Historia rachitidis, omnis aevi observata medica continens

181쪽

3. I s. 4. PARENT Es vel ambo vel alteruter laxi aut cachectici a non paucis huic morbo creduntur originem praebere: & quidem

ab Laxi , debiles , pituitosi, quod

pater ita constitutus effoetam genituram asserat , mater autem similem sibi prolem in utero eiungat: unde facillima ad morbos quosvis dispositio foetui conciliatur. Hinc Bo ER-HAAVE a maXime . . . infestus inquit se habetur hic morbus proli, cujus paren- tes laxa ct debili conditione corporis, se otiosi, molles , opipara mensa, cibis pinis guibus, saccharatis, pauco pane, Vinisse dulcissimis, & aqua multa calida usi, In ,, bis chronicis, Venere, aetate exhausti, ta- ,, bi in primis venereae & iteratis gonorrhoeis, , multum obnoxii es cetam fere genituramis impenderunt generandis liberis se . Hinc& GL Isso Nius b) testatur semorbum huneri potissimum infestare generosorum cunaS , ,, praeserti in eorum, qui molliter vivunt, de- ,, inde eorum, qui sedentariam & securamis ritam agunt ; minime Omnium cunaS eΟ-

182쪽

i68 HISTORIAE RACHITIDI S I. I 5. ,, laboribus assueti sunt , , . Quorsum forte

facit CAULIT ZII apud L. HEI STER UM

ab observatio de matrona, quae tota graViditate vino aliisque potibus calefacientibus abnoxiis cibis sub assidua in lecto quiete dedita prolem enixa est rachiticam. Et quia obesi plerumque Iaxo sunt corpore, hinc Σ Ε- π IA NI b) se observasse ait, parentum obesorum & corpulentorum proles, uti & bas ipsas, si obesiores ac magis nutritae sunt, rachitidi plus esse obnoxias , prae Primis quae Iacte materno fuere destitutae. Sed omnia haec reor magis cerebri est e donimenta, quam ab experientia profecta ; siquidem longa deinceps observatio rusticae gentis laboriosae aerobustae, frugalique victu usae progeniem , ut toties G Η Ε R L 1 c aliique viderunt, esse malo huic perinde , ni plus etiam, obno

xiam.

b) Cachectici vero parentes, Veluti in IIo P pM ANNI db & LANGGUTRI e) casibus , magis ad rein facere videntur. Valet hic prae primis cach exta

183쪽

I5. v A R S I. 160 et . Arthritiea ς siquidem aegritudo

haec & laxa debiliaque parentum corpora reddit , & osta vitiat, neque infrequenter abacore pendet. ,, Sic novimus misellam ar-- thriticam, inquit L. G. KLEIN a , quaeri graVidata semper bene valebat, infirmosis ast, rachiticos factos , edebat infantes;

reliquo tempore articulorum tormentis conis tracta tota membris eXcarnificabatur sem

is per 3 .

3. Leucorrhoica; ut quae laXitatem vel pro causa vel pro effectu habeat, muco samque & non raro acrem humorum conditionem. De mulieribus huic malo obnoxiis fronc K b) sequetitia notat: ,, tales . . 4M seminae pariunt plerumque infantes crastas robullos , & hi tales manent per plureSis menseS ; postea Vero emaciantur , lasti fiunt, & membra pendula gerunt. Tan- . se dem subsequitur pessima rachitis, quae ra- ,, ro huc usque sanari potuit se. . Morbutica , quae praeter solidorum daXitatem humorum quoque acrimoniam ha- bet comitem. Hae labe affecti fuere paren tes binarum prolium apud FI CKIUM c .

184쪽

I7o Η Ι s T o R I R A C II I T I D I S 6. IPauca tamen alia hane in re tu eXempla reperire est . 3. Scrophul a. I. p. B u II N Ε R I a) ,,undecim . . . prolium si,) mater scro-phulosa est , & 4OQ aetatis anno ita vetu- ,, Iam facie mentitur , ut mirarer de anomaliis mensium querentem ; pater & ante, , ct quam diu genuit, inconcussae Valetudi- , , nis se se semper fuisse aflirmat; vermibus,, tamen majorem in modum olitia laboraue,, constitit , & hodie quoque s X succo ac

, , rheumatico corpore senium anticipat: ce- ,, terum sedentariae vitae honio acu durum, , panem lucratur, atque eos inter est, quos ,, vitam merendi dissicultas conterit ac con- ,, sumit se .

