장음표시 사용
71쪽
Caesar Augustus, ille omnium Imperatorum vere
decus,quem aliquando Roma aut non natum, aut non mortuum optavit, magno excelis mentis ar-
dore quoad Augustam summi Imperatoris perfectionem adspirabat tia a Diis immortalibus precari solebat, Scipionis fortitudinem, Pompeii be, ne volentiam, Caesaris fortunam. Huius in imperio, non in glotia aut fama successor Tiberius amplius aliquid fortasse voto, quam animo comple ctens, vivere tantisper optabat, dum Reipublicae prodesset. Ille vero ex omnium colluuione scel sum conflatus ImperatorCaligula, quoniam hominum odiis alebatur cadavetum odore pascebatur,sola crudelitate delectabatur, incendia , stragem sanguinem effusum, Sc publicam semper aliquam calamitatem optabat. Ita diversi hominum affectus diversas animos in vota compellunt. Et
quoniam longum esset singulos euocare, in omni- ibus etiam immorari velle dicam quod omnibus il non alienum a vero videri potest, hominum om- lnium vota Regem aliquando Phrygum Midam suo voto superasse qui cum hospitio Baechum ecepisset, precatus est a Diis immortalibus Sc optavit, ut quicquid corpore contigisset, in aurum converteretur. Nam si qui auru possidet .postidere om nia credatur, proselio iam omnia optasse videtur qui nc hominis alicui' vites, aut benevolentiam aut fortunam non imperia, non opes ingentes, non
admirabilem in hominum admiratione pruden tiam, sed aurum tantum optavit. Ita prudentisi mus ic alta quadam mente praeditus Rex ille quicquid homines cogitatione comminisci, vo Iuntate appetere, votis Optare possunt, quicquid inops ho minum vita desiderare, largiri Deus, fortuna indulgere potest, uno illo voto suo ac vix uno est cplexus. Si quide ec fateri nos necessitas nostra cogidi veritas proclamare,auro nihil utilius ad omne
72쪽
Orationes. q. Tvitae occasionem reperiri. Quae res quoque hodier- - π aἀna die nostrum eo affectum impellit, ut quoniam hanc oratis' mihi in hoc vestro concessu provinciam aliquam nem. oratoriam ingredi demandatum est, auri laudibus stylum omnem dc velim de debeam consecrare . Atque utinam ea mihi felix sortuna contigimet, ut dum auri laudes prosequor oratione, aurea qua- optatis erdam apud vos eloquentia, aureo verborum fiumi conciliat ne ac sententiarum uti possem l sed quoniam in σμ itori hac infantia nostra de eloquentiae tyrocinio iacilius optare quidvis licet quam assequi, nec sperare possumus in hae imbecillitate. quod vix ulli post e antlatos labores innumeros est concessum, vestrum erit. ornati mi Domini Humanissimi Suvenci, Propositis eo maiori benevolentia attentioneque mihi iam eum partia adesse. de ea re dicenii apud vos quam vos ipsi tione. nunquam odi sse potestis. Quid ergo, laudandumturum dico: quamobrem vero quia nihil auro po- --ctentius nihil honestius, nihil utilius. nihil in omni Pr 'vita iucundius, qui respirare, vivere,ac omninoeta sine auro non possumus. Inter res illas,qua tum exhorrescere vim ac potentiam homines so- i. Argumen-lent, arma inprimis recensemus, quorum fulgor tum a vi oculos perstringit; fulmen animos exhaurit, vis potenti horrenda non raro prosternit: quae munitissimas ri. urbes evertunt, regna & provincias potentissimas Probatur vastant ac depopulantur, Reges orbis di Monar comparatio 'l chas concutiunts vinciunt, premunt: Nunquid ης i. c m armis quia
Aurum bella gerit, mucronibus impediat wης- -
Disiunctio. ngruitne tempestas horrenda belli di armatus Sublimis. stis ad pugnam , ad stragem, ad incendia, ad inuit beaea, mortes innumeras provocat ρ Audi oraculum, Testimoni Argenteis hastis confligito, di omnia vinces : ita um oracN 'quondam Philippo Macedoniae spo Iidit Apollo, o cum
73쪽
ue t eum.expugnare Graeciam meditaretur. Iosita r- .munitθω lassis arx in rupe tuas minas irridet, tuas copias
illudit. imo etiam gravibus armis Jc velut fulmine quod ani desuper intonat i Cnustus auro in i arcem asel Iu ascendat, de expugnabis. Ita fassus est Philippus ille expugnati castra omnia posse,in quae A sellus onustus auro posset alcendere. βα-
Acirum per medios ire satellite: , Et perrumpere amat saxapotentiis Icta fulmineo.
