장음표시 사용
11쪽
Blanis, inclinante, ne ruento, flet, inclinet, ant reat illa Praeceps, neceme eSt, vestris p po oculis intueamini. Et primum: ut, unde res haec tota proficiscitur, indonoetram oXordiamur orationem , exploratissimum illud est, et communi Politicorum suffragio comprobatum, nihil humanam Societatem osse aliud, quam concilia, eo tuSquo hominum, qui ad unum aliquem sibi propositum
consequendum sinem , et summa voluntatum consensi
ne , et pari consiliorum , atque actionum sociolate pro viribus adnituntur, eoque ni Solutiorem, et persectiorem
Dam, quo magis sevum invieem consentit, et colligata est, existimari. Ex quo sano boo etiam consequatur, P0rint, ut animorum coniunetionis, emeordiaeque aptius, tenaciusque vinculis, quam legum severitato, suppliciorum metu, magistratuum potestato constare, et e0nlinericam saleamur. Quae cum ita sego habeant, nemo retpr0seeis, ut opinor, qui non videat, praeter unam Christi Religionem ex universis , quae unquam BXlileruut , aut ex liturae sint, Religionibus nullam sane aliam humanae goeiotali et cxeilandae, set conservandae ne mmodatiorem , magisque conducibilem inveniri. Ita enim divinitus comparata est, ut natura , et ipsumet Suo i Elituto ad unum, idemque communi lor sentiendum, agendumquct una Omnium speclet maximo, et polentissima communionis interpres, et ossiuacissima conciliatrix i Te, meritoque habeatur. Quae cum o diversissimis, disiunctissimisque populis, ac nationibus litterarum cultu, m0rum, legum, institutorum ratione sese inlor immano quantum discrepantibus longe, lateque, terra, mariquB propagetur, per unius lamen divini Legislatoris principatum, per unius Fidei professionem, per unius summi Antistilis auctoritatem, per m steriorum eorumdem, rituumque communicationem una est promus, eademquo,
12쪽
nt aptissimis vesuli compaetum, Et magmenlatum membris unum constituat venuStimimum corpus, et eam praecipuam ob causam n caeteris omnibus Meernatur. Ad hanc ipsam vero confirmandam , et Christianorum animis alialius insinuandam pulcherrimam veritatem quam mullao
passim, gravissimaequo in divinis illis lum vetusti, tum foederis novi libris sententiae, ne praeepti0nes, quot ad signiscandam adumbrata symbola i quam multa et acuto, et subliliter a sanctissimis, et eruditissimis Ecclesiao Patribus , ac Doctoribus dispulata , disserta , conclusa lEcquid aliud, ut caelara brevitatis causa, praetermittam,ocquid ni iud sibi voluerunt de remo in seipso diviso desolando, do Ovili uno, unoquo pauore, aliaeque ab humani generis Servatore allatae in Evangelio sapienti Simae parabolae, et comparationes' Quid religiosissima Illius Deo Patri lacla, et saepius repelita precatio, ustinum essent Sui , Sicut ipso , et Patre unum suns p onne inlimam, Summam, absolutissimamque unimorum nostrorum coniunctionem significarunt, et inculcarunt 'Verum , quod Summa , et caput est omnium , Charilas prosccis est, cunctarum Virtutum beatisSima parens, επω nuissiina vindex, praeclara gubernatrix: non humana illa
quidem, nequo ullis aut Rhelorum praeceptionibus, aut Oxeollentium Philosophorum disciplinis consignari, sed quam illo ipso Religionis Auctor, M tolius sanolitudinis sons, anus Origo Christus Iesus o Coelo delatam agrestes, barbaras, inhumanas, omnibus stagitiorum sordibus inquinatas ipse per Se edocuit gentes quam admirandis
suis consecrarit, et confirmavit exemplis : quam novae huic, veraequo Religioni nulla. unquam incurrentium hostium impressione labefaciundae firmissimam posui ι v Iuti basim, ac iundamentum, quam suorum ameelarUmpropriam praecepit esse notam, ad iusseram singularum:
