Compendiaria graecae grammatices institutio in usum Seminarii patavini Multo, quam antea, emendatior, atque auctior, ut indicat sequens epistola

191쪽

188 Inctiturio Graeae

Exceptio.

Persona lal habet acutum in prima, quando est initium orationis, vel subdita post in , , ias , α'α,& -m: ut eri voLis, civitas et M s est. Alias vel amittit, vel in praecedentem dictionem reiicit, vel in ultima sua retinet, iuxta regulas ante praescriptas . Quando Encliticam praecedit vox gravem habens accentum in ultima , gravis vertitur in acutum: ut

Plerique docti volunt, Pronomina Enelitica retinere accentum, quando ponuntur cum Praepositionibus, aut eum. disiunctivis coniunctionibus: ut ilia eri, propter te:-α. , de te: nam, ὴ σὰ fecundum me ,

aut te

Dictiones monosyllabae retinent accentum suum, cum ponuntur hipaeaexias, ut paeume etsi , audivi te, non alium .

De Figuris dictionis.

. . Prothesis .

Prothesis est litera , vel syllaba prineipio dictioniq

Aphaerem . Aphaeresis est , cum litera , vel syllaba principio dictionis subtrahitur e ut opis pro sepis, risum et

Syncope literam , vel syllabam e medio dictionis subtrahit: ut d Ota pro a puetabilis, inveni: bhae id pro

bar. vim, natus es. . Denthem.

Epenthesis est, cum medio dictionis litera, aut Sllaba interseritur: ut pro a sis: Am vi , pr

Apocope in Apocope fini dictionis aliquid detrahit: ut pro Pῶμα , domus: vistitis pro v* - , Neptunus:

192쪽

Paragoge est , cum extremae syllabae aliquid adiungitur: ut Arta pro il , eras; pro TUE , De .erabat . Metaplasmus. Metaplasmus est mutatio ultimae syllabae in eodem casu, ut κλάει, pro oretis, Metaplasmus vero generis est quaevis mutatio in dictione per Poeticam licentiam. o tithem. Antithesis ( nonnulli adimetoixor vocant ) est literae commutatio , ut vomis pro voppae , procul ;

Anadiplosis , idest reduplicatio , est primarum , vel

Syntarus De Concordantiis.

Concordantiae apud Graecos eaedem ferme , quae apud Latinos , sed observanda sunt haec , quae

sequuntur

i. Adiectivum cum substantivo non semper concordat in casu. Saepe enim substantivum trantit in Genitivum , assumpto Articulo: jut--λα λι , pulchra

Hoc cum sit, tunc ipse aliaZiva dicuntur poni partitive, ut apud Latinos, ovorum oblonga, Latiarum n,

193쪽

ryo Inse tutio Graeaegrae. Baslius etiam me partitione diu t, edi συμπαν---καλων , universa huius mundi bona . . a. Quando inter adiectivum , & substantivum in tercedit Verbum substantivum, aut simile, tunc saepe substantivo masculino , aut foeminino subiungitur ad

utile , idest, utilis, vel res utilis: ut apud Latinos , Trisse lupus sabulis. g. Adiectivum aliquando ponitur latum , , subaudito

substantivo e ut vii Domines, Ty υrepa ae , &c. scilicet hahs , pridie , po tridie , &c. ias vim rubetor, in erasinum; inurta es quotidie . . : I. Relativum poni potest in eodem easu eum antecedente et ut in My, --, ex iis, quae habeo . Et ipsum antecedens haud raro omittitur: ut,ύν-.

Sic vir lxa αλιι, , ex iis , quae scrip si , idest, ex tuis

iteris . ..

