De rebus gestis Antonj Caraphaei

231쪽

νειοι Gaditi tales, direptiones, vasitates , incendia inde orta, infinitam auri υim in belli necessiatex erogatam , suas ad ictas fraunas, gularem Caesaris felicitatem , Summum Numen ipsis aversem , Chrisianis propitium, Caesaremque e Foederatis magis potentem , magis ruetassum cogitent f er iurelligere posse , quid

eos resiluere oporteat , ut referant pacem . Sibi vero , bis caussis omnibus perpebis veri mile videri , eum totum Hungariae Regnum, Bellogradum , et an maniam , Valachiam, Mol υiamque , quae cuncta in Hungarorum Regum ditione ante Sol manem fuerant , r petitarum . Haec audiens Melimedes mirantis speciem induit , mox inquit : Germa Parer sta AD; norum Imperatorem fatis vasa animo dola πο tera, M uir, ria concepisse s ita namque nihil Imperatori μ δε resset : ut pacera iniri seruacuν ν relinqsatur. utrique belligeranti reipublicae aliquid relim se quatur. Leopoldum multo plura , quam Al fina apud Tire. Xander Magnus, ' bello parasse: a Mehm

232쪽

CAp.VII. ANTONI CARA PHAtr. 2 yde vero unum Mosolium captum. Itaque eum inique agere , cum in nullis bellorum mons mentis , quae inter duo Imperia gesa sunt, quanquam in omnibus, praeterquam praesemti , Mufulmanus victor extiterit , eum tam immanes unquam conditiones proposuisse. Igiatur se ea enormi repetitioue se icari, Germ norum Imperatorem non serio pacem υelle: uti nuper, quum Rara Musapha Magnas Veniarius ab alterio C rara tanta re tam multa petebast, intellexerunt Germani , nolle eum inducias prorogare. Huic Mehmedis orationi Caraphaeus subdit 3 Eum neque jure mirari , neque ex vero loqui: etenim memor

bat , quum alias Chrisiani pacem ab iis p tierunt , ipsos non contentos eo , quod si adtribui jus erat , alia atque alia posulare , inmussam auri vim petere , ct multis am

plissique provinciis gravisssima tributa per sum

mam injuriam imponere: at quanto aequiori jure Caesarem Iisum at iis per vim abreptum vindicare Z Bello autem superiore eos viactos non victores fuisse s eum bis acie caes, corisque exuti, ad Sanctum-Gotthardum Ismel , iteram in Leventiis campis . Quare se si fortuna eorum animos , ut in proseris r bus

233쪽

ces aeternum da raturae conci

piantur. Perpetuae interhaee dao Imperia bello m

ea 'sae.

Turricique Re. tui limes aeter

ri iniqui fimas leges de more darent. Se vero putare modesissimum in fanuma fortuna Ca farem , si forte metariae Regno , iisque provinciis contentas iis, aeti nunc seni ad elaeserditataeque , quae nitebant forebaritque , quam Solomanes Bellogrado potitus es. Pras terea metaros Reges in suo Majesatis jure, quanquam earum possessione excidissent, M

cedoniam , Bulgariam, Serviam , Dalmatiam aliasque proviacias numerare , quae nunc Usis jure optimo cederent : itaqae pax fieret , qua non modo multum , sed quampluriamum eorum dominatui adjiceretur. Et fortasse ea Caesarem petiturum , quod pacem cremiis aeternam cupiat ἱ tantum abesse quod nullam velit. Firmam enim, cre in omne aevum

micturam pacem haleri sane non posse , ni natura certi, in longissimam poseritatem ines consituri dirigantur. Etenim I ii suos

annales relegerint, facile animadvertant, sella omnia , quae inter duo Imperia hactenas gesa sunt , aut a limitam turlis , ast ab Hungariae , Tran kaniaeque perduellionibus initia fui in se. Quapropter nis omni terr rum plaga , quae cis Danalium, cis ultraque