scio eam omnium citatum religionem fuisse, ut Diis immortalibus omnipotentiam hominea mortales attribuerent ; quod ipsum fateri pietatis est, differt impudentiae. Quid deinde ξNun
quid -----, Superi sec7untur ab auro, Gaudet aurato Iuppiter ipsa thoro 3
Quanquam nihil dixero, non arma, non urbe non laZa, non res alias maximas durissimasque superet aurum, at hominum animose vincit, corda subiicit, mentes fraenat de regit. Ita quos eZp gnare ferrum non potest, aurum eΣpugnat': qu 'ira, b nullo stangi cruciatu possunt, auro flectuntur quorum fides nullis armis concurritur, eossium a nimus auro quasiatur. Iam ergo nihil in in het. si ambitu rerum omnium,quod potentia certet cu. :ntum ab auro: quid si nihil quoque, quod cum eodem cehonesta. τυῖ ani-
mo citharitet honestate 3 videre templa, considerate etiatemplorum ornamenta, unde illa nisi ab auro 3 v rissime Poeta:
Templa micant iuro, radiat se altaribuου as
Auro certa es, perpetuum s decus. Auro Romulei redimunt CapitolioPatres, Paron vicia aurosidera, icrra, frenti
74쪽
Et obiecro quis templorum religionem riene- Repetiti Maretur, quis sanctitatem in iis profiteretur quis Di nctio. ullo pietatis affectu excitaretur, si nullum in tem-smiliter δε alis parietes auruin ostentarent 3 si divorum effi-siuentagies non auro vestirentur Θ I altaria ,ssi sacra vasa, : .
I catera lanctissimae religionis instrumenta non auro constarent 3 . ille, ille radians ab auro fulgor divinitatem quandam an dicat praesentem, &dum . oculos illitari lumine perstringit, animos evocat, a.patidia. atque erigit inDeum . Videre nunc palatia Re- i ' pum, sceptra. diademata, conclavia, thronum, aut ea, quid est hic, quod non aurum sit i totum e Rideremus Caesarum. lia, nisi auro suo Caesares Di ηει, .suos complecterentur;vilescerent apud nos diade' compar. mata, nisi auream in nos lucem ab excelsis illis verticibus reverberarent : omnino sceptra non timeremus, ni si illis a urum adderet auctoritatem. Omnia aurum illustrar, omnia. a urum amare facit, Repetitis,h omnia aurum serenat. , Et quemadmodum cum Illustratio suis radiis sol terram ab alto illustrat, propius ad persimiliis 'nos accedens, omnia laetari Zc quodammodo ride. dinem. re viderentur , Virentes apparent herbae, redolent amoenissimi flores, stavissimi fructus emergunt di di ostenduntur ; cum occidit vero coelestis ille fulgor. aut intra nubem vultum, abscondit, suisi omnibus ornamentis spoliari terra, herbae exa-
iescere, omnia quodammodo statim, exanimaril videntur : ira omnino cum abest aurum , pallent omnia & vilescunt ; at tibi splendor eius R dditis. affulsit, & propius vilibus etiam rebus adhae- dmiraris ,ret, Dii boni l ut aspicientium in se oculos re-ectit 3 ut admirantium animos exhaurit Z ut AH Cf., maiestatem, rebus addit , & quandam conci' d. .ni. iat venerationem , t Nolo cogitationibus ve- tis abuti, honorandi AUDITORES, sed tamens mirari sol te nonnunquam soletis, unde tantus ain variis in rebus splendor passim i effulgeat, redite totum est ab auro, Ut sese vel in nodulo
75쪽
si, ab adi ' culis, in cingulis etiam aliquo auro vestitis exutara . Q tantad ultiores; ut sibi matronae nobiles applau'dunt, cum vel monile vel auream catenam, vel annulos aureos efferre possunt in lucem l propter aurum specula petuntur: propter aurum loca pu-: blica coetusque hominum amantur : quia ab auro omnis elegantia omnis splendor,omnis apparatus.
