De M. Valerii Martialis libellorum ratione temporibusque

51쪽

pacem nullo iam imminente bello diutius esse duraturam; id quod aliorum libr. epigrammati prorsu firmatur. Ρrioribus V libris de pace omnino nihil dicitur de pace Dacica primus est locus VII 80 Guatenus di sis iam pax Romana triones si esu erat est utricaae conticvcre tubaei. de Sarmatica VIII 15' Nes minor ista tuaes aures pacis erati. De quieta vero certaque pace inde a libro X

demum Sermo Si

IX70Τ Nulla ducum crisas nulla Si insania Hrri Pace frui certa laetitiaques icct. IX99 Gloria quam xynuit pacis alumna quiES.

Addas I 101 i

Templa desis mores populo des fit otia Prro, ubi verba ultima spectare non possunt nisi tempora belluna Sarmaticum Subsequentia. ')Confirmatur talibus locis tangi argumentatio β' e Statii situ. V coli. cum art. X 28 deducta Martialis enim, ait g. 16, cum Ianum alloquatur hisce .At m annes saur q. s. pronuntiar quodam nodo videtur. id quod tu omnium qui Iunc fuerunt omisium desiderio erat, ut ridicato illo an saccito perpetua urbi et orbifax pareretur, ita feres ut si divinares iccat Domitianum ipsum in dedicando IIo Plu ro eiusmodi otum fecisses

suspicEr. Quae cum ita sint non ante Xeuntem a. 92 ortum

esse ep. 32 pro certo habeo. Sed leviora sorsitan talia argumenta tibi videantur quam quibus nimiam habeamus fidem removeantur igitur e medio. Ad certiora tempora reserenda sunt ep. 60, 73, 79. ' Silii Italio vorsus XIV 685At ni inra ri qui num dedit otia mundo frenum arceret populandi cuncta si rorem, Nudassent avidae terrasque fretumque rapinae ad ream melius resoni Buchwaldio, quaest Silian pg. 11-13, concedo. ' in disssi t. i. Popinii Statii carminum quae ad imp. Dom. 3pectant, interpretatio, progr. gymnaS. Vitathum a. 1887.Dj0jtjZod by IOOQle

52쪽

Ιndicium quod primum praebet epigr. haud despiciendum mihi videtur. Stephani balnea illa in Mart. libris nuSquam inveniuntur XCepto uno loco X 52ε, e quo discimus artialem haud procul ab iis habitasse iisque uti ConsueSSe lavabimur una: Scis quana in Suphani balnea iuncta mihi). Prioribus anni tempore saltem libr. et I balnea tantum memorat Lupi Grylliquequo lavatum se isse confitetur I 59 Res e Lupi nobis υλιὸ brosaquc balnea Grylli l Tam males cum Encm, cur benes. Flaccc favor in praeterque ea Fortunati Faustique ΙΙ 14yy. Sequitur inde si quid video Stephani balnea tempore libr. I. I nondum fuisse aedificata. am etsi poetam mutasse domicilium quod tempore libr. Ι. II eierat Concederemus CL adn. 313, ita ut tempore libr. XIStephani balneis cum propius ita SSent uteretur, reClamare tamen mihi videtur I 59.' )Sed paullo amplius ni fallor in definiendis temporibus illis quibus exstructa sint balnea illa progredi OSSumUS. Si enim quae de tempore cum totius libr. Dium epigr. I 59et 62 pro Certo statuere conabor cf. g. 80 sq. 87 88 revera aliquid valent, ep. igitur I 59 tempore demum libr. IUCompositum est, balnea illa tum nondum fuisse exstructa et p. XIV 60 post tempora libr. IV cadere facile concedes si illic erravi optumo tamen iure concludere nobis licere puto et balnea illa et ep. XIV 60 in tempora cadere libris I II seriora. Sed iam ad p. 3 accedamus quaeso. CimVS Martialem cum Aledio eliore eodem quem Statius ali-

η Quas si nimis tibi tomoro conclusa videntur alteram mecum tuae patet iam ineas oporist. Scimus Martiali in Quirinali collo conductam fuisse conaculam csI70 108'lM; V 22η/ε 648' VI 27 /η), usque ad libri ut idotur optimi vel octavi tempora VII 2β3. I 18'; γ' propriam iam habitabat domum eamque haud procul a Quirini aedibus X 583' X II sitam. Domum illam propius faciis ad Stephani balno sitam fuisso ita ut illis exinde uteretur posta

