장음표시 사용
11쪽
cordis venae sectionem exigenti mirum in modum &multo magis huic conuenirs nullus principiis medicis initiatus negabit; si caeleritatem febrium pestilentium
perpendat, quae, se sta collatione ad x enena, elucebit extrinsecus assumpta. Circa quae Andreas Matthio- T lus, doctissimus vir ait. T Tanta velocitate suum exequi- In primi ut faepe mero eundem praestet essectum in corpori-c nostris, que practat voracissimus ignis, si quando ad aridi sit-ta s. i mas peruenerit palere. Exercitii igitur,& adolescetiar medicae gratia argumetor probaturus ex bracchiis, in pestileti sine bubone, in inferioribus, sanguine demedia . r. facto argumento ad bo miliem, saepe scribentem, &esse sanguineas, c5tinetuesq; febres pestilentes,addito tamen veneno, & focum putredinis esse in his , ubὴ in illiti, vi delicet inter inguina , &inlias. Sicuti Phahet
res adesse; ita ad cognosci apud philosophos; et pici edicos vero , sicut se habet ad cognosci , ita ad curari. Sed , Ate feb 'pectitens est , di cognoscitur ,: t. continens, igitur ut conti neni est curanda, addito reneno solum,hic nihil indiget probarione. See continetis curaturνenis bracchii sectis, igitur O putrida
pestilenso is homogeneis sectisq; basilicis. et, Sinochis detrahitur sang(iis,& usque ad animi deliquiu, propter vapores putres a venis magnis in ipsum
. . , cor ascendentes, igitur magis, citiusq; propter affectu mi .. cor.patet con . ex prisscipio ' et Propter quods, tale,cted Similiter; A si ubi minus' inest periculum I fecamus inima. basilicam. v bi maius multo melias, sed in c5tinentibus(quibus minus periculum est secamus basilicam, igitur, &- s in pestilentibus, praeterea, s in omnibus assectibus infra
serius tum, iugulum, medioq; eo ore vena sectio ex bassica exercetur, cu-q; in pestilenti sic sit affectus , sic etia praestandia est. Ad hominem tandem, sic argumentor suo sermone loquentem, atq; pro maiore propositione suo funda
12쪽
Iadan. Haec ille tunc sic, sed sic segetit medicus filii in febre pestilenti relinquit in sinibus cordis infectu se n.
guinem enecantem,&pedis phlebotomat venas, nedum nocentes,igitur iitias curatio verae non est,maior est Leonardi ab illoq; perperam Idducta, minor est aI- sumptuni ejus, quodq; negare non poterit, igitur & male curat. & suas voceS ignorat.
His sic stabilitis, supererant errores a me iam impugnati, qui tot sunt,&plus quam litterae quos ob id omittam, ne fastidio lectore afficiam, assert autem (x t ait quantitatem auctorum, quibus omnibus responde duest, qata de grauioribus illis, multoq; vetustis dixit
Galenus. Doctissimi fuerunt Hippocrates, atq; Plato, quibus, citra demons rationem eredendum non est. & rursus, diuinum senem eX. tollens. circo, ego huic viro non tan- qisam testi, fed quoniam eius rationes firmas inuenio, fidem adhibeo. Haec ille, B tibi vero demonstrent, aut saltim pro bent. Sed qaoniam, me iudice, omnes allegati doctores, venerandi alias, in Oribasio peccauerunt, sic omnium in uno licet aliis et i 1m superesse possint exceptiones) des e cium impugno. I ad remedium non est rationalium, E quia utendi modo,quiretitate, qualitate. O occasione caret. Sed scarificatio, aut venae sectio in cruribus, ori-baesit,pro pestiletis febris curatione, caret hisce scopis, igitur illa se ificatio, aut venae sectio non est rationaelium maior est dignitas apud Galenum, minor probatur sic. Vtendi modum deesse , sciet, qui ctiq; intellexerit non nihil indicationum. F situs enim, modis ditendi docet. Vnde, morbus cordis, tali venas non exigit. suantitas illa sanguinis, terminos pestiletibus morbis assignatos,
excessit multum, idq; pueri sciunt. Quod si studiosus aliquis
13쪽
aliquis dixerit, id eaeigente plethora, executum Oriba sitim, dicentemq;. Erant enim signa sangmnu. Non, oblaris gam venae sectionem fecisse, credo, sed quia venae sectionem, tantopere in pestilentibus formidatam, stabilire volebat, atque re bene perpensa, Et ut iam diu probaui, G analoga est pestilens febris sanguini, cerinq; est nimia fuisse scarificatione, neq; imitanda, qualitas etia deficit, nam illa venae sectio euacuatoria, & reuulsoria debebat esse, at ipsit mreuulsisse ad distantissima costat prae cautori solum, cum igitur illa diffusi satque liceat sic dicere empirica venae sectio quamuis celebrata, ni di modo caruerit, quantitate, di qualitate destituta sit , atq; subliis duabus H occaso remedii Galeno contineatur,remediti irrationale depreheditur saut ego fallor quod quantum existimare licet, multos decepit, atque innumerorum homicidiorum catusa esse potuit, estque impraesentiarum , iob indicationum despectum.
