De M. Valerii Martialis libellorum ratione temporibusque

31쪽

haud minus quam bestiarum extrinsecus Romam Spori tarum re vera iactas esse luculenter ostendunt Iuvenalis versus I, 22 sq: Cum tener uxorem ducat spado Mevia Tuscum H at aprum et ια unea venabula mamma. Saepius denique martiale venatione aprorum ouumque V 65 dammarum IV 35, cf. IV 74 al. Commemorantur. Quae Supersunt epigr. nullam nobis praebent ansam ne probabiliter quidem constituendi temporis quo sint conscripta nedum Certe definiendi. am spectaculum ep. bdescriptum quod eronis tempore esse datum Suet auctor nobis est c vit Ner. 123, et Titi et Domitiani tempore facile repeti potuit. Scriptum enim esse epigr. illud Νeronis iam aevo - quamvis mediis sere septimi decennii annis Martialis iam Romae versaretur, qui Seri Crediderit Μulieres cum beluis pugnasse sicuti in Sequentibus et ' legimus et sub Tito usu venisse et sub inmitiano aliisque imperatoribus δ' rerum scriptores nobis sunt testes c Dio LXVI 25 Suet. Dom. M. Simile dein puctaculum atque in p. 8 a Suet in Vita er relatum videmus cf. c. 12i; sed talia certe aliis quoque temporibus perusitata erant. Idem valet de p. 10 c Iuv. sat. XIV 246, Stat Achill Ι 858 sq.). Spectaculum tale quale commemoratur p. 21 v. )Sequi videbatur congiarium populo spectanti datum. De Tito Dio LXVI 1 narrat iecisse eum desuper in theatrum

de avibus tali modo populo Concessi nihil quidem reseri,ses facile imittere soluit hoc illudve congiarii genus.

β Ssvorum domum votuisse tuis mulierum cum bestiis pugnas

32쪽

Domitianum re vera aves quoque spectantibus dono dedisse Statii situ. 67' sq. discimus Infer quae subim cadunt volatu mensas Polucrum per Stra nub . Desunt qui rapiant δ' sinusques pleni urint, dum metra lucra comparantur. Arenae commutati, in aequor qualis describitur in ep. 24 cum a scriptoribus non modo Domitiano Suet. 4;

Dio LXVII 8 tribuatur sed etiam Neroni Dio LX 9 15 et Tito 'Dio LXVI 25ὶ nihil inde lucramur ad aempus

constituendum ne magis quae adhu reStant epigr. quiC- quam nos docent. δ' Omnia quae hucusque disputavimu Si breviter Comprehendimus ins exitum hunc perveniamu meCeSSe AESt inesse libello epigr. et Titi et Domitiani tempore composita Singulaque Sic fere esse disponenda

I. Epigr. quae certe scripta nai Titi 1.2.3 28 anno 80i sunt tempore i b Domitiani 1 a vel ipso 84 vel

POSte . . . P. T.

2 inde aba. 86l87 ep. 17. 3 a. vel 92 vel postea ep. 20. 6. 4 incertis anniSep. 9. 22. 25. 26. at Titi. . .ep. 4. 4 i. bi Domitiani. . . ep. 12. 12 ' 13. 14. 16 16' 30.32. de ep. i5 23 27 vid. Pg. 3ll32. III. Epigr. quorum tempora nullo modo definiri possunt . . . . ' 8. 10. 11. 18 19.

δ' sc quia sinus iamdudum donis turgont, ita ut plura reeipersiam non possint. 7 quibus p. 32 mutilum mihi videtur esse es Friedi adn.

