Claudii Galeni Pergameni De compositione pharmacorum localium libri decem, Iano Cornario medico interprete. Nunc ad fidem variorum exemplarium perspecti & eorum recentissima collatione ab innumeris mendis emendati

671쪽

eorum quae contingunt,partim vero discutiant Sc in hoc substantiam ipsorum dissol- uant,ob hoc ipsum sane plures sunt qui atast ingentibus indiget. Veritin si humida in temperies cu frigiditate fiat, laeduntur qui per sola adstringentia curantur quae frigiadae facultatis existunt. Quapropter merito plurima pharmaca per experientiam 3nue

ta,ex mi ta materia componuntur,adstrii

gentei videlicet.& calfaciente. Ver v ips rum differentiam cognosces, si simpliciumpharmacorum facultatem memoria tenu

:xis. Dictum enim mihi iam saepe est,Nem nem posse rationabiliter & secundum mea thodum uti his quae in hoc opere coscripta . sunt, si non memoria teneat quae in duobus . operibus ante hoc opus ςditis prodita sunt, de simplicium pharmacorum 'cul ate αcurandi methodut dico, Quida enim absq; discrimine pharmaca ad eiusmodi assectio res stomachi & ventris soscripserunt. Quidam vero aliqua discrimina attigerunt ab

. accessionibus omnibus apparentihus. Quo. igitur & vos cognoscereiciatis facultates . uniuscuiusque pharmaci per experientiam approbati,etiam si non inueneritis dictrentias affectionum in quibμs conueniunt adstriptas,primum i-

672쪽

piades,& post haec si ita videbitur etiam

alia quaedam. Confectiones stomaclueae Andromachi. CAPUT I I. Ndromachus postquam praescripsit,stomachicae,posthac praescriptionem, sic auspicatur. Ad Stomachicos hiera qua utor,&deinceps tota eius compositione adscribit in hunc modii. Floris iunci odorati,xylobalsami,mastiches,croci,nardi Indicarinseri, cinamomi, singulorum drach. 6.aloes lotae drach.ioo. simul trita repone,praebe ieiunis cochlearia duo alii vinum praebet cu aquae frigidae cyathis. .aut calidae. Haec quidem Andromachus scripsit,neq; quos stomachicos nominet ostendens ac declarans, neque an omnibus ipsis hoc pharmacu conueniat,

an pluribus. Itaq; mihi necessarium est dicere,quum ex his qui stoinachici dicuntur alis qui quidem statim magnopere ex praedictae

hierae usu iuuantur : aliqui vero laedantur.

Plerique equidem vulgo homines eos qui appetentiam perdiderunt ita vocant,& quibus post acceptu cibum vetris os grauatur, di praemitur,& quanda aegre tolerabile an xietatem habet. Appel lant eode modo etiaillos quibus nausea contingit, & maxime si

ad vomitum impellat,& adhuc magis si si

673쪽

' σ38:nx co M pos I PHARMAco. iami cibi corrumpantur, quandoque accidi, quandoq; nidoro si facti, quadoq; etia aliam vitiatam qualitate adepti. Et prae his omni . bus adhuc magis illos stomachicos nomianant, quibus ructus eiusmodi,cum molestia quadam, & anxietate ac subuersione cotingunt,farpe quum nondu cabum acceperunt. Quin etiam si per plurimu tepus cibi in ore ventris morentur,grauantes & vix desce dentes,lios itidem stomachicos appellant. Alios item appetitu caninum appellatu habentes, ut & plurima edant,& maximε gra ua ii paulo post revomant, similiter vocant. Alios rursus qui fortiter exolvuntur, ubi diutius inediam pertulerint,&si non citius cibum accipiat,in ore vetris morsus percipiunt,eode modo stomachicos vocat. Horum ipsoru vero aliqui facile nauseo si fune NisJM- η si citius potum ac cibia acceptent. Itaquebet codex qui secundurationale methodii auxilia i vetusti . u stigat ad affectionis inquisitione proc dii qua inuenta, abundatur u se sperat propriis ipsi auxiliis. Qui veto per solam experientia auxilia adcumulat, se suam fortuitam occasione expectit,& a prioribus tra

dita relegit. Quum verδ plurima ab ipsis indiscriminatim prodita sint,& in plerisque etiam interse differae ac dimentiat, merito etiam ipse alias aliud senti maxime ubi ab

