Codex epistolaris Primislai Ottocari II, Bohemiae regis, complectens ...

11쪽

S. R. L, BURGOVI S, ORAULE, UTRIUSQUE LUSATIAE te.

13쪽

AUGUSTISSIME IMPERATOR l

uam Augusta aria heresia, indelebilis memoriae Imper trix, munificentia vere regia fiandaverat, dicatam nobilis uve tutis institutioni Academiam TU, gloriosa Ariae UAE premens vestigia, in pristinum, de quo labentibus annis deciderat, statum, splendoremque restituisti. Tantum hoc est , tamque singulare beneficium, ut nec depraedicando ipse sussiciam, nec ulla utut facundissima unquam gratiarum actione aequari posse existimem. Quid igitur sanctius, quid antiquius instauratae esse debebat Academiae, quam omnes suas eo intendere vires, ut ne spem fallat, quam de ea concepisti Quid exoptatius illi accideres terat, quam nancisci opportunitatem, qua publico, quod coram TE, Restauratore benignissimo , Patreque amantissimo, instituendum esset, possit comprobare experimento, qui conatibus suis successus responderint λFelicem me, cui primo a benignitate Το concessam est, ut sub Augustissimis Auspiciis in in lucem prodeam, atque

14쪽

in conspectu TUo specimina edam progressuum, quos in Acad mora Einstaurata iuridicis, politicisque vacans disciplinis sic ram. Teneo jam cujus flagrabant desiderio, occasionem, palam praestandi, quod recondite in animo pridem feceram. dum est, quod domestico parentis exemplo edoctus, aedagogii, in quo verser, instituto admonitus, ipsi denique natura et imgenii propensione persuasiis, me ac madia mea omnia IBI in animo tacitus consecrayerim. unc ad ΜARSΤATIS UAE pedes , qua decet, animi demissione provolutus publice, qui quid mihi virium, quidquid iacultatum unquam erit 'IBI devoveo, Uri me in aeternum obsequiis addico, felicissimum me reputaturus, si a voluntate ficultas nunquam discrepaverit.

Ratus quoque priscum, qui sit Augustissima Avia TUA

in haud mediocre rei literariae emolumentum, hujusque Acad miae ornamentum viguit, morem sequendum esse, paginas hasce,

quoniam ita per ΤΕ licuit, gloriosissimo omini Uo inscriptas solio TUO admoveo, non quod illas tanta Metate dignas, sed quod,

15쪽

quod, quando in domo ra alterum conditorem adorante, atque ex Bibliotheca a Tripublico usui destinata prodiere, TIBI Gesta judicem, quodque intelligam, ingrixtum tibi, qui tantos

in promovenda scientiarum incrementa sumptus impendis, acciadere non posse, quod literarium tum vero maxime, ut aliquod saltem utut tenue devotissimi, quo in E feror, animi extet mo

numentum.

Continent hae pagellae documenta quaedam epistolica, quae ad dilucidandam regionum TU nunc sceptro feliciter obtemperantium historiam nonnihil faciunt inter caetera plures etiam literas, ad generosi TUI stemmatis satorem, gloriosissimum Rudo hum I. Caesarem, ab infensissimo eius hoste plus quam qui gentis abhinc annis datas, quibus titulus et modus, quo Augustissime genti provinciarum Austi iacarum possessio quaesita, ac firmata fuit, egregie illustrantur.

16쪽

Exile munus est, quod pro tantis in Academiam meresi nam, patrem meum, meque ipsum collatis beneficiis consecro. Sed erigit osserentem innata menti comitas atque benignitas, qua, cum ipse minima consera, minima E dare credis, in aliis vero animum offerentis, non munus consideras Hisce divinis virtutibus omnium pridem animos Um suavissime devi xisti, meum certe ita tum tenes, ut nihil ardentius cupiam,

quam omni vita diei SACRAE MAIESTATU TUAE

clientum infimus

17쪽

AD LECTOREM

nere caetera reipublicae praesidia non ultinam sibi vindicat Iocum historia, quae,

