Epistolae politicae et historicae ad Philippum Sydnaeum ... Hubert Languet

341쪽

ut quamplurimum Domini Beli consuetudine ac etiam consilio in tuis re

bus utaris. Nosti quam magnifice de

eo antea senserinari jam vero non posci sum cum satis admirari. tale Creta rum usu ejus prudentiae pii irimum accessit: at animus nihil prorsus labis in aula contraxit' nam video cum ita alienum ab omni fuco,insimulatione, ut credam non posse eum in animum ii inducere, ut cuiquam assentetur. Ejus modi hominum consuetudinem summo studio expetere deceret vos, quibus pleno sinu fortuna omnia indul- Eet, cum dissicile sit etiam iis, qui in

ter vos sunt cautilumi assentatorum retia effugere. H unc autem habes tuae virtutis, S non illae fortuna amantisse simum, qui si permittas, libere te monebit de iis, quae ad tuam dignitatem amplitudinem pertinebunt, quid

tibi sit praecavendum. Hic omnium animi in eventum tumultuum Beloicorum sunt re sti, de quibus cum sile habeatis certiora nostris nihil scribam. Quoniam Archiducis Matthiae adventus ad ea loca non peperit eos effectus, quos speraverant ii, quorum

342쪽

praeter ipsorum spem plurimum acces serit, jam ad alia consilia devenitur:

nam Imperator dicitur agere cum Electoribus Imperii, ut se cum ipsi, arbitros pacis constituant inter re rem Hispaniae, Belgas ob eam rem alicubi conveniant. Ne hoc quidem aucupium habiturum successum existimo laviculae enim crebris insidiis, redditae sunt minus securae, cautiores. Audio non omnes Eleetores illud Imperatoris consilium probare. Ipsactiam clades, quam nuper intulerunt Belgis Hispani evertet ea consilia Imperatoris, reddet ipso Hispanos arrogantiores , i consiliis pacis alieniores. Huc scribitur Antverpia Bel

gas suo malo edoctos, jam longe plus

Arausio tribuere, quam antea, inpleraque ad eum referre, mea quae ad bellum pertinent ejus arbitrio fere omnia permittere ut de iis constituat, prout reipub conducere judicabit: quae si sunt vera ego propemodum ipsis gratulor cladem, quam nuper acceperunt. Nunquam ego speravi eos, qui summa rerum hactenus praefuerunt , aliquid recite administraturos,

343쪽

cum viderentiir mihi non intelligere, in quantis periculis versu elatur , nec praesentibus malis remedium quaerere, odist eos, qui dabant operam , Ut ipsorum saluti consulerent. Invalescit hic fama, de auxiliis decretis ipsis Belgis a Serenissima ves ra Regina adjicitur Illustrissimum Leicestris o mitem fore ducem copiarum , qua ipsis mittentur subsidiori quae si sunt vera , ames consequutus id , quod ii tantopere expetivisti: nam non dubito, quin illi expeditioni sis interfutu-1us. Non vellem, etiamsi possem, animi tui alacritatem verbis retundere, aut labefactare, sed tamen moneo te, ut interdum tectam perpendas u venes, qui se in pericula incaute conjiciunt, plerianque inglorios interire, heripere sibi facultatem benemerendi de patriari non potest enim multa patriae

praestitisse, qui in prima juventa fato

concedit. Vide itaque, ne nimia laudis aviditas te transversum rapiat, cne praeclarum nomen sortitudinis attribuas vitiis, quae cum ipsa aliquid

commune habere videntur. Ea est nostra aetatis in et licitas, vel potius stultilla , ut plerique eorum , qui Illustri et loco

344쪽

3I , EPISTOLAE

loco sunt nati, putent esse magis gloriosum usurpare muniis militis, quam ducis, emalint ab audacia sibi nomen comparare , quam a prudentia.

