장음표시 사용
101쪽
M. T. Ciceroni LVTinam , Ornatissimi Domini AUDITO
RES humanissimi , ea mihi ab omnipo P UY tente rerum omnium mesitore concessa fa- cultas esset , ut Eloquentiam admirabilem illam scientiarum omnium reginam aliqua in tabula vivis eo loribus adumbratam , numeris ramis injἱa m.
nibus absolutam, vi sua gratiaque praecellentem, vobis quieunq; hie adestis . repraesentare hodierinna die valerem : videretis potentissimam illam animorum dominam , quam usque adeo Iudices Areopagitae pertimuerunt, ut i Ilam exordio Ze epilogo , quae maxima sunt animorum pertractandorum instrumenta, trunearint et videretis illam artium reginam , quae reliquas scientias omnes in Iueem publieam, & in ipsius gloriae theatrum educit 3 videretis illam regnorum gubernatricem, quae respublieas persuasis legibus stabilie ,& ealdem vigente iustitia florere facit ; videretis illam amorum imperatricem. quae ignavis a-TI siunctis nimos addit, seditiosis impetum & audae iam de-S militer trahit. gladiorum aciem sua vitate sua retundit, desinens. hostium ardorem dc contumaciam extinguit ac D slutio, flectit. Sed quoniam tantum hoe voto inani ani- Demonstra - mo de ludo, vos in si repraesentate vobis, quam inris Odesieri- tueri possitis, nympham aliquam naturae dotibus Ptio, omnibus exornatam , gemmis, monilibus. annulis.armillis decoratam,corporis decore venustam, - . faciei
102쪽
. Orationes. 77faciei splendore amabilem, gratiosam, affabilem,
diuinam . non Helenam tamen aliquam , in qu corr.ctio. Reus, sed Aspasiam in qua nitor naturalis eluce scat; ac tum eloquentiam vos intueri existimatore. Quanquam quid opus aut matronam aliquam grauem , aut nympham faciei dignitate eommendatam optare t Fingite potius vos intueri Hereulem aliquem Gallicum . annis ple- num, dignitatis maiestate venerandum,cuius ex D. ς.πι που. .re catenulae tenues auro electroque eonfectae t ε' pendeant, Zc multitudinis circumfusae auribusi alligatae per aures animos attrahant , adeo ut der fuga nemo cogitet, pessibus adversus trahentem, nemo obnitatur, omnes laxatis vineulis ducent tem antevertere laeti conentur. fortassis vos tum, uiuae eloquentiae emgiem intueri eredetis. vel rum quid ita demens aberro , ut aliquam prae-- stantissimae eloquentiae tabulam producere mei posse speremi non possum , ΑvDITORES , noni possum,nisi forsitan ex antiquo illo aeuo M. Tulis Ilum Cieeronem, Romani imperii primam gloriam, eloquentiae miraculum , prudentiae prodigium.omnis aeui ad omnem eruditionem exemplum,quem non hominem in terris egisse, sed i-psam inter homines animatam eloquentiam misi se puto, vobis omnibus repraesentem. Inveni igi constitutis tur aliquem. atque hic est,in quem dum mentem Opropositie admiratione coneltatam. oeulos stupore con- orariνημ perversos coniicietis . ego in eius laudibus ita omiseerto t t ne in orationem Oeeupabo, ut eum ab ineunabilis graduo co' in lucem publicam edueam,in luee per honorum Hario εο ε gradus dignitate plenum cireum ducam , ac tum lent . glorioso triumphantis immortalitatis curru ad immortalitatis sepulehrum dedueam. Fauetexanti viri dignitati gloriaeque, AUDITORES , Sc si 1qr tim parem tantis laudibus conatum nostrum hu- 'n' i manitatis vestrae subsidio adiuvate At vero quo- pnis P 'nam tandem epottu solvam p quibus ventis lau-
103쪽
min locis a dationis huius nauem in immensum Cieeronia, parentibus ni honoris Oceanum impellam 8 quid primumciseronis, O dicam aut admirabore an quod Tullio patre, vim Moribus Io honestissimo,equite Romano; Olbia vero ma-Dκιιtatio. tre matrona optima atque generis ant qua nobilitate in ligni sit natusὶ an quod regio sanguine oriundus suos inter proavos di maiorer Tullum volscorum regem numeravit verum huis Metaphora. ius laudis non ita est cupidus Cicero noster , ut maiorum suorum luce nobilitatis suae facem accendat, quin imo maioribus se suis virtute praeluxisse. & latitantem in obscuritate familiam in comparatio eximii splendoris lucem revocavisse gloriatur.etim alis Iactitent. alii stirpis illustris antiquitatem , a nobilibιώ. tollant maiorum v I tutes &facta, non vult Cieeis Io noster alienae laudis plumis ornari. non vult'. . in tanta Ium meridie laudum aliunde splendo-Pormi φ rem mutuari. Non ignoro deos aliquando vel
χοίρνισι Iulii Aseanti, vel Seruit Tullii futuram in orbe claritatem non ambiguo prodigio deesarauisse .
