De obsidione Bergopzomii. By Jacobus Baselius Fil

51쪽

-nis tantum nonulli metum de hoste conceperant , ut unam salutem existimarent urbem, patriosque lares fugisse. Qui metus magis magisq; indies augcbatur, quum militum pro octi rim uxores cum sarcinis ablegarent. Illi quoque qui stipendia nulla accipientes , nulloque sacramento cuiriam devincti, ex solis poliis opipare de

laute, ne dicam impie& scelerate vixer mi, Patriae desertores magno pretio commeatum in Hollandiam profugiendi redimebant. Cuca vesperam navis ex Hollandia appulit , inquam tormenta hostis saepius jaculatu : Unus tamen solummodo miles enectus est , qui nauclero ad gubernaculum astabat Equites de benite

nuria conquerularu , foeno tamen mox ex Hollandia advecto, querelae eorum sed ae sunt. Sub idem tempus eri rudo bergani milites naves aliquot cerevilia Delphica butyro,caseis,halacibus conditaneis olivoque oneratas interceperant quas in portum nostrum subducunt. Potestas his ab Ordinibus facta su rar AntWerpiam, redamque navigandi. Mercatores Gertrudobergis in vinculis altervabantur : illorum commeatus patibulo ibidem astixus est. Horum exemplo moti praesidia i ii nostri idem conabantur,

sed ordinum edicto prohibiti destiteruiar. Merces a Gert rudoberganis in uibem advecti , post solutam obsidionem, jussu Ordinum mescatoribus restitutae sunt Ordines Toletanis validiora equitum , peditumque anxilia submittunt . quae ad Ueneris Aggerem , qui Romeis aliae objacet exonerantur At quum hostis portum omnin inter-Husurus videretur , non despondent animum nostri . in fere tempore varia munimenta nova, ad portus conservationem, moliuntur. Quo

D ij Iura

52쪽

36 IAC . AsELII COMMENT.rum prius P Septentrionali propugnaculo passibus noamphus ii . civitatem versus abest alvea quadran gulata firma, apeumutre, nomen accepit. 8gger Helitedia iustori a quoque muniri cocptus cst. Sta- vasti fundamenta lacta sunt,ea nocte Lae 3. Octobris

praecessit. N in quia hostis portum in sellabat , elaborandum erat , ut fastus cetusque ille conservaretur , siquid c in ab uno portu salus ui bis secundi m Deum depend bat. Locus est in aggere Boreai, qui ab incolis da bas dicitui,& a Septentrionali propugnaculo pastibus tantum 22i distat. Hic aggerem duobus locis nostri dii iverant. Quod unum obstab.it, quominus hostis tormenta ad Septentrionale propugnaculum admoueret. Velit autem ne succellu temporis de hic conaretur, quod in Driann elandico aggerre jam perfecerat nostri locia praeoccupant, Ol trasse ver latia a Septentrionali propugnaculo ducti vallu extruunt, quod haud inses clomine Sta stum vulgus nuncupavit. Hic enim, si alibi standum , ω rti et pugnandum erat , nec permittenduna, ut hostis ulterius pioe ederetur. Falces lignum, materiaque omnis civibiis, pistoribus praesertim de figulis exigitur,ur opus summa celeritate perficiatur. Quia vero pulvinus ille qui portui nostro objacet, navibus portum intrantibus supra modum, incommodabat , nec, Septentrione aditum ad urbem nili summo i periculo p 'rmi icbat , non amplius nautae ea navigatione usi

sunt Sed is i ii eri, ilia, ad pulvini oram defectent pulvii Hrmqtie illum praetervecti, I cridie portum subibant, quod multo minore periculo fiebat. Inter pulvinum enim hunc maggetem in quo hostis tormenta collocaverat, chal dis interfuit , cu)us alveus propter pulvinum arctio est , quam ut naves tor-

53쪽

Dc ops ID RERGO Pg. mentorum ictus evitent. A Stavasto hostium tormen-ra 393. pallus aberant ne quia propter a illa ad portus ostium propius admovere tutum erat. Licet ergo in singulast re naves portum subeuntes tormenta suae exonerarent , ne mi in aulae quidem vel minimum vulnus inflixerunt, quod non sine Numine factum videtur. Ad Toleti ostium aestuati sunt, quae vernacula lingua Brousia dicimus, atque ad cum aggerem,qui alapidibus denominatur, in Occidentem extenduntur. Hic in ipsis Toletani aggeris radicibus Zelandis Ordd. fossam duxerunt , quae non procul a propugnaculo illo quod Talpa nomen sumsit Ioletum versus Eendrechtio miscetur: Atq; ita uno labore: inhil munita,& navigiis via,qua Toletum enavigent, inventa est. Ab hostium enim tormentis Eendrechtium subὶre nota licebat Toletanis Ex eo itaque tempore hostis plane nihil tormentis suis profecit. Decimo tertio Octobris equites octo, qui sub Baxiis merebant, equis navi impositis Lilisum enavigant. Hic equos conscendunt , rectaque hostium castra petentes Antwerpias venire simulant Hoc usi stratagemate piaesectos tres , qui ipsi quoque castra petebant, cum impedi' mentis omnibus capiunt, accum praeda incolumes do 'mum Lilloo revertuntur. Nondulistidium illud Mor,tanicum sublatum erat. Nocte igitur illa, quae interi 3.ωi . Octobris media fuit, illustriss Princeps au ritius,&Tribunus militum Vilerius in urbem ingres' si sunt Nam res non omnin periculo carere vide