Itaque apud nostras gentes vix licet conspicere veteranum ducem , quod nostrae temeritati est adscribendum. Soli Hispani eo genere stultitia non Iaborant, inobeam rem habent duces rei militaris peritissimos, qui plura ingenio perficiunt, quam viribus, quod satis constat ex iis, quae his proximis decem annis in Belgio gest erunt , ut

tantum ea adferam, quae tua aetate acciderunt, S quorum potes meminisse.

Hodie literas accepi cx aula Caesarea, in quibus scribitur, Ismahelem regem Persarum diem suum obiisse, quare putant murathem Imperatorem Tur- cicum omissurum expeditionem, quam adversus ipsum moliebatur, quae res nec erit grata Caesarianis nec Hispa- 1ais, qui adhuc agunt Constantinopolide induciis Bene vale , de saltem rescribe te valere Francos urti is die Febr. Is 8.

LXIV.

345쪽

LXIV. Postremae tua ad me literae scriptae

erant mense Octobri. Noster Belitterichius in suis ad me literis, mirum in modum praedicat tuam erga se ini-manitatem, liberalitatem. Idem faciunt alii, qui ad me scribunt. Ego ex ea re capio maximam voluptatem: nam nihil magis cupio, quam Nidere te virtute supra omnes florentem. Adscribo mea in elicitat , quod ad meam plius non scribas, nam non possum mihi persuadere, te animum erga me mUtasib. Omnes sunt hic intenti in eventum rerum Belgicarum Hispanorum vi toria non peperit eis tantum fructum, quantum metuebam VS, ne pa-Ieret: verebamur enim, ne ex primariis urbibus aliqua ad eos deficerent. Fuit fere necessarium , ut ordines Belogici clade aliqua sua stultitiae admonerentur. Jam diligentius, quam antea, parant ea, quae sunt ad bellum necessaria, tuas urbes muniunt nec parum est, quod principi Arausiensi belli administrationem permiserint. Dux Ericus Brunsvicensis ducit ad Ioannem Austriacum tria millia equitum,

Ora qui

346쪽

3IS EPISTOLA qui intra paucos dies recensebuntur in Episcopatu Monasteriensi Guntherias Comes Schv variEburgius, Christophorus Baro a auten burg, conscripserunt Ordinibus , seu Statibus, quatuor millia equitum, quorum aliqui dicuntur jam Rhenum trajecisse. Q ijd cum Illustrissimo Principe Ioanne Casii miro agatur , non es tibi ignotum. Si Belg poterunt bellum

per aestitem ducere, conjicient Hispanos in magnas dissicultates. Imperator valde cupit rem ad pacificationem

deducere , quod puto ipsi mi dissicile. Prae se fert se maxime improbare Hispanorum consilia , ut sibi fidem apud Belgas comparet. Iam profitetur, se fuisse authorem Matthiae fratri, ut in Belsium iret. Quam caute id faciat, nescio, cum id antea cons anter pernegaverat, de s aula verit, se graviter succensere iis , qui ejus discessum

promoverant. Non patietur Pontifex Romanus controversiam de religione ita componi , ut ejus authoritati aliquid decedat : in qua re dili ritem operam navabit ei Inquisitio Hispanica, propterea frustra de pace agetur. Nescio quam ob causim Galli,

347쪽

reui Joanni Austriaco militabant, in Gali an redeant. Forte ostio homines jam taedet pacis, vel metuunt, ne Belgae, aut Hispani stultitiae, vel potius insaniae palmam ipsis eripiant. Dux Sabaudia ambit nomen regium in art-la Caesarea Laudo; nam otiis Alpibus quas jam possidet Sabaudus, regio nomine olim imperavit. Utitur Sabaiadus in ea re opera oratoris Hispanici, fratris Ducis Gandiae, quorum pateriect Iesu iticae nomen dedit. No- vit aula Caesarea uti vanitate Italorum, ad sua commoda quare non est,

