De saxis, acubus, ferreis, vitreisque frustis, non exiguae molis, variae superficiei & figurae, aliisque plurimis rebus, plerumque per vomitum, aliquando etiam per inferiores partes ejectis, tum & de miris animi & corporis morbosis affectionibus, qui

171쪽

I32lium caussarum essicientia est manifesta . Pro b rvincerte huj ce Aegritudinis fatare, plurimorum mentenr, anis νά- que p= o intuitu ita perculit, ut , re parum ponsi ata, eam e

Daemonis actione emergere, arbitrarentur. Quod etiamst in imperitos plerumque cadere soleat , tamen is quoque fixum- ratumque est, qui penitiores rerum P sicarum latebras pervindere renuentes , Naturae potentiam angustis nimis terminis coercere non diduitant. Sed quantum toto mela aberrent, dilucide satis cliendis sagacusimus ejusdem Scrutator, Hiuius, dum ait: Q Mihi contuenti se per sit rerum Natura, nihil ineredibile existimare de ea. Cum autem incongruton , meo videri , sis, de genuina peculiaris phaenomeni rip. , piam caussa, coeco i petu, Sententiam ab aliquo, tanquam' ex Tripode, proferri', ideo Elum, cum Lucretio, se opportune admonere, aequum censeo: b : Desine quapropter novitate exterritus ipsa'. Exspuere ex animo rationem: sed magis acri

Iudicio perpende, re si tibi vera videtur,

. Dede manus: aut si fusa est, accingere contra. . Hoc pacto, se quis ad trutinam revocet Cremonensis hujusi Iuvenis lasoriam, firmiori flabit tala edincepta de ea opinis, nec ad Daemonis opem inconsulto eonfugiendum esse, satius eristimabit. Et sane, si praeter caetero, quae in insericis, μ' - ut unt, ex ineri vitis Melancholicis , atque Maniacis Minlioribus

η Plin. Naturat. Histor. lib. II. cap. 8 Lucret. de Rerum Natura lib. 2. V. Io O.

172쪽

heribus eventans, om ttn:ata, ea Poesisti e perpendat , quae ob mentis multiplices perturba sonιs fiunt ἰ facile intelliger poteris rot , tamque miras eartim assectionum vicissistidines . Enimvero ob vitiatam quomodolibet, ab H mrico fomite, Me ningum - texry4m , rectas quoque Animae actiones laedi , necessum es t unde inconcinnarum idearum ratio emergit. Id. circo a labefactatis phantasiae viribus absurda eririri quis negct, quae interdum per se adeo nova apparent, ut verbis efferri vix possini e Quidquid cui in hac parte peccatur

uti cum Boveto Med. Sep. TOm. I. pag. I9 I. innuit

Celaberrimus HGquet a) imaginationi depravatae imputandum; turbatur illa vaporibus ex hypochondriis ascendentibus, ut fingat ea , sibique evenire credat, quae nusquam neque pieta simi, neque scripta. Hi ne

Nemo, ut arbitror, ad incredibiles peve, Basanientimn quoquo modo, mentis mitio nes, arrectis superciliis, obstupescet, quae, eum insuetis scateant pathematibus, DiVinum mehercle illud, ab Hippocrare, in Mulierum praecipue m bis, adnotatum , redolere videntum. me in Θmphamaniaris disinae se obserivasse prodidit A roseus Stegmannus, dum Epidemicas in Comitatu Mann elataeo grassantes, Anno Aegritudines exponens, praeter Melantholiam, Maniam, ct Furorem Uterinum, pia me nullas adias afritiones, Mense Iunio , Iulis,

Augusto, extitisse indieavit. Ex his enim ait ipse H quae

173쪽

dam nil nisi obscoena proserebant Verba, Venerem. que intendebant. Quaedam insomnia phantastica recitabant; 8c modo nunc, modo illum Sanctum, l. Principem, l. alium Magnum pro Sponsis habebant. Aliae cantabant, saltabant, Sc modo in caput, modo in pedes se conjiciebam, Variaque absurda immiste. bant. Aliae Rythmos componebant, totas paginas

e Bibliis recitabant, Sc Chilistas se profitebantur.

