장음표시 사용
121쪽
i esse Nam hae potissim ς virilites sunt pio praecepta um, quae coram Deo valent. Quanquam ve-ocentium historice no docent nos Deo cuia petenda. ae esse, aut Deum agere nobiscit, tamen pius inimus hoc considerabit, quomodo Resipu sic in mundo diuinitus conseruentur, Dei opus eis violentiam Liniustit 1am 111 11 cari, donare etiam eum ter Gentes prae claras saepe virtutes. Nam non possunt Ur1naespes ad uerius Satanam eruare Imperiane sin utar beneficio Dei, iubsid1o ma gnarum virtutum. Atq; hoc modo reputabi secum vi hominis animus , hu1usm d prae . Hira facta,& vind1ctas, Dei opus esse, di se et ex illis timere Deum, ut pote quod tyranni atrociter punit sunt, iuxta sentent 1am Math. Gill iis Qui gladium si imit, hoc est, qui sine mandato surpat stibi ius vindicandi, s latdio peribit.Contra vero videre etiam 1ctit a Deo seruari bonos Pr1ncipes defendi, at-oue hoc ipsum usque gentes animaduerte - unt quod nitantur Principes eorum prς-sidio Nam Homerus Poeta ait Deum obiicere clupeu suum in bello , ut Principes tu ea tur fingit etia quenque rit acipem su Dei tutela securum esse , quemadmodum Palla
In primis aute hqc omnia clare exprimuntur in sacrae scriptura histori1s, velut in brahamo, Dauide, Ezechia, ,el 1 Is Regibus, Quos defendit Deus .Et illoru Xempla proposita sunt Princip1bus omnibus, ut sciant, ad eudem modum Deum tueri bonos
122쪽
asis odi his omnes. Nam hoc distant inter se secrae histo G ro rix,&propi mae, Quod in illis testiano tita prophini a dis ponit Hur de operibus Dei,& non solun po- in mon litica negotia tractantur , sed praecipue regni Dei nobis adumbratur, quod Deus do- at verbum suuna, quod gratuito ex miseri-
cordia seruare vult, id quod ignorant histo-D. - ri argentium. Sunt itaq; in primis facrae scri Hiitori pitiinae histori: cognoscendae Christianis o- q*i mnibus, Ut inde doctrinam confirmatione
ερ cant iussi discant,primum , quomodo creata sinet a Deo omnia, qtiae sit origo peccati, quod cotra peccatu non sticuerit C HAE I regnum irilin,&donauerit ritu verbum , quod promissu fuerit Cliristus . venerit ad abolendum peccatum, J ieritSdum nos. Ite quc modo Deus cum donassiet verbii suum , semper conseruauerit Regnium Christi, S: quod regnum C HIMI TI, hoc est, vere credentes iam inde ab initio mundi sub cruce versati sint,&seruata tanaen, ludd Satan cum sumam a potentia udi verbum Dei oppugnarit. Item qud mirabiliter semper praestiterit Deus promissum suurn supra opinione χ ptum sapientiae hun an em proponi nobis a Deo torrendae ultionis,&grati .paritere templa. SI Dauidi regiis aliis coligit remi: 1; o poccatorrem, ut illorum nos exemplis coniblemur in credamus Deum ignoscere
velle. Neque illud neglige dum est , duod ad
confirmandos animos nostros donarit Deus omnis generis pphetias de externis regnis, ut ex implato earum euentu testimoni uina
123쪽
ieremus, quod verbum nostrum ex Deo se rofectum, neque alia fides, quani nostra, a sit. Item ut moneremur,quando Artat una enire oporteret,in quando finis mundi sile xpectandus. Item cum omnia euenille, quae,ria icta sunt ri prophetiis, cognosse Imu S, t erto credamus is similiter euetura, quae tucii aliouando adhuc esse sacrae
