Panegyricae orationes antiquis imperatoribus olim dictae à C. Plinio Caec. Secundo, Latino Pacato, Mamertino, Nazario, Eumenio, Ausonio, & alijs

291쪽

surorem mors domuit, quem nota potuerat considerati ratio, nec victi formido sanare. O nox illa aecernis secutis, mon mentisque mandanda,quum spiriti s tene. hri ue i congreta, fordinis totuin lice Tet,tu tamen imp. non intutior demrere , ouam a deo tectior saeuissimo hosti mul. tus instares , dc libertate caedis exultans , Monum noctis duceres, quod pugnMatera nemo eruaret, per infestasacies interritus

vadis , dcnsiisima quaeque prorumpis, deijcis, proteris : mortis decus perdunt quos ignoratus amitis, nisi quod te ipsa vis tua cogit agnosci . Nihil enim te se mouent tubarum fractae 'oc horrendus militum clam- , permissa casibus vulnera,illisi cominus glaφs,cadentium gx,

ues gemitus, arma laze strepensi S in taunum quendam senitum diuerit fragoris acta confusio,quod haec omni auc viri negligit,aut ira non sentit . Nox ipsa, i stillimae bellantibus caula terroris., Veh mentiorem te agendis stragibus recerat Quod solum cium 'irtutis, tuae im Pedimentum est, miserationem tenebrae noulident: ut intelligi liceat quantu illo in bello vi s tua perfecerit, pietate non retenta , maiestate secura . Praesio vix multae

nocteconfecto, sessus caedibus, anhelus ex bcIIo,crgore oblitus,sed hosuit,ad obsidionis vigiliaa recurrebas. O mr cunai. o praepotens R*ma , quam tu Fnqua

292쪽

gratiam pro tantis his laboribus referes nisi quod indiligentissimus princeps,tanquam hoc ipsum tibi debeat, cochisio.

rem habet,quo maiore labore seruauit. Et quoniam me ad urbis commemorationem fors quaedam intuli non rerum ordo deduxit , nequeeteuocare orationem fas est , quo iamdudum contenta veniebat: praetereo re Aquileia,te Mutina; caeterati que regiones, quibus propter insequutas incredibilium honorum commoditates

gratissima fuit ipsius oppugnationis inmisHa. Senserunt enim translatis ad fortissi reum principem fortunarum suarum Dis hernaculis, quam facile omnia ad salu- bre cursum redirem,quae ita deferebatur, i ut mox,aut malorum omnium scopulis il- iderentur,aut miseriarum vadis adhaer 1cerent: praetereo inquam,& haec dc alia complura quoriun est sigillatim onero. 1a moles, de omnium simni aceruus on

rosior. N m quaesti ducta ferrenequeas , his congre gatis fimire, spei importunio ris est,quam Muciae proprioris. Recup rata litur Itali hic primus fuit liberande urbis gradus,& ad vici oriam facilis accecsus, quod illum semper excedenssie vrbis visceribist inhaerentem, ex assuetis latebris vis diuinitatis excussit . In quo quidem tantum momenti fuit ad perficiendae rei facilitatem , ut non tantagfriandum sit virtuti tuae , praesta tissime imp.quod eum viceris , quis gra

tulandum felicitati,quod ad pugna poti

293쪽

3 euocare Nm enim casu , Gon fiduci: f uitam putemus, ri stro etiam exercietum educeret aduersum ςum y cuius aduentus

fixi dorem ipsum perhorresceret,nisi anusiuim iam metu deuium infestior 3 depa ,&pereundi maturitas perpulisset . Quod ira ratio disponendi exercitus docuit in luna men e perdita,implicatbque consilio . quum eum pugnae locum caperet, Uxin terclusa fuga moriendi necessitatem imponeret , quum spem victoriae non habe.ret. Quid quod imperatori nostro optandum largiter fuit, qui hoc uno maxime offend tur, si certamen lubricu sciat spes, prompta fugiendi'Relaxaverit acies, aut frons impulsa titubavent , fiducia manuum ad pedes migrat . Non amas imp .

bella,nisi feruentem hostem in gradu suo

praecisa fuga teneat, ut aut ferro concidat aut miseratione seruetur. Apud Tybe. rim igitur suos instruxit sic ripς locatos, ut vhimorum vestigia praesagio quodam euenturae cladis unda fatalis allueret: ita vero multitudine suppeditante, ut ultra, quam visus agi pom extenta acies pertianeret, non quo frons imbecilla tractu inia ualido duceretur,sed tanta subsidiorvatisque ordinum confirmatione; ut acies non Porrectior, qua robustior muria utrinque Praeberet,quod eam noc constipatio Conis

a Cuius aduentus,duo genitialsint. 3 Opinor legendum.