ε. Purulenta, ut in phthisicis , v A-τEllo e) visa est rachitidem produxisse, quo teste tres puellae a patre phthisic' eXmorbosa quoque matre susceptae evaserunt rachiticae. Solidisne robur adimendo vel bilem enervando , sicque in acorem proclivitatem consciscendo, aut alia haud dum satis nota ratione purulentus fomes rachitidem consei-

ab i. c. S. II. p. 283. b Vide g. Io. I. B I. b. e. s. b. b. s. II. ro a. c . 6. 7. R . s. 27. a. f. 29. S. 32.

185쪽

seit 3 Illustrem juxta ac raram pro hacce causa observationem nuper protulit J. C. T O D E a): vir optima aetate , euchymos, interdum parumper hypochondriacus , cum saninsima conjuge septem genuit proles sanas acrite conformatas , quarum pleraeque aliam &aliam nutricem habuere, matre nulli earum ubera praebente. Ρroles mascula, i sanissima, perinde futura visa, nacta est nutricem rusticam mulierem , quae jam septimam lactavit prolem, optime Valentem. Haec praesentem puerum lactans nanciscitur parvum,abseesum in laevae papillae areola, eX quo, non obstante deligationis apparatu, pus emergebat adeo, ut ipsa impedire nequiret, quo minus puer interdum illius non nihil cum lacte deglutiret. Abscenus interea solito tempore persanatus. At lapso inde mense puer masnifeste emaciari, colore foedari lurido , sei simque rachiticus fieri. Emoruit simul exanthema circum os crustae lacteae simile, cujuςi deciduis squaminis aliae succedebant. Peri idem tempus in genitalibus quoque eruperei pustulae , brevi abeuntes, denuoque repulli dantes , decedente hic illic cuticula , non sine ansigni plagarum dolore. Quin & circa anum.

ab Medic. chirurg. Biblioui. 9 B. 3 St. et Ab-

186쪽

I7a ΗΙsTORIAE RACHITIDISI. I s. excrescentiae obortae ob sedem ac figuram condylomatibus venereis sinilliinae. Symptomata haec junctim spectata miasmatis venerei suspicionem injecere , ut ut omnia reliqua contrarium suaderent, Valetudo nimirum moresque parentum integerrimi. Idcirco suspicio nutricem tetigit. Sed haec praecedentem

jam prolem lactavit , nunc & alias sanissimam ; fassa tamen est, se clam sui copiam marito identidem facere, at nil quidquam se inde praeter naturam perseiisisse, ultroque sese accurato subjiciens examini sanissima reperta est. Verum cum . condylomata rem nihilo secius ambiguam facerent, Auctor nutrici alumno que praebuit electuarium purificans , & puero insuper quotidianum aquae tepidae balneum imperavit , non sine aliquo fructu ; nam bris exanthema genitaliumque pustulae evanescere vita, ut ut postliminio denuo utrumque refloruerit : at condylomata nil mutata. Consulti tum duo celebres medici in eo ambo coaluere , IutS Venereae fu-1picionem haud esse vanam, nec inutilem fore mercurium; at rem ab hyeme in proximum ver ene disterendam. Inde sub ulteriori electuarii depurantis usu aphthae quoque supervenere, suspicionem syphilitici mias matis tanto magis asserentes. Contra ea Auctor

hae ipsa de causa praesentiain acidi , cuncta haec symptomata promentis, suspicari coepit.

187쪽

qua propter solutionem boracis cum melle rosarum aphthis penicillo illinendam praescribit, suggerens, minime obfuturum, si quid inde pusio deglutiret etiam; id quod proinde pene singulis vicibus sub litu accidit. Quid fit λ aphthae disparuere, decessit oris exanthema , condylomata eXaruerunt, ac genitalium pustulae non amplius repullularunt. At rachitide quid demum factum Θ Hisce etiam sus-ffragatur F. C. O ET IN GERI ab apud E. G. BALD INGERUM bb observatio, qui se vidit , rachiticos, in quibus naiasma Variolarum ,, retropulsum Vel resorptum , ad ossa dela-- tum in quibus morbillosa acrimonia reo sorpta, ad ossa delata, in quibus pus vel se ichor ex fistulosis vel aliis impuris ulceri- ,, bus resorptus, ad ossa delatus, rachiticas se ostium corruptiones produXerunt. Vidi ,, ait9 haec citius vel tardius fieri, & certus se sum diversas plane in humoribus natas aerimonias similia ostium vitia produxiste.,, ΕXsertus .scio, res Orptum eX ulceribus ca- ,, coetheis post Variolas male curatas relisissis ichorem produXille in uno rachitidem osti- ,, bus

