Rerum memorabilium in regno Sinae gestarum litterae annuae Societatis Jesu (anni MDCXX) / [by N. Trigaut]

51쪽

gradibus haec in rempublicam merita coctionestari oporteret. Ad hoc rescriptum quo prius rescindebatur Magri stratu tribunal quod est in Regia ςterorum Princeps ita respondit: videri sibi quoque tantum virum hoc tempore Regno Semita

Qgiae tutelam, regnique

incolumitateva detinendum. Videri ibi Vt non procul ab Regia militum delectui l uin suprema potestate prae retur; sed potius in eo nouis honoru ra-dabus cap estaretur j sunt quatuor, in quibus explicandis nolo tempus terere hoc satis sit scire. Paulum nostrum noduintaxat radii ab Colai distare Hostitulos diu Paulus admittere recusauit inuidiam deuitans Neque enim per ira

' 'mi bierat; sed frustra; coa

uctus est admittere. Et quoniam primis

uioribus non satis certa de utitor de T ' , unde sertasse in Euro

par aliquid abierit, inseram ipsius Regis. 'ma, quo corrigas, si quid forte minus

52쪽

Omissis de Regi d Pauli titulis exit prosequitur : Nuper ad Ortum res parum quietas prospiciens, dc regiam inde lfessa custodia tuendam iudicans quod e toto regno milites euocandi sint, quos oportet primum in re militari exerceri, ut in omnem occasionem parati sint;&quod hi sensim sub magnis ducibus delecti in

hi ima regiae stationes sunt distributi a

quibus militiae leges edocentur 'isim nibus militibus ac ducibus to cum suprema potestate praeficio quibus oportet ut nouis edictis ac legibus ea praescribas quς profutura iudicaris. Tuum erit, obsequen ite praenas afficere, vecordes plectere: omnes quoque militum delectus, rei

militaris exercitia, siue intra regiam, siue extra in tua erunt potestate. Tuum erit ea indicere, tuum ea interdicere pro arbitratu. Quidquid etiam ad belli commeatum, arma equitatum, carpenta chuius generis militarem apparatum spectat, tuum erit prouidere, sumptum e tribus Tribunalibus quorum ea res interest,

qu sturae videlicet, Militiae, Operumque Dublicorum Sinae, Hu, Pim cum vocant ' tibi

53쪽

E REGNO SINARUM. 43

tibi suppeditari facies Haec per proprios

singulorum ni unerum Magistratus procurabis, curabisque ut arma defensioni offensioni a deputata sint, qualia tempu exigit militares prolusiones frequentes sint,& ordinatae, quorum industria, vel virtus eluxerit tuum erit militiae muneribus praeficere, non milites dumtaxat sed etiam ipsi, Duces altius euehere: pre ter praemia que cuiusque virtus postularit.

liiij quae ad Regiam spectant munienda ac tuendam habebis collegam . grauissimum Senatorem nominat quod Op'portunum videbitur uterque statuetis. Quae extra Regiam fieri oportebit cum mei, Proregibus, ac summis Ducibus in deliberationem vocabis, quae porro de cernes Proregum meorum vim Sc auctoritatem obtulebunt. Poteris etiam e summis Ducibus&infra quos iudicaris Magistratu abdicare. Si quis porro deprche' ius fuerit militum stipendia decurtai C, aut in suo munere remissatas agere, aut res nouas moliri, vel edicta legesque tuas impedire aut negligere auum erit hos

' militaribus poenis seuere mulctare

54쪽

Si quid porro erit in hoc nostro diploma te minus explicatum tuum erit explicare. De omnibus porro quae iudicaueris, saepe nos admonebis, 3 in omnibus curabis vite fidum clientem exhibeas, d huic meae voluntati supremae, qua tibi haec omnia committo sedulus respondebis Hactenus regium diploma. Hoc Regis diploma parum arrisit Paulo nostro, tum quod harum rerum eXercitatio difficilior est , quam scriptio tum quod Pauli naturae molliori, libris non

armis assuetae parum conueniret, Cum tamen ad Sioensium militiam tot iam annorum inertia deformatam seueriore disciplina coercendam acrioribus animi

remedijsque sit opus, quam ijs, quae a Sininens penicillo peti possint. Quam rem uti suis initiis exhorruit , ita in processu quotidie importabiliorem deprehendit. Nam dum plus, ut solet vixeX torquebatur, milites a prouincij non delecti, sed inutiles mittebantur ij que fere eum a 'istratuum Syngraphis uti biennio misao-em emeriti censerentur. Vix est enim toto Sine usi regno qui militiam sectetur,

volens

55쪽

volens per vim collecti facile dilabuntur maxime quod militia rigor crudelitas ha-Deatur Inuenit omnino circum Regiam septem armatorum millia, o quorum nu- inero quinque millia decebat exarmari.