Veruntamen sit mihi jam cum iis sermo, qui cum ament quidem honestatem, amplius tamen alimrut si quem fructum quaerunt & utilitatem. Ac inprimis Musi, ab illis ita quaero, quidquam ne in hac omnium Probatur abundantia rerum utilius esse possit quam vel san comparat ρ guis, quo constamus & augemus; vel anima qua ne cum ης,- vigemus, sentimus, intelligimus Θ Timotheus pe- aliis incisim eunias atque aurum sanguinem animamque mor . talibus esse dicebat, quibus qui careat, mortuus s usum a- inter vivos agat. Et vere id Iulius Caesar agnovit. nima mar- qui potentiam non fundorum possessione, non talium est. amicorum copia, non iteratis Magistratibus, sed D'monium auro militibusque parari dixit. Est, est omnino casaris. Vitae nostrae sanguis aurum, est anima illa, sine aqua non respitamus, est ille theaurus ingens, quo emeere omnia, teste Tullio, valemus. Quid obie- . Repet ero desiderate inprimis in hac vita debemus 3 cani pi ς- Credo ut amicos habeamus, quorum consuetudi ne nihil in vita iucundius esse potest; at si Sopho elem audiamus, conciliat hominibus amicos aurum. Desideratne uxorem aliquis nobilem, divitem, formosam i cum Euripide dicam et
Uxorem cum dote, fidemst ct amicos, Et genus is formam regina pecunia donat.
Ambit aliquis honores & Magistratus P eee
Dat h.nor i. illi suffragabitur aurum ; auro venduntur han
rei. Non in Reipublicae subselliis sedent ege
76쪽
di, sed opulenti ; non tribunalia premunt; qui- . t has in area nullum ars quiescit, sed quorum au-zum alios deterret ; non imperant aliis angv. qp stioris lartunae homines, sed quos autum supra q'em. l caeteros attollit. Qiijd dicam amplius, nisi eum V o m t i Euripide exclamem .' O aurum quam ingens ge- uterii humani bonum es t sine te culina friget, clostro,sia, per te vero Iaute epulamur, sine te sordescimus, aismis nobis, per te vero magnifice vestimur ; eum te non habemus, supplices aduoluimur genibus alio- A. Ium; at tecum possimus, Iacrymas aliorum laedi μ videmus: eum loculos nostros deseruisti . dese- ' urunt nos simul amici; sed te cum recepto tu gescunt. stipamur undique, & salutamur. Te perinsequuntur sagacinare mercatores , tibi laborant Traductis opifices, tibi famulantur serui, tibi milites arma Gmpari ferunt, tibi remis ac velis maria nautae solicitat Eubiberiis.l tibi pulpita ingenti vocie allatiant Sapientes tibi Si custodias agunt & soliciti sunt auari, tu miseri- δε , cordiam Iudicibus insundis tu diligentiam Ad .vocatis &industriam acuis; tu pedibus nuntio- . rum alas addis. Qujd omnia die o 3 tu omnia facis,&es omnia. Credite mihi A VDITOR ES. dis. sicillimum est Iaudare quod laudari satis nunquapotest, nihil tamen videor adhuc dixisse, nisi vobis non invitis affirme, nihil auri possessione iucundius reperiri.Non hic quicqua confingo, nec abblandior auro. Nunquid enim illa iucunditatem adferre summam & voluptatem in vita Ient . quaecum a nobis recesserunt aut perierunt, perturbamur, & ingenti luctu confundimur ne- mo siccus parentum funera conspicit, qui iu-l eunda sine iis esse vita non potest, nemo nisi plorans dimittit amicos, quia grata est nobi et consuetudo amicorum. Quid si vero profusis lacrymis ingentique dolore ploratur aurum 3'nolite hiesimulationem aliquam suspicari , namque nota