batur , compedes quidem carceres ipso auritio praesente ) Villugbaeus Morgano minitaba tur Mauritii velo adventu is in hunc modum convpossit est Villugbaeus, quamdiu praesens fuerit, sumnam obtineat authoritatem, ut qui Regiae Ma

54쪽

et I AC BAsELII Co MMENT. pars caesi, reliqui in viricula conjecti . Grimstonius cum caupone, custodibus metu obstupescentibus, eripitur . Quum se illusos viderent illi, qui admissi nondum fuerant, ligneum sepimentum, quod ad propugnaculi radices erat,magna vi convellunt Sed altero se pimento quod in lorica propugnatorum item concursu,' cloporum crebra digrandinatione repulli sunt Arma igitur projicientes sugae se dant. Tum vero iiii qui in insidiis erant, mailnis clamoribus innumerabilibus cloporum displosionibus fugientes insequuntur, sternuntque Caesim alii, punctim alii serire,mactare , caede ac sanguine implere omnia. Dum limgeruntur, malis aestu Noortlandia tegitur. Multi ergo in profundiores lacunas incidunt ac mersi suffocantur. Caesi in supra trecentos, plures vulnerati ut ex captivis postea cognovimus Nobihorum captivorum nomina haec sunt Ioannes Mendoeta major, qui in No o comi ex vulneribus diem clausit Moannes Mendoeta minor,Gregorius Vites, Christophγrus Porceus, Godesti lus Gordonius', i istandus Lignacavus , Alonsus Idiaqueus, Donni ut Hispanico verbo utar)omnes, praecipuae nobilitatis. Nullis militatibus signis toto exercitu tactis, expansisque dolorem iiiiij c stari visus est Iiostis Maptivi illi, quod anasto ilium cauponemque ad proditionem sollicitassent, a Militari Concilio damnati, gula que laqueo fracti praeposterae in dominum fidei poenias dederunt. Maqnus ex strataeemate hoc fructus ad nos rediit. Nam de proditione , quae una nobis timen lavlaedatur. li: hi erat , quod timeremus amplius. Tantum nam simulata hac proditione actum fuit, ut veris proditoribus fide habiturus no esset hostis. Quanquam in Grammonio, cauponeque ab Omnibus culpa-

55쪽

dum violassent. Quare non optimam gratiam apud ipsos Anglos iniverunt. Et licet illi factum negent Fe runt tamen magni nominis virum, utrumque quum se in Angliam ut Tmunerarentur contulissent In hunc modum Reginae commendasse . Grauissimae, inquit, IllustrissimaDomina, sunt causae, cur horum virtutem insigne aliquod praemiunt sequatur. Si enim illi remunerandi sunt,qui corpus tantum, tuo nomine periculis morti objecerint , quid illis secias, qui nec corpori, nec animae pepercerint Atlteris ex Anglia allatisfacti sumus certiores Hispanicae classas reliquias Scotita, Hubernicique freti angustiis , brevibus lyrtibus illisas, penitusque tempestatibus iotente D. O. 1 dextra attritas, Cinnibus iis qui Hiberniae partem aliquam occupaverant internecione deletis , ac paucis tantumcu Duce Sanctolucano, classis Praefeci o,per mille mortis discrimina in Hispaniam profugientibus quare i. Octob acia Concione habita gratiae Deo publice acta sunt Circa vesperam vero milites tormentorum&scloporum displossione,ignibusque accensis , ac tubarum, tympanorum campanarum sonitu festivisque acclamationibus gaudium tuum hosti significarunt , classem perditam, propugnaculum p pugnatum illi exprobrantes Summis hastis ardentes e stramine manipulos alligarant , quibus supra murorum loricas elevatis tota civitas , potiusque propugnacula ardere visa. Ab eo tempore remissius 'agere coepit hostis. Navis quaedam in Octobris frumento onusta, dum portum subit, in Septentrionalis promentorii relio uias impegit. In hanc saeptillime tormenta hostis exonerat Tribus tamen solummodo ictibus