dui regnorum ortum, incrementa, decrementa, atque occasum, aliasque rerum comversiones et temporum longe a nobis remotorum vicissitudines, harumque causas obtutu nostro sistit, tacite nobis utilissimas suggerit doctrinas, quas sequendo imminens malum a cervicibus nostris propnlsare, parta tueri, securitatemque ac salutem publimam promovere possimus. Hanc vero utilitatem non respersa commentis, erroribus. conjecturis, aliisque riusmodi aevis historia, sed ea tantum, quae veros, certosque WVentus tempori, quo reipsa contigerunt, alligans, causasque eorum non fingens aut invinans, sed testimoniis fide dignis probans refert, praestare valet. Inde magis mihi sempor de historia mereri visi sunt, qui reconditos ejusdem sontes aperiunt, publicinque se adaptant, Vel singulares de factis dubiis et obscuris, quibus omnium gentium omniumque proVinciarum Annales scatent, quaestiones criticis disquisitionibus elucidare satagunt, quam qui integras nationum, provinciarumve historias neglectis fontibus stylo licet elegantissimo contexunt uti enim veritatem vel ipsi eruunt, ne ad eam eruandam aliis iam pandunt hi inspersis, ut persaepe fit, novis erroribus a veritato abducunt. Taceo ad Criticas monumentorum veterum editiones vel quaestionum , rarum elucubrationes longe Plus temporis, laboris, judicii atque eruditionis r

quiri, quam ad componendum ex duobus tribusve libris historicis lsrtium vel quartum II. Haud exigua sunt merita, quae prior illo modo de re historica, radi rita patria olim sibi comparavit Academia heresiana Hodierunt ex ea continuario Chronis Bolemisi timeo eripti a Cosma I75 a Diplomatarium a tens 754. Diplamataria aera ducatus Ῥriae stri. I. 756, Selinandine Scriptores rerum M sarisaram P. III. 766, 768, Rudolphi II epistoti inedita 77r Coronihi Tentamen genealagico ehronologieam promovendae feriei Comitum et rerum oritia 275ν, Tentamen hi ricam contra ustatam de Radolphi Vmbsburgis exeommun;c sine sententiam 753, enimnen historierim de Leopolia illas i, quo tempore Uriamareti atum adiisse eensendus es 754. Dialogus, quo disceptatur, anne MLIphussissbargiens regii emi Ottoear ab obseqmis fuerit, eumque tentorio Iapsti delus ris IIII, Genealogis Someeλiorum Comitum GIUAE peeimina L 755, Froliel Specimen Are onoiso cariniati. I758, iv Anaiae isterm mnnorum, Amram

18쪽

ue maturorum ' ν, nollem Annatis Regum reaevariis P. V. 1766 t 767.

i lend*remque Academiae Theresianae veteris plurimum contulisse. Vicem illa quodam modo supplebat societatis literariae, qua Austria adhucdum caret, ad illustrandam austoriam patriam comparatae. Quid vetat, tam gloriosis praedecetariam vestigiis ins .stere Sane cavendum est, ne forsitan exulare credatur ex Acadesi instaurata studDum . quo primitus oracta tantam sibi laudem peperit. Quainobrem convenientissimum ad data occasione in Iucem emittere opusculuae diplomaticum simul atque historic criticum

in ruat BiMiotheca Palatina Vindobonensis in amplissima Codicum

Mutorum collectione unum, qui Iura ad historiam Austriae, Bohemiae atque Huno'riae seculi XIII sub Ru Ipho Romam,rum, Ottocaro Bohemiae, Stephano, et a dista Cumano Hungaria Regibus spectantia monum,ta, hactenus incognita, complectitur. Est is inter Codices philosophicos latinos numero Immus, olimG6omas, Partim membraneus partim chartaceus fessis constans et Prioribus 9 foliis coxistinetur Boethi opus de consolationa PHI ophia quingentis ut minimum abhinoannis in membrana scriptum, cum glossis quas manus posterior ad marginem apposuit. δεω liquam Codicis partem occupant Henrici de Isarnia, ollocari Bohomiae Regis Noe rii, formulae epistia seum Uiata tibnuim hi charta tua crassiori quae prima in usum venerat descriptae I intermixtis so I43-I67 quibusdam Motriis ut sunt formulae nonnum epistolarim papalium . Ioannis Advocati Lemovicensis somnium Pharaonis viginti epistolis moraliter expositum , apiscul Lithominensis ad Petrum Lunensem epistola de pestilentia o Hymnus in Nativitatem Domini. anus , qua haec exarata lana seculi XIV. et triplex aut quadruplex esse videtur Prima con icitur in epist