cum circa eorum recens natorum capita flamis - . . mam aliquam innoAiam apparere voluerunt.
Quantum est autem illud, quod Ciceronis nutri s ei phantasma, nescio quod . sed phantasma tamen verum in somnis apparuerit, ab eaque Reipublieae salutem nutriri de nunciarit Z Seio mel aliquando in os PIatonis, eum in eun is infans iace Iet, ut futuram eius eloquentiam declararent, a--pari pes in tui M. At vero nunquid omnibus creden. cum est, Μ usas omnes di Apollinem mel omne suum, opes omnes suas huius pueri labris . cuius tanta postmodum facundia regionibus omnibus Transitio ad & aetatibus apparuit, instilla sie Sed nec in cu- puer tram. nis illis tantum gloriosis, nec in brachiis nutricis , puerum hunc eximium contemplemur: conis
eam ab inis sistat in luce & ingenii sui claritate percellat: Hi, quid dicam i scholamne 3 nimis erat angusta, di tantum tam illustria iuventa iubar illustre non
104쪽
Orationes. 79 rapiebat. Vrbemne urbem vibium Romam, ne O stum in qua eum iam in scholis aequales omnes suos in primM. genii magnitudine superaret, visos ita Jui ad
miratione complebat, ur non raro Principes ut cineωνμι tibis ae Senatores ad eum visendum cognoicen ad Cicero- Edumque ludum adirent, e ludo vero discedentem, hem acti solemni quasi pompa ae faustissimis acclamatio' sontem -- nabuseondiscipuli stiparent& comitarentur. Iu' dendum. eundum erat iIlum videre, gloriosium comitaIl, loquentem audire summae oblectationis, aIloqui familiariter su inmae selieitatis. Q itisne qui bus studiis atque artibus primam illam aetatem-γsuam consecram non potuit summum inge nium nisi viros summos imitari. Vnde quem au Ordo studi modum a poeticae studio studiorum curtum Ari- rum ira stoteles virorum omnium maximus in eoepit, ita Cieero noster primis annis Poeticam degustavit, Psimo d illo musarum meIla nutritus. Gratiarum manibus formatus, Apollinis numinet plenus tuae
vissimum e soquentiae ne r in omnem pom
tem eructaret. An non etiam ex illis Mularum sontibus haustum aliquem aetati suae propina It Ruperaιε-- Testes sunt libri illi quos suavitatis, elegantIae, ardoris planissimos conscripsit. Testes sunt super- . mites illi versus, quos nondum praeteritarum tarum tenebris invidia potuit obseurare. Quanquam qui ad eloquentiam factus erat k natuIa
crescentibus paulatim annis eloquentiam est amplexus Invitabat generosum adolescentem Ro- Meundo mani fori gloria, quam eloquentia medra in lu- eloquenti ce occupabat. Impellebat eum innatus pamaea- mox, cum eos in Republ. tantum utiles esse ae Disisti florere videret, quorum in pretio vox esset. Inclinabat ipsa eum natura, quae cum in illo vires Om Misenuo nes suas veIIet experiri, ilIi vultum, latera, vires, animum, geniumque ad eloquentiam aecommodarat. Enimvero nondum in hae Ciceronis
yrima summam eius eloquentiam depradieabo:
105쪽
Mmiliter o in apuerum adhue illum eontemplamur, sed in quo tamen singulari quotidie in eremento Iaus eximia, amor civium omnium eruditio admiranda creste bat. Et quemadmodum cum effusa luee sol irradiat horis singulis rosa nascens aperitur ampsiuSN apparet pulchrior; ita illustris hie iuvenis secundis quasi naturae ae fortunae vetis usus, expansia ingenii velis quotidie amplius ad immortalem, gloriam eontendebat, bc oceanum laudis ingrensus, propius ad sempiternae famae portum accedebat. Nulla erat omnino scientia tam difficilis, tam ardua, tam admirabilis, quam non eius ingenium tanquam rupem praeruptam superaret. Nulla Virtus erat tam excelso arduoque in Ioeo posita,.quo non ejus animus generositatis sublatus alis anhelaret ac perveniret. Vnde delibata primum.