Illos enim vel tas randior, vel aegritudo ab hoc onere subleuabat Opori ii nihilominus tempori seruire , tu isque re glos tantisper obtemperare donec spes aliqua se honeste subducendi assulaeret interim otiosus non fuit sed cum illuit re vix quicquam fuerit unum persequar, Quod ad nostrum facit institutum ditio

dixi Pauli omnia conssilia eo vergere uti rem Christianam promoueat, oilrosque regia sententia notatos in pristinum e Vocet. Ergo suopte consilio macaum ad Lusitanos mittendum iudicauit,qui videret ecquid ab ea urbe sperare posset auxi tu cuius utilitas non in eam urbem minus, quam in regnum redundaret Noleia

aut vellent laboranti regno auxili prae Obligar verbis,quibus ς pedire se neutri possent:Scripsit igitur

56쪽

ad Leonem&Michaelem, alia duo Si nensis Ecclesiae lumina, in Emporium Nancianum ut Neophytum num alterumue in Cam rem Amacatim destinaret; fieri posse, ut ex ea re non Xigua in regnumin remChristiana maxime commoda dimanarent. Destinati sunt duo, Cham Michael N Sun Paulus. I cum Amacatam venissent excepti sunt in Collegio nostro qua fieri potuit in illius angust s laxitate. Volebant quidem Lusitan publice illos excipere sed prohibiti sunt a nostris,quod

priuato dictorum Senatorum nomine, non Regio mitterentur. Mandata sua exposuereri in Lusitanis nulla difficultas, tametsi eam iustissimis titulis causari potuissent moliandorum quippe obsidionem, qui eam e Iaponia nauibus octodecim minabantur in dies expectabant veru illi priuatas angustias publicis rei Christianae commodis posthabentes non dubitarunt quatuor tormenta bellica iustae magnitudinis quae sibi subtraherent deputare Neque passiit ea pretio efferrent, sed gratis ad Regem per ipsius Pauli manus transmiserunt, Neque hac importu-

57쪽

no tempore largitate contenti, quatuor tormentorum explosores suo pretio concoxerunt, qui eorum vim contra Tarta ros exererent,quo iudicio suam in Sinena regnum voluntatem commonstrarunt,

plura facturi quoties eorum opera Rex 'tendum iudicaret. His Lusitani mirum in modum Neophytos nostros Senatores sibi demeruerunt, incredibile quam to

ti mensi regno sui fama hoc facto concitarint vulgo ut credi vix poss et, tantam est posse hominum externoru in Sincn- se regnum beneuolentiam, quae anno sequenti plura parturiet bona, quae nunc ratione temporum omittenda. Sed non Cantoniensium Magistratuum ingratus animus; qui nondum quas de Lusitanis Vmbras conceperant deponentes noluerunt inausii regio externos homines tormentorum explosores in regnum immittere sed eos ab ipsa Metropoli Amacaur emittetes muta sine artificibus tormemta ulterius pergere permiserunt Uerum

haec omnia, ut deinde apparuit Dei nutu contigerunt, qui maius aliquod bonum ex his licere destinabat.Haec ad sequentis

58쪽

tis anni liticris cum pertineant , studio Praetermittuntur: maxime quod nondum in suum finem omnia directa videamus. Hic igitur longam de Sinensis regni publico statu narrationem finiamus, quam tot rerum vices breuiorem esse nolue

runt.

uersim similis mihi videtur navi, cui aeris minae, nubiumque terriculamenta ingentem procellam e pro ximo minantur, huic enim nautici homi-hes vela, quae prosperos status admittunt detrahentes, aut contrahentes colligunt cursum, d superioris mali apices, ac periistia demittentes detracti naui ornamentis praestolantur , dum sese caelum Dperiat, minasque deponat Et superest ut totum sit in metu niatum , dissipatisque ventorum furiis,soli, contenta minis pro

cella subsidat. Ita nunc in huius h cclesiae naui videtur contigisse quadriennium

C muli

59쪽

E REGNO SINARUM.

enim est, e quo atrox tempestas omnia momento submersura videbatur, eius nauarchi tenapor obtemperantes naualium Sociorum opera vela contrahunt, abdunt

sese in latebras sed eas , cuiuis qui inuestigaret, obuias de pristina libertate no nihil imminuunt, donec aspiret dies, cinci

nentur umbrae.

Hactenus in solo metu fuit malum nihil ab huius procellae machinatore noui: Cum tamen in eius prope oculis plerique Nanciani apud Michaelem cophytum eiusdem affinem nostrii dicere licet, publice delitescerent: publice, inquam, nullo enim die festo paulo cethbriore centenis pauciores in aedem nostram domesticam

ad Sacra concurrunt: in vicinos pagos cuni fructu excurritur quotannis nihilo pauciores Christi gregem augent, quam cum prospero cursu ferremur. Haec omnia,

uit, de prope videt, sed hactenus ilet, quo animo, quis nouit fortas Ie paenitet olim

multa mouisse, multorum a se animos abalienasse, fortassis etiam grauiores c0quit iras, ex altiore loco, quo totus aspi

60쪽

anae credimus largitione , quae multum valet, euicit ut in Colaorum numerum supremum Sinensium honorum culmen e

ueheretur ad quam di gnitatem adeundam cum in regium iter facturus iamiamque crederetur, subito repressus est, tum omniumMagistratuum gratulationem admisisset , festosque ad ianuam ignes ac ludos haberi permisisset , extemplo Occlusi sores , 5 maerorem suum decoctu' rus aliquandiu se continuit. Id ex eo factum est, quod germanus illius frater, ac natu maior, isque Doetoris quoque lonorum titulis insignis domesticas inimicitias in publicum eduxit conflato libello sane infami fratris scelera secreta pleraque , ac domestica, publica esse voluit hunc enim libellum cpius transcriptum per omnia subsellia sparsit , egique fecit ab omnibus. Ea res e Sinen-n more la susticere videtur ad hominem in perpetuum Magistratibus recludendum cui enim res domestica male cedit qua spe publica committetur ' non hic stetit viri contumelia in regia quippe unus aliquis e regijs admonitoribus