Oratio inauguralis de religiosa plantarum contemplatione

31쪽

certo cognita habemus, opinionem illam linculentius confirmant, eique pondus majus robur addunt. Ρlus uno enim extus circumdari Plantas Involucro, quo ab aeris externi defendam

tur injuriis Fibras insuper continere, --dullam Vasa ipsis inesse eorumque mirabblem decursum, in singulis tantis ut plurimum diversum, per quae nutriti e terra,

aere imbibantur succi, a Varias Plantae partes deserendi Spiracula adesse, Cellulas

adriseras Glandulas esse additas, quae oleo-sbs succos, dulces Memmi, in receptacula, quae ab ipsa hac succorum dubcedine dicimus Nectaria, effundant; tricu-l6s reperiri varios, qui proprios unicuique Ρlantae contineant succos, quae plura divinae fabricationis certa existunt indicia, sibspictimis assiduo admiramur. Sed vero, M., duplicemPlantarum Sexum si

32쪽

ao ALEXANDRI PETRI NAHUYS

pΠeterea perpendamus mirabilem inquis mus, quo tantae concipiunt, modum, tum certe amplissimus nobis aperitur Campus, in quo luculentissima divinae sapientiae is testatis monumenta veneremur. In tantis enim inres esse atque Foeminas sit jam tempore suboffecit THEOPHRASTUS, suspicatus est LINIUS, nostra vero aetate

tam certe comprobatum est, is praecipuis

MON aliorumque adversariorum oppugnationibus tam egregie Vindicatum, ut nullus Bolanicorum hac de re imposterii facile dubitaverita masculinae enis partes Stam, nassii sunt cum suis Antheris, quibus embrum virile estesque reserunt iceminime Germen, Stilus, Stigma, quae teri, Vmma

33쪽

ginae, oris uteri externi munere funguntur Pollen adest cetificum, quod usu cum Semine animali conveniens, citio tempore emissum genitalia sceminina, Stigmatis scilicet oscula dehiscentia, subit, suaque Seminali aura Sterile per se germen ita sce-Cundat, ut facta conceptione fructus inde semina proveniant, quae tem commissa sui similes cecundas iterum procreant

Plantas. Dum Contra, si Castraveris Iam

tam si Antheras, posse suum adhuc comtinentes cecundum, resecueris, semina vel stuctus inde proveniunt nulla, vel, si provenerint interdum, prorsus sterilia, adeoque Plantarum propagationi inepta. Et in hac quidem plane singulari conceptionis mach, natione inde primum elucet Sapientia Divbna, Potestas, quod in corporibus tantum a se invicem diversis, quantum distant An, malia a Stirpibus, tamen singularem quam

a dam

34쪽

dam Naturalium e gere & statuere noverit convenientiam, ut, longe licet diverso, quantum ad effectum tamen simili prorsus, modo procreationis scopum exsequantur. Asmirabilem sane hic, & nullis limitibus ci cumscriptam suis quasi vestigiis deprehendi Μentem, atque ruinam omnino potentiam, quae insignem illam, infinita sapientia evcogitatam, creare' stabilire potucri similitudinem, nullus Vestrum, M. Hre, indoebium revocabit. Sed non minora divinarum virtutum monumenta detegimus, si ad variam in variis Plantis artium Genitalium collocationem a tendamus. Ipsi enim, si speciem illarum &formam antea in animo adumbretis, A., eam certe fingetis partium dispositionem, qua Pollen stetificum, ex Antheris emissum, ad Stigma facile applicari, ipsique inhaerere possiti clam vero, quamvis tanta hic in partium

35쪽

tium illarum distributione occurrat univers rum laniarum varietas, Ut interdum. Pr,ma quidem fronte, non statim appareat, dus, quo olim Stigma attingat singulas tamen accuratius examinando, eandem l ne in recessu animadvertimus partium dispositionem, quam cogitando praeceptam, madique divinam roridentiam esse clamat Hamiarum tetricem &moderatricem unicam. In illis enim tantis, quo Stamina, P,

stillum in eodem flore habent, cita posita, ut Antherae istilli Stigmate sileriorem, vel eidem aequalem oc pent locum, res inte, lectu facilis est, cecundum enim ex anth ris emissum vile propria gravitate deo sum, vel, ventorum vi ad latera propulsum, subjectum sibi aut proxime adjacens Stigma facile attingere, & satis large, pro summa particularum suarum Copia, conspem gere potest, idque etiam facilius, si tam,

36쪽

na ita disposita sint, ut ab omni parte istillum, coronae ad instar, ambiant, quae quum in longe plurimis observentur mantarum Familiis, nobis simul commonstrant, eum p creandi modum Plantis admodum esse ambliarem, qui in bestiis rarissime, in Humano

autem genere nunquam observatur, ut nempe unum idemque Corpus, utriusque Sexus

V Genitalibus munitum, sibi sufficiat solum Gravi procul dubio, manifesta de causa, quod tantae, cum ex se sua pomte loco moveri non possint, non possunt etiam, ut Animalia, ad se invicem acce

dere.