294쪽

raraxis et,nec longitudo tenuarat. Praetermittam hoc loco Constantine maximi ,

- disponendi militis tui miram incredibi lemque rationem: hoc enim persequi vellem, quem tenuis et locum coelestis ex e Citus, dicam οῦ quanquam non illos arbitror stetisse nisi tecum: dissicillimam enim sugnae partem tibi deligis, & tanquam pro fortunae gradu modus virtutum de-Deatur , ita inter duos non vis principata magis excellere,quam labore. mulatinmum quidem principis munus est, ii ma riu etiam cesset,lion cessasse consilio: sestu non segnior gerere quam iubere, simur exercitus tuos monito regis, opere iuuas, incendis exemplo . Quod hic etiam facis Promptius,quam in caeteris praelijs, quod in praesenti erat, tam ampla pugnae me

ces,quam pug nator illustris , M stati Roma i victorijs . cuius rei quum im ginem cepi, dictitrus horresco. Invadis Primus aciem, solus irrumpis,obuml)rant euntem telorum irriti iactus,sonat ictibusi vino, securus his, quos quum trabalis hasta deiecit, insultans 3 ferus proteritis fulget nobilis galea , dc corusca luee-

gemmarum diuinum verticem monstrata, auro clypeus, auro arma collucent. o

quantam vim possides virtus , qt' in hoc habitu plus terroris praeseras quam deco. risi' a Legendum victoris. a Marim legere, securus ablus.

295쪽

1si C. PL. Ss C. P A N p G risi Secuti hunc ardorem fortissimi mi lites, δe dignos se ductu eius , imperioq testati, sic viritim laborauerunt, quasi sum. ma res singulorum manu teneretur. Non commemorabo hic te stas continuis stra. gibus ripas,non oppletum aceruis corporum Tyberim& inter congestas alte ca.dauerum moles aegro nixu , ac vix Clu.ctantibus gurgitibus exeuntem, qubd que ilium ipsum tyrannu non mors virilis, sed fuga turpis prodidit,& dignum ignauiae, de saeuitiae exitu fluctus sanguinei necauerunt . Perstringi haec satis est, quod&pridie prolixius mihi dicta sunt, neq; pro dignitate exςqui copia est, & ne pugna raptim gesta diutius narrata , quam conafecta videatur . O si nunc mihi faculiaras daretur sermonis pro rerum dignitate figurandi, adhiberem omnes flosculos, S abuterer exquisito quodam lepore, ac vetustate dicendi. Iam strepitus Marti j, iam ι tubarum sonores festus, & resultanti fauore mutantur, dicendus in urbe ingressus est imperatores,& in exprimen. dosorinus P.Q. R. maximo gaudio, ingrata nis δc ipsa lasciviat oratio. Nullus post urbem conditam dies Romano illuxit imperio,cuius tam effusa, tamque insi. gnis gratulati' aut fuerit , aut esse debue. rit:nulli latuisti triumphi quos Annalium vetustas consecratos in literis habet. No

I Opinor sic legendum, tubarum seuo.

296쪽

aeehantnt qui sem Mie cnx 'i' duces,sed incedebat tandem solutamobi. litas: non coniecti in careerem b ari, sed deduci i e caicere cosulares: capti. iii ali enigens introitum illum honinarui, sed Roma iam libera nil ex hopstico ac. cepit sed se ipsam recuperauit , nec prae. da auctior facta est, sed esse praeda des nit: dc quo nil adijci ad gloriar magnitudi. nem po est,imperium recepit, , ae serui.

tium Iustinebat Duci sane omnibus vid bantur subacta vitiorum agmina,quae uri

bem grauiter obsed ant : scelus domi tum,vici a persidia diffidens sita audacia,& importunitas catenata , furor vinctu ,& cruenta crudelitas innani terrore fremdebat,superbia, atque arrogantia debel- latae, luxuries coercita, & libido conssrici a nexu ferreo tenes antui . Sequebatur hunc comitatum suum tyranni, ipsius in 'tem: mu caput, ac si qua referetibus fides est θ suberat adhuc saeuitia, & horrendae frontis minas mors ipsa non vicerat Inij- ciebantur vulgo contumeliosissim voces: nam & Iudibrijs oppressoris sui auspicari

libertatem iuuabat, i &mira vuluntate conceptus e vita terroris insultatione in--rerritus obterebatur . Quis triumphus

illia strior quae species pulchrior quae pompa felicior Dicam itaque imp. qu

r Opinor let. Jc mira voluptate, con ceptime terror; insultatione in territus obterebatur.