tam fol. 67 verso usque ad finem praes erunt varia exordia orationum et epistolariam ab Henrico de Isemia exercitandi styli causa conscripta, nec non ipsius et aliorum ad ipsum literae, oleraeque ante adventum eiu ΤΚ Bbhemiam datα anus ultim a Penultima parum differt, et sorte eadem est cum hac. tantum nonnihil oscitantior Iesius Henrici de Isemia eam esse primo intuitu crederes, cum in notis historicis a

sol in verso in uoties insertis in prima persona de illo sermo sit quod in rubricis aliarum epistolarum proprio etiam homine ab ipso scriptarum aliter se habet. At Et rarum di ctus non seculo XIII. quo Henricus d Isernia vixit, sed XIV. iam provecto proprii, copiosaque menda, sensum saepe turbantia, satis indicanF manum a meritior recentioris et quiae Bohem, qui phrases vernaculas, Henrico nostro, antequam pruam remi, certe ignotas, nonnunquam inspersit. Ita io I88 eadem manu

19쪽

misi staptim legstur ruet λεν Dat e. Uni , in quem con pilatae sint Henrici de Is via epistolae, idem fuisse videtur, quem aliis similibus compilationibus . . arcum formularum, Petri de Vineis epistolarum, Rudolphi L Caesaris literarim etc. praestitutum fuisse constat, ut nempe compilawes iisdem tanquam instr mentis, ut vocant, regulativis oblata occasione commode uti possent. A quo cin. j v jussit aut in usum adornata fuerit compilatio, uspiam proditum repari; eam tamen. - autographismenrici schediis factam filisse persu um. mihi habeo. IV. Omnes codiciis epistolae edi, haud merentiui cum multae nonnisi inaniam ba , autum privatmmas contineant.. Iiquae' typum nequidem patiuntur ob Ida minanda, quae exhibent, dissolutorum eiu seculi morum exempli, uare eas tantum

quay Regis ottocati nomine, προ d Ipsum Vrsitae IunC, atque usui historico inservire potant, elegi, inditoque titulo Codieis episolaris Primisia Ottoeari Ic Boismi.

m vulgare constitui Parum tamen lucri caperet historia ex silectis etiam hisce ephstolis, si nud , In out in odice spto extant, publicarentur. Nam compilator ostpropria permn ' datae undi. semilar

mendae fini, verita iug quar cujuslibet ingenio traherentur, et mestolam erram di occa*nem praebeta His ut, quantum flari potast. occurrerem incommmiis, eessarium existimavi, quas publici jurificio, pseolas commentario instruere, praeci m se tus exemplam, quod celsissimus S R. I. Princeps MARTINUS URBERT, congregationis San-Blasianae in nigra sylva Abbas, in edendo Codice epistolari Rudo,

