Josephi Mariani Parthenii Electricorum Libri 6

11쪽

Iaculturae eonsultum esset, si utilissisa ae pIane necessi aria ars virgilianis tantummodo praeceptionibus contineretur . , Haec sunt , de quibus Poeta noster Lectorem suum praemonitum voluit; bis ego quidquam de meo non addam; O tantum illos, quorum in manus hoc opus venire coni gerit , rogabo, ut ita se is ferendo de auctore nostro judicio gerant, uti se in opere suo auctorem ipsum gesisse comperient i, qui, quantum de se moderate sentit, tantum de aliis bonorifice scribit; quippe qui in eam peccare partem semper maluerit, quae plus fortasse cujusquam virtuti tribue rei ; quam in alteram , quae quidquam cuiquam de merita laude atque existimatione detraheret.

12쪽

ELECTRICO RU Μ

LIBER LUNde latens superas virtus educta sub auras

Prodierit, clarum cui fecit succina nomen Gemma, atque eventus varios, compertaque nuper, Et miris visenda modis spectacula ; nec non

Quae ratio , & tantis quae causa eventibus insit, Hinc canere incipiam . Precor huc , Heliconides almae, Linquentes patrium lauri nemus, & iuga Pindi, Huc o ferte pedem , & durum mollite laborem . Res est impatiens tractari carmine , & exlex , Quam meditor, divae , numeris includere vestris. Vos mores lenite feros , & vincite cultu Dissicilem; facile , ornatus induta vetustos Assuescat latio antiquo ; laus unde petenda , Aetemumque decus, siqua est ea cura , poetae . At tu , cui iussio parent cita sidera cursu , Et nitidi, Uranie , caeli est plaga subdita , qua non Aonias inter sollertior ulla somres Scrutari , & rerum sec tas quaerere causas ;Si longum vanis quaesita laboribus alto Certa polo nobis misisti signa, latentis Pri-

13쪽

4 Primum unde ostensa est tantae virtutis origo . Nunc ades; ingenti quando novitatis amore Capta , atque eximiae succensa cupidine laudis Mens ardet superas efferre in luminis oras

Quidquid id eis, quod difficilis , prodique repugnans

occuluit natura diu mortalibus , atram, offundens rebus noctem , caecasque tenebras.

Sic tibi, sic faveat Phoebus; sic lucidus aethra Syderea pateat semper polus actaque in orbem Perpetuas agitent famulantia signa choreas . Eus vis Electrum sa) gemma est, quam sors Phaetontis acerba, T - .lacrymae Heliadum claram fecere sororum Eridani ripa in magni; qua decidit alto Infelix auriga polo; mersusque sub undas Edidit audaci documentum insigne iuventae . Aureus est gemmae fulgor; iacit aurea late Lumina; translucet fulvo non discolor auro. Quod vero radiis η etiam nitet aemula solis, Inde olli nomen Graii secere vocantes. Πρευ, .s Hinc virtus quaedam , quam vestigare sagaci Nunc studio aggredimur, di cta est electrica; inesseo inandoquidem electro patuit primum . Hoc tibi siquis

lib. . U. 365. , uni totam Heliadum fabulam fusa narrat, atque exponit aitque; Inde fluunt Iaeram se, stilis Iaraque sola rigesimul De ramis a

Gm novis , quae ιucidus amnis Em is, O nuribus mittit gefanda

latinis .

cba Non desunt, qui electri vomabulam ab κτεορ , nempo sol, de rivent, propterea quia solis fulgorem electrum reserva Diuitig Corale

14쪽

Creber utraque manu terat, atque ignescere eogat, Extemplo plumasque leves, stipula ue volantes Pertrahere ad se se cernes, MXasque tenere. Haec prima exstiterunt, pristis quoque nota, trahentis Virtutis documenta . eadem sed condita nocte Se longum tenuit, latebrisque obscura recessit. Nondum tot stimulos humanis mentibus ardor

disia viris tutis se micae Vistus eis

Aemulus addiderat ; nondum succensa cupido Ignotas tentare vias, penitusque repostos Naturae penetrare sinus ; sed , semita qua se Trita dabat, ritu balantum , ignobile vulgus Illae tendere iter, notoque insistere calle. Tempore sic longo cessatum ; S inertia torpor Corda hominum tenuit; nil dignum laude retectum, Et nulla antiquis accessio facta repertis. Ergo diu virtus miranda, ut plurima, caeca Abdita delituit, nigrantique obsita nocte δVulgo neglecta, & vix tantum cognita parvis Indiciis ; vires mox acquisivit eundo, Paulatim emergena ; donec, labentibus annis s Nune v Et Vigili cura, studioque exeda minorum poti Prodiit; & caelo se tandem ostendit aperto . . t 'Nec vero vim miram aliquot comprendere tantum in Corpora ; sed longe fusam , lateque vagantem Hri 2 φ Per mare , per terras , liquidique per aetheris oras, 'Naturam sume compertum est ire per omam.