Verum, quemadmodum talem partium Genitalium dispositionem ad facilem Stigmatis conceptionem sapienter temperatam esse quivis facile concedet, ita summus rerum oderator, qui imperio suo voluntate Causas omnes gubernat Secundas, atque ita brigit,

37쪽

rigit, ut ad finem, quem sibi proposuit , concurrant omnes, epe oppositam hic imgreditur viam, Missaque interdum tamnibus fingit longiora. igitur olim, Antheris excussum, adversus propriam gravitatem sirium eniti, Stigmatisque aperta attingere posse videtur oscula. Quid Ergo i Longiorum istillorum Stigmata veritis es viores suas Staminum brevibrum Antheras

incurvantiar, atque ita, quae difficilis antea

videbatur , nunc facilis redditur oecundi Pollinis ad Stigma applicatio sicuti ex mryophyllaeis uti vocantur, Floribus est ma nifestum, in quibus semper talem hae adites conservant situm, dum in Nigella arvensi cornuta, Cassia, amarindo asinora, postquam masculum Pollen Stigmati adspe sum est, ad priorem redeunt positionem. Neque unica hac molitione, si Stamina bstillo breviora sint, suum adsequitur scopum D db

38쪽

divina sapientia, verum in illis Floribus, quorum Antheri in Cylindrum concres cunt, ima Stigma Antherarum dum per serat Cylindrum, Pollen, eo tempore fi Eundum, secum ducit, sic cecun tum ultra Cylindri margines altius excres

cit.

Quemadmodum jam in moribus rectis Ustitam Staminibus longius nihil impedire

Conceptionem Vidimus, ita brevius klem diu in e ulla nonnunquam observamus Floribus Sed quae in eadem ac langi in ex italo nasti videtur dissiciatas, an, o non minus ad rabili tollista tenim eodem sere, quo ad suam pervenerit m gnitudinem anomento explicitus flose e dulo erectum nanciscina situm, QStamina nunc longiora istilli brevioris Stigma m rite oecundant, atque hoc perfuncta ossicis ad priorem redeunt situm, mi illustre

39쪽

praebent documentum Geranium' quaedam Clastoniae species. Et ne vest hic quidem limites sibi pompatitur Sapientia divina Omnipotentia, dirum modis longe pluribus Plantarum prinpagationi i prospicit sapientissimus Creator. Saepe enim in una eademque Planta hic insculus ille nemineus Flos est, , ex his diversi xus Floribus, bene multi imterdum non paululum modo a se invicem

distant, sed vitis interdum longo intervallo Temoti in Quid igitur, qua molinone

Foeminei, qui ad astulos accedere ne queunt, secundantur mores Hominibus nobis multam me hoc ipsum pareret disse cultatem, nullam autem affert potentissimo rerum Arbitro. Hic enim Venus quasi bnistris utitur qui Plantarum Antheras comitiendo stetificum excutiam Ullen, Madyropiores. Vel paulo magis remotos Flores a ridi

40쪽

Fsemineos transportent hinc varia Instem rum Genera melle humoris, qui Nectariis continetur, dulcedine a Flores allicit, quae de flore in florem volitantia, pedibus, Corpore atque alis oecundum pollen vehemtia a masculis illud ad semineos transs mnt. Hic, ut lantarum oecunditas nubium apiat detrimentum, illis praesertim, quarum flores sexus diversi ver longe inter se distant, ve sibi non directe supposivssint, sua cavit sapientia, ne olla, quae polim masculinum a scemineis floribus sint prohibitura, excrescant prius, quam pes- secta fuerit Walabluta foecundatio cujusser quotannis in arsis Arborum familiis, Quercu, opulis, Fraxino, Mice, Jugiam de aliisque luculenta habemus exempla. Eadem, quam modo indicavi, ratione concipere etiam flores, qui ex diversis nati Plantis ex majore intervallo invicem ungi