ac primis duntaxat labris eloquentia, in Madem Gam Lycaeumq; prorumpens, Philosophos sapientissimos audivit. Iuri speritis prudentissimis ope ram dedit. Tune Philonem Philosophiae Docto rem egregium doctorem habuit, ut ignorare nihils posset, qui Philosophiam scientiarum omnium in-mumentum habereti Tune Mucium Scaevolam iuris ae legum interpretem frequentavit, ut qui ita foro ae mediis ei vitatis oetu pationibus versari Iaborareque desiderabat, fori dominam iurisprudentiam possideret. o te puerum Maree Tulli noni humanum. sed divinum qua tandem admiratione complectar Z aut qua de te summam admirationem cogitatione eon eludam 3 si in te puero extollendo jam deficio. quo voce te virum praedicando, suffieiam 3 Nondum eras per aetatem par labori se
entiarum, &jam tamen virorum maximorum
ornamenta possidebas, in te virtus non exspectabat aetatem. 8c annos praeveniens tua gloria, quom in aliis aetatis ultimae fructus videmus, prima: tua aetatis esse faciebat Sed quem puerum cogno vimus,
106쪽
Grationes. 8 rnimus, AUDITORES. adolescentem non ignor T,ahctio ad remus rerescat oratio eum aetate, admisatio cum tabusteistia laude. Non ignoro multos esse, qui cum pleno in /Cieeronem ore debacchari concupiscunt, meti culosum hominem appellant, militem irrident, obiectio per quibus opinior, os illud occluderem , atque illam occvaston Ecalumniandi licentiam coercerem, si vel eius tyi racinium in bello referrem ; a tque egregiam Mars eo bello , Sullaque dulce operam navasse
commemorarem. Lateant tamen eius arma
bella, neque enim hie ab illis splendorem exspectabat; non explicetur militaris eius ardor , ne que enim illo tantam ad gloriam ferebatur , quam illi in immortalitare partam esse contens climus de elarare : ad studia atque artes reverta mur , quas adolestens positis armis resumpsit.
Et obseero, videte quam iniquis saepe fatis sum.
ma ingenia agitentur, nunquam tamen vincan- turia Sextum Roscium a Sullanis oppugnatum tanta omnium admiratione defenderat adolei scens , ut amorem universi populi mereretur Ecoccuparet, selus Sullae odium indignationemquei concitaret Qua de causa in Graeciam atque Athe- . .l nas proficiscens , Oratoriae se rursum facultati commisit, atque in ea breuissimo tempore tantos fecit progressus , ut Gradicos in Graecia supera-- . . ret,eamque cum alus omnibus tum Apollonio c. tiariis potissimum sui iniiceret admirationem , ut eum tui ce quadam Ciceronem Graece declamantem audi visset, suspirans gemeret primo , deinde vero rupto silentio ge inituque dolere se profiteretur , quod cum antea Romani decus armorum Graecis eripuissent ,'nunc eloquentiam per Ciceronem
Romam auferrent. Quid illusti ius dici potest ad gloriam nominis eius sempiternam ρ quid divinius ad amorem gentium omnium illi conciliandum: Sed erat admirabilis eius indoles dc ex citatus naturae struor , qui ut illum ad laudem D s Omo
107쪽