77쪽
ae limanti . Ploratur lacrymis am Usapecunia veris,
Et maiore domin gemitu, maiore tumustu Plorantur nummi, quam funera. O si videre hie posset is mercatorem aliquem , Z- . . cuius ea arca profunde sepulta noctiunt fur surripuerunt aurum lcerneretis perennes ex Ocia, HV, D. i. iii lacrymas abire, . audiretis aliquando eiulan ingenti voce, aliquando suspiriis vocem abrum pi: videretis tunsiones mille pectoris , laceratio ines vultus capitis concussiones: miraremini num talis ei. ardescentem ira ac furore, nunc desperantem, pal di mulati- lidoque vultu in mortem cone identem. Quant e. obrem veroi nisi quia rem sibi uxore, liberis, vita tua iucundiorem,aurum suum amisisset: .6 set am conspicere possetis, quem dicam 3 Nid atrii me aliquem qui omnia suo attactu in aurum con. g nrat . vertebatὶ nimia est voluptas illa. Divitemne a Subiectis. liquem loculis suis ic cistis incubantem 3 sed ill b Repetitio. laetitiam animo sinuque concludit. Caligulamne Imperatorem ξ utinam illum nudis pedibus
supra auri acervos ambulantem cerneretis, quanta suauitas in attactu ξ quanta iucunditas in aspectu 3 non se capiebat Imperator, actum prius Caesarem Roman MN agnostebat . cum pedibaurum calcaret. Illa est ab auro voluptas,qumani m ipsam titillat, cum ostensum ab aliis arum vel attingere tantum desideramus, quaera Ios nostros aut erigilsa ut sectit, ut videre cupiamus, quicquid auri tinnitum, vel aurifulgore r emittit 3 quae tacitis sensibus nostris animos iam abile votum impellit, ut aurum saepenumec,mpahat O possidere optemus, & eos dumtaxat felices, qi repetita p r auro potiuntur, exclamemus. Sint ergo graxi P contentio . e. rentes gratius est aurum e sint amici iucundi. icundius est aurum . illi ut limus di vivamuς eciunt; at ut laute di splendide vivamus em. Repetitio. Similiter
78쪽
ro utque ad mortem remanet aurum. Quanquam esto, nulla vis sit auri, nulla honesta ses, nulla utili
l ras. nulla iucunditaς, quid si ita neces ium,sti ADU ut sine eo non tantum non bene vive . sed ne chi. ω,i, vivere ponimus 3 erigite animos', dc quae dic M , Piti, a ieu- altiori mente percipitote. QAid est quod inge' i bis
mis alas addit Zaurum opinor. Quod est praecipua - rum instrumentum ac materies Virtutum i NE . um omnes assumant. Nemo liberalis, nenis in a- .gnificus sine a uro. Et vere Poeta: omnis enim res,
Virim, fama, decus, divina, humanas pul- NM
Dibiliis parent,quas qui contraxerit, illi ' τὸ stimonis. Clarus erit, tanus fortis apiens, etiam Rex, Et quicquid volet.