1 ntur. Pόrro ad recte intelligedas Prophesi s,o per reinum in rami ei , ψ :dinem regnoris, annorum numerum multa alia . uJ in lectione gentil1um historiarum offeruntur, quarum cognitio vel hoc potissa zim nomine necessaria est Christianis vemelius intelligere' rophetias,o de uti certius iudicare queant. Facile sane ex his omnibus aestimare quis mi potest , quantum utilitatis commodi ex lectione historiarum percipiatur: ma gnitudo fructus earu merit quemque incitare ac impellere debet ad eas co noscudas oui igitur cu fructu aliquo nustorias vultlagea cis omnia tempora a mundo condito complecti debet in certum ordinem.Na
runt dam, qui ideo partiti unt mundu
in septem aetates, easq; supputant varie , et 1 Shi cum ordinem tradere studet, hoc tantum efficiunt,ut omnia sime ordine coimnuceant. Ego autem sequar prae clarum dictum illud Elias i- ae Prophetae , qui pulchre diuisitis udum sit mundum in tre aetates, quo ostendit praecipua quat intres ἀμ-nue vicissitudines mundi, pr ream quo tes . . tempore Chi istum oportebat,emre, quis
124쪽
diu etia durare debeat hic status orbi . siezicthnu utem sonat: sexm1llibus annor stabit munflia prophe u ,&postea collabetur Bis milIe anni sine lege iis mille ann lex iis mille anni tempus Christi. Et si no fuerint completi hi an
ni, id est ac sent peccata nostra, quae magna innumera sunt. dHoc est, bis mille annos stabit mundus sine praescripta administrationei certa lege. ex verbo Dei, sed his exactis circuncisio&le dabitur praeterea lacria politia tultus 9e instituetur ex verbo diuino:&dura Du hic status rerni bis mille annos .Porris his L Dr11tus succedet, fabit Euangeli tempus similiter circiter duo millia annorii, sed clesiderabuturila aliquot anni. Nam celeritate ad uetus sui anteuortet De . quo minus huius talis anni coplebsitur, id quod testatu si Oristus ipse Matth. et . cap. Nisi breuia
nos hoc ordine in exeda historia temur,&particinu libellum in tres partes, quaru prima ea complectetur quae inter Adae&Abraham tempora acciderunt. Nam hi primi
sunt bis mille anni. Extant autem de his pau lca admodum desicripta , sed memorabilia in lprimis, de histcmporibus nihil usquam certI,praeterquam in Bibliis facris proditum
Proximum tempus duorum missium annorum numerabitur ab Abraham usque ad aduentum Christi, tametsi quod ad iustum an--xum numerum attinet, non Plane comple
125쪽
im hoc seculum est . Nam,ut antea monui-aus, ad consummatione properat Deus.Cae-erum haec aetas vera propria est mundi, in
tua potentis ama regna Monarchiae ordi equodam sibi mutuo liccesserunt, nequenquam perinde potentiam suam virtutes eclarauit inundus, quam in hac aetate. Itaq; ep.irabimus hoc tempus in quatuor Monar-hias.Na videtur voluist Deus certa quadaubernatione mundum inifricio contineri, t pudoris honestatis ratio coseruaretur, zmali punirentur, ideoq: Monarchias instiuit. Sunt autem Monarchite huiusmodi re na,vbi summa rerum omni ui Oxesta pene Mona=ehia
num est, publicae pacis iuris conseruandi se id θη-
ausa. Fuit aut huiusmodi Monarchi tan L potentia a potentia, cui alij reges , quanquam e ixa Monarchia ius imperium constituti non potuerunt se quatuor,pponere vel opprimere.Et extiterunt tale tantis , Ionarchiae success1one quada ordinaria tandum quatuor . Primum regnum Assyriorum uit. Post hos Peris imperariit, deinde Grae- i,postremo Romani. Et ad huius imperithoiorem ac fastigiue uexit his postremis tem In ery ογoribus Germanos Deus prae nationibus re πρrpe' ἔiquis.Na quanquam diminutu nonnihil sit Λ cyma ρ .mperium Romanum hodie Deo enim,ut vaicinatum est,uistim ita fuit,ut decrescerentandem mundi Monarchite tamen maiestas ermanet apud Imperium Romanum, me-no Regum est qui no oculos suos in hoc regnum conuertat. Proinde quanquam non