53쪽

quoties adulatur v. silv I 1. 3. 4 artiore quadam familiaritate coniunctum fuisse, si minus iam secundi libri tempore quartique II 69 IV 4 attamen certe tum cum

libellos V et VIII componeret VI 28 29; IiI 383 sine

dubio ergo desinente nono, incipiente decimo decennio. libelli Statiani I c. 4 docemur Aledio fuisse sittacum perdocilem nec modo verba recitata reddentem sed etiam αὐτοδιδακτα Saeptu proserentem et qui Caesaris nomen salutantis instar edere conSuesset. ProrSu idem Cum art. disticho illo 3 de psittaco dicat cuiuspiam, quid magis eS ConSentaneum quam ut coniciamus et ipsum distichon fecisse illud in eandem elioris avem Confera quaeso

Statii et art. PSittacus vobis iliorum nomina discam: Hoc didici per me discre

T: a Ius etiam medicataques verba ReddideraS. 29 Alle salutator resum s-menque oculus iaraarermae queruli quondam vicesiunctus amici Nunc conviva levis monSIrataque res Ereverba Tam facilis PQuocum optume convenit Aledio elior ipso eodem tempore Sittacum fuisse quo art artioribus necessitudinis vinculis cum Aledio constrictus esset. a Statii carmen illud II 4 laudatio est funebris in psittacum illum modo mortuum, ConSCripta circa annum 89l90 editus est silv. liber II Friedi teste a. 2 vel 93, c hist mor. II ig AM);Μartialis vero librum VI a. 90 editum esse satis Constat Inde sequitur artialis illud ep. 73 scriptum esse nisi ipsis annis 89 vel 90 attamen proκumis certe ex illo tempore annis; nam longum per spatium avem illam Aledio fuiSSe ne credamus impediunt Statii v. 36 et 37

. . . Senio nec fessus inerti

Scandit odoratos Phoenix felicior ignes.

54쪽

Ep denique 17 quod unum Superest in Xamen

vocetur.

bellum Dacicum Sarmaticumve. Illam tamen Sententiam haud ita certo stare videri antea iam pg. 46 47 ostendimus quaeque illic diximus fulciuntur ni errore teneor eP 179, quod equidem omnino non intellego nisi bellum Sarmaticum eo tempore cum Scriberetur a CaeSare geStum eSSe Umo. Necessitudo enim artissima intercedit inter ep. 179 et libr. VII p. 1, ubi poeta Domitianum in Sarmatas proficisci parantem 2 in hisce verbis prosequitur: Accipe belligorae crumma horaca Minervae.

Psa Meae saea quem times ira comaes. Dum vacat, haec. CaeSar, poterit lorica vocari: Rcctores cum Sacro Edesrit aegis Erit.

Domi Caesarem aegida illam gestasse haud mihi facile quisquam persuaserit praesertim cum et inerVa V. 1 certe non inconsulte fortuitove appelletur belligera et Sequenti Pigr. Perte exponatur qua de Causa Caesar loricam sibi induerit. Si igitur libr. XIV ep. 179 poeta ait Domitianum aegida habere, luce mihi clarius videtur Caesarem in Xpeditione quadam esse occupatum. Sed utrum sit illa expeditio Chattica, Dacica an Sarmatica

quaerendum. ea Sententia de Sarmatica tantum Cogitandum est. Hoc enim modo argumentemur neCeSSe St. prioris epigr. verbis: Accipe belligerae crudum thoraca Mincrvae q. CompoSiti Cum alteriuS P. VersibuS Dic mihi virgo Hrox, cum sit tibi cassis et hasta, Guare non habeas exi . CaesSar habet

prorsus dilucide apparet fuisse in inervae templo loricam quandam aegidi similem Sarmaticam 3 Friedi ad VII l,

Statuae deae, quam ob causam iam non possumus divinare, circumdatam δ' eamque sic textam ut facile in

55쪽

vestimenti humani si e Caesaris usum desumi posset '' atque illam loricam Caesarem Cum adversu Sarmata Prosecturus esset fortasso ea de causa quod a periculis improvidi nam ponte eum pugnantium tumultu se obiecisse nemo iam credet vindicari se ea posse putaret ''vel, si minus illud veri simile videtur, eam ob rem ut magis Palladis se filium profiteretur 's' desumpsisse, deSumptam

Frisdi hist mor. III ' g. 433; d. I adn. loricam illam Domitian iam Roma prosocto in Sarmatiam missam esse undo coniecerit haud scio. pigrammato VII 1 talom sontontiam sulciri vix

' Suporstitioso nim revora Domitianum coluisse inorvam ab aquo vindicari s a periculis credidisso uot0nii vit. 0m. 15,

verba confirmant lime Minervam, quam superstitiose coisbat, somniavit excedere acrario, negantem ultra e tueri eum posse, quod Marmatα esset e.