Fraeactoriis locunim de pestilenti extrin fecis aduenienti. Sicq; nihil contra nos, constat. quamuis ejus fundamentum
nullius sit momenti, caeteri auctores, alius singularis, nomilli de bubonibus in inguinibus vagantibus loqunt tir. Torquetur aliqui, inultosq; trahit, iam vero Doctor Franciscus Sanctius, auctoris Pilli agoras (cpiem omnes norunt) & regula,& Morma, propositorum fuit tenacissimus sicut sequax qui I in omni sexu &cetate venas tali aduersus communem aliorum medicorusententia feri te jubebit, deniq; si libere licet, quod
sentiam, scribere. Haec lassorum sanguinis misito in perperaeutis,vetustatem ara cam, O methodicam sapit , qtiam multi
non um Puerunt, ex quibus Manardiam, se ad melior cinfrugem recepisse diximus in discursibus. Et quid quod Mena rationali sumus modicus, primus, praecipuusq; Galeni discipulus Manardum res et .rat cum non approbet,quotquot eniim alios refutant, pri-
14쪽
primum illorum do Strinam proponere, ut refellant solent, nec ob id approbasse,censendi sunt, sed cum bonus vir, quantitate auctorum agat, victimq;, quoscuq; ad diicit. ad institutum,legat cire a pleti ritidem venenosam squar ad alia etiam sunt utilissima Petrunt PauluMurendam, quem Iacobus Olerius aliquando allegat, idicentem depleuritide pestilenti. I Maxime autem in iis
omnibus, habenda est cura, ne virus ad cor, aut ad aliudprit cipale membrum regurgitet, sed quam fieri potest, letissime a principalibus membris auerti debet, ct extra corpus educi Quam ob rem,illorum sententiam minime a probaueram, qui in lateralimarbo, a venEnosa materia consistente, cruris venam secare precipiunt nimiram, quo longi minu Ientos humores auertant, .c si non fatis longinqui sint,si per sectam ibi eodem latere cubiti venaeuacuentur, cupicntes enim a principalibus membris illos retrahere, nou aduertentes, ad cor, O iecur attrahunt. Nam quouis in
loco pleuritis consistit, hoc est, sue in superioribus enaetvior, siue in oso inferioribus copis sic necesse es, ex aeenepedis sectione,
femi corruptum sanguinem, qui circa te lammatam partem coit . tinetur, in cauam veham ingredi, ac prope dextrum cordi ven- ., triculum, postea vero, prope jecur fluere, si ad pedes usque iauerti debeat. Hac stra is peritissimus vir, in distatissimas phlebotomias, quh: de Irructoribus. Libertamen quaedam impugnare, prius certo affirmans,&si oportuerit, iuraris(quod ejus alua pace scriptum vellim omnia ea loca,quie Giloni attrectat, falso adducta, vel enim Galenum non asse lititur, vel male iii Hispanum sermonem Galani volumina domi habet, quibus fidem adhibeti, sint unum, aut alterum excpla , ait enim.
i. Diete Galerio, que delafacuhad vitai viene Iamuerterierta, di presto, et delas demas nicte re a Im presso.