tui semper potu tes haboamus Imperatores,
126쪽
tamen prouidente sic Deo, tanta subinde potentia contingit Caesar aliquis , ut iublimitas impera conseruetur. Ida propter religionem dc cocord 1am omnium nation una retinendam .Et debent merito Germania principes , inprannis principes imperihelccto-xes , hunc tonorem suum magni aestimare, quod iublimitatem hanc diu1iarius commis fana habeat, ad religionem, Ius, o pacem publicam rei 1nudam. Enimuero sane perquam plurimu refert, ut conseruetur haec Monar-
regnum labefacta dum Etenim distracto vel deuastato hoc imperio, quod omnis rectae hodie administrationis inludo caput est, fieri non posset aliter, quin pertu rbatio omnium ordinum in uniueri Christiano orbe subsequeretur id quod vehementer metuendum nobis est, nisi Deus preoccupatione extremi ad uetus sit tantam calamitatem propellata Sacrae liter enim coiblandiar nos,in docent aperte,post labefactatum hoc regnum Germanicum,postremurn diem propediem adfuturu . Haec de Monarchiis dixisse fatis sit, nequis ignoret . else in has monarchias omnes res gestas in im udo hilloria refer edas. Et piae terquam quod obseruatio ordinis memoriam iuuat, etiam non parum ad id coducit,
ut videre queas quomodo 'uibus de caus mutata sint regna, unde discendum exit, quo
127쪽
a pacto cauere oporteat ea omnia quae uitione retratorum secum si, lent adrerre. Posti cina aetas a Christo nato ad contum ae ionem 1 que mund sit militer duo mili1amorum continet, tametsi monuimus anteaon fore huius aetatis annos integros,ut duo 1illia annorum compleantur. Continet saneaec sententia 1 multas prae ethiras octv as ac vel hoc nomine consideranda in pr11i est, ouod a Christo nato de eo etia temore praedicit, quo rerum finis est expectanus, qua de causa praemitteret ranc sententiaolui in principio libe ui, ut omnibus com aendaretur. Caeterna quo pacto pota natum Jhristum nautat onem ceperat Romana cloiarch1a, eius succeisio ad Germanos pe tenerat, praeterea de origine Mahomeraci e ni. quomodo Papatus externae potetiae Iuumentum acceperit, ea omnia in hac ter
in arte indicabimus. Q hoc quoq;
a istor1arum lectione in prim 1 studiose ot seruare oportet quod duplex regnum niti-- tuerit Deus, alterum mundi, alterum vero Christi. Ato uehia necesse est consi cerare, Regnu-ciuomodo iam inde stat 1ina primordiis mu-- mundi re di coeperit Ecclesia, qua eam ratione sem num ira per conseruauerit Deus. Itaque uti abeant stipiat mentes confirmationem suae fidei, adnotabimus iuxta cuiusque temporis egnorum statum,ubi Lapud quos regnum limiti, quis in eo status fuerit quarum rerum Ognitio non mediocrem utilitatem pus e
128쪽
E a primam aetatem, hoc est annorum duo millia, ab dam usque ad Abrahae
'crearit Deus coelum terra, deinde ii ominiem , Adamis Euam eo Sci in paradisiim collocErit, hoc est: vi extra morte peccatum positi, In terra ΙΜΠitutio beate viverent sed cum praeceptum a Deo impolitum neglexissent, factos esse peccato ct morti obnoxios. Verum cu clare haec omnia descripta extentinia cris Biblijs, ex quibus discenda sunt, superuacaneum est ea hoc loco comemorare: tantum lectorem monuisse fatis est, constare ex his principi j mundum,&cneatos a Deo Adam ct Euam, qui semina .rium sunt totius generis laumani.