II. Epigr. quae Cripta CSSevidentur temPore

33쪽

Μirum in epigr. libello unum illud videtur quod poetanuSquam ne Verbo quidem Pugna ne gruum ne pumilionum tetigerit cum ab omnibus sere aequalibus tamquam mirabile Commemorentur cf. de Dom. Dion LXVII 8 et Stat silv I 6 7 de Tito Dion LXV c. 25). eo in ceteris libellis usquam eiusmodi pugnas ab eo Celebratas invenies ex uno tantum libri XIV ep. 213 clare cognoscimus

non prorsus ignota ei suiSSe tale pugnaS. Accurate igitur examinati ratione a natura Singulorum libri istius epigr. videamus quaeso quid de totius libelli ratione temporibusque iudicandum Sit. Vidimus in libello exstare epigrammata et Titi tempore et Domitiani CompoSita, e quibus maior Par Sub Domitiano demum orta esse videatur. Quaerendum primum quonam tempore Martiali opportunitas data sit edendi libelli Eone tempore quo Titus amphitheatrum dedicaret, ita ut epigrammata ad Domitiani munera spectantia postea intercalata sint Sed tum permirum esset tam pauca epigr. Titi Spectacula celebrantia inesse libello idemque valere mihi videtur, Si Frieolaenderi sententiam secuti c hist mor ΙΙ g. 425 ecl. I g. 137 statuimus excerpta SSe quae nobi tradita sunt carmina ex altera editione. An tum, cum Domitianus triumphi de Chattis efferendi gratia munera ederet 8 Sed etsi expeditionem

ep. formam usurpavit os Friodi adn. ad I 5), coniunctum lim fuissscum p. illo 32 hunc in modum Caesar Do tibi naumachiam, tu das Pistrammata nobis: Vis, puto, cum libro, Marce, natare tuo . poeta Da veniam subitis: non displicuisse meretur Festinat, Caesar, qui placuisse tibi posteriore vero tempore neScio quo casu seiunctum in librum Labor-rasso. Alternos tale sermonos Martialem saepius finxisso satis scis. Veri amon similius mihi nunc idotur p. 32 ultimum ess distichon carminis illius quo Martialis pigri libellum Domitian dedicabat. Dj0jtjZod by IOOQle

34쪽

triumphus ergo actu esset extremis anni 4 mensibus, ita ut ep. 7 anni iam 84 auctumno conscriptum non impedimento SSet, tamen reclamarent quae 9g. 16-24 de ep. 1 et 2 attulimus. Deinde quaenam ratio tum intercederet inter epigrammaton libelli carinitia librique eiusdem notae ep. 5. 6. 14. 21. 22 44. 48. 1. 60. 104,

quae et ipsa ad eadem munera spectare Videntur ξ Eandemque quaeStionem moveremu oporteret Si qui respicere

libri illius epigrammata munera Xpeditionis Sarmaticae Causa edita vellet quippe quae ea celebrant carmina iam in libro VIII exstare vidimus v. g. 2), ne ullo modo intellegi potest cur epigrammaton libelli poematia seiuncta sint ab illis. Prorsus aliter res se habere videtur de muneribus ad triumphum Dacicum efferendum editis ubi enim exstant in artialis libris carmina ad illa munera spectantii Noli quaerendo tempus amittere, nusquam talia invenies. At dixerit quispiam fortassis Domitianus non tantis muneribus victorias illas quo titulo clades a Dacis accepta appellare dignatus est celebravit ut digna

viderentur poetae quae Concinerentur. Cave ne talia ratio- Cinatus in errorem delabare Scimus et e Dioni vita

deduCamu necesSe est non minus elatas esse muneribus

magnificis victorias illas Dacicas quam ante ChatticaS, Postea Sarmaticas. e minus Euseb. ad a. 106 adnotat Domitianum de Dacis et Germanis δ' triumphasse opportunitate vero tali data omisisse Domitianum ludos edere nemo opinor sibi persuadebit. Quin etiam ipse Μartialis aliquoties Dacicum quoque triumphum reSPeXiSSevidetur quippe qui dicat V 19 Si qui des veris, praeferri maxime Caraar, Temporibus possunt Saecula nulla uis. Guando Vis dignos licuit spectare triumphos 8's

V Et Germanis por errorem additum St. δ' Haud noscio rem mihi futuram cum Frisdi. Hirsces alii V. d., uippe qui ant triumphum Dacicum editum ess libr. V volint. χω

35쪽

et VII snsor maxime principumque princepS.Ctim tot an tibi debeat triumph . . . To Spectacula . . . Romam. S. Addas VI 10'. Iam Satis Cum constet re vera Domitianum et triumphasse de Dacis et munera dedisse altera ad nos accedit quaestio, illam dico cur nullum munerum illorum

vestigium in artialis libellis V 24 658 inveniamus.

