장음표시 사용
11쪽
PRAEFATIO AD LECTOREM. est, quod excurrit, Actuce Lector,t x quo Doti8 stu
mus Vir D. I hilippus Laius bergius Tabulas tias Medior tim Mottitim Prosilia phaeresium Lunae inridii, tum forte Angliam ea lanilla pete/iti, liberaliter communicaoit iando ter in Patrissm redier iussum, coepi motusLunae 'gumis latum e Tabulis iisdem per oleumsupputare: nam redereti tis Author,propter etctterato continuos iere morbos uno laborem relinquere credit. Eo cum ad nnuos aliquot abso tissem saberem me etiam loco Solis ut bienniumper me calcatita e Tabulis itis em Autholis jamdudum editis ina rogygmn. de Mocis Solis latitati me quamplurimis non moeso rem ratIm, sed otii sanam si oram eo publici urisfacerem: Aonigno rant enim tironomine periit, maximi esse momenti Luminaritim motus praecis cognoscere a quo dis tempus multosque ros eruditosis industio Dat osti osse ut arte id docerent ritillus toro eorum hactenus disicere potuit non par enim tam recentiorum quam defertim ominum Tabulae a Caelo screpant , adeo o Ty chonicae atque Nepleri ianae quae G c. et eras antecellunt sippi
me in motibus titi es ad integrum Gradumst amplitis nilans bergianis disserant,quas accurate restituiss esse,peritissimi omnes sutis ero a ronomi tes abutitur. Cunctatus igitur non si, quin has Ephemerides Luminarra Na
tus reliquorum Planetarum e Tabulis Lans bergianis quoque
supputandos libentisi me ad uogere doluissem , sed cum sit non dum publici est Iesint v pographo integrum Opus Asbonomicum
Claris mi Viri in manibus habente i pi et O ulculus eorum moram aliquam requirunt malui sucius e illis, promertim, motu Ltinae quoad nos i alionein incognit et onnitu anis, Ut is loci rem Naatis imum oceanum crerr utibus ut si mem)excerpendos 'terem cuidis utcudes praebcre Des et era toro autem
12쪽
Dco, placuit a sere motus Planetarum, quos doctissimus Ioannes Riepertis ante annos aliquot edidit uua cum difforma antiqua dispositis , atque ii quam plurimis ratisimum fore uilicavi compertum euim est mihi notiam Defluum espositionem in homeridibus Nepleri multisforma Origam, orsique Aphemeridum Scriptorum assuetis, non arridere enique in his absque Prooinc, O jugionibus magnam e se perauriam Exemplarium non solum origani, sedis Nepleri, quorum Ephemerides apud Bibliopoetas nostros non reperiuntur derastis. In buctionem quoque quoad utilissimus a te, nobilis tac larum Ephemeridum usus tu discentiumgratiam a unxi. Tu beaetio lector vis utere, Que adauctos aliquot sequentes aliae parentur,ut me facturum spero si commode licet Habeo enim loca Solis Luna, plures annos supputata, atque cogito bon-nosis 3 que ad annos liquot sequentes, motus reliquorum nanetarum etiam Tabulis Lani bergianis calculare, quam primum eae in lucem enerint, atque eos ad commune usus pubucare. Interim Valeas laborique meos avesis, precor A. vlaccuS,
13쪽
AP UT PRIMUM. Da ij, quae in Sinistra fici notantur.
rum Planetarum , aequabilisque retrocessus id est et O. Planetae brevitatis ergo his ara steribus notantur. So SMurni upiter ars Venus
Signa Zodiaci in quibtis Planetae reperiuntur sciolantur. Aries vLibra
Scorpius Sagittarius Capricornus in v Litterae M. in Col inanis Latitudinum indicant cuius plagae sit quaelibet Latitudo, quatum illa Septentrionalem, haec Meta dionalem Latitudinem indicant. Littera Aindicat ascensum Planetae a Meridie in Septentrionem.