Rhet. Portens' τῶν se omnem ambiendam trahebat , ita per omnedi' Ie rinario Rhetorum Philosophorumque se holas in Asia, ciceronis. Rhodo, Graecia circumducebat Illic Apol Ionium Repetitio. Μolonem,illi e Xenoe Iem , illic Dionyἱtum Μagnetem , illi eΜaenippum Charem . Antiochum Assa nil tem , alios plurimos illustres & fam sos audivit . quorum tamen omnium egregius distipulus laudem ae gloriam sua fama claritateque propediem obfuseavit. Ita peregrinatione varia ac di melli eloquentiam quaesivit . Iaboribus infinitis inventam emit , plurimorum auis stulta tone doctorum probavit, longo ae multiplici exercitio sinam essecit, variarum cogaritione disciplinarum adornavit. Nae illi mihi nemo mdiij. ratoris non ferunt nee merentur , qui quia meIsis in νονι - lita S,ae, ut ita dicam, faetharatas quasdam voces delicatis quorundam auribus vendunt, eloqueri tiam sese ructare contendunt. Nae illi quoque nunquam dicerauroratores , qui cum iterum atque iterum pulpita vel ingenti mole presserunt', vel audaci voce impulerunt, Cieerones sese novos arbitrantur. o non ille domi eloquentiam in otio quaerebat, quam alibi Iaboribus venalem
Exclamario. esse sciebat. o non ita ambitioni vanae animum Cou raposita suum mane ipabat, ut pro sap'entia fumum,pro e orario. Ioquentia inanem iactaret linguae volubilitatem. Vtinam Prinei pem hunc oratorii imitarentur, qui eum doctissimorum Rhetorum praeceptis lingua suam formauisset, nequaquam hae gloria conten intus Roscium comoediarum . Asopum tragoediana 1i, ad rum .ctores , ut vocem fetuumque componere KL no. hi vi. Dequentauit. Ru an qua nae in singulis haereamus, Dia a aiis qui omnia nunqua Matione decurrere valemus,& si ad honores a studiis Cice'ia noster proeessit, his illum ornatum florentemque conspiciamus. c. rent a ro Obsee ivos ΑVDITORES , quae tandem ing
mo illius par dignitas potuit inveniri , qui omnes potuit eoocm Paene tempore mereri t Factu
108쪽
in stellia Quaestor Quaesturam summa fide, dul- cragentia integritate' administravit. Rerin e --a,seu λ luisset. ieulorum amor, sed tu urbem pop R---ν,ἡύ
conditio revocavit, qui praesentium potius virtutem, quam absencium fimam intuebatur. me ergo suae virtutis theatrum elegit, hie in oculis omnium habitareta voluit, hie ab omnibus fre- Periphrasim quentari desideravit. Et erat domus eius iuxta O siegori Palatium posita ,scientiarum omnium emporium. μ' . miserorum asylum. amicto tum refugium domus Traducti tonsilii. auxiIii, honoris, domus aut horitatis de . dignitatis, domus virtutis de gloriae. Hanc assime cireumfluentis multitudinis fiequentia sti- abat: in hac reges virique senatorii pro saluteua sertunarumque conservatione Ciceronem conveniebant : ab hae quotidie plurimi recreati laetique di scedebant. Aperiam vestrum omnium e gitationem. Nunquid omnes existimatis tanto viro nunquam ullos deesse potuisse honores 3 omnino, qui debiti erant deesse nunquam potuerunt. Factus est aedilis, factus est primus praetor, Lavi abadia di in urbe summain regri rare ius dixit. Quid am- litare plius petiit consu Iatum. Quando cum Cati- Pratura. lina. cum Caius Antonius, cum Q COmificius Subiectiri. patrieti Sc nobilissimi homines essent candidati. Quid deinde vero Θ factus est Consul Cicero, &quod erat tum in urbe summi honoris fastigium, δε μεο cursu quodam contentissimo, paene dixerim volatu celerrimo. conscendit. Ο quid non indolis excitatae virtus animosa potest i Imo vero quid LAdmiratio ..tandem eloquen pia non potest Ecce Rhetor e soro Romano omnibus honoribus tanquam gra dibus quibusdam in i norialitatem transcendit. Ne quisquam hic mihi exclamet, hoc o Occupatis..pus, hic labor est. Nulla invidia cursum hune Disiundrim, honorum retardavit. nulla cuiusquam virtus Compo viam interclusit ; patebant illi candidato honores, di poene prius obtinebat, quam Petebat.