Quidam dictiones relatiri interdum , vacant et ut

3. Relativum ora , aliquando ponitur eum infinito et ut misi e ἐτιν, οι- μὴ , Lyeodis, is est , qui non mentiatur , vel talis ut , &e. q. Pro relativo qui, sequente Verbo finito , adhiberi potest articulus prepositivus sequente participio e ut, qui dicit , vel, is qui xdicit , . A. aer , &e. s. Dictiones relativ* mulis eleganter ponuntur, pricedente Verbo substantivo, se . Vide infra. I. Nominativus, & verbum frequentissime numero discrepant. Partitiva enim singularia nonnulla admi tunt verbum plurale: ut sκατ- λέ- , vel, unusquisque dicit . Sic &collectiva: ut . πολιr- , vel domμά um , civitas admiratur. Neutra pluralia gau

194쪽

. Nomina dualia postulant verbum eiusdem numeri; saepe tamen eum plurali conjuncta inveniuntue, ut dispa,σαν ἀλιον-, ambo efflarunt miseram animam , Eurip. Et vicissim pluralia aliquando adherent uel uo cluali, saltem apud Poetas, ut.

Sicut quando torremtes fluvii A montibus fluentes . In conisuem conferunt magno impetu ruentem aquam. - Homeri Iliad. t.

e. aliquo modo. a

: De Regimine. . . In regimine eundem servabimus ordinem partium, quem supra secuti sumus . Primum igitur dei Artic

lo ae

De Articulo. Articulus pripositivus hic ferme habet , qui es

servanda sunt, ae

g. Nominibus propriis nunc additur, sed rarius; nunc non additur: ut Uλακυν, & o Hλα ν , Plato . Proprii vim habet S os, quando de uno, ac vero Deo loquimur. Dicimus igitur . Saoc, vel g Θιοι. 3. Cum appellativis nominibus fere significat vel rem certam, & iam cognitam, ubi adhibent Itali u. Ia, si ut μοι σὴ βιβλίον , redde mihi librum et vel excellentiam: ut ob Poeta , pro Homero.

195쪽

xsa In itutio Graecae . Quoties nomen substantivum e iunctum habet adiectivum . libenter recipit articulum , ita tamen , ut si adiectivum praeponatur , unicus articulus modo adiect ivo, modo substantivo praefixus lassiciat , ut

toto corde ; quod si adiectivum postponatur, utrumque donandum est articulo, ut D--xcidaeae dii , in Spiritu Sancto: .c ina olnsiet Ador mipas, in aedes Demerunt no ras.

Idem servari solet , quoties loco adiectivi sequitur aliquid , quod adiectivi vim habeat, ut mis me

molesta di supiditate liberari Thebanorum, Demosth.

de Coronis Atque haec repetitio articuli vim habet distinguem di, ut o λαγώx o dae aresse, lepus marinuF.

s. Dictioni suae postpositus explicat, ac definit , ut aus ot ophes , nos Thraces ; νικα -ο ν o et ior sex , eum rediissemus nos legati , Demosth. de pace. 6. Dictioni suae. postpositus ita, ut sequatur genitivus, idem valeti, quod Latine-: ut Umλaμin o Ahu, Ptolemaeus Lagi filius. Sic & simpliciter ante Genitivum : o Κλανιu, Cliniae filius . T. Neutyum M , vel im cum genitivo sebstantivi , ponitur pro ipso substantivo , ut o --, vel m-ι τυννι, fortuna. Sic apud Latinos ratio osscii, id- est, osscium: ratio itinerum, idest itinera . Interdum alio sensu: ut m --, Plato , idest, opera Pla. . eonis , & similia . Neutrum ae cum adiectivo neutro , ae fere sepe lativi gradus , ponitur eleganter pro subiunctivo δ , maxime cu' recensitis levioribus , ad id, quod gra- vin mum sit, devenitur , ut G is ursimp

quodque omnium turpissmum est, ut oes ipsis posseros hac eassim inmolveret pax , insuper decrevisis, Demost.