14쪽
D. cro descensum a Septentrione in Meridiem; iuod sine istis etiam
facile o dinoscitur jam si Meridiana Latitudo minuitur aut Sept et1 trionalis crescit, Planeta ascendit in Septentrionem sim autem minuitur Latitudo Septentrionalis aut si augctu Meridiana Latitudo Planeta descendit in Meridiem. Ubicumque in Columna Longitudinis alicujus Planetae inveneris hanc dillabam ea significatu lanetam retrogradum tuni fieri directum ibi cum luc autem reperitur 3 laba Se indicatur Planetania directum tum fieri Ct gradum. In Columnis Latitudinum I de rum juxta suos dies quandoque repet ritur locus vacuus ; ibi intellige eandem Latitudinem deberi cum proxime praecedenti in eadem columna. Idque ita fiori or imavimus, ut Columna Longitudinis latitudinis facilius ab invicem cognosscerentur sine respectione ad irontes.
CAPUT ILD , quae in caetra facie nolstitur. N prima illima Columna dextrae faciei, habentur dies mensis
tam in anno veteri qua novos juxta suos dies praecipui dies festi atque littera Dominicalesu ut ita Ephemcredes hae inserviant tam ij nationibus quibus stylus Iulianus quam quibus Gregorianus in usu est Zyγypiae vero Planetarum hoc modo annotantur, ut se Columitis sub titulo reto ia quinares, comprehendantur a spe stus, quos Lana ad Solem reliquosque Planetas producit. Unulticina autem sub titulo Zya gia sanetarum mutuae ostendit aspoctus quo Sol caeteri l le P anetae linter se ciliciunt , ostendente semper numero adstancto Horas meridie in Meridiano Goe auo , quibus aspectus illi contingunt ii iii quod in conjunection: bus, oppositionibus. quadraturi Luminariumas ignavimus Horas de minuta Hora secun drim tempus aequale In cadem quoque columna annotatur quo die Luna sit Apogea, PCristaea,atque odos, id est si caput, sive ' Caudam Dracon in trans cat. Aspis, irae ergo his Caraci cribus notantur.
6 Con unitio. Q iae sit, quando in iisdem partibus Udiaci Planetae
15쪽
pastio Qxiae fit,quando in punctis Zodiaci oppositis Planetae re
, Suadratus. Qui fit, quando per quartem odiaci partem Planetae ab invicem dispositi sunt. Ti, ius Q ii sit, quando per tertiam Zodiaci partem vel Gradus 1 a Planetae ab invicem distant. Serutilis Qtii sit, quando per sextam Zodiaci partem vel duo Signa, id est Gradus iso Planetae ab invicem collocati sunt. Praeterea in Capitibs quinque Columnarum scripta sunt accidentia quae habent quinque Planetirespectu Solis,unde Orientales Uccidentales nuncupantur quandoquidem alio effectus Planetae Orientales quam Occidentales edunt, aliisque temporibus apparent. Q iodsi quoque die aliquo mensis Orientales esse desinant, coccidentales fieri incipiant,vel e contra: id in ipsa Columna interdyχygias die conin
Hic notandum, , cum dies nam alis ad Horarum vulgata consuetu inedio: tur in duas aequales p, es, ut i a sint Horae pomeradianae, I antem radianaeti in Ephemeradibus Horas a diei non dioidi, sed integre numerare meridie cui ris diei: In Calendariis ero easdem mili ut Fint oulgari usui accommodatae. Hinc cum in Ephemeride pauciores quam 12 Horae dantur, sunt quidemum pomeridianae propositi diei: Cum vero plures quam a ponuntur, adscribendae iliasunt antemeridiano temporis equentis diei, subtractic' ius 12 Horas. . V ut cum datur Notii, num p te Linuari 16H, mra is min. sci, plures quam 12;erat Noret insitio annari uora V. min. is,ante meridiem.