234쪽

αλVII. ANTONI CAR Ap HAE I. 2 7 Dravam ad Sa-m s υium usque Bellograis dum continet, ultra vero Danubium omni ea tracta , qui cis ultraque Danubium ac Wisia Dum sque ad Themim amnem interjacet somnino cesserint , femper infirmas paces , nec

diae duraturas fore. Et eos etiam atque etiam eogitare monet, omnem eum terrarum ortem

ab usu tanditi dominatum nihil aut parum ei, i ii eorum finimae rei contulisse , immo obfuisse Iemper , ingeniique fuisse detrimento usius

adeo donec nunc temporis contra eos Summi Numinis iram conci uerit , eorumque Imperium in ea , in quibus nunc es , gnaυi Mamala conjecerit . Vel praeterito bello , qu μquam ii Mosollam, Varadinum cepissent, ac intoleranda Trans Lano imposuissent tributa ; tamen bis caes , profligatique nondum belli damna sumptusque reparasse . Totum Me edis m hunc Caraphaei sermonem Mehmedes si- g censi A. sentio tramisit 3 forte an ne quid de Regni is ε ρο I' Hungarici finibus , aut de bellorum caussis eum Caraphaeo disceptare adigeretur : in qua disceptatione aliquid imprudenti excruderet , quod Turcici Imperi laederet Maj statem. Id modo excepit, se Varadisum a

Tra Ilvano cepisse, non Caesare i re tamen

235쪽

Ut apud Turrassumsitis regno subsemest ρIsiqui ma eL visis ratio Turin

carum.

Callida a Me mede proposito

excidere. Quem Caraphaeus correxi t:cum enim T an kania Hungarico Regno adcedat, eo munimento Caesarem , non Trans, nam exutum esse. Heic ne de eorum , quae bello parta erant, jure Mehmedes disputaret, eo avertit: Leges , ct multo magis religionei ubi vetare nedum uniυess provinciis , sed vel uno oppido cedere ultro: tum quia patrio jure cautum , ut omnia parta a Mufulmanorum

Domino parente ad ilium lege redeant ἱ nec quaerendum, qua ratione sint parta ue tum ne templa a Chrisianis promanentur , qui fuisvictisiacris inludant . Et doceri a Caraphaeo se cupere simulavit, quo jure eae provinciae,

quas numeraverat, Hungariae regno adcedant .

eoque nomine resilui oporteat e quibus ex ea sis, re quo tempore Hungarici Reges e rum potiti sint 8 9 quὶ minus M ulmanorom , quam Germanorum Imperatoris jure contineantur Z atque adeo ab ipso AEnea C pram fumant exemplum , cui cum ejus temporis Primus Venirius dixisset, Maurino cederent , I e pacem facturum , illud resondit:

arces munimenta ad vim obtinendam emrructa , in quoque dedi oportere . Itaque se potius

236쪽

CAp.VII. ANTONI CARAPHAEL 1 spotius bellum , quanquam ab eo ipsis immianeat exitium , protracturos , o perlaturos extrema, quam in pacta , suis legibus turpia,fuis caeremantis impia convenire. Ad extremum monet Chrisianos , ut cum omnium rerum, maxime bellicarum vicissitudinem esse meminerint. Heio Caraphaeus altius aliquanto bellorum repetens jura , inquit : Nunc non inter unius reipullicae cives agitur , quos patriae leges, patu mores tenent , sed inter o Iumma orbis terrarum Imperia, quae se 'num fas cunctis gentibus aeque possitum adgnoscunt . Eo jure non solum lesiorum ordianes , sed inutia quoque, O caussae aesimam tur. Eaque humana ratio tam adte es an imis hominum insta , ut liberi populi regesque, quanquam in summa fortuna id aequius quod validius putent 3 tamen caussas quaerere, fedulo edictis suis pronunciare, ut jusa inferare arma apud multitudinem re vulgus via deantur . Quapropter non es , ut quas i ges eivilis aequitas ' iesis unis inrogain

Dd vir,

Ita mi 'm latine reddere , quod stali eleganter dicant, Ragion di stato. Tartara feraria. Tarra orsi

m jure betia alistior dissertatio a Caraphaeo insti

tuta

237쪽

Apud Ethnicos omnia bella de religione erant. Apud hama

num genus, iis ginis vicio con ruptum . auri.

Iusae bellorum

caussae. Bella a Turris omnia per inimriam inlata.