Galenus sic latinus, T Velocissim re istur fiunt toiae pa-riste mortes,deinde affecto cerebro,tardipimeiab vate pro de t. cavi.
15쪽
Is Proponantur haec puero, ut exponat, pudet tamen, haec referri; sed in fas si, & arrogantia oportet, at vero quis non dico medicus, sed vulgaris ignorabit, subitas mortes ex cerebro prodire .
Secundum Gauni locum se conuertit. De la morde ra delperro Io Axo bien clarosGaleno, que Mna er Ia cura de et mord do, antes dellegar et veneno a et corason,=c Poclea scribeda'.
O deplorandam calamitatem, Galenus sic. L suemadmodum in iis, quos canis rabidus momorderit, quae enim ipsi adhibenor remedia, duplicem hgbent appellationem, nam dii 5-munquam rabici remedi dicuntur, ac si rabiem facientis dispositionis dicerretur , nonnunquam vero non remedia praefentis des Vtionis iappellantur , sed a rabie futura praeferuentia. a
Haec ille, quibus quid interest cum iconuersis Galeomus enim, ut videre licet, in delyros quosdam , atque quaestionem de nomine dirimens, illavebba, ut exem .plum assiimpsit. V erum si pudet Galenum non callere pudeat ipsum citare: in viros vigebates discursum e. de reae acetu iam lanaem 'uis non rideat vel doleas quod Galenus Definieritfooum febris de partibus solidis ut affirmat imo vero loquitur de M pulmone, iecore, O aIlis, ut eo loco videre licet. Caeterum, ante quam hinc disce da, libet ex illius sic inuenta doctrina, mianim pro nere, quZ ait. Que
Hac distinctione sumpta pro maiori , ad horninem argumentor, sed in febribus pestilantibus , primo congressu accessit venenum ad cor, atque in ejus humoribus inii sit, via de duplexaelic eur ergo primu , ergo sanguinis missione ex bracchio apri recipio res agenuit colligitum, maior est illius, minor satis, superq; a Ga-lcno, &PhorOm edico obata est , Igitur JIon primo modo
16쪽
modo curativo tractanda est febris pestilens. Secim dii mergo, ergo non habet analogiam cum peste morsius canis rabioli, sequella probatur, quoniam febris pestilens morbus unius diei solet esse, exacteque peracutus, at morsus canis rabidi unius anni, & dimi. dii, velle autem morbum triam dierum norma morbi, plurium mensium metiti, extra captum medicorum est, & prudentis cujusq; viri.
Glori tim se multos peste affectos curasse, alios vero, neq; unu.
Dulae bellum in expertis. Ante qua ille ferulae medicae manu subi ecisset,& fortasse medicui futuru se cogitare, tuo tu in pestis remediis habui. Sed missa haec faciamus,ignorat tamen, quod Od diis de od dis, domi reclusus, grandem de peste edidit tractatum, a quo ille plurima transferre potuit. Praeterea, consequitur ne is, quod in iis quae raro eueniunx . ut in peste, obid quod raro fiant, & quia cuique pesti proprius,&peculiaris est suus modius pestifer se: atque forsitan eam ob causam pesti Galenustra chatum non dicauit in talibus morbis praefert medicum doctum, experto Galenus, statuens sic. N Igi
tur per artis exercitationem comperi, eam remflorum inuentionem , quae ex vera demonstratione procedit, istis quae raro
furet ; experientia longe praestare. hoc ipsum dixisse, e et sui rhusillae eleganti oratione costat , asseuerantem. Medicum rationalem , ab empiricolque dictare, quod nouis e tiam morborum generibus , si accidant , positi pem ferre,
Legit ne ille, quae Ludovicus Collado sic litteris ma-dauit O. Ouin ,' in pestalenti morbo , qui ex anno quivqua- gestimo septimo , ad annum Psque quiveuasimum non limpopulariter grastato , bonam huius rivitatis partem sustulit , re- eeti res ditedici Musantibus femoribus , exactissimam rationem me nisi in ene quaquam suos praceptores , in pesti Ilenti operat trem qA. Tici iacvt.' :
17쪽