13쪽
quam nullis circumscripsit Ioeorum, temporum, ad Pedisonarum adiunctis, ut non parentes modo, consanguinem, propinquos, vicinos, amicos, et necessitudine quae que coniunctos, sed et inimicos ipsos amare, diligere, complecti, largis assicere, et cumulare beneficiis teneamur. Atque huius tantae, iam praestantis, egregia que viri tis pleni omnes sacri sunt libri, plena metorum VI mina , plenae concionatorum voces. At quanta illius ad mluum animos conciliandos, et obstringendos perpetuavis Oxulerit, et incaeitas, et quam ingentos ex ea h mam societas retulerit, et adhue in dies reserat mmmoditates , luculentissimos testes appello viduarum , Βιquorumvis egonorum inopiae , m solitudini sublevandam Oollata in medium privali aeris permagna patrimonia. Testos innumeros mundi rum greges appella non a caeteris i modo, set et a ditioribus plerumque, ad polentioribus aut data suis ipsorum manibus quotidiana stipe S
Slentatos, aut sua secum una Oxceptos mensa, humani siminuo traelatos P Testes aegrotantium curatam valetudini excitata passim, atquo omnibus tum ad animi pietatem, tum ad corporis commodi inium rebus, ae Serviis vis optime instrueta nos omia. Testes ad tutandam puellarum pudicitiam, et puellorum, nullo omnino suscepto impendio , reclam institutionem peropportuna constituta Hospitia, atque Gymnasia, et a sapientibus moderatorisbus integro, severe, sedulo administrata. Testes tot miserrimorum homium millia o Turcarum , Maurorum ,
atque aliorum id genus barbarorum immani servituto a Christiana liberalissima largitato redempta, et in opi tam libertatem vindicata. Testes populos, ast nationes immanitate barbaras, multitudine innumerabiles, locis infinitas, quas Evangelicae charitalis insatiabili quodam a doro iustammati nostri Sacerdotes a Patriao, Suorumque
14쪽
ium italo quam longissime abstracti per montes, ne nitivas, per niVes, ac pruinas, per infestas Iaironibus, nubellula regiones nullis laboribus, aut nerumnis fracti, nodobilitati ab errore ad verisalom, a licentia ad ossicium, a turpitudine ad honestatem, n vitiis ad virtutes, a s ritato ad humanitatem, ab exitio, anno interitu ad Ε
Iulam, ne vitam revocarunt. Testes veros hominum um
tores, et acerrimos custodes, qui pestilentibns, et mntagiosis per urbes , atque oppida grassantibus morbis , Eua posthabita, alienae sese ponitus saluti recreandae d diderunti qui dies, nc noctes hae, illae, quo Suam m gis operam res postularet, inter cadaverum insepullos cervos , ac mortis metum discurrentes, et larga subsudiorum opportunilato , et opportuna alloquiorum suavi lato morituros consolati , et mitiorem illis morbi accobitatem, et tolerabiliorem mortem effecerunt. Testes t terrimas, set ad extremam internecionem inclinantes tam publicas, quam privatas oxtinctas Charilatis Christianas ope inimicitias, simultates depositas, carissimorum D, trum loco habitos, anno acceptos inimicos, et sediti Bibus compressis, motu, ac periculis liberatas civitates. Vos denique, mutas regiones, vos maria, inSulae, portus, et sola terrarum ultimaram testes imploro. Quae est enim ora, quae sodes, qui locus, in quo non extent po augustae huius virtutis impressa vestigia' Iamvero quod omnes Sapientes, quod politici, et eruditi omnis sim ulla sontentiarum varietate adfirmant, inficiari omnino non de-set, a strenua videlicet, et accurata legibus oblemperatione in Iustitiae, ac virtutum caeterarum cultura, et em citatione, ab animorum expolitione, a Magistratuum mmderations, et abstinentia, ab Ordinum singulorum in suis quorumque inutis continentia , alque observantia totius humanae Societatis amplitudinem, incolumitalem, sal