56쪽

6 AC. AsELII COMMgNT. nihil stactum Italorum ver,exercitus,qui ad D. Ger- trudis montem erat, nescius quid ageretur , obequitare, singula seduld rimari, prospicere quidnam tentaturi essent , quos magno numero adversum se confluentes vidibri, Excubias disponere , in armis esse, totis denique castris tumultuari Postero autem dies, qui a

Octobtis fuit , summa omnes diligentia opus aggresti

Duodevigesimo Octobris, praesidiarii ex porta

Steen bergensi erumpentes hostem ad pugnam lacessunt. Sed quum ille castris non egrederetur, nec copiam pugnandi faceret, in urbem reversi sunt. Se cunda ver ejus noctis vigilia , quae αo Octobris se quuta est, hostis stratagemate quodam Septentrionale propugnaculum nobis praeripere conatus est. Quae res altius mihi repetenda videtur Exploratores nostros, Hispanos duos, uno atque altero ante obsidionem die,

captivos adduxille, suo jam loco diximus . Erant hi in custodia cauponis clij iisdam Angli, cujus aedes Grim stonius Basque vilii signifer , prandendi coenandique gratia frequenter ad:bat. Contracta igitur hac occasio ne, cum captivis familiaritate, tandem intelligunt se in iisdem terio ad proditionem sollicitari. Villugbarum itaque adeunt, rem omnem illi exponunt, , quid fieri velit rogant. Villugbaeus,captivis Septentrionale propugnaculum offeri lubet verbis itaque ultro, citrbque cum captivis coria mutatis, ita discedunt ab illis, ut qui propugnaculum Septentrionale cui praesidibsint Principi se it adituros promittat: Illud enim Grim - .stonii fidei i epius committi eo scilicet tempore, quum Basqueviliani milites excubias agunt. Res tande eo deducta fuit, ut ro. Octob. sub vesperam, literis prius captivorum commendati ad Principem Parmensem qui in

57쪽

n ops ID. ERGO Pg. 4t Noottgeesto Inseriote pernoctaturus erathse contule rint, omnia ad propugnaculi deditionem parata esse nuntiantes. Ille de ipsorum fide subdibitalla fertur: adeoque multa super propugnaculo, multa super ejus Praefecto, praesidio,&rationibus iis, quibusllud tradendum sit,rogitasse duramcntum ab illis exigisse Altaris Sacramentum sic enim Coenam Dominicam a se cor ruptam Pontifici vocant a Sacrificulo prolatum iu mere jusssiste Aureo torque illos donasse &magnum denique auri pondus promisi illa, si quod polliciti fuerant praestent fideliter. Optimos quosque militum illis deinde committit, ad propugnaculum in suam pote statem recipiendum. Ducibus tamen manus post terisca revinciri imperat. Iingulis militem addit, qui stucto pugione latus per diat,ii fidem datam fallant. ulu baeus interim multo milite propugnaculum clam firmat, atque in utroque aggere,qui propugnaculi tot famuli inque attingit, non parvam militum manum in insidiis collocat At porram qua hostis intromitten dus erat clathris seriei reticulato textu munit. 'ensilia haec erant,&fune, quo religabantu praecisio portae transitum sepiebant. Rebus omnibus hoc modo ri- praeparatis , hostium adventum avide Villugbaeus expectat. Tandem illi prodeunt, set uatindatam Noortlandiam mare enim refluxerat , uer facientes,

poetam, ut futurum dixerant duces , apertam inveni-

ΓΛ. Nec deest quoque, qui adventum pl. Hispani eὁ pratuletur. Admisssis verb circiter so iis quidem ex toto nobilitatis flore selectissimis suilem Villug baeus quo ferrei, quos diximus cancelli religabantur, sua mauu praecidit ipse Ast illi decidentes portam ob struunt,& ceteris aditum in propugnaculu negant Pitimpetus in illos qui admisit jam suerant, quorum malor

58쪽

praesit Drurarus discedat. Remansit tamen ille , nec ante solutam obsidionem discessit. Erant autem qui assiti rent, hostem constituisse reliquias Australis ag- gelis per aestuaria Suyllandica, mari refluo, occupare, ut hac aditum nostris navibus inui bem praeclu' dat. Certe vestigia eorum , qui ad hunc locum explorandum missi fuerant, quum mare refluxerat, in luto Burchvlietum versus visa sunt . Nostri velocrati bus vimineis in xtremo plomontorio erectis , mullaque humo repletis arti tormenta ibi disponunt Quorum maximum, glabum serreum quadraginta qua uor, minora verbduo 6 librarum pondo in hostem detorquebitat. Singula quoque propugnacula sua habebant tormenta , quae omni i in hostem displodebantur , quoties naves appellerent. Duobus etiam tor-m luis pro Iugnaculum quod ad Toleti ostium est, sine intermissione hostem divexabat. Agger praeterea quam ille tenebit propter continuos imbres militum crebras discuisitationes tam erat lutosus,ut vix usquam vel pedem gere utegrum esset Assamenta, stramentaque deerant milites itaque in vineis quas effoderant, ut iis conir tormentorum ictus utcunque tegerentur, sub dio pernoctabant. Solum ver sodiendo altius excavatum omnem pluviam hauriebat. Venti

