant citra aequinoctialem, vel ultra. Illis. n. supra horizontem alter polorum semper eleuatur, alter vero semper deprimitur: vel quoniam illorum horizon artificialis intersecat aequinoctialem, & intersecatur ab eodem ad angulos impares & obliquos.
f. oriet an artisicialis, quis hic dicatur,dum quoantct contendant tuterpretes, tu erem interim accipito,qui capite secundo obl/quis ct ueriti is appellaiatur.
DE PARTIBVS MUNDI, VEk 'μη srunt partes eiusdem .
Niversalis autem mundi machina in duo diuiditur, in aetheream. s. 3c es ementarem regionem, mementaris qui dein alterationi cotinuae per uia existens,in quatuor diuiditur. Est. n. rerra tanquam mundi centru in medio omnium
12쪽
sita, circa quam aqua,circa aquam aer, circa ae rem ignis,illic purus & non turbidus orbem Luianae attingens, ut ait Aristoteles in libro Meteor rum. Sic enim ea dispositit Deus gloriosus α' sublimis. Et haec quatuor clementa dicuntur, quae vicissim a semetipsis alterantur,corrumpuntur,& generantur . Sunt autem elemeta corpora simplicia,quae in partes diuersarum formata minime diuidi pocsunt,ex quorum commixtione diuersiae generatorii species sitit. Qustum tritam quodlibet terram orbiculariter undique circundat nisi quatum siccitas tetrae humori aquae obsistilla d vita animantium tuendam. Omnia etiam praeter terram mobilia existunt,quae vi centrum mundi, ponderositate sui, magnum extremorum motum undique
aequaliter fugiens, ludae sphqraemediu possidet. Circa elemetarem quidem regionem aetherea regio lucida ab omni variatione, a immutabili essentia, immunis existens,motu continuo circulariter incedit,& haec a Philosophis quinta nuncupatur essentia: cuius nouem sunt Sphiae,sicut
siuinta nuncupatur esentia in Ab Aristotele . oria, quivim, idem essentia lib. ι. de Coelo, in toro vero de Mundo squem elusidem esse Aristotelis quidam neganυ τοι Fον, id e L elementum,aliud a quatuor illis,
in proximo pertractatum est,scilicet,Lunae, Memcurij,Veneris, Solis, Martis, Iouis,Saturni,stellarum fixarum,dc coeli ultimi. Istaru antem sthm
13쪽
rarum qu libet superior inferiorem sphaerice citacundat: quarum quidem duo sunt motus. Vnus est coeli ultimi super duas axis extremitates, scilicet, polum arcticum& antarcticum,ab Oriente per occidentem iterum rediens in Orientem, quem aequinoctialis circulus per medium diuidit. Est etiam alius inferiorum sphaerarum motus per obliquum huicopposi tus super polos suos distantes a primis viginti tribus gradibus & triginta tribus minutis.
A primis, scilicet polis mundi dest,arctico ct a
tarctico. Pro viginti tribus minutis hoc Ioco solum Fabri Stabulensis exemplar habet unum, ct quinquaginta, fortasse,quoa is numerus sit c a. ubi de Coluris,st circulis minoribuy. Quoniam autem haec ex Ptolemao
fere sunt, qua obseruarunt diuersa recentriones Astrologi, ea lege in Purbachii Theoricis . Sed primus omnes alias sphqras secum impeta suo rapit in tra diem& noctem circa te ra semet,illis in contri nitentibus. ut octaua sphqra in centu annis gradu uno.
Huctaqui de motum secundu diuidit per mediu Zodiac ,sub quo quilibet septem planetarii sphaeram h et propria, in qua defertur motu proprio cotra cetli timi motum,
14쪽
S in diuersis spatiis temporum ipsum metitur ivt Saturnus in triginta annis: Iuppiter in duode cim : Mars in duobus: Sol in trecentis sexaginta quinque diebus & sex horis ferer Venus & Mer curius similiter fere cum Sole. Luna vero .an viginti septem & octo horis.
ter & esse figurae Sphaericae. od autem coelum euoluatur ab orientdi
in Occidetem dignum est. Stellae quae oriuntur in Oriente, semper eleuantur paulatim dc succcisiue,quousque In medium coeli veniant δε sunt semper in eadem propinquitate remotione ad inuicem: δc ita semper se habentes tendunt in occasum continue, & uniformiter. Est & aliud signum . Stellae quae sunt iuxta polum archicum, quae nunquam nobi S Occidui, mouentur continue,& uniformiter circa polum describendo circulos suos,& semper sunt in aequali distantia ad in vicem dc propinquitate. Vnde per istos duos motus continuos stellarum tam tendentium ad occasum, quam non, patet,quod firmamentum ouetur ab Oriente in Occidentem.
15쪽
Quod autem coelum sit rotundum, triplex est , ratio, similitudo,commoditas,& necessitas. Si militudo, quoniam mundus sensibilis factus est ad similitudinem mundi archetypi, in quo nec est principium, nec finis. Vnde ad huius simi litudinem factus mundus sensibilis, habet fota mam rotundam, in qua non est assignare princia pium ineqqe finem .