quod Sabaiadus speret se per Hispa-

uum aut quenquam alium consequuturum id , quod ambit, nisi multum pecuniae in eam rem impenderit. junt eum ambire nuptias sororis Imperatoris viduae. Hauddubie feret repulsam. Hic audivi eum etiam agere

de filia Ducis Lotharingiae, quod vix credo, nisi forte filio ejus petatur: nam

est nata quatuordecim amo tantum. Poloni jam celebraverunt Conven

348쪽

31o O Lirnminere dicitur. Post diri arnas inceptationes, clunt, tandem faetiim esse decretum , de consciendis vi reses sentenis millibus aureorum ad illud bellum. Quis in periti rerum Polonicarum, judicant non esse tantum pe-c lmae in tota Polonia. Concessa est in eo Conventu major libertas iis, qui puriorem religionem profitentur, quam unquam antea. Interea autem, dum Poloni in suo Conventu tempus terunt disceptationibus , Tartari tribus agminibus irruperunt in Volhiniam, Podolia mi Rustiam , easque misere depopulati sunt hodlibet agmen dicitur fuisse viginti millium

equitum Suae excursioni praetexunt,

non solutam ab aliquot anni pecuniam, quam Poloni soliti sunt quotannis illis pendere. In eo erravit Rex Polonia , quod speravit se posse eos per Turcas compescere. Ajunt Mos cum eos impulisse data pecunia, quae apud illos barbaros plus potuit, quam

Turcarum authoritas Ante duos, aurires menses quidam ex nobilitate Polonica , cujus nomen mihi am non succurrit, stipatus tantum trecentis militibus eae corum numero, qui ad sine S

349쪽

L et j1 Is ne Tartarorum excubate selent, Loχahi nominantur, occupavit Ol-daviam pulso Petro Valuod ibi a Turcis constituto , post inteisecium Juoniam De ea re cum apud regem Poloniae conquesti essent Turcae, is summisso milite ex Transsylvaniari Rustia in Moldaviam , novum illum Valuodam curavit in vincula conjici,&in Poloniam captivum duci. Ita Iegis prudentia sedatus es ille tumulo tus, sine effusione sanguinis Restitutus cst autem in suum regnum Petria S, cujus frater Alexander es Valvo da Valachiae Transalpinae. Quanta rerum mutati, Potuit pelli Moldavia P 1 inceps a trecentis Polonis, rante centum annos ibi regnavit Stephanus, qui multis magnis prae liis superavit Mahometum Turcarum Ina peratorem, Matthiam regem Hungariae, Ioannem Albertum regem Poloniae, Tartaros recopienses Bathorii reeis Poloniae prudentiam, inanimi moderationem omnes valde laudant.

Gaudeo nos habere in Orbe Chris iano saltem unum regem, in quo sit aliquid virtutis Male habet Polono S, quod Geimani ipsum laudent. Scrip

os sic

350쪽

sit mihi de eo Doe . Andreas Paullis, qui interfuit pacificationi Dantiscanae, nomine Electoris Saxoniae, so-s ea quam rediit in Germaniam, jussit

eum Elee orsi alim recurrere in Poloniam, cum Marcitione Georgio Fri-derico Brandeburg qui a reo Poloniae accepit investituram Ducatus Prussiae. Mitto ad te scriptores rerum Germanicarum, ut a me petiis i. Dedi eos colligatos in tres fasciculos, Ascanio de Remal me bibliopolae Londinensi , cui pro vectura satisfaciendum erit. Scribe quos praeterea velis ad te mitti Mitto etiam scriptum depraesidiis Hungaricis , quod jam antea miseram. Ego tibi omnia fausta, elicia precor Franco furti pridie Calend. Aprilis Is 8. Ego tibi diligenter commendo Dominum Ioannem Raphaelis, virum pium , prudentem, moderatum, qui has meas literas tibi reddet , cui peto ut

aliquid humanitatis exhi

beas.