leant nunc', bc fatui lateant in obscuritate se pὸλm ta e sit culorum ,, qui aurum Imprudentes aliquandQ dari,
contempserunt . Per me Icet, asset de comedat ad 'l forum rapas Cursus ille Romanus, dum aurum suum Samnites reportant. Remittat sua talental, Glycrati Samio Anacreon, abiiciat suum aurum in mare Democritus, Rideant divitias omnes a que aurum torvae illius antiquitatis philosophi melius hodie sapientes nostri sapiunt. illi eiectum Traductic. autum excio iunt, apud illos habitat secure, per illud ipsi volitant poposi; in eo supercilia ponunt , ct & rie nugas agere ac voluere3videantur , Eapien- iam auro vendunt. Et cur non obsecro cum ni e tral bil sit quod auro non vendatur 3 uro υehalia auri ad om- iura : aurum lux seq*itur. Si respires aeger te ista risi-ctumque premas, voca medicum , auro sanaberis; scatio per Usi litiges,inunge manus auro Advocatis, litem Vin- numerasio ces: si lauream ambas Doctoralem, aurum osten-
79쪽
Transdi'. vis Indica aromata, vis gemmas, vis delicias Cet lnes;cellas Nossicinas aperit aurum. Quanquam eXhaurire conor Oceanum , dum singulas auIς laudes referre contendo , di quis Oceanum eκ- haurire,quis eius arenas numerare se posse confidat impar est. AVDITORES ornatissimi, tanti Iaudibus oratio nostra , di iam me pudet atq; indignor, quod non humana tantum, sed imbecillis iactaque voce rem illam tam praestantem, iam a b filiis di yinam, unicum mundi decus coner exornare confimatis- Tu ςnim es aurum , quod omnia vincis & exta Hu fi oratis pζῖ- ὸ tu rebus omnimus honestatem addis & ter ροβνο- plendorem per te fruimur voluptatibus, &sin
ειδώ. te nulla omnino est vita nostra. Tu inhabitas coelos,bc aurea facis diuorum palatia. Tu Iouis si lium ac sceptrum. Solis eurrum ac radios Iunonia Coronam , Cupidinis sagittas , Apollinis arcum eXOrnas. Tu in te Sanctissimum Christi Corpurconcludis, Diuorum reliquias asservas a pretiosa quaeque eomplectetis. Tu solum es in votis hominum, & qui te tolleret e mundo, sustulisse so- Iem e coelo videretur. Sed ad vos redeo AVDI quibus auris TORES honorandi, & quoniam gratior est auri pro iuri possessio quam laudatio, nee ista vestra vota popsum ignorare, quod aurum vobis audientibus fauentibus laudavi, illud vobis omnibus exanimo precor di exopto. DIXI. PHisus ad
urimis in rebus depravatum quorundar hominum iudicium ac mentis caecitatem licet intueri, Ornatissimi di humanissimi A
DITORES, qui tam temere dc prasipiti quoda
80쪽
Orarrones. nsu de rebus sere omnibus judicare solent, ut quas maxime vituperare deberent, eas nunquam satis laudare possint. Ita quae iucunditate quadam lVOIuptatem apportant, aut magnificentiam splandoremq; aurata fronte jactitant reostentant, lau si titis. dantur ab iis potius, quam ipsi discernant an sint mala perniciosaque. Satis est jucundum aliquid esse ut illud ipsi ex lolrint: satis est oculis iniicere splendorem auri, ut rem ipsi dignissim arriai appelient. Atque eum ita homines illi cogitationibus suis permoveantur, ae trahantur, ut judicio saepe nullo utantur. mirum est nequaquam, si quando s ue reiiciantur & explodan tur orationes illae, quae contra multitudinis imperitae sunt opinionem. Nunc vero quoniam tales vos esse non ignoto,qui φημι βο-- vulgi iudicium ineonstantis temerariique non mi remini, nequaquam etiam apud vos hodie eam inire dictionis huius rationem reformidabo, ut declarem nihil auro turpius, aut perniciosius re Q. , periri, cuius nuper phalerata magis quam vera o P. i ratione laudes audi vistis: & quod apud illos vulvares ic plebeios tantam habere videtur di hone-l Aatem & utilitatem, ut satis non sit rem mari anam &praestantissimam eredere, numen esse pro apemodum arbitrentur. Et si mihi illud devestro isto favore ac benevolentia pollieeri postum, ut attentis erectisque animis tota mihi oratione adesse velitis conabor efficere, ut omnino statuatis. omnem illum splendorem auri quandam esse ad perniciem invitationem.ZQuanquam de vestria animis nunquam diffidam, quorum Oculas non sine favore magno video in me eme conversios; ec congrmo ecce continere me hoc in limine orationis non tio. possum, quin cum principe Poetarum exclamemo