Non Disit iros by Corale

15쪽

16 ELECTRICORUM

Nonne vides, tenuem ut frictu calefacta papyrum creabiis Cera sibi iungat, cui fecit Iberia nomen ἐIrie. o. Multo sive illam minio prior ipsa rubentem Extuderit, seu prima aliis ostenderit usum . Hoc pacto , attritu si corpora multa frequenti s . Tute fatigabis, sibi res coniungere raptas E 'Continuo aspicies, eademque eventa notabis . i Dacita Iam quibus indiciis se nobis abdita virtus zis 'EM' Haud dubiis prodat; neque enim sunt pauca , docebo . Attritu valido si corpora certa caloremini assisa Concipiant, primum tenuissima multa videbis ,,us Si sorte occurrant, adduci; ac deinde repelli.sHis auri Tum Variae lucis formae ; cita fulgura , splendor V Clarus, scintillae crepitantes , lucidus igni Interdum fons emissus, saliensque sub auras , Rumpentumque tubis iactus imitatus aquarum . iniuris- Sunt etiam indicio lenis molli ssima venti Flabra ; velut Zephyri cum blandius axe sereni Adspirant, agitantque leves per inania plumas. Quid dicam, attrito cum flammae e corpore rumpunt, οδω μι. Quod gravis adstantum commixtus sulphure nares D ' ε' δ' eniar odor λ tenui quid murmura rauca susurro

Ais... Edita i & inflictas inopino vulnere plagas Persequar , atque leves , digitum si admoveris , ictus Prisis, Inde quoque ingenti iactantur brachia motu ;Inde tremor nervis; vis quippe innoxia semper Non

16쪽

LIBER I.

Non prodit, subitasque assurgere novit in iras . . Haec observantem te virtus abdita nunquam Fallet, & his certo dabitur praediscere signis. Sed prodire ullo non plura e corpore cernes , Nec manifesta adeo virtutis signa latentis , Quam pellucenti e vitro ; si triveris ante Affrictu domitans multo ; namque ante domandum Nulla dabit . crepitus Eistra exspectabis& ignes ;Dum validas adhibere manus artemque recusas. Haec porro arcanae cum sint certissima signa Virtutis , semper non uno ut tempore ; eodem Sic non quaeque modo rumpunt in luminis auras .

Namque alia , haud ullis hominum cogentibus, ultro Proveniunt. toto sic ignes aethere passim Sponte accenduntur nocturni, & lumina fundunt ;Sic etiam interdum stellae a labuntur ab alto Axe , atque ignitos claro dant limite sulcos ;Nec non & crepitus , & murmura rauca cientur Per caelum , aestivo praesertim tempore , flagrans Cum furit, & siccos incendit syrius agros Scilicet his natura subest , quae respuit artem , Et per se, magnos, cum Vult, ciet undique motus i

Sat sibi suffciens , & opis nihil indiga nostrae . Multa aliis tibi cura, & plurimus impendendus

ca vapores intelIIm noctureotemPOre accensos, qui stellae speciem quandam intuentibus exhibent, quonque etiam Virgilius Belias appeIlae. Di iti by Cooste

17쪽

ELECTRICORUM

18 Corporibus contra labor est; quaesitaque signa

Sponte sua prodire negant, artemque requirunt. Deus eis. Sed non occultam modus est extrudere simplex

-- modo Corporibus virtutem. At I quot 1 unt corpora , virtus

citatura . .

Qtieis non ante latens dii cluditur excita , quam sint

eis. Supposito liquefacta igni. sic sulphura 9 discunt

Parere , ingenitas atque hoc tum denique pacto Expromunt vires; quin vitro excepta , quod alte

Surgentes referat tenuato vertice metas ,

Et seposta diu , quam vim exprompsere trahentem , Non facile amittunt, & longo tempore servant. χή. ἄ-ι-ὶ quae , subiectus nisi primum torreat ignis, M. Mis' Insuper & multo nisi sint exercita frictu , Edere signa negant λ sunt talia marmora, tales Sunt lapides , quibus artificum vis daedala suevit Ueroum minimas magnorum insculpere formas. Adde his avulsas volucrum de corpore plumas , Dentesque, unguesque, atque animantum tergora densis Convestita pilis. Hoc experiere fricando Felis terga manu ; scintillas protinus inde Prodire aspicies , ubi largum sedit ad ignem, Cum Boreas gelido spirat perfrigidus axe. Demum alia haud tanto respondent victa labore , , --φ' exspectant solum ἴ ut pix atra, nitentes

18쪽

LIBER I.