196쪽

Grammatices Ioa. Fueribus articulo praepositi 'Mos biunctivo utunitur , ut prove Iliad. m. Praὰdi σῶν pro vir Iliad. s. m. s. S. Ponitur interdum pro demonstrativo Idic vel a-κri per omnia genera, & casus, ut OI--s dices ,m autem tulerunt Marc. c. . IZ. M

mos n. de Corona. . v

p. Adhibetur, nonnunquam pro interrogativis maeta viri in Genitivo, & Dativo singulari,i ut Wμ χprum et T-, nescio , cui credere debeam , Lucian Et pro indelinitis mox, & in i, ut d ἀνθρώ-

πωγ γ Dra , sicui minum factum est , Demosth. Olynth

S . 'asprum, im et iam , res hoc alicui ab inimico conui, idem de Coron. . . ' . Io. Inter Articulum, & dictionem regentem 'et ganter aliquid interponitur , quod ab iis pendeati uto; me pi-r ginta; , amicorum liberi .. . . - cum pro mine, caeterisque paratibus vide suo loco. I. 12. Articulus praepositivus servit divisioni: ut o D, o , hic , ille. Interdum & subiunctivus ; sed rarius.

X. ad Cor. II. os idipetriari, ps alius qui dem esurit, alius autem ebrius es. r. Articulus subiunctivus idem valet, . quod, relatis uum apud Latin's r ut pc, oris , oririp , qui a. Poni potest in eodem casu cum antecedente. Vide supra de concordantiis, , . g. Elegister adhaeret Verbo substantivo '. la , . Vide

supra de concordantiis . a d . U.

q. Servit interdum divisioni. Vide supra n. Ea. .

De Nomine.

r. Substantivis adduntur substantiva ferme in Genb

197쪽

ista In harao Giacae sese, 'bona' indole , vel 'felici ingenio .

Eυ ἷκων σοpuas, eximia sapsentia. Πίpp- έλτυ γων , Ceἰ ἐληλακώ;-ήλικtat, magno natu : aut simili aliquomodo .: Item per Accusativum interveniente nomine adiectivo et in praeps et διξιο; puta, , adolescens son, indolis. Vide Adiectiva. . . .. . , . q. 3ubstantivum sequitur Dativus: ud, A p, Lucian. hordeum asinoe item opor a. Interdum i additur 'Accusativus , ubi Latine est ablativus . millo accedente adjeciivo, ut imp etsi et

f. Substantiva interdum Sint adverbiae ut cet yyeeleriter Ac. Interdum ponuntur adiective, ut maeat p.ris .iψιoedor , pro taν-, didici 'praeram

adiectiva ante se habent quaedam adverbia; ut A

ita, multum. Sec. Comparativa etiam . iuperlativa quasdam habent particulas . Aen. vint . ovi vλMas . plura . Sic evrhis, , . ta 'va tam ,- ώgiorum v Metae , quis psimma. Post

se quid habeant, vise an sequentibus. Adjectiva. hae uentia ponuntur eum Genitivo .

scitis ipsi in laboribus; sed haec inter substaptiva poni

198쪽

facile comparat , aut suppeditat Ditae necessaria . Item verbalia in rex privantia, active sumpta et ut re Looc , qui non pus avit ; .disetas , qui nunquam Uidit , &c. f. Multa a Muciκῶ , deficiente, ut. μακά&otta mic o oec , beatus es propter visionem, idest , qui videris . . Quaedam significantia diversitatem , & alienatio nem: ut DLοι ν σο*ῶν , alii a sapientibus ; Pia pomeerun/ν, ab his discrepans ; lavor ta d)adu , diversum a summo bono . 8. , dignus: apiatior, indignus: i a poetac , comis pos , qui coercere fit , ac regere , ά aevi s idest,. -- , qui vincitur , qui succumbit . Sic multa aliau , - o. Comparativa , & superlativa : ut ΚDώκ νλvm et poc, Croeso ditior:-άπάγ ν , omnium sapientissimus o LHuc pertinent ea , quae superlativorum vim ha

Cum Dativo iunguntur haec: aequalitatis, ac similitudinis , de contraria: ut bot, aequalis et stMetor, . inaequalis: visios , smilis: crap--ιaios, assimilis: ἀνομο- , dissimilis . a. , idoneus r ἀ- Gios, nece parsus et viroc , fideliae: & similia. Item quae affectionem aliquam si

eum rege mensa utens . . - - .

prius: κοιγ s . communis e .pardos, contrarius . 8 . .