Ut vero immensam, prope dixerim , eυersae rationis potontiam, ad mirandos producendos eventus , paucis perstringam, atque non obscuris notis adumbrem , far mihi set, prae reliquis , ea

dumtaxat intenta cogitatione revomere, quae in MIancholicis nonnumquam contingere narrat supra recensetus Zacchia,

dum inquit : a) Fiunt autem interdum ipsi Melan cholici, hoc est, Melancholiae vitio laboran res, fanatici, & fit rura praedicentes, & aliquando eti mi is ex illitteratis litterati , 8c quod mirum dixeris, etiana alienam linguam personant, absque eo, quod illam didicerint; quos effectus licet a Daemonio semper procedere, Vel ab alia 1hpernaturali caussa' Vulgus

credat .... tamen etiam a naturali caussa, nimirum

a simplici humore melancholico procedere posita, docent Conciliator, & alii apud Schenchium tit. deia.

Maniso. Lemnius , 8c Forestus 8 c. Innumera fere super hisce, milibusque phantasiae ludibriis , p1 oseant in eruditississ a) Zacch. Qu. Medico Leg. tom I .lib. 2. tit. I. qu. I 8..

174쪽

quae , se rationum momentis aseurate expendantur , a brari, pro Iubito cuique licebit. Verumtamen, eis his remodi mala a pravis Daemonis urenis foem infestio ordine progrediantur J elicienda esse, plurimi certo eerrius assisment; nihils minus nonnutias, ipses detentas, Feminas, sue Exorcisenis sed inclum J oxpiatas, seve secus, solo remediorum inutas id non semper, ae aeque facile eontingatJ pristinae sobrati restitutas esse, testantur gravi morum Authorum monumenta, quae Ingiliati,n reconsere, supervacaneum arbitror, ne Poma, ut fertur, dare Acimo videar. Hine miracula is hisce circumstantiis ostentare, vani erit, minusque recte cogitam

prenne polat. Ut vero ad rem propius accedat Cordati .mur Author, atque ex omnium animis, ubi de Hystericorum morborum aetiologia, sermo sit, errarem penitus evellat, haec doctis esubdit: Les fatis .... parmi les Convulsionai.

175쪽

res Ont surpiis les espriis; Les jugemens se sent prScipites; est ii et nant apres cela, que i 'on ait pris

illeux; que t ' on ait adopte mur sumatures, ce qui aparu inexplicabie, & qu ' on ait respee ε commeoiarin, ce qu on a cru surpasser tes Iumieres de Iesprit humain ρ Portentosum ego magis eum Eodem H disdirim, se Feminae numquam hujusmodi vexarentur morbis scinis ipsis naturalis, ct assidua inhaereat caussis, a speriati Viseerum structura dependens J aut ab illis immediate, atque facillime emergerent, quin in eosdem amplius, oblata occasione, resale

rentina

Quae cum ita snt, ine prorsus a ratione abhorrere, Nemo erediderit, se ob praedinum Meningum, o proinde phantosae labem, ab inferico fonte eruendam , tot vices, complicationesque varias, in Iuvene nostra, contigisse, Tecum non immerito decernam; unde ea mods mesa, atque solitudinis amans, modo fanatica Domo egrediens , modo pietati addicta, modo illam prorsus refugiens, modo ecfatica ,seu a sensebus avocata, modo in se, aliosque furibunda evaserit, modo tandem lilius menti crebrae , multiplicesque se se objicerent rerum species, easque si intueri putaret, ae si plane ante Iasius oculas versa rentur. Nec quempiam Iarere opinarer, inde cinum nancisci potuisse extraneorum corporum appetitum, quae, revertentibus dementiae periodis, Eamdem de rasse, non abs re es eo ec

tari.