Sed qui, ut ostendi . loeam affectum in febre pesti lenti non dignouit, neque affectus differentiam, quomodo potuit pestem curare e Librum enim ex pannis hinc, indeque emendicatis consuere, & quilibet p'terit, non agnouit se locant affect tun, supra probaui, restat, vibreti iter referam, morbum ignorasse. . Hic namque error, est basis totius tractatus de peste, & in
discursu dubito an dicam magis satyrico, quam apologico repetitus, in quibus, vult, febres pestilentes
esse sangui teas , aut alterutras confundit, addidit tamen sanguineis (vt fiant dicanturq; pestilentes venenum , additamentum tamen rarum est. Sempe e him additamentuni,collatione ad praecipuam partem, est portiuncula minimas oc vero additum citra coma parationem, est maius, at ille ut dexterrimus est pes iis medicus, pili facit hoc additamentum, Venenum scilicet, pestilentis febris, neque apud illum, multum refert tali venas, an basilicas secare. . Attarnm modo sciet, & a continentibus,&ab aliis putridis esse dis
tinctas. Id quod aperte docuerat Hippocrates , siue auctor de statibus (nihil enim refert cum hujusmbdi' ' doctrina ab omnibus posterioribus libenter amphecta
Dir) ubi ait. P sunt aut febrium genera duo, Trhoc quo si I Dunc attingam, quorum alteram commune omnib-pe a por
uitur, ait m 3ropter malam dietam riuatis his contingit. Sa. t. s. Hahen Lis ille, sic etiam. cum enim mullus' commanu perii
Atque non in intis Galenus , curant febres hectica gnon pestilentes, videtur aperte, a pestilentibus hecti r - *-mub cis sic distinxisse, strerum de tolliquantibus febribua disies um' nere; iuposterum licebit, aeque vi de iis hemus febrib-, qua in pestit titia contingunt, cujusmodi ea est qua nunc publice grasiatur. Dicetur namq: de hac, inter pestilentes febres, sed re verat ud assumptum non est meum, quodq; tenebamur re-
18쪽
gisse seriptor, quod longe, lateque proseqilitum Donatus Antonius, altum Hippocratis,& Galeni mare, ubi de pestiferis febribus loquens, ait. .At non propte- Srea quis iam dixerit, pestilentam febrem esie ejusdem generis, cum his, quae ab humorum putredine accenduntur, in quo loco , rationes distinctionis inter putridas simpliciter pestilentesq; putridas adducit. Primo, quia pesilans ab externa causa sit. 2. quoniam est excellenter putrida, in qua po- this est corrupti , quam putredo. r. quod tu pestilenti (aduertant tacum putredinis Vt iam probaui, aliqua cordis stib-
stantia putrescit semper,atque ex hoc. q. quod prater humores, aliae etiam cordis fustantiae postini putrefieri , mi corpus cordis, Os in sinissi o ventrictilo contenti , Vti , per otium
ibi legere licet; concludit deniq; dicens. dio sit , ut in
nullo trium febrium genere proprie contineri postini hae febres. Atque is aec Donatus, ex quo alius morbus, aliusque
Deus affectus in febribus pestilentibus constat, atque euidentissime, auctorem libri de peste, emeritumq;militem in pestis curatione, neque affectuum pestiferorum naturam, & essentia (vt in libri titulo promi
sit) neq; in illis locu affectu in uestigasse, sicq; promissa hic perfeci, quid igitur sibi vult aut quid quaerit
Duxi tamen multis, ob honorem medicinae Hispalensis, dimissis, haec animaduertere , primum quod scribat. T aurum esto es Io principat, que si adebarer en est os
. Attendite lectores, vel loquitur de motionibus naturae, iam praesentibus, quas nullus non admittit, vel defuturis, sed vere loquitur de motibu naturae secundae intentionaliter,uultqiae, Ut tempore auro praetiosiori s& utinam non nocuisset abutamur, accedam ad contino entem illius motionem, ut silentio det, de- Ieatque hau copinionem, vel somnium. Neque Ver'.