Na t. Cum

199쪽

iq6 D liturio Graecaei. Cum Accusativo ponuntur multa per synecdo- eheu, subaudito naeia: ut iaυκὴ - , albus denire, idest, albis dentibusu, ομοι--, cetera smilis, i. e. quoad: cetera . Interdum Accusativus transit in dativum: ut avLux Tν mrφ, simplex moribus Accusativus huiusmodi etiam substantivis additur et ut d G c aptae . A vid vaete a , brus di nomine, di parria . Vide substantiva . Aliquando Accusativo additur praepositio in , ut os oly ias pύιnp, moribus , sive

natura similli.

2. Accusativus interdum redundat et Tat -, decem numero . em AOι , tam multi eae , tam magNi . ., ZQuaedam Accusativo gaudent interveniente praepositione, ut Tmm , promptus ad haec et saepire p)s ux , vel ars di sempetre, piger ad omnia, timide accen

dens ad omnia . .

r. Adiectivis iunguntur etiani Verba infinita, participia, praepositiones, particulae . Uerba innnita saepissiipe. Vide Infin. Participia minus tapq, sed junguntur tamen . his , & similibus :---ψὰνὴs, dcc. ut . tὴλq. lai, quod & pemeeto armo ' , manifesus est iocans ,

i. e. manifestum est , vel apparet , eum iocari. . Praepositiones etiam . cum suis casibus adhaerent adiectivis r ut ἀννμι - . vi inrupi a p , vel ias Ahuc , inhumanius in alios: est Agy uses misy , idest, Opos , peritus harum rerum , Particulae adhaerent comparativis Wλvania ae , vΚμ cery , ditior, quam Croesus . Reperiuntur & cum positivis: tit illis remo , α -- , nihil aliud , quam hoc. a. , Adiectiva neutro genere fiunt substantiva et ut δι--ον, idest, . Axpopa, disserentia , Scc. Item in aliis generibus, di quidem iu-fmperet ut . pisvν αμελεc , amabant inter se ; in quibusdam

3. Adjectiva neutra in singulari , dc plurali fiunt

200쪽

Grammatices . in adverbia: ut vomop, & T vet, utrum Item in aliis generibus: ut Doliviae piasi eurneus Uenit, i. e.. curriculo, Vel crersm : sices, &c. Eleganter hoc fit in iis, quae significant tempus: ut-.rertianus, idest, tertio die, &c. .

g. Relativum re cola, ipse : sed praeposito Articuloo eustac, idem . Atque hoc dativo iungitur et ut

. Pro Dativo interdum aliae dictiones : ut Chrysest.

dem feceris , ac se piscem ex uua extraxersi . , . Dativus relativi tiam interdum ita ponitur , ut subaudiatur ratae ut esλs et revir m-s msi; isi simiat, navem cepit una cum lam vectoribuS . ri

Verborum genera constituemus tria , Activum, Passivum, Neutrum. In activis ponentur ea , quae quacunque terminatione Accusativum habent patientem: in Passivis, quae Genitivum agentem et in Neutris

quae neutrum o ,

. De Acticis . Activa, ut a pud Latinos, sic & apud Graecos, nune

eum solo ponuntur Accusativo: ut e rerer . ita. freta, Dirtutem colere , nunc praeter Accusativum habent &

alium castrum, Genuivim. videlicet in Possessivis, D N 3 tivam