Νulla subesse videtur causa Cur miSime munerum

descriptionem artialem sumamus. In febrim quidem per idem fere tempus incidisse scimus poetam VI 58 70'; 86 - id inst. cap. III adn. 19), ita ut morbo impeditum eum

esse ne ludis illis interesset cantuque eos efferret ConiCerequispiam poSSit. At tamen Si re vera sic rem se habere statueremus nihilo minu eXSpectaremus uno alter e eum loco lautissimorum Saltem munerum mentionem sectSSe. Ν longus sim, sic statuo Scripsit artialis re vera epigrammata ludos illos Caesarianos Celebrantia eaque uno libello complexus est: eo ipso qui nunc cimmutatus Sane, V. g. eq. - Pigr. dicitur liber. Cur sic secerit Poeta, Cur non hae epigr. aeque atque Chattica illa

Sarmaticaque carminibus libri velo vel V varias res exhibentibus interposuerit prorsus in aperto est deStinaverat secum libellum sic compositum imperatori tradere hoc O docet epigr. mutilatum cfig. 28 29 adn. 37 32. Quocum optume Conveniunt non modo quae 9g. 16-22 de dei appellatione de Μyrinoque diκ nec minu quae pg. 25 26 de ursis Caledoniis prolata sunt, Sed etiam quod veri simillimum est V 65 δ' i eiusdem Carpophori facinora a poeta esse descripta quae in epigr. libri carminibus 15, 23, 27 canuntur. Utroque enim loco Venatoris mentionem fieri prae ceteris insignis qui assumpta erculi persona facinora herois illius a Domitiano ut diximus eximie culti imitatus sit apparet cum e toto Pigr. illorum tenore tum

utut res s habet aperte o orbis sequi videtur Martialam do duobus minimum triumphis cogitasso eo alios possumus intellegere quam Chatticum et Dacicum. Dj0jtjZod by IOOQle

36쪽

C aperta XPreSSaque Venatoris Stiu Cum erCule Com-PRratione, Cf. epigr. lib. 27 alti Hesrculeac laudi num. retror loria plus StBis dynas sarit aer Prismuisse fraSet 6bai 12 Reddatur si pugna tripici pastoris Hucri, Est tibi qui possit incesres GrFoncm. Huc accedit quod utroque loco venatorem illum etiam Cum croCodilis pugnam iniisse narratur 27 'li' Si sit, ut a qui res revocestur fabula monStri. Sioncn Solvet om est Andromaches Vi Saepes lices Graiaes numaerestur ema crvac

proba Niliacis quid facis 'aera eris

de quo certamini genere nuSquam invenies quicquam memoratum nisi unum apud Dionem in vita Augusti LV 10 init. ita ut perraro in arena Spectatae esse beluae illae videantur Quae cum ita sint facile crediderim Carpophorum in epigr. libro celebratum atque venatorem illum Vm unam esse eandemque Personam id quod iam Kehreinio vetustiores neSCio quo interprete Secuto, qui ep. V 65 versus 10 12 Cum P. 27 v. 6 Contulerant, s Colesson adn. ad Vib visum ira l. C. g. 543) HOC Ner ConceSSin nemo

scripta CSSe.