15쪽
um, et robur omne e propriis vesuli radicibus eman, re, et mirandum in modum emorescere. Atqui ad universa isthaeo bona cumulatiMime comparanda, et sarta, tectaquo diutissime conservanda Christianam unam Reli gionem, si divinam illius indolem, ac naturam paullo ablonlius inspiciamus et natam, et laetam comperiemus. Cum enim bonitatis, et Sancillatis sontem, Deum ipsum auctorem, et conditorem serat Suum, et ipm per se sanctissima sit, oportet, et originis suae praeeipuum velut insigno praeselerat, Re prosileatur Sanesilalem, non comis munem , non Vulgarem, n0u tralaticiam, verum exces-lantem, egregiam, Singularem; quam in Saerorum procuratione, in legibus, institutis, tu administris, in suis cuiuscunque classis cultoribus integerrime praescribit cuia stodiendam. Et cerae : nemo unus, nisi Religionis penitus rudis, potest ign0rare, quantum, quamque grave, et
implacabilo Illi sit cum flagitiis, ac flagitiosis bellum,
quam sedulo, quam enixe, et Studiose, ad natarum Eu rum, et puer0rum imprimis, atque infimae plebis expoliendos animos, ct salutaribus doctrinis informandos conis linenlor adlaboret. Quanta legum severitale, verborum, ac rationum gravitate, poenarum comminationibus, praemiorum largi late in vetitum nefas sponto sua ruentes homines a sceleribus delerreat, a viliorum corruptela dolandat, ct culparum initia ipSa, lacileque obrepentes me coat cogitatus : ad virtutes aulem maximo cxcolendas pere, et impigre exercendas vehementer inflammel. Quam religioee, quam graviter, quam multis, inviolatam mulieres inler, ad viros fidem, ae mutuum amorem, liberis tu Parentes, ae natu Mai0 S ObSequium , alque o,
servantiam, Parentibus in liberos indiligentiam, laminis in dominos obedientiam, Dominis in famulus benignit lem, ad temperantiam, civibus in Magistratus reveren-
16쪽
liam, ac timorem, Magistratibus in cives benevolentiam,quao cuique debentur officia , studiosissime persolvenda insinuet, inculcet, iniungat. Quao sane omnia, si aliqua dumtaxat ox parte Servarentur, neque discordiarum es mores, ac lamentationes domesticos intra parietes exaudirentur, nequo in foro desus, ac sallaciae domina utur, nequo in compitis liuentia grassaretur, neque seditionis incendio castra conpagarent. Nullas latronum insidias , nulla itinerum pericula, nullam bellorum vastitatem ,
non ambitiosorum potentiam, non avarissimorum homunum acerbissimam cupiditalem, non maleferiatorum etifraenatam audaciam, neque alia id genus mala, quibus magnopere conflictamur, timeremus; omni. autem in Bis , ac sede pacem, tranquillitatem, Otium, concordiam- quo maximam haberemus. Atquo ab ea sano fuit m Ea, cur praeclarissimum illud Christiani nominis lumen, et ornamentum Augustinus gravissimam hano sontentiam sempiternae saeculorum memoriae commendarit: Proin qui doctrinam Christi adversam dicum esss reipublicae , dent eaeercitum talem , quales doctrina Cis is iesso milites russur dens tales provinciales, talos maritos, tales conisu , calua parent , talos fui , m-los dominos, tales Servos, tales reges, talos iurigas, tales denique debitorum redditores, α eaeactores ipsius tacti, qualos eras pruincepis doctrina Christiana I olaudeanι eam dicere adversam esse mapusticas , imonem dubitora eam constrari masnam, Si Obumperiur,
salutem essu reipublicas o . Quod , ut planius dignoscamus, ipsum mei, quaeso, divinarum legum sanctissumum volumen inspiciamus. Non potest prosccis illud.,
no carptim quidem delibari, quin singulis quibusque γ' gellis ab omni vel lovissima sceleris laeditato protinus