297쪽

num ncitas extinxeras tot in te lauaum4la.

fulae refulserunt. Fraudari indulgentissimus princep ea gratia neminem voluit, quo minus omnis quo odium eius persua. serat, pectaculum utrannici funeris expiaret bique. Iam quidem laetitiam gestaerat diffuderatfama velox ἰ&ad celeritatem nuqtis 1 pennata reictaria Vinsequeba-'rur. tamen j beriore cum gaudio ipsius rei

fructus , qu bd animum languiditis accedunt , quae aurium via manant , quantia quae oculis haluiuntur . Itaque tanti per

Ita liam concursus hominum excitabantur tantae ex oppi dis effusiones Vt facile anisi reacti terroris testifieano in prysenti cxuI.tatione luceret Pari studio missum ei undem tyranni ad permulcendam Africam

caput , ut quam maxime unus afflixerat, Iaceratus e,pleret. 'Et nondum sat s rem- peltino mari affuerunt tamen naulganti.

tius felices aurae.'& flaui saeundi beatissimamqtie ictoriam ipsa etiam elementa tuus runt. aput in quo titulia tantae lat discircumferebatur,reddidit Tyberis prosequuti sint venti maria u ruarunt . Quonam modo tu potens Asrici, qua .lo lari friar fremitu, uam irassilenti 'oliintatem

298쪽

mAt CoNsτ. AvG. DICTUS.' .a Iliberum, continuo delacatum .,' stati mis purum est . , Nam ut si uulaequum ut diu anterceptae sunt,exitu dato quo largiores, . eo crastioreS aquas euomunt : fC t Ot i hominum metu diaterclusa , turbide alia . quid egerunt quum . cumulata , ruperunta Haec vi istoriarum gratulatione, , nec mi is, nus uberes frustus reliquarum virtutu imis . fuerunt . in plicatam quidem atque ossi tam urbem grauissimis nialis euestierunt

indefessa vis atque eximia fortitudo: sedi quantum boni prudentiae excogetauit: beanignitas , & clemcnt acontulerunt i quo rum quid ι magnrimierri , difficilis ae lit anatio est Nam de calamitate obsessis finis est voti miscria liberari,& mox facula as ns seriarum parum gi ataec si ni si laeti f. tia conti quatur. Ita prisse qua quo ossicijs duis functae fortitudo S libcralitas impe-

grum quamsauciato mederi di ut parem. ita quam diuulsa componere Cessit tamen Teium baec condicio princ=pi nostro, nam qu cquid mali sex onni' Toto domui a io A. xalis inflexorat, birnestris fere cura sana. uit : san , uit dico P redintegrat o status

a Logundum opinor commoliandi ''

299쪽

arcessendae gratulationi , nec a aptius pollules, qsam ve eum sui non poeniteat, qui solitario modo id egit, Vt recuperatis, que ami ferat non doleret,sed etiam vino. uortim adeptione gauderet. Praetereo pri. tiatim reddrta omnibus patrimonia, quos illa moni rosa Iabes extorres domo lac rat praeter ,mquam quia vix stissicit ora

tio fina publiciter explicare. QuanqNam ex singulis fini augmenta reipubl. Λ quic. quid in eam conferatur,id Omne prop-tione permanat , & vicissim necessse est, quod sigillatimomnes adipiscuntur , in commune reipubl. redundare. lam illa vix audeo de tanto principe commemoram, quod nullam matronarum , cui formα , emendatior fuerit, ni sui piguit,qum , sub abstinentissimo imp species Iuculenta non incitatrix licentiae esset , sed pudoris ornatrix:quae sine dubio magna,seu potius diuina laudatio saepe in ipsis etiam phil sophis non tam re exhibita, quam disputatione iactata. Sed remittamus hoc principi nostra, qui ita temperantiam ingen

rare omnibus cupit , ut eam nonas virturum suarum decus adscribendam, sed ad naturae ipsitis honestatem reserendam ar.

bitremur.Quid faciles aditusὶ quid aures patientissimas quid benigna resposa Z quid vultum ipsum augusti decoris grauitate, Ir faritate permixta venerandum quiddam amabile renidentem quis digne exequi Possit λ .iarumrerum miraculo sic

300쪽

dolerem , quod illum tyramum ita diliutuleram, quam quod tali principe, tam sero fruerentur. Longum est ex illo per censere beneflata prineipis, quae in urbe

sine modo redeuntia contextat euis benignitate fulseriant , ita infinita numerOD. Commodis magna, ut nunquam obliuione; gygtiam obduci ra sit , vel multitudoeominnit. m,vel , talitas singulorum.Sensisti R aua tandem arcem te omnium gcntium, terrarum esse reginam, quum ex omnibus' prouincijs optimates viros curiae tuae Pi gnoraueris, ut senams dignitas non nomine,quam re esset illustrior, quum ex totius orbis flore constaret . Populi ver, Romani vis illa,& magnitudo, venerabilisa ad imaginem antiquitatis retata non licen ..tia effranis exultat,nota abiecta, languide iacet,sed sic assiduis diis princi smonitis,

temperata est,'voquum ad mutina eius ti xibilis, & tenera ducatur, morigeram non terrori eius Mabeat, sed benignitatis placidam,quippc rerum quiet Profundum urbi otium gonees perdomitae condiderunt. Vaeae remissioribus animim desectamenta pacis adhibere celeberrima quae urbis nouis operibu enitescun , ne

obsoleta mod, per vetustatem redivi- up cultu in simiunturi sed illa lysa , quae.

antehac magnificentissima putabantur, nunc ales luce fulgentia indecora maior urpartimonia prodiderunt. Idcircolpis Ina ramae sublimes porticus,d utilaptes auro