176쪽

rari. In nomnusiis enim Ptili vicr is imag raturis ac- tknem plurimum vivere, concedendum est, ut malid se paret, rum ex aliquorum esculentorum 1astidio, quae Animus, tamquam noxia, aversatur tum lex intensio rerum, ve qualitate, I e quantitate pereantium studio, quo Pisa, '.Malaria Ialo' rantes perdite rapiuntur. Idcirco assectus his admiratilis sane

misit f quemadmodum sentit Diemerisore ius Q utpoteta cujus tanta vis est, praecipue in Virginibus, & Moelieribus hae quippe frequentius, quam Viri, ea imfestantur, quamvis etiam his nonnumquam obori rur) ut modo farinam, modo cretam, modo fistulastabacarias, modo terram, modo carbones, modo cascem, modo picem liquidam, modo carnes crudas, modo fructus edi insblitos, modo vivos pisces, modo hominis Viventia aliquam carnosam partem, modo lapides refert Semertus se novisse MuIierem, quae quotidie circiter duas libras lapidis molaris comedebat, sicque tractu temporis sere totum lapidem molarem voraverat) modo alias absurdas res, a naehara hominis alienissimas, summo ac stupendo cum desiderio appςtant, magna copia . comedant. Eo

que mirem perversarum idearum vis quondam potuit, ut Mu

Iter in Anglia I indicante Nentero ex Adlis Philoseph. Anglic. Mn. Mens Novembr. b) maxima

177쪽

Venti teneretur eupiditate, sum in aperto , e follibus inversis , propria manu motis, excipiebat. μι- ex phantasiae errore cum depravatum se tur judicium, Patientes nulla habito disierimine, in obvia quaeque, licet inmugma ea sent, miserrime feruntur, lirique vesci admodum gestiunt, ae in exquisiis dubhus fruerentur. Non tamen inficias iverim, ad morbosos hoste oppetitus excitandos, aliquando haud parum conferre Beriatim gastricae Lymphae, ne ea Ventriculi flamina vellieantis, dii thesim, tinde pessiaris in Alis sensatio emergit, quae phantinfam, ad objecta imprasus exoptanda, pereeliere potest. Ei propter non sene ratione animadvertit praedictus DiemerisOectius, quod a) Pica laborantes sint plerumque nomnihil melancholici, vel tales saltem . quibus acres sermentacei succi solito copiosiores, & acriores in Liene, Pancreate, & Ventriculo generantur, unde etiam cum incipiunt esurire, acrius esuriunt, res quaslibet ingestas longe facilius Igerucli, n alii, imo quam illi ipsi aliis temporibuε sie Mulierem graVidam noVi, quae cerasa matura Avidii lime des, derans, una Vice quinque, s Exue libras; aliam, quae triginta placentas; aliam, quae haleces falsatas crudas comedit, Sc bene digesiit, cum alioqui aliis temporibus minime edaces essent, ac ne quartam, imo ViX sextam earum rerum partem edere, aut digerere po luissent) & hujus ratione fit, quod tunc cibos copiγ

178쪽

sos, vel etiam res absurdas triticum, crudos pisces, carbones, cretam &c.) durae digesti nis aliquot vicibus mediocriter bene digerant, vel saltem talia ipsise Ventriculo sine noxa essiuant. Ouid autem praestare valeat vivida imaginatio, is quod arctis se circumscribi non sinat limitibus f ut non pauca siper hae re sicco pede praeter mittam J satis apte deduci posse prurimi autumant ex signis Foetui impressis, iis distincte in locis , quae Mater , aliquid vehementer expetendo , tetigit; ut, inter caeteros, opinatur Femelius , a qua formae etiam, atque Quiri semilitudinem eum . Lib. 7. Naturat. Histor. cap. I 2. deducere