17쪽
abhorreas, atque ad institiam, temperant lam, continentiam, charilalem, malorum 1eserantiam, iniuriarum oblivionem , enixam legiam Obedientiam , ad universam in
Summa morum sanctitatem vehemensor inciteris, et mm-wnaris; ianta inde gratia, et suavitas, tanta persu linnis vis , et ossiemitas emanati In eximiis illis Sapiemliae , Proverbiorum , Ecclesiastae , et Ecclesiastici , ut
de caeleris laceam sacris codicibus , quanta ad cunctos vitae gradus , et rationes accomodata conducibilium rerum cognitiol qu0l saluberrimae ad humanarum negritudinum sananda vulnera praescriptiones t quot ad virtuti obluctantis naturae neuendam tarditatem , praemuli voluti stimuli, ossiuacissimae voeos, et cohortationes t Evangelio autem, praeterquam quod nomine ipso suo ampli si me commendatur, cum ab ipsissima divina Sapientia osummi Numinis mente haustum , et expressum nd nos
sit melilus allatum, nihil proluelo praeclarius, nihil praestabilius , nihil divinius e0gilari, aut assirmari potest. Quid vero D. Pauli murilissimo Genlium Doeloris nomino nuncupati, quid Petri, et Iudae, ct Iacobi pretiosissimas,
vereque aureas Opisl0las commemorem Eequis eas si vel unum, aut allorum Summatim excurrat caput, ossicii, honestalis, gravitatis, amoris plenissimas non deprehendat Eequis vitiis radicitus extirpandis, virtutibus in animis inserendis, muribusque apprimst conformandis mi- visco comparatas non DXporiatur' Ecquis eloquendi suavitale, rati0num gravitate, d0enmentorum Popia, ne praestantia non suspiciat, et admirotur ' IIeie vero, quamquam opportunus fortassct inciderit locus, ne mea tamen longe, lateque pervagetur oratio, n0n Sum praedicaturas egregios Christianae Religionis Philosophos, cruditione , et ganelimonia excellentes Doctores, ne Palms,
cum quibus nihil proseelo commune habent et Platones,
18쪽
ot Aristoteles, aliique pervetustae antiquitatis laudatissimi phil ophorum principes, qui non sutilem, ac vanam quamdam aeuio, atque illi, Sed mlidam, Sinceram, Ductuosam iradunt sapientiam, quamquo, suis mellifluis Scriptis consignarunt , plenis eam saucibus hauriendam laetoribus duuaut felicitatem. inuidem, ut de me aperte conlitear, quoties aut Scripturae Sacrae , aut alicuius e
Doctoribus illis, ac Patribus tu fortuitam quoquo incidam lectionem , lautam inde voluptatem percipio , adeoque
monium afficior, ut caetera Continuo I Oenileat, unamque tota animo, et studio omni expetendam virtutem, ea vero cxcopla, nihil magnopere in vita requirendum constituam. Sed agito nunc, Auditor , e Siderale, et vobiscum una reputato non Augipliorum modo, Amyriorum, ae Med rum , sed et ipsarum caelaris humaniorum Athenarum, ast Romae monstroeas , Omnique SuperSlilionum genero abundanius religiones; sapientissimas illas, quales apud omnes eXistimario Sunt, a Solone, L curgo, Numa Pompilio perlatas leges, Romanorum Augurum, ae Pontili- Cum scita, conSulla, decreta Omnia diligenaer inspicite, si sorte vel cum uno quotacunque e Sanimi mis bene , Mawquo vivendi nostrao Religionis principiis aut excollentia , aut utililain vescant comparari. Γι mendaciis , ct inaniis constant universa i univerea turpitudinis, errorum, impietatis, et si quid gravius assirmari polost, ad salicinium, et fastidium pleuissima fiant i Nulla in illis modestiae, nulla pudoris, nulla c0ntinentiae ratio. Obs ona, et crudelissima ad Oblectationem spectacula, impia, et exitiosa ad gloriae cupiditaium concessa MDIa, ingeniosa ad latrocinii exercitationem laudata furta, promiscua ad libidinem connubia, impudiem permisino sallatioues, et alia de hoc genere innumerabilia, quae nonomiuem quidem, loci huius auctaritas sauit. Illud vora