Porro vero sub ipsum statim creationis ejuiti Misj xv p V instituit Deus cauilem administra hasii xiQRζm,qu. lndo potest a tem tradidit Ado in rimum , 'i' H terra H mari sunt, ut utere--um i ii , di bonam Ordanationem statueret in illis omnibus quae sunt externa. Hoc naandatum Dei prima origo est legum omnium, B qttico uid ciuilium ordinationum us quana est, ex eo cepit initium: Quae propter manda- Seelesta ni tum hoc quod datum est Adae, approbanturrium. a Deo. Nu in Ecclesia hic situm habui errinc
129쪽
incipium. Nam praeceptum datum est, inio timorem dc fidem suam coram Deo exerrent: sed ubi peccare coepissent, patefecitetis potentia Satanae, contra illam Eu ilium de semine mulieris, hoc est,de Chr1 promi sit, quod veniret Christus,&Ἀ1ss1- iret regnum Satanae Lac nos de peccato orte vindicaret in libertatem. Prima haec Euans ivangelij praedicatio fuit, quae Ecclesii deppima ιοα- eno Christi initium dedit. Nam in Eccle elo. non solium praecepta bonorum operum dore oportet, sed remissionem peccatoruu Christum , si1 quidem hoc tantummodo coc1liamur Deo persistimus Otra .mo lm tentationes omnes, cum promissiones
remissione peccatorum fide apprehend1-lus: atque ita consolationem ceperunt Ada Eua ex verbo de promisso Christo, estquelchisce duabus personis primum inchoata cclesia. Praeter haecin temporales afflictio--l's eos ferre oportuit, nam ex paradiso pulsi lini,hoc est, subiecti sunt morti,& omnis gel ris calamitatibus alijs,atque ita per omnolitam in labore ac aerumnis egerunt in ea ter lx, quae postea a Iudaeis occupata est. Narniribui apud Damascum urbem creatos elle.
scriptura sacra,Adamad Euam beros procreasse, Cain occidisse fratrem tum Abelem. Atque hic incepit persecuti τὸ sieti uictorum ab impijs hominibus, estq; eXem ob verum tum plane horrendum. Nam contigit haec eulium
130쪽
caedes no a Ita de causa, oua in ob cultum Desquem, cum syncere fit, feri e non pote Ii S g ta. adeoque in pulit Cain ad interimcndtim fratrem, ut verbum Dei syncera doctrina extingueretur. Et indicat hoc factum . quam vehemens ira, quantus furor sit Satanetrapraeterea, quae infirmitas ignoratia sit hominum Insertae aute huic historiae sunt obiator graues, &seriae conciones de venturo iudicio Dei, de horrenda ultione propter effusonem sanguinis, quae hic recensere longum
'νω urbem coepit aed1ficare Enoch vocatam Filii eius omnis generis opificia dc artes exco itarunt. Tandem ob commis a caedem poenas dedit, nam, ipse silm1li genere fati inter&jt. Setb.
ων haec sitius Seth Adae nariis est, hie probitates pietatis studio clarus, post occisum Abelem regnum Dei illus fra relati . .gere conatus est . Ex hoc eth sancti putres postea procreati sunt, ct perm:'nserunti uius generIs reliquiae t caeterum C a1ni posteri as. . in diluuio in uniuersum extincta est. Iose-Ta μή pletus testatur ab Adam Seth duas tabulasHI otctas, titteram piacam, alteram vero lapidea,
di qim is insculptum illis fuisse verbi Dei pro-Fyς phetias, quibus conseruatu est verbum Dei.
Scrabit praeterem ab illis diuisum annum in menses duodecim, d cur us astrorum pri-