Kehreinii argumenta g. 44 45 allata caduca sunt Martialis quod nusquam epigr. libri mentionem acit hoc prorsus nihil probat, num ullo modo poeta in epigr. libris vel eniorum libri vel Apophoretorum rationem habet Alterum vero, non ubeSSe auSam, Cur CriPSerit Martialis illum libellum iam praecedentibus verbis refellitur. Quo vero tempore epigrammata ad Titi munera pertinentia cum huius libelli carminibus commixta Sint certe detegere nemo facile poterit. Fortasse Martiale iam defuncto praeter alia CLig. Seq. Vir nescio quis doctus errantia illa collegit collectaque carminibus interposuit illis. libellum enim nobis Servatum

37쪽

ab ipso Martiale non editum esse iam ex eo argumentemur

oportet quo ep. 28 epigrammatis in Domitiani munera scriptis interpositum est si poeta ipse edidisset libellum sic sormatum ε' p. 28 certe cum primis 3 vel 4 epigr.

CompoSutSSet. Alius autem nescio quis cum quattuor illa Priora epigr. ad Titum Spectare cognosceret haec ipsa ita posuit ut inaugurarent libellum ep. vero: cum Domitiani tempore OnScriptum SM opinaretur eam ipsam ob rem carminibus illo tempore compositis intermiscuit. Ipsa autem post ep. 24-26 eum idcirco posuisse ep. 28 ut cum carminibus illis munera in undis acta nam utrum in naumachia an in amphitheatro inundato edita essent munera illa iam non sciebat celebrantibus 24, 25, 26)coniungeretur, mihi quidem ConRentaneum Videtur SSe Praebuit igitur libellus cum primum artiale defuncto ederetur hanc sere formam

phitheatri dedicationea. 80 iungenda. , 5-22 i-19; 21 223 Varia et mulierum et

Virorum cum bestiis seriSque SpeClaCula bestiarumque inter Sepugnae.

pugnanteS.

compoSitum. ' Id quod tori non potuisso nisi Domitiano iam necato: GVuS nimirum illo navius ut qui tostantibus scriptorum vorbis fratrem acerbissimo disset aegerrimo tulisso quod libollus sibi odicatus in fronte gesserit opim in Titi honorem scripta. s. Suot 2 ut in primis

38쪽

Rursu autem epigr. ordo ille ad certam, sicuti

iam vidit Friedi. cs hist mor. IILD g. 426 - legem Compositus immutatus est poematis 20, 27, 30, meram ad libidinem a viro quodam pristinam epigr. dispositionem

iam non Sentiente posteriore tempore interiectis. Commendari videtur tale iudicium eo quoque quod medio in libello invenitur epigr. omnino non ad Cuiuslibet generis munUS SPeCtanS, P dico 25 , quod sine dubio cum eo tempore quo ep. 20, 27, 30 sine ullo iudicio intercalabantur, Si aCciperetur tanquam ad munera peCtaret, Cum P. 25similem exhibente descriptionem coniungebatur. y Tali modo si commutatum esse libellum concedimu quae inquirenti occurrunt difficultates optume solvuntur simulque

intellegimus qui fieri potuerit ut in epigr. libello plura

quam in ceteris libris frustula epigrammatum XStent M'Una tamen in quaestione illa superesse videtur diffi- CultaS Poetam ipsum in lucem misisse libellum qui formatum non iam scimus epigr. in Domitiani munera

DaCica Scripta amplexum Satis cum nobis ConStet inquiramUS CCeSSe S utrum re vera tempore triumphi Dacicii. e. R. 8 desinente Conscriptus sit libellus necne. Quae

opinio refelli videtur p. 6 si quidem quae g. 22-24diSputavimus recte sunt dicta. Duplici iudicari posse modo nem non videt aut ep. 6 mutilatum meo iudicio Cf. Friedi adn. g. 146 pariter atque 28, Cum Prior PoSt poetae obitum immutatio eveniret, Cum aequae notae P. 5et coniunctum esse statuemus, ita ut libellus anno 89 vel ineunte a. 90 editus esse possit, aut epigr. librum anno demum 2 e poetae manibus missum SSe argumentemur necesse est. lnus si tibi haec opinio quam equidem amplecti prorsus non dubito videtur digna quae Com-Probetur, Cia poetam tempore Dacici triumphi modo ut