109쪽
Rhet. Porc8ns. Incremen Non poterat in minoribus subsistere viatus, quae
trem. majora merebatur. Meruit Quaestor aedilitatem Renovatio meruit AEdilis Praeturam, meruit Praetor C su- attentianu latum. Date veniarn AUDITORES, dc permittite, eum excusa' ut ubi me copia maximarum pulcherrimarum-ti c. 'ue rerum obruit, ab arte re eedam . & quod possum, nullo ordine, ac lege quicquid occurre 3 pro- 1llial νati, ducam . Quemadmodum enim eum ab Orientex. Himi itiis. Sol in Μerialem ascendit, aliquas tantum de non din m. Omnes terrae partes illustrat, ubi vero in Μeridie est, clarissima luce radios suos in Olbem uni ver sum diffundit; ita eum Ciceroniani meridiernhonoris attigerim, inque fastigio dignitatis Et aetatis ejus eonsistam, necessario mih4 omnis est oratio diffundenda. Quis igitur est ille tandem,quem testu tanto pete laudandum suscepimus t Ille est, cuius ''m ingenium par imperio Romano fuisse Seneca Ro-Mnec manorum sapientissimus est attestatus. Ille est, quem lauream tanto triumphis omnibus maio- I. casνis. Mm adeptum fuisse tutius Caesar est professus. Re Milio. quanto plus est ingenii Roman Herminos in tantum promovisse,quam imperium Ille est, quem
ad Vespasianum seribens Plinius Latia neundiam Iinguae appellet.Illeest, quem dono quodam providentiae genitum Quintilianus affirmat, in quo Sali. Italiel vites omnes suas eloquentia experiatur. Sed die ruper ps . nobis Sili. Italice, quis est iste tantum Marcus CL cero
Ruia progenies se Tullo sanguis ab asso,
Indole pro quama iuverus, quantumque daturus
Ausonia populiaeventura insecusa civem δIlIesuper Gangem, super exauditu ct Indos. Implebit terras voce, ct furialia bella Fulmine copescet lingua ec deinde relinquuPar decus eloquii sui quam sterara nepotum. Dic
110쪽
Orationes. 8sDie tu tersissime Catulle, tuae enim ea usae patin catu Lirocinatus est Cicero, cui graetias his verbis amplissima egisti Disertissime Romuli nepotum,ae olfum, quotlfuere, Marce Tulli,. aeuotti post aliis erunt in annis.
Attollat igitur Gallia Eerculem suum euius ex o C pendentes aureae eatenae hominum animos trahebant. Iactet Thracia Orpheum suum, cuius mean tu saxa, montes, maria, ferae, sit vae commoveis G bantur ; Laudent Periclem Athenae, Dr dieendo fulgurare, tona re,omnia permiseere solebat; Glo- sertis rietur in Platone Graecia, euius lingua loquutu- Pςricte rum Iovem existimavit, si Graece unquam lome- Di η .retur; Appellet Oetessum Aristoteles Euphrastum, Piμφρης. eundem alii Τheophrastin appellent, quod non O is Q. bonum tantum,. sed divinum sermonem usiarparet. Floreat Demosthenes subtilitate, ornetur Iso Uρςως- crates iucunditate sua, laudeturThyrtamus vi elo. Irt m Qquentiae inu sitata ; unus instat omnium Cicero, e ρέ Min ranus omnium dux est Cicero. Non aureis tantum D 'verbis hominum animos trahebat, etiam esseratos O N. in humanosque non aliter, quam saxa quaedam permovebat: non eius tantummodo sermonem homines improbi perhorrestebant, sed potentissimis qra eumque tanquam optimum Ze divinum imitabantur : suavis erat & mel ritus, concitatus & ve hemens, eonei sus ti copiosus, denique quicquidlunquam oratores quieumque, hoc unus ac solus, imo etiam amplius erat Cicero. videre videor Obliqua πω' hanc in vobis eogitatione: o quam erat homo iste BF -- divinus, quam verum gxatumq; naturae delicium, speculum omnis excellentiae ac dignitatis, mi racu EQονι- Ium ac eoeleste quoddam prodigium, hominum deseriptio.. omnium exeellentissimorum illustre compendiu. viva scientiara omnium & eloquentiae deliciaria