674쪽

ipsis auxiliis aliquando quide iuuari stoma chicos videt,aliquando ver A brdi : Quoadmodum in proposita hieracotingere solet.. Quam equide omnes qui nunc Romae medicantur,picra,hoc estamara nominat,qua-doquidem hierar appellatio, pharmaco excolocynthide rite ab ipsis indita esse videstur. Vertim qui ante nos Romae medicinam Exercuerunt.ambo ea pharmata hieras appet Iarunt, & distinctionis gratia alteri ex

colocynthide, alteii ex aloe, appositione addiderunt,sic scribetes. Hiera ex colocynthide.Hiera ex aloe. Hiera itaq; ex aloe diγpliciter praeparatur,ab aliquibus velut Andromachus describit,ad centu aloes drach. singulorum aliorum drach. 6.ammixtis,ab aliquibus vero non sex se l. 8. Quid a ver3la. So.aloes drachma ,sex aliorum addunt. Plurimi aute ad pharmaca quae aloe mi scenturn sex numero sunt, etiam florem iunci odorati apponunt. At vero ipsam aloen

Andrrimachus quide totam, Aliqui veris ex aliis etiam sic,aliqui vero illota addiiciunt. Verlim nosse opera pretium est, ad ventris subducti nε illotam aloen aptiorem esse, inultu vero de medicam Maria vi deponere lotam, quain etiam sebricitantibus dare aliquis audeat, si non vehemens sed valde

debilis sit febris. Quidam vero etiam ext i illa

675쪽

illota aloe pharmacum multis sic sebricitantibus exhibuerunt,deindeq; quia nihil manifeste lesissent,in aliis rursus magnam e perti sunt clade. Infestissima est enim aloe, etiam lota,his qui citra vitiatos humores ex intemperie calida & sicca affliguntur. Proximam ab his clade percipi ut qui sicca inteperie habet vel frigiditate etia implicatam. Et in uniuersum qui ex sola qualitate particulam aliqua affetiam ac laesam habet. Etenim in humoribus intemperaturae pharmacis ipsis evacuantibus egent, Quae vero absq; his consistunt , penitus in tabem deueniunt ex ph rmaci huius ex aloe costa tis usu. Itaque ubi humiditas vitiata tuniacas ventris perrigat, Hiera ex aloe utilis est,expurgans humiditatem. Omnino autesie affectis accessio musae plus aut minu&adem Euaeuatio igitur affigentis hum ris per solam aloen cotingit, quae purgat riam vim non fortem habet, sed ut ea quae

circa aluum sunt,quae etiam contingit,pu

Iare possit. Et si aliquando ampliori ponere exhibeatui, usque ad locos circa lita: par conscendit. Non tamen totius corporis purgatoria aloc existit. . Caeteriim ex t squae eiam miscentur, Mastiche ut stomacho commoda & odora,& quae medicamenta

riam aloes yim fragere queat, ammiscetur. cina

676쪽

Cinamomum vero eade gratia, & praeterea quod tenuissimarum partiu est, ut aperire ventris meatus possit, extergereque ac attenuare si quid viscosuin aut crassum in humoribus seratur. Crastas enim humores ob purgatori facultatis imbecillitat aloe tranere non potest. Quapropter biliosaruventris affectionum optimum pharmacum est,adeo ut in uno die saepe multos stomachicos creditos perfanet. Iuuat aute& hos& alios omnes affectus ex vitiatis humor

bus ortos cinamomum ammixtum, Utpote

quod alterantem habet facultatem vitiosarum qualitatum in id quod secundu natura habet. Quare scire oportet affectiones in

humoribus vitiatis circa ventre & stona ebum, maxime per medicamera ex aloe iuuari,in maximum vero detrimen tu peruenire ex adstringentiu edulior ii. potuum, ac pharmacorti usu. Queadmoda vice ver sa, in quibus humiditas multa,' velut madorquispiam e st circa affectam partem,citra vitiatos humores, qui ipse sola quantitare dc copia affligat & velut irriguum ventris os reddat Utilissimus adstringentium eduli rum,potuum ac pharmacorum usus ex istit, languida nimirum S exoluta tunc reddita affecta particula ad modum laxatorum ar-aiculorum,In quibus ip lis etiam adstringe-

677쪽

tium usus corrigit assectionem. Caeteri picra consectio de hac enim nobis sermo est velut cinam omis, sic etiam allia partim lut stomacho commoda,partim ut tenuium partium & extergentia assumit, quae robore quidem multum a cinamomo deficiunt,

idem vero facultatis genus habent. Se cundam a praescripta compositione Andro machus sic ad verbum tradidit, ut Lampon Pelusiota. Cinamomi, calami aromatici, cassiae nigrae, xylobalsami, floris iunci odo- fati,palmae elates, singulorum quadratem, alii unc. r. Omnia in crassas partes tu se in ollam noua in coniice,& aquq pluuiar sex tariis tribus infusis, donec dimidium supersit c quem excola,&accepta a locis Indicar libr. am,aquam pluviam sufficietem superfundito,& sub canicular aestus donec resiccetur terito, atq; ubi primu per hanc aqua aloen ipsam edulcaris,postea eani quae ab aromatis excolata est aquam alliindito, & insole donec resiccetur terito, indeque trita haec

quae sequunturam misceto. Croci, myrrhae, mast iches, singulo. quadrantem,alii Vnci. r.