tantendit. sa) Hujus enim singuis Ipse tanta vis est ,

potestas, ut sicuri plerumque corpus Cogitantis immutat, sic & in conceptum semen vim suam cons rat. 9sia tamen dictorum sigmatum ratio , ct potiore jure , a Doctus- Bundello M assignatur, quam vel a particuIprum varietate, diversaque earum unione, vel a laesa quomodγ. cumque Corporum organisatione LMe ob vitiatam nutritionein, sive is aliam eaussam J eruendam esse fatuit. Praeterquam quod 'stericarum quoque Convia onum, quae Didemicae , seu contagio6ae vuIgo nuneupantur demicae melius, ut placet Hec veto , quia Feminis , ae praesertim Virginibus propriae J genuinam magis o linem se assequi posse nonnulli censent

tion des Femmes en intes fur te Fetus. Chap. s.

179쪽

censent,s eas a reeiprora sortis Distasiae potentia manare mordicus tueantur. Con I varum hujusmodi Hiamum observationem a se balitam protulit Ambrosius Stegmannus, dum

ait: sa) Extitit autem, quod mirandum, Furor Urerinus contagiosus, nam iisdem in Aedibus saepe a. 3. N plures decumbebant Mulieres hoc asse Stu. Vidi etiam meis: quod Praesteli cujusdam Uxor in pa-roxismo ejusmodi iurente constituta, ex adstantibus Mulierculis rusticam quamdam Virginem ad osculandam manibus arriperet, recusantique colaphum impingeret, ex quo terrore, rustica haec, altero die post , eodem asseelu in seista fuit. Caeterum in dubium

revocari merito pol se, num dicta pathemata, valida tantum apprehensione, inter Feminas , late propagentur , cum ab Aphr diseo humore, in singulis, aequali modo , specialiter dominante , derivari optime queant. Sed e diverticula in viam. Quamυis ex supradictis, Cro monensem Iuvenem tot extraneas res appetisse, atque ingurgitasse, sit cur verisimilli-- putetis , niihi tamen haud objiciat quepiam imparem, transmittendis ingentibus corporibus . Oesophagi diametrum , cum Utembraneae , fibriaeque partes ad summam extent onem dilataris perquam commode possint. Non ab , is ct de Ventriculi cap.ritate ratio esse debet, utpote qui, habita ingestirum proportione , magis metirique se ampliari patiatur. Quod evenire dubitandum non es iis , qui copii Upi

180쪽

. Is s

ma egorum saburra se se hortare eo uescunt, ut de Di ebeiane ita eranis Ovidius μὶ ' flarit ardor edendi, Perque avidas seuces, immensaque Viscera regnat. Nec mora, quod pontus, quod rerra, quod educat aer, Poscit, & appositis queritur jejunia mensis; Inque epulis epulas quaerit, quodque Urbibus esse, Quodque satis poterat populo, mn sufficit uni, Plusque cupit, quo plura suam demittit in alvum . Utque fretum recipit de tota flumina terra, Nec satiatur aquis, peregrinosque ebibit amnes: Utque rapax ignis non unquam alimenta recusat, Innumerasque faces cremat, quo copia major Est data, plura petit, turbaque Voracior ipsa est :Sic epulas omnes Erisichthonis ora profani Accipiunt, poscuntque simul: cibus omnis in illo Caussa cibi est, semperque locus sit inanis edendo.

minus. enormem quisis arguet Stomachi se explicantis molam, tum , in Viro illo s referente Marcelio Donato Isb prodigiosae quidem Vastitatis, Sc magnitudinis, at magis prodigiosae, incredibilisque ingluvies, ita ut

integrum Vituluna crudum, Vel ovem inconco stam una vice devorarer, tamen nec dum famem expletam diceret; tum di in Phagone, qui usque eo mus L tum H Ovid. Metamorph. lib. 8. M Mareeli Donat.de Medic. Histor. Mirab. lib.4. c. a.