vehementiores spirabant quotidi . Ade ut hostes quidem Bergopromium , sed Coelum ipsum, Telluremque istos ipsos obsestares Wquidem arctissime obsidete viderentur Australem autem aggere comp. anare nostri incipiunt. Verum videntes id iustra esse,consilium mutant. Ad extremam aggeris oram rivus est naturali malis impetu factus. 1 cpropugnaculu exaedifi- ndum omnes judicant. Latior enim Planicieἷ qnae ra

rissime

59쪽

rissime aestu maris tegitur, huic rivo adjacet, rivus ipse propugnaculo pro sotia futurus erat Schaidis alveus propter aestuaria,in quibus telonii Zelandici reliqujae visuntur, angustior&hic est. Naves quidem praesidiariae in Schaldi excubabant: Verum si scaphis quas magno numelo Ani erpla advexerat militem tormenta de nocte hostis transportet , non minore ab re exstationibus pellendae erant quam abae illa ad Toleti ostium Barlabassiumque pulis fuerant Iudocus Morius Zelandicae Classis Legatus , qui praesens ipse cum inspexerat, id confirmabat. Fossores deerant Civium ergb operas Villugbaeus exigit. At cives quoti dianis laboribus defatigati,i inani metu propter vi cinitatem hostis perculsi, nolle se hosti mactandos cisici vociferabantur. Locus enim in quo topugnacu tum erigendum erat longius a civitate aberat Passus si quidem 626. aikenburgo abest Ualkenburgum au tem ab urbe passibus 8oo distat Habes igi ut pallas I 126 Tum velo Praetor, Cos divini verbi Admianistri Baselii duo, Pater , filiusque , singulos fere compellantes, Et quid Patriae debcant sedulo inculcantes, eo cive perduxerunt, ut operas suas in inmettito conficiendo promtissimis animis offerrent . se ad fgnum tympano dandum praesto futuros omnes promit terent. Finita Concione pom ridiana Dies siquide erat Dominicus civium tympanistes signum dat, ut Se natu jussus erat. Alter ergo Consulum ti ira Senatoribus aliquot, alter quoque Concio natorii cum Ecclesiae Senioribus , arreptis ligonibus operi sese accingunt sub noctem eo tendunt , ubi propugna culum extruendum erat. Hos sequuntur cincti cives sere omnes Quum autem de dian: amen- ais operis inter Pr. sectos non conveniret . ea n icte

iiij nihil

60쪽

M A AsgMI COMI rvr. perforata navis, nulloque ex nautis laeso, Dei beneficio evasit. Atrat idianis autem nostris quotidie in hostem pugnatur,& noris fere singulis nova certaminum spectacula,oppidanis hostibusque exhibentur in planicie illa quae inter utrosque media erat Cives interim continuis ac tam diuturnis laboribus si acti,impares se tanto oneri queritari , Morganus itaque hac de re cum Senatu colloquutus petiit,ut cives pro aestimatione Br-tunarum cujusque censum pendant. Consul ig:tur totius, Civitatis Concitum Amplum vocant indicit. Consulares, Senatorii 4 Quaestorii secundum hic a Magistratu, opificiam Consiliarii tertium locum obtinent. Exponit his Consul,quid Praefectus petat,censumque haberi postular. Petitioni annuunt omnes,atque illi ratione ab operis immunes fiunt cives Munitiones quae restabatu imperfectae operum redemtoribus, certo pretio locantur absolvendae.

Quum autem assamenta in belli usum deficerent, quicquid tabubrum sectilium se fabricis materianitieiarat, exactum fuit. Compluvia praeterea tabulatrualiquot effracta sunt, quae tamen post solutam obsidionem ex aerario publico restituta suerunt. Atque illis quoq; non susscientibus,quumque Malia quaedem de-ncerent I 6. Octobris, Consul Suyllandius in Hollandiam mittitur non ad Ordd. solum ed ad Senatum etiam Dordracenum, nobis amicissimum, ut statum urbis significet,& subsidium roget. des DaPlanae Scotis quibusdam in hospitium cesserant Dum autem Omniae lagunt, quae adsocum instruendum facere videbantur atque inter caetera trabem quoque cui techiam innitebatur des corruunt,ouarum ruinis unus alter

opprellus periit. Ne vero tale quid quisquam tentet amplius, capitis supplicio cautum est. In civi