Aρωετμπος μbstant . primaforma,idea, ct exemplar, quod imitetur. Mundus circhet3pus mi archetypas nugas, archet os Cleantas dixerunt Iuvenalis σMartialis hic dicitur ea mundi forma,quam mente ncepit Deus mundum facturus, quae Dei cogitatis aterna eL ,ut Deus ipse. Sic hunc locu interpretatatur. Commoditas, quia omnium corporum i seperimetroru sphaera maximum est: omnium etiam formarum rotunda capacissima est . quoniam igitur maximum & rotundum, ideo capacissimum: unde cum mundus omnia contineat, tali forma fuit illi utilis & commoda .
ἰσον aequale, m si circum, μετοον mensiura περιμετος lianea circundans, ct ambitus . Si itaque fuerint dua in sula, verbi gratia, ambitus vicenum stadiorum qu rum altera triquetra sit,altera rotunda sit cucumis' ciem habeat, soperimetrarum illarum maior eris r in . Sic habebit, si ex eodem luto vas rotli um. ' ct qu
16쪽
er quadratum finxer s, Theon in lib. I. magna Θα xeos Ptolemai. Necessitas, Quoniam si mundus esset alteriu. formae, qua rotu dae, scilicet trilaterae, vel quadrilaterae, mel multilaterae, seque re tu r duo impossibi lia, scilicet φ aliquis Iocus esset vacuus Scorpus sine loco: quo. rum mirumque est falsum,sicut patet in angulis eleuatis msircunuolutis.
Item sicut dicit Alfraganus, si cςlum esset planum, aliqua pars coeli esset nobis propinquior alia, illa scilicet,quae esset iupra caeput nostrum .. ,
17쪽
Asaganus tuus disserentia secunda mugatur, quia eaeli in orbem acti puncta singula a centro semper aqualiter distantia conuerterentur Annaetauit Petrui Nonius. Igitur stella ibi existens, esset nobis propinoquior,quam stella in sin tu vel occasu. Sed quae no- his propinquiora sunt,maiora videtur. Ergo Sol, vel alia stella existe 'in medio coeli,maior deberet videri, quam In ortu existens, vel in occasu. Cuius contrurium videmus contingςre: maior enim apparet Sol, vel alia stella existes in Orientate,vel Occidenre,quam in medio coeli. Sed cum rei veritas ita non iit, huius apparentiae causia cst,
quod in tempore hyemali vel pluuiali vapores quidam ascendunt inter aspectum nostrum Solem,vel aliam stellam. & cum illi vapores sint corpus diaphanum,disgregant radios nostros via snales, ita quod non compraehendunt rem in sua naturali & vera quantitate, sicut ipatet in dena rio proiecto in fundo aquae limpidae,qui propter fimilem disgregationem radiorum apparet via totis, uam suae verae quantitatis.
Diophannm nescio an apud probatos auctorestis vis Rhodiginusiego διαποιμι tantum memini. ni ave διαφάνη aer,aqua, vitrum, crystallus, vapores,ct alia tumori,ita rara,vt per ea videre possis. Pesturi
LMinoi dixisse lueto, scuto cribrum, ct latemsim
18쪽
Punicam, stagnum adeo macrum,ut eius exta tu So Ie etiam visi isicere licerem. pellucere dixis Plautus in Rudents ct Aulularia. Cur autem in aqua simul chaea maiora veris cernant&r, distulat Macrobius libra septimo Saturnalium. Quod et terra sit rotuda, paret sic. Signa & steI-ΙRDP aequaliter oriuntur,& occidiit omnibus hominibus ubique existetibus sed prius ortu tur. NUccidunt illis,qui sunt versus Orientem. Et ψ ci
19쪽
sa est tumor terrae,quod bene pater per ea quae fiun in sublimi, una enim & eadem eclipsis Lunae nume-m,quae apparet nobis in prima hora noctis, apparet orientalibus circa horam noctis tertiam. Vnde constat, quod illis prius suit nox, & Sol prius occidit, quam nobis. Cuius rei causa est tantu tumor terminod etiam terra habeat tumorem a septentriolla in austrum, & contra, sic patet. Hominibus Sphae.Sac.Bosc. B existen-
20쪽
existentibus versus septen trionem, quaedam ste sunt sempiternae apparitionis, scilicet quae propina quae accedunt ad polum arcticum , aliae vero iunt Iempiternae.occultatio Ois,sicut illae sunt propinouae polo an tarctico . Si igitur aliquis procederet a
septentrione verius austrum n tantum pQ r procedere,quod stellae , quae prius erant ei sempiternae apparitionis, ei iam tenderent in occasum,& quanto magis accederet ad austrum. tanto plus moueretur in occasum.Ille iterum idem homo posset videre stellas, quae prius suerant ei sempiternae occultationis. Tte conuerso contingeret alicui procedcnti ab austro versus septentrionem .Huius au cm rei causa est. tantum tumor terrae.
Item si terra esset plana ab oriente in Occidente, tam cito orirentur stellae occidentalibus,quam orientalibu ,quod patet esse falsum. Item ii terra esset plana a septentrione in austria, di contra stellae,quae essent alicui sempiternae applaritionis, semper apparerent eidem, quocunque procederet,qnod falsum est, sed quod plana sit , praeal-rnia eius quantitate hominum visui apparet. - .