De aequatione tempori reductione Ephemeridum
ad alia terrae locet. Via loca Planetartim , eorumque Zyγygiae compumae sunt ad tempus aequale certum Meridianum , atque illi soli respondent, .nisi adhibeatur aequatio temporis in eodem Meridiano,tem Pori apparenti nisi reductio ad alia terrae loca fiat, diversas m
16쪽
dianis competere non possunt; idcirco quomodo in utroque Agendium sit, monstrahimu S. Pro aequatione dierum naturalium, qua inaequales sunt, Tabu Iam construxi e fundamento a ccpti D. L.Msberg, m TZ imii de M om Sosis pag. 63. Wio 1 quae citra sensibilem errorem annis aliquot sc-quentilaeus accommodari potest , cujus usus hic est. Pi imum quaeratur adtacmpus propossit 1,ad quod aequatio instituendac si, in I phemeridibus locus O teinpori praescripto congruenS. Secundo cum loco O Tabula aequationis dierum consulatur, unde observata parte proportionali si Gradibus locis minuta adhaereant temporis p. os haphqresis cum sua nota, clo additionis, vel S substractionis vertici Tabulae inscripta, petatur Tertio prosilia phaeresis temporis prout nota exigit, vel a dato tempore auferatur , vel eidem addatur. cum tempus aequale in apparens commutatur, exit tempus apparens. Contrarium vero fiat quam tituli monent , cum tempus apparens in
Veluti datura dies Ianuaris anni novi s33. orneto, min. I. in Meridiano Goesano secundum tempus aequale,quod in apparens com
Primum quaero locum S ex Ephemeride, quem invenio in s Grad. s.min .eret. Deinde cum hoc loco Tabulam aequationis consulo, correspondentem inde aequationem peto quaerendo signum, ni fronte, Gradus vero in latere Tabulae sua istro: Et quia minuta Gradibus adherent, primum quid angulus communis Graduum contineat video. Conveniunt autem i Gradibus. 6. min. s. sec. horae cum nota S. Deinde angulum communem cum sicquenti confero, qui habeti min. a se minore a majori hibtrahendo colligitur differentiaris sec. Quam in analogiam pro parte proportionali i mi. sic dispono i Gradus seu o minuta dant 1 s secunda , quot dabunt i minuta 3 Proveniunt 11 secunda,ad communem angulum addenda,quoniam numerus descendendo crescit, hemergit vera aequatio tempori 6 min. 16 sec. horae cum notari. Tandem sequatione hanc tempore proposito aequali horis o min. i. subtraho, propter notam S. relinquitur apparens tempus horae aes min. id sec. Eadem via omnia alia exemota expediri possunt.
18쪽
Atque isto modo differentiae dierum naturalium ad annos aliquot sequentes facillime aequari possunt. Sciendum autem Lunae motum aliam temporis requirere sequationem, ad cujus cxactam cognitionem ut veniremus , magna dissicultate praestantissimi Altronomi laboraverunt Tocho Arahe, Ioannes, Ierus, alij quc diversas singuli in eum finem Tabulas nobis reliquerunt Lansb regium quoque diversam ab ijs viam, ex collatione plurium observationum deprehensam inire comperii quamobrem de ea supersedere, quam Ebulas incertas adjungere malo atque potius monendum Lectorem censeo, ut praecepta petat a D. Laciargio qui plenarie uti spero de ea re in opere suo,quod ante finem presentis annis e praelo exspectamus, nobis satisfaciet. Pro reductione temporis,sciendum ea in locis , ad quae Ephemerides constituta sunt,non opus esse;necessaria vero st, si ad diversa loca terr a loco Ephemeridum(facta secundum Longitudine numeratione vel motus vel dyγygias Planetarum inquirere cupiamus. Namque non modo motus coelestes diversimode sese exhibent in diversis terrae locis, o rotunditatem terrae quae in sphaericis probatur et quod Sol, Luna, reliquaque Sidera Orientalibus citius oriantur, in Meridiano culmi nent, de infra HoriZontem descendant, quam Occidentalibusti sed Eclipses tam Lunares quam Solares,aliaeque Stellar ZyZygiae,ob eandem rotunditatem terrae Orientalibus tardius, Occidentalibus citius, quoad numerationem horarum diei,appareant. Ut ergo reductio recteriat, atque ita tam motus, quam Zygygiae omnibus terrae locis convenienter applicentur, sciendum