Conterito simul omnia & sicca reponito, atque in potionibus ad conuulsa, rupta,plagas internarum partiti, incipientes laterum dolores utitor. Item ad thratos, dolentes stomachu, tarde concoquente4, reieci texsan

678쪽

rt cvNDVM LOCOS, L IB. VIII. cosanguinem,& lichia dicos. Datur ad summu obolus unus,aut duo,ex aquae cyatho uno. Reliquis pro viribus praebeto. In vulneribus & inflammationibus dilutu aceto mulso imponitur. In oculorum inflammationi- bus succo mentae,aut calaminthae, aut sola- Iri,aut alicuius consimilis. In podicis inflammationibus cur saceo aut vino Aminaeo.

Vtere etiam in unguium abscessibus, paronychias Graeci vocant, sicco, superne lin mento cum rosaceo imposito. Et ad sanguinis eruptiones siccum cum aceto, & ad crustas in ore ex pascto, gargarissandum dato. Hoc pharmacum quod Pelusiotae Lamponis esse ait, ad multas affectiones commodum est,polychresta ob id talia Graeci apta pellant,de quibus etiam ante aliquid dictu est, quod videlicet deficiat ab his quae unuquoddam optime faciunt, ob multitudine. eorum quae promittunt. Apparantur autem quum unum habere viginti assectionibus gruum malum ii, qVam tot numero alia, iquum tamen ad singulas affectiones unum aliquod destinatum,eo quod ad plures pa- iratum est, melius existat, Facultas autem , ipsius per quam in praedictis ossicax est,t Inuium partium, existit & calfactoria, setalcans,ex ter gens & aperiens, & ob id distuc,

soria redundantium in q*ibusdam partibus

679쪽

εψε n E eo M pos r. PHARMA O. sero rum succorum ac humorum. Et propterea etiam praedictis in sermone assectibus conuenit,discutiens ut dixi, vitiosos Scserosos succos ac humores affectarum partium. Quare etiam praedictas alui affecti nes, in quibus picra confectio moderatam

purgationem operatur,curauerit per modicam resiccationem,no per coaceruata euacuationem. Praestantior igitur est ad huiusmodi affectus picra compositio prima descripta. Tertium post praedicta pharmacsi Andromachus sie descripsit. Ad stomachi-

eos & coeliacos pastillus amarus, mollit aluum. Facit ad somnum. Est autem ex libris

Aphrodae. Facit & ad vesicam, &coli affectus. Seminis apii drac. 6.anisi drach. 6.piperis albi sesquidrachmam, eastorii draciumyrrhae sesquidrachmam nardi celticae fi tis sesquidrachmam,opii sesquidrachmam, cinamomi sesquidrachma, comae absinthii

drac. .aloes obol. 3.mastiches drach. una,

eu aqua pastillos formato triobalares aut drachmales & dato cum aquae cyathis triabus. Neque in hoc pharmaco adscripsit Ata dromachus, quos nam stomachicos dicat,&quid patiantur. Verum ex eo quod compositioni additum est optum, manifestum fit compositorem huius pharmaci intentione

ruam eo direxisse, ut resiccatorium simul

680쪽

18ev NDUM LOCos, ZI 8. VIII. c s& doloris sedatorium pharmacum emc retinomnumq; aliquem induceret,non tamecontentiose contra unam aliquam ex pra

dictis a Tectionibus instando,quo videlicet breui ipsam excinderet. Quartu deinde pharmacum Andromachus scripsit, neq; ad unam aliquam affectione contentiose compositum, neq; ad multas moderate. Habet descriptio hoc modo. Ad stomachicos hiera Antipatri. Aloes bonae drach. q.mastitaches drach. r. alari drach. ψ. rosarum siccarum,iunci odorati, Mei,phu, cassiae, singulorum semiunciam. V tere arido trito qu

admodum aliis. Quintum post haec pharmacum, quod ex plantaginis succo praeparaturn ipsum Apollonii esse ait, tale e Succi plantaginis aridi drach. mastichesdrach. r. myrrhae drach. I. mentae drach. I.

zingiberis drach. i. Videtur mihi Apollonius hanc copositionem experimento e gnouisse,in stomacho calidiorem affecti ne hab0nte, atq; ita ipsam indiscriminatim exrulisse non potentem frigidis affecti nibus conuenire. Refrigeratorius enim est plantaginis succus. Porro quae sequitur vi- . detur mihi composita e sse ab eodem aut re,in prioris usu successum non sentiente, dc recognoscente pharmacum refrigerat rium se effecisse.& ob id castorii modicum,