19쪽
non modo cognitu, sed et auditu telerrimum est,iinlionestissima Diis ipsis, ut lionestarentur, et quodammodo scelera consecrarentur, afficia dedecora, marimisque -- pudentia dedicata caeremoniis. Atque cx impurissimo Blhoc viliorum sonio in gentes eas omni iam iniquitato repletas derivario illac sunt insignes morum depravaliones, vivendi intemperantia, inauditae libidines, notariae proditiones, clandestinae ad aliorum perniciem molitiones , intoleranda Wrannorum impotentia , ncerbissimae Magistratuum rapacitates,aeerrimae principes inter de imperio contentiones , in mutuas sutipsorum caedes armatus, at tuo incitatus civium furor: consum, et permixta divina, alque humana iura omnia, et belluis quoque ab minari flagitia. Verum, ut aliena, et vetustale a nobis salis remota dimittamus, quid, obsecro vos, Auditor Aoreatissimi, quid superioribus nostris temporibus religiosissimam antehac, atque adeo tarentissimam Hispaniam, quid Europae universm pulcherrimas regiones , et R mam imprimis, spio totius terrarum orbis improbitas, atque perversitas compulsa demum fuit, contagioso
Iuli leniatas morbo affixit, vexavit, labosactavit Τ Christianao Religionis contum plus. Quid cessantes popul0s adlumultus , et iniuraecinas seditiones excitavit quid inconstitutas Iego potestates , ao Magistratus civium su-rorum accendii quid ad perniciem, et cxitium dexteras armavit Christianae Religionis contemptus. Quid liboerorum, ae parentum animis insitam a natura charitalem
dissolvit , aliosque ab aliis in longo diversas terrarum plagus miseres, et aerumnosos abduxit Τ Quid assinium, ct propinqu0rum, quid ordinum caelurorum coniunctim nos maximas dissociavil Christianae Religionis conium- plus. Quid sceleralissimorum audaciam, quid levissimorum hominum inmeritalem corroboravit i quid iuventuli
20쪽
ad licentiam, ad iniuriam, ad impietatem praclulit s rem Christianis Religionis contemptus. Quid ad privatorum impune diripiendas fortunas flagitiosam latronum incitavit manum quid opulentas', optimeque landalassamilias disiecit , ae profligavit Τ Christianao Rcligionis
contemptus. Quid denique ad divinas, atque humanas negligendas , perfringendasque leges , ad omnia Maiorum, caelinguenda instituta quam maxime valuit quid per agrosi vastitatem, per am nimimas civitates civili sanguino re- , dundantes solitudinem disseminavit Τ Ιdem Religionis con- temptus. Prius enim, quam tanta malorum colluvies ini societatem irrumperet, et miserrime baccharetur, quid, impii, quid scelesti, quid portentosi in Sacrosanctam nos stram Religionem novarum, ac meliorum rerum eX lini lentes artifices, atque instauratores excogitarint, et es . sutierint, quam oeculium Illi sint pestem machinali, cum probe ipsi per vos noveritis , ne commemorando obd cla nondum Vulnera cogar refricam, sinito me praeterire. Sed iam tempus est, ut ingenuis de litteris, Scie liisque universis quam praeclaro nostra merita sit Religio, quoniam latius evagari temporis angustiae non patiuntur, summatim videamus. Quid γ ut om illam potentissi inam , et flexianimam virtutum illam , quae unius illius propria ret, rudes nempe puerorum animos naturali spoliatos rusticitate emollire, mitigare, ae praeparare ivl quaecunque bona Semina percipienda, quae ad-nlla uberesimos fructus serant, qua sane ratiOno Summa
litterarum moderatrix reelissimo illa potest appellari; ut amplissima, et honestissima omittam praemia, quibus eas ab ipsis suis incunabulis perpetuo excitavit, aluit, amplificavit ; quod adhuc illae vivant, quod vigeant, quod