δ' Cf. quaos Mart. IV 1 - V 2 10 VIII 1M in primis IX do Domitiani eum do illa nocessitudino. Nec minus aliundo

56쪽

sibi induisse '' Quod si conceditur nihil iam restat dubii;

haud enim puto negabis id saltem concludi posse ex utroque epigr. CaeSarem Certe eminervae templo loricam illam illic servatam deprompsisse eamque induisse. Inde ab hominibus adulantibus - idemque etiam Si prior mea sententia rata tibi videtur firmaque Sumas oportet quibus stultus ille Domitiani erga inervam adfectus

Satis irat notus satisque erat motus caesaris AEnimVS comperimus Domitianum non modo dei vel duas i. o. Palladis 3 80 filium publice pronuntiasse ei Colion, in grecq. Pari 1867 g. 25I

tuae Minervae), cuius in honorem Quinquatria Domitianum condidisse porhibo Suos. e. 4 si Dio LXVI 1. Quin etiam ipsam Romam om tempor sub Minorum iugis repraesontatam fuiSse Soimu Fr0ehnor, es med de emp. rom. g. 19 et 0erte, eph raroh 1885, XLIII g. 30). Do om isodo cincto insp. . illin, monum tant ined Iig. 185 oriri uolt se regido stim es medαiιtes de D. o nummos Grascos veluti Cohonor. 1822 al.). yy Domitianum enim non tam insanum suisso ut talo quiddam facere potuisset nomo mihi obiciet: non minus eum monte fuisSelapsum Caligula adn. 32 satis constat. Quin etiam saepius consulto istiu facinora modo risum concitantia modo summo detostanda imitatus esse videtur. Pauca afferam: Ut Cal. in patris memoriam Septembrem mensem Germanicum appollat Suot 15), ita om et Sept et Oct in suum honorem Germanicum et Domitianum nuncupat ut illo divinam sibi assori malostatom, ita hic Cal. nocturnos ludoSodidisso missilia tu sparsisse scimus Sust. 18), idom constat domum. Illo gladiatorio munere, reductis interdum flagrantissimo sole veli3,

κτε altor sibi sumit illud sic utραυο εοθω quod squatur alteros ἀIca θ πολυκοιραυι Suet. 22 Dom. 12) idem utriusquo ludibrium triumphi Cal. 473 ut nugas tractontur ab ho non minus quam ab illo senatores convocantur Sust Cal. 54 Dio Cal. 5 Iuv. IV; etc. Quae cum ita sint mirumn vidori potest Domitianum o in o Caligulas inoptias Secutum esse, quod ut ille suum simulacrum sato amicisbat, ita om Palladis statuas loricam illam induorst 3

57쪽

ad adulationem illuc spectantem audiendam Pr PenSUS, fingi famaque dispergi potuit tanquam ipsa dea filio loricam illam tradidisset. Quae fama ab imperatore nimirum libentissime accepta efiscit ut etiam tum temporum artifices deae Statuas pusillas sine aegide fingerent in tale inervae Statunculum art. quoque p. XIV 179 scripsit Sed utut res se habet tantum mihi constat ep. VI 1

et XIV 179 tam arta necessitudine inter Se Coniuncta SSeu utique ad unum eundemque eventum referendum SSeutrumque non pomi denegare tempore igitur sere eodem orta sunt VI sicuti ex ep. 2 conspicuum tum cum Dom adverSu Sarmatas exercitum ducturus esset XIV 179 cum bellum Sarmaticum nondum esset Consectum utrumque igitur Certe a. 92.

Restat ut leviter hic stringamus quaestionem pg 15l16 iam motam, illam dico utrum inter epigr. libelli carmina atque singula libr. XIV disticha artior intercedat ratio necne. Summa fiducia contendere haud dubito si minus alia attamen certe ep. XIV 53 Nupor in Ausonia domini spectatus harena Hic aeris fles tibi cui pila taurus erat arte Cohaerere cum epigr. lib. poemat 9 et 22i, cum

utroque Pigr. rhinocerotis aperte geminum cornu gerentiS, beluae igitur, sicuti iam ex eo sequitur quod Semel tantum in nummis exstat Certe perraro Romae ViSaementio fiat. Quae Friedi ut ea quae olim hist mor ΙΙΙ ΑΡg 426 27 eXplicavit removeat, denuo in ed. ig. 136

Proseri, perSuadere nemini OSSunt. Quodsi quae antea de epigr. libelli temporibus disputata sunt ConStant, non PoteS alio tempore Comp itum esse ep. XIV 53 nisi vel ipso a. 89 Vel annis continuo sequentibUS.