phi I. Romanorum Regis dederat. Contuli igitur facta in epistolis memorata, eorum . que adjuncta cum monumentis coaevis tam chronographicis quam diplomaticis, aliisque probatae fidei scriptotibus, horumque subsidio eruers, ad quem et quo circiter empore singulae datae sint epistolae resuluere omissa, vel determinare hieris tantum initialibus indicata nomina se et obscuriores illustrar pericos es adlaboravi. successit ultra spem meam arduus sane labor successisset re adhuc melius, si tempus ad absob. vendas ox v rato omnes disquisitiones requisitum λsuppetiisset, cunctaque o miae mo--menta jam edita in proaeptu fuissent. morum praecipue defectu factum est, ut qua dam epistoliae nec exto anno alligari, nec satis illustrari potuerint. Inde orta neces stas epistolas edendas dispescendi in duos libros, quorum primus ordine chronologico dispositas, alter eas, quae in ordinem chronologicum redigi nequibant, contineat. Singulis, ultima dempta, novam praefixi epigramen, accomodatam adjun , de quibus earumdem argumentum et notae adjectae fidem faciunt retinui tamen religiose etiam inisiptiones, siue rubricas, quas habet Qqdex Μ tus, utpote unicum plurium noti tiarum nindamentum Voces a scriba penoscitantiam ommissas et ad plenum intellestum necessarias supplevi, ipnque textui tam M. paren fiet tamen inclusas verba quoque depravata, ubi id indubium ctat, in ipst textu emendavi, adnotans tamen, quomodo in Clodi legantur; ubi vero de scribentis mendo non evidenter cohsthbat,suvari lem in codicis, subjiciens in adnotatione conjecturam de alia lectione.

20쪽

Interpunctiones addere aut mutare honnunquam necesse ibit, ut lector sensum, quam stylus tumidus atque contortus disciliorem reddit, facilius assequi valeat orthogi phiam autem, sive potius , bitrariam illam, et nullis ligatam regulis scribendi rati nem, quae medio aevo viguit, cum sensum non turbet, invariatam reliqui, in hoc unice ab archetypo meo Codice nimirum Rudolphino, recedens non quod multum ea in re momenti ad fidem historicam inesse putem, sed ne epistolas diplomatica clindum accuratione descriptas denuo describere cogar. Hac quam exposui, ag- r tione et fidei editoris satisfecisse mihi videor, et expeditiorem futuris historiographis epistolarum editarum usum reddere conatus sum. Cum divinandum in rebus obscuris et dubiis non raro fuerit , absit, ut ab omni lapsu alienum me existimem. Gratis mum accidet. mihi, si, quibus majora praesto sunt, aut erunt aliquando subsidia, o Cuerint, ubi verum videre mihi haud licuecit.

V. Collatis inter se omnibus Codicis epistolis utcunque accurata Henric de Isernia, qui passim etiam se Italicum, Siculum Gibellinum vocat, hominis alias pline ignoti, uiographia si posset Ego, ne modum excedere videar, aliqua tam tum delibabo, quae ad plenariam limarum edendarum intelligenti in necessaria judi Natus fuit Henricus Iserniaei quae civitas est regni Neapolitani sita in cotatatu 'Iob tisii, seu ita dicta provincia Leiiciana. post uitum patris ab hominibus bonis Hus insidiantibus turbulentis, quae rideriei II. Imperatoris mortem secuta sunt, temporis bos saepius delati multumqu vexati mandato uxoris Ubertim Comitis Venafrani, nubgante judice Roberto quondam edico, bonis omnibus xutus et una cum matre in vincula conjectus, sed post septimestre temporis spatium reduc ex Liguria Comite et causa ab eo retractata libere, quo vellet, abire uisus est. Haereditatem tamen ει α nia redimere debuit. Contumeliis, criminationibus atque insultibus non cessantibus

cessit patria, exterasque petiit regiones Q. Mentem Henricus quriam de Aliphyaper Iustitiarium terrae laboris et Comitatus ollisit Robertum verisimiliter supra ctum, proscribi, omniaque ejus bona sibi assignari procuravit eo praeimtu, quod in exercitu Conradiui uelit. Porrecta pro eo a Cardinale quodam Carolo Siciliae Regii titio, ut a banni nexibus liberetur, atque in bonorum possessionem restituatur, effectu caruisse videtur M. Quas terras relicta patria peragrarit, quaque ratione in Bohem, am pervenerit, ipse narrat in notis historicis, quas lucubrationibus suis nonnunquam Praemisit. l. 7 verso ait: In illius turbine sempe satis, qua ea flagrans Italiae suabat, eam de Gaiaica editus sobole eonfissu ictum pariter et Fictum, ibique tra- altum asta fore recis ramus iam, qui de sive inare puluilarat, Ad curiam contuli me RO C, et ibi injirmus, istos et timidus i ta feei