39쪽

videtur peracti pertinaci morbo Paene oppressum fuisse cf. g. 69 adn. 19ὶ quo morbo factum est ut intra annos ab autumno sere M usque ad mensem Dec. anni 2 pertinentes duos unus tantum liber VII editus sit. Retardatum esse poetam ipsa illa valetudine, ne tempore iam protinus post triumphum Dacicum perficeret libellum pedi sectumque imperatori traderet, Sed tempore demum eo cum Domitianus consecta expeditione Sarmatica domum rediisset, nonne perfacile potest actum esse ξAt iam seposito pigr. libello ad libro XIII et XIV accedamus disquisituri num alia praeter ea quae attulit Friedi. hist mor IIIJ g 427 ed. I g. 1 52 indicia in iis exstent e quibus certi aliquid de temporibus eorum eolligi poSSit.

CAPUT II. De ratione temporibusque librorum XIII et XIV.

Continere utrumque librum epigrammata in munera scripta Saturnalium diebus missa' ipsisque Saturnalibus fora esse datum satis iam constat; sed quo anno editi sint dubitari potest. Stobbeus i. c. g. 78 hi quoque libellis non eam quam ceteris libris curam admovit sed iis quae Friedi in programmatis illis duobus disputaverat adsentiri satis habet. Friedi tamen quae ibi Chartis mandaverat postea

maxima ex arte reteXuit atque pertractata denuo quaestione ad exitum prorsus diversum pervenit hist mor.

IIIJ g. 427 28ὶ Collatis enim libris XII et XIV cum

epigr. libello e similitudine Singulorum locorum argumentum deduxit tres illos libros non posse nimio intervallo seiunctos , Quod cum o multis aliis locis conspicuum tum o primis libr. XIII st XIV carminibus in XIII 16 3 6 9 28 42 43; 45 48 69. IV 70 137 182' 10 13 14 21 al.

40쪽

m fuisse, quam Sententiam in ed. Iig. 51 Sq. rurSuiimmutavit. Sed de singulis suo loco diSPutetur. Librum XIII utique confecto bello Chattico in publicumdatum SSe OnStare ex ep. 4 idemque valere de libro XIV v. ep. 170 iam adnotavit Friedi in hist mor. ΙΙ ig. 427;

in ed. loco modo Citato.

AnSam non minus certam temporis libri II accuratius definiendi p. praebere mihi videtur eiusdem libri 127. Ilio enim epigr. artialis Caesaris rosa brumales Celebrat 'in

Cum quo artissime cohaeret libri I p. 80, ubi simili modo Caesaris γ osac Mesrnaes canuntur. Narrat illic poeta brumae tempore missa esse Domitiano e AegyptorΟSa ut m a dona est insolita; ε Cum autem in Italiam pervenisset nauta Aegyptius rosarum ibi florentium tam eximiam eum Copiam invenisse ut stupefactus ipsos hortos Phario rosarum vernarum copia insignes deSpeXisset Caeliim brumale si mecum Colliges miSi mire lene calentesque

' Nihil nos iuvat p. 21. 0nfitetur illic poeta non sibi osso gratiores incultis asparagos in Ravennatium agris isto excultos mollis spina). 'imo quidem obtutu concludi indo p0sso videtur Μartialem cum rerum Ravennatium eo tantum tempore Salpiu mentionem faciat quo ipsum illic versatum esse constet i. e. temporo

scripsisso pigr. illud ipso illo tempore Attamen poeta, cum asparagi Ravennates non minus saepe Romam adveherentur Plin. II. N. 19, 54ὶ quam nobiliora alius enoris lora do quibus arquardi Pri*atL .R- , eur. m, g. 4263, domi illos Vidisse ibique valorem forum sedendo cognovi8S potuit. Idem dicondum est do piscibus Gallieis

XIII 89.