19쪽
Tpauei momenti est, similibus erroribus respondere, fere enim in intelligibilis est asserens praesentiendos, antequam incipant , & curandos ante quam sint, bubones, & anth ces, Oedipus noster est. Aduersus chimericu errorem ,&proximis nimis nocivum, disputo sic. Quandocumo; in febre pestilenti adhuc, nullus est actus naturae versus signatum emunctorium, ibi etiam, atque tunc, non est quo naturam ducere possit artifex, sed in febre pestilenti sine bubone tunc nullus est actus naturae circa signatum emunctorium, igitur in pestilenti sine bubone, non est quo naturam ducere possimus. Discursus est legitimus , maiorem probo, motus supponit actum, igitur ubi non est actus, non
Est motus,con. est bona patet ans, ex motus definitione dicente Aristotele . S Motve est, mentis in potentia, secundum quod, in potentia est. Quae verba sic Doctor Fraciscus Vallesius exposuit T uotus actiis quidam videtur esse, imperfectrus tamen, propterea quod ipsum passibila imperfectum est, cujus molitis est actus, itaq; no mouetur, quod nodum quidpiam comparauit per motum, quia quod pthit om*ino mutatum est, quiescit. Alinor est illius assumptum , igitur, ubi nihil est actum a natura, ibi nulla est motio. Timc sic, ubi nulla est motio inchoata a natura, non est quo naturam ducere possimus, sed in pestilenti sine bli., bono, nulla est inchoata motio a natura, igitur nec est, quo naturam ducere possimus, igitur cantilenae sunt
motiones illae . - 2. Ese moti Onos, quae non stuat, nec cadunt subsensum, ad medicum nullo modo pertinent, sed illae motiones non iunt, nec cadunt sub sensum medici, gitur
eae motiones ad medicum non pertinent. 3. In memoriam reuocare oportet, ab omnibus auctolibus constitutam esse ditarentiam, pestilentium
sitie bubonibus, vel cum illis, hi enim signa sunt, do .
20쪽
cente Hippocrate, V Abeesses enum 'a quibus exuberant, siuit dristem maligni ht. Is litatu vin nulli
sunt ab cessu ad tacum, fontemq; venae sectione re picere est aequum, alias suspecta, & consula centcnda esset distinctio isthaec. Sed, dicam ego ali itialem, di ita aliquibus peste anfectis, sine bubone , naturae imitationem. que pos Sit utilis esse, illi haud ab similis, de oua , in cyidemica pleuritide, anno elapso,videlicet, quod in deplorando
pestis statu (plurimos enim bubones eXpertos quotidie conuenimus) si aliquis acersat , poterit interrogari, quo in emunoctor io bubo, vel anthrax appat uerit, sicque ex praecedentibus moniti, de futuris conjecturaliter deliberare potet imus . & ut dixi salii , &aegrotantes de saepius passis bubonibus pelli isti
Tandemque, non potui in e cohibere . quin hanc maximam ingenii acutiem scriberem, dicit enim sic.
que pues es bueno et Iamae para abaxo como senat, ' omque lo O, que naturalea a expelio et tal humor alas partes inferiores es tam bieu bl eno como causa, porque ei ando et venenomas lea os de et coraco r.
Auditum est simile absurdum Notate signum, ita-mar, signum appellat certe, est enim sanguinis missio(remedium vel remedii causa) signum, interrogare licet quid sit signum phisice vel quod signum medi-ce sed frustrae profecto. inquiram,& quam utilitatem vulgares tam e barbitos ore sq; ex his lituris consequetur Nisi ut audaces fiant, atque enecare discant, auctorem tamen modo denuo moneo (qu Cmadmodum saepe fraterne praestiti libros medicos consilia ti propositiones,lingua vulgari edere, nihil esse aliud quam districtos enses in manibus stultorum, mani acorumO; ferinoicurn apponere,denique latinam linguam mul-