loca,quae Longitudine conveniunt, horis etiam Astronomicis, coeli Phanomenis omnibus, eaecentis Solaribus Eclipsibus tantum, quae secundum Latitudinem variant,con Venire quae vero discrepant, habere etiam loras Astronomicas ilia- nomen coeli immutata Conveniunt autem, quae sub eodem Meridia no statuuntur, meosdem numeros Longitudinis qui ab Insulis Fortu- Ora sive Canaria versus Ortum in AEquatore vel Parallelis aequatoris numerantur labent. Discrepant autem quae sub diversis Meridianis existunt diversiis Lonstitudinis numeris determinantur. Hinc u , cumque terrae loca diversos Lonoitudinis numeros habent, in iis Longitudinis seu Meridianorum differentia inquirenda est: quq differentia nihil aliud est quam arcus Equinoctialis circuli ci Paralleli verticalis anter eosdem Meridianos interceptus. Colligitur autem ea hoc modo et Primum quaeratur ex eo grantiorum craptis, utriusque loci, eius ad quem Ephemerides coiiscripti sunt
19쪽
sunt, Geius ad quem Tabula per reductionem accommodan do sunt, Longitudo , sumendo viciniora , si proposita nobis non inveniuntur. Post minor Longitudo a majori auferatur, residuum erit differentia Longitudinis seu Meridianorum Tertio differentia haec in tempus
convertatur, computando pro ad Gradibus unam horam . pro uno Grades minutatorq, pro aera minutis unum minutum horae, pro uno minuto secunda horae c. hemerget differentia Meridianorum in
Veluti quaeritur differentia Meridianorum inter Uraniburgum Danice, de oesam clandio ad quem motus Luminarium computati, TyZygiae omnium Planetarum constitutae sunt. Longitudo oesse a D. Lansbergio reperta estis Grad 3 min. Uraniburgi veros Grad. smin. Inde differentiam inquiro , quae colligitur 11 Grad. 1 min. Tandem differentiam in tempus commuto, proveniunt 3 minuta horae, quae sunt differentia Meridianorum inter haec duo proposita loca Similimodo cum alijs Exemplis procedendum est. Ut autem differentia Meridianorum absque labore habeatur,visum est hic addere Catalogum locorum quorundam insignium in diversis Regionibus e Tret mn Lansbergi de Mom Sosis , ex quo quivis differentiam temporis respectu oesce petere potest,sumendo ipsum locum ad quem Ephemerides reducendae sunt, si in Catalogo positus est, vel viciniorem si in Catalogo non reperitur; modo non sit valde remotus: tum enim priori modo differentia temporis quaerenda est. Caeterum cum differentia Meridianorum , hoc modo procedendum est. Si tempora aspectuum in Ephemeridibus scripta ad Meridianum tuum transferenda sunt, de locus tuus Ephemeridum Meridiano est Orientalior, adde repertam differentiam Meridianorum tempori in
Ephemeridibus expresso, quo Tyrygia aliqua futura estu propterea
quod Orientaliores eodem temporis momento plures horas numerent quam Occidentales. Aufer vero si locus tuus Ephemeridum Meridiano est Occidentalior; propterea nod Occidentaliores pauciores horas eodem temporis momento numerent quam Orientales Et producitur verum tempus, quo TyZygia e Veniet. Veluti quaeratur quando Novilunium incidens in ' Ianuari r 633, hora I s. min. 3 6, accidat ictante Austriae. Quia Vienna oesa est Orientalior, addo differentiam repertam si in ad tonapus Noviluni propositi,producitur tempus H. 16. min. o. quo Novilunium Viennae contingit. Simili via alia Exempla expediuntur. b a Catao
20쪽
INSTRUCTIO SUPER catalogus locorum in Cnium in dioersiae Regionibus.
Alexandria Egypti Amstet redamum Hollandiar Antiochia Syriae Antverpia Brabant ire Aquis granum Araista Syriae Babylon Brugae Flandriae Brugellae Brabantiae Cassellae Hassiae Conimbria Lusitaniae Craco via Poloniae Duysburgum Cliviae Frueburgum Prusitae Franehera Frisiae
in GANDAVUM Flandriae OGM HS A Zelandi
Gratium Stiriae Leyda Hollandi se Lovanium Brabantiae Middel burgum Zelandiae Norimberga Germaniae Pra a Bohemiae Roterodamum Hollandi e Roma Itali ae Rhodus Strigonium Ungariae Torpa Misiniae Tubinga Suculae Vienna Austriae Viterbium Itali adi Uraniburgum Daniae