Quae Supersunt epigr. XIV 165 ep. libr. 21;XIV 181 25 al. cum nullius sint momenti miSS laCiam. Alia vero indicia ad temporum librorum XIII et XIV

rationem Spectantia nusquam puto inVeneriS.

58쪽

Recolligenti igitur mihi quae hucusque disputata Sunt totamque distichorum et Xeniorum et pophoretorum libri naturam intuenti de libris XIII et XIV hoc dici POSSe Videtur Conscripta sunt utriusque libelli disticha intra intervallum inde ab anno fere 4 usque ad a. 92 patens; nam insunt libello utrique epigrammata quae et medii desinentisque non et ineuntis decim decennii tempore

composita Sse vidimuS. Distichorum igitur perpaucorum quae quidem Sati certum temporis indicium contineant ratio haec sere est Conscripta Sunt

i post a. 83 84 bello Chattico confecto Germanicique Cognomine aSSumpto ep. XIV 26. XIII 4. XIV 170.2 tempore libri VI, i. e. a. a. 0 HirSClis Friedi.);

59쪽

Quominu Si Statuamus non puto impedimento erit quod nusquam nec in Xeniorum nec in Apophoretorum libello ulla inveniatur belli Dacici mentio. Nam et in librorum Ι- IV epigr. quae permagna me dicam maXima e parte eiusdem belli tempore CompoSita Sunt, Semel tantum poetam imminens bellum Dacicum respeXisse videSs 22', ita ut causa nescio qua poeta Commotu Sevideatur ne expeditionum illarum mentionem faceret. Nec sequentibus libris Saepius bellum Dacicum Commemorat,

quod omnino quater tantum breviter tetigit V 3 V 4; 10 76i Bellum contra Sarmaticum minimum septies decies invenies celebratum cs. Vt i 2 6 7 8 80 84;

Sic ergo de compositione et editione librorum XIII et XIV statuendum Puto Conscripsit Mart. vel inde a a. 4 vel inde ab annis

ProXum Praecedentibus Sque ad a. exeuntem sere 2 Supra enim illum terminum nulla nos ducunt vestigia ea quae in illis libellis continentur disticha pauciora fortaSSe Prioribus, poSterioribus plura seposuitque in eum finem ut, Si in copiam Satis idoneam accrevissent, OmPl CCteretur ea Publicaretque. Hoc enim modo per aliquot anno nugaS saltem libri III esse ortas facile mihi persuaserim ut Poeta prout vel misisset amicis munera Saturnalicia vel accepisset ipse, disticho iocoso vel prosequeretur munuS vel accepto munere amico mittenti talibus distichis grates

Interposita esse talibus alia quoque disticha Consentaneum St. Epigr. autem illa hanc prae e serunt naturam ut unius anni Saturnalibus universa orta esse ViX Crediderim.

Simile valere mihi videtur de ultimi libri distichis de

60쪽

quibus siriedi. d. ΙΙ g. 295 sq.), ita ut utriusque libelli

disticlia complurium facile annorum Spatium comprendere poSSint. ProSPere, Si Verum Video, quae modo exposui Birtii

firmantur observationibus metricis in ed. Friedi I g. 30 sq. cf. g. 32 Sq.; g. 48 49 Astantibus. Eximiam enim illam curam diligentiamque quam utriusque libelli

distichis componendis poetam adhibuisse in aperto St, perpolitam illam omnium epigr. elegantiam inde nimirum deducendam non habemus qui apte Xplicemus nisi statuendo artialem Complures in minimum annos ut ambos illos libellos absolveret ConSumPSiSSe.

CAPUT III.

De quibuSdam epigrammatis non eodem tempore quo cetera librorum in quibus eXStant poematia CompoSitiS.

Priusquam quibus temporibus singuli libri oras sint missi accurate XaminemuS, in universum omnium XII librorum epigr. Con eCtu quaeSo amplectamur disquisituri utrum omnia uniu Cuiusque libelli poemata eodem quo sunt conscripta tempore Sint Vulgata necne. Quam quaestionem Si peraequemur mo in compluria epigrincurremus talia quae Cum Ceterorum eiusdem libri epigr. ordine adeo non ConSentiant ut priore potiu alia ex parte, alia e parte poSteriore tempore scripta esse Videantur. Contemplemur igitur

Epigrammata ea quae prioribui iam anni Scripta, hanc ver, illamve ita causam retenta POSteriuS demum sint Vulgata.