19Gemmae , & pellucem ante omnia corpora vitrum . Nunc quo, quodque teras, iubeasque ignescere corpus, Disce modo . cui scabra cutis per se riget, usu

Edomita assiduo vel iam percalluit, isthaec Non refugit proprias adhibere ad munia palmas; Ipse labore manum duro terit; ipse fricando Instat& explicitas cogit prodire favillas. Qui teneram laesisse cutem formidat; id ante Praecavet; & dextram inductis sibi pellibus armat.

Quin etiam e corio insutis componere setis Pulvillos norunt, quo in subdita corpora totas LIllaesis manibus, possint expromere vires. Qua tu cumque via id peragas, ne parce terendo Durum exercere imperium ἔ sunt namque domanda Attritu multo , & frictu cogenda potenti. Praeterea variant inter se corpora multura , od tu comperies tentando. Plurima selo Affrictu vires produnt accensa trahentes. At quaedam simili ratione incendere , easdem Ut tibi depromant vires, conabere frustra. Subsidio nequidquam aderiti Vulcanus; & acrem Vim nihil indomitis supponere proderit ignis. Hoc ideo ; quia non simplex , atque omnibus unum Corporibus genus est. Sunt corpora nempe, quibus vim Indidit a primo natura benignior Ortu,

Ipsa illis crepitus, plagasque , & fulgura, dc ignes B a Mi L

19쪽

omnium Corporum

classes.

pora priamae classes Vitrum Aera Gemmae a

llo ELECTRICORUM

Miscuit; ipsa dedit vires , que is tenvia multa obvia corripere, & secum coniungere possent . Vim contra hanc aliis eadem natura negavit, Haud tantum indulgens, & finxit inertia ; verum Hac lege , ut, gravidis fierent si proxima, eodem

Protinus ipsa etiam gauderent munere , Viresque Exinde acciperent, exercerentque trahentes δInferrent plagas; crepitusque ignesque cierent. Hinc est , quod causas qui vestigare repostas , Et caeca instituunt virtutis semina mirae Scrutari, in geminas primum omnia corpora classes Describunt; statuuntque genus, quod cuique repertum est Congruere , propriaque jubent consistere sede . Rursus diducunt genera ipsa , & corpora primo Plurima subiiciunt generi, numerumque recensent. Ante alia electrum rutilo splendore coruscans Ingreditur , primum nobis unde abdita virtus Emersit, totique dedit sua nomina turbae. Deinde subit, nitidumque tenet loca proxima Vitrum , Cui numero ex omni haud corpus certaverit ullum Et tantum fluere , & tantis ardere favillis. Consequitur late fusus spirabilis aer, Cuius naturam iam nunc cognoscere praestat; Quod liquidus , tenui insinuans se corpore , ubique Miscet; S exceptus magnos ciet undique motus Post infert se se , gemmarumque emicat agmen,

20쪽

LIBER L

Praestinguitque a oculos, & fulgida spicula late Evibrat, & claram jactat sub nubila lucem ,

Sardonyches , amethysti, eoi adamantes , dc aureo Lumine chrysolithi, & viridi fulgore simaragdi, inique sibi a flammis nomen fecere pyropi. Nec vos transierim , Serum mollissima texta ;Nec te , his in rebus quando eli vel maximus usus, Illyriae e lucis , phrygiae aut de stirpibus Idae Ubere distillans vena, pix lenta, silebo. Haec alia atque alia excipiunt, atque ordine longo Corpora succedunt; quorum hic neque nomina nosse Sinsula ; nec numero quidquam comprendere refert. Omnibus his virtus latet imis abdita venis . Post hine digressi, simili ratione secundum Quae sortita genus fuerunt, R origine ab ipsia Virtutis prorsus statuere exsortia mirae , Corpora dinumerant. Textu condensa metalla , Aurumque , argentumque , atque aera sonantia longe , Et rigidum chalybem , praeduraque robora ferri, Prima locant. his subiiciunt animantia , prompta Numquam non vitreos fluctus exsugere , vimque Ilapsam totis nata exceptare medullis . Exin arboreas nullo discrimine stirpes Huc referunt; & quae campos, & flumina late

pila seria

pora secundae elassis. Metalla.

Anima tia . Arboreis

B a Quae

o sic maluit pocta dicere, quam, Lambini opinionem sequutus in L nt ab aliis dici latet, perstingit, cretii librum a. vel LOIO. Di sitirod by Coosl