ab Diss. de virib. rad. rubiae tint . antirachiticis

188쪽

I74 HISTORIAE RAC ΗΙΤΙDI bus mollioribus, in altero rachitidem ossio bus fragilibus, sedulo post mortem in uis, , iroque casu examinatis, distinctam. Ne- que habent, quod obvertant practici, qua-o si illa ulcera cacoethea post variolas nouis nisi in scorbuticis, Venereis, Vel alia ca- cochymia corruptis relinquantur, & hineis concludant, tamen fuisse diversam acrimo- niam, quamquam uterque infans ex una , , causa Visa Variolis male finitis in raehiti se dem inciderit : sani antea fuerunt, vi X,, aetate disserentes, & ex neglectis variolis ,, uniuS adeo epidemiae inciderunt in raehiti se dem, .

philitica. Ρlerique sane crediderunt, rachitidem Venereo deberi ut pluri naum morbo , cujus etiam sententiae suit Eo ERHAAVI Us a , & BU RUGRA PII b certe puer a patre syphilitico prognatus est. Verum lioec opinio hodie jam perpaucis arridet. ,, Certum est , inquit S W 1 E T E N cc ,

se lue venerea insectos eX utero materno prose dire infantes saepius. . . . An Vero taleSinfantes citius aut pejus rachitide assicianis tur, quam alii, non dum Videtur penitus

189쪽

se constare. Rachitis enim . . . diVersus a, , lue Venere a morbus est, qui & facilius cu- ,, ratur, & lcnge aliam sanandi methodum se requirit, quam lues, qua infecti nascun- tur insantes, non autem rachitide, quaeis Vel nunquam vel rariss me a nativitate in- ,, cipit, sed notabili postea tempore se ma- nifestare solet. Lui congenitae rachitide in ,, succedere poste nullus dubito; sed & cer- ,, tus sum, sanissimos, dum nascebantur, in-- fantes rachitide coreeptos suille, licet nul se luna omnino nec in illis adesset tuis vesti- ,, gium usque in corpore , nec in purentibus se ullum signum praegresti olim luis in enire-

,, tur. . Unde dum constat, luem & frequen- , , teS gonori liceas sic enervare quandoque , , totum g nerationiS apparatum, ut efice tam

,, ferme genituram impendant miseri procre- andis liberis , videtur concludi poste, sed is nullo modo certum est, quod & inde pense deat origo rachitidis. Praeterea lues Ve-. nerea integro seculo antiquior est rachitiis de V uid quod observulum sit, infulites venereos ab assumpto illitove Mercul rio evasis e rachiticos a , contra quami eVenire oporteret , si rachitis venereae labis deberetur. Ilaec sW1ΕΤΕ M. At 'enim Ve

190쪽

1 6 HISTORIAE RACHITIDI ff.Iς. ro non pauca suppetunt, quae in contrarium dici queant: nam neque epocha rachitidis usque adeo evicta est, ut ista antiquiorem syphilidem quisqualia pro certo colΠpertoque tenere possit; neque etiam mercurius ita constanter operari est: visus, ut ejus ab usu non modo nil commodi rachiticis accessisset, sed inulto potius morbum latentem adhuc evolvisset potius quandoquidem indubiis constat observatis , rachitidem mercurii usu fuisse percuratam, ut alibi ca) dicetur. Quapropter ut demus non omnem rachitidem a mi- asinate Venereo progigni; nunquam tamen ai- sentiemur iis, qui nullam inde rachitidem oriri posse, sibi persuadent.

PROCAT ARCTICAE CAUSAE.

tansque , humores Vero attenuans & acore imbuens, passim ut excitans rachitidis causa

habetur o); cujusmodi praesertim sunt ingesta ab Vide f. 35.