Caraphaei de ulteriori majorique Caesaris, er

Foederatorum felicitate coni furaca

e I o DE Rarub GEsae ih L . II. vii , tanquam eas humano generi necessitas utilita ne fuas et , omnes obligent nationes . Et olim false Deoram cultores, promana cum sacris conglutinantes, in omnibus bellis pro aris focisque pugnabant , ne Cum republica quoque triumpharentur 9 sed Nunquam rapinis suis ii diυini juris eribuebant auctorstatem . Nam antiquissima omnium illa violentiae lex , ut qui vim facere posset faceret i qui non posset , potentioremae'uo animo pateretur m exsex adhuc Mis nanum genus , nullisque civilibus imbutum noritus exercita es: sed usi arber conditae, θ' ciυitates legibus Donstitκtae , omnes re tiones , ratione 'fa humana dictaine , --sas bellorum caritas enMinerarunt , cives is jurist publice udfectos , vexatos ines , vi lentas invasumes , π jusos earum metus. Os nullam quidem earum caussarum ab iis arma unquam mota memorantur: qui per i JUam vim , ex regni promerendi cupidine n Iram, fere semper sella intulerunt. Sed ne gine ii, quae forsan Caesar repetat , redderent ultro : nam Caesar ea per pacem repe-

ait , quae brevi ct facile bello es recipera Arus 3 inoffenso ingentium victoriarum

238쪽

CApNII. ANTONI CARA PHAEI. arteussu , re ingenti vetera oris milituis exemitu formidandus: Venetus majorem quam Mnquam antea classem parat i Moschas admurcarum nomen omniso delendum jam P sino sociatus, mox Germano Henetoque iurigendus . Ii vero usquequaque per acies ca

s, per οἷ dia victi , militiae rosare foeti,

fore Ducam extincto , Summum minen in ipsos tot cladibus acceptis non m de avisse jentiuna . C, ori videant, ne victoriarum progressitus conditiones victiε in perυicaciae poenam imogemur duriores : re legum se rum Iulia offervaritia Vfas legeς eum re mdlica omnino perdant. Nam ab aequis bellivsrilus aequae expectandae paces t at uti alter belligerantium longe infirmior D s Creamen , . ni par os eme sudet , ei in eoeia in exitium erumpit . Hunc Caraphaeus finem orationi fecit s nulla responsione

Mehmedem dignatus de eo, quod illest, citabatur super Hungarici Regni in prodi

vincia*, quas memoraverat, i es indignu-4 atus , si cum iniusti di turpi Turcarum .i sar ta Hungariae jura in contenti nem committeret. At ad omnem eam in 'tionem . Mehmedes .tantum dixit e ses.. - Dd a Chrior iamriarum progressum comis ditiones pacifidantur victis duriorti p

inde aequae ex.

239쪽

aia DE RE 3us Ggsvis Lia.IL Tureas CHA Chrisianorum exaggeratas vires se minimo liβηρ m Νη- formidare , unius Summi Numinis iram vere pera iam τὸν ac metuere . Igitur , subdit Caraphaeus, ut eam placent, His priυatim censeret' rurea disia. Ag respondit, ut permutatio aliqua feret, rum eondium quae ipsorum legibus non veratur s uii Ca- η c um ' nissa , aut Asimregalis , cum Sigis , Qui quecclesis, aliisque minoris notae oppidis aut Agria cum Solnocho , er Segedino permutaretur : re jure si permiFum pecunia comrigere damna. Diserte edixit, de nihilo Poederatis fatisfacturum . Ibi Caraphaeus , se dementem omnes habituros dixit , re ejus belli omne jusum aequumque plane ignorare, , eas pacis conditiones Turcae Legati ad ferrent , easque ipse Henruam ad Caesarem, Saepe hei sitari FoederatVque Ineret commeare. Praeterquam

οj i is pre' od saepe alicujas loci stus majori precis dbi Misis. ' habendus , quam inaedificatum : nam Primeus in vili loco, sed ad longe lateque domnnandum o portum, excitare potes imissimum

munimentum , quo magnam terrarum plagam

obtineat, itaque Solaochum, re Segerinum, oppida haberi Agrid longe utiliora: nam iis receptis, omnis provincia Danasium inter re Cibissicum dominatur . Sed enim nise Canis

LE . iasti t

240쪽

CΑpNII. Α,T O N I CARA PHAEI. a I 3fam , Albam-regalem , Agriamque cum tuo cujusque agro praeterea Sotiochum, Segeri, Varaianumque , Lippam , Giulam , I rium cum omni ea ditione ad Maroschum usque , praeterea Tran kaniam , chiam , Moldaviamque Caesari , Foederatis

autem quantum selli ratio , di caussa posulat, tantum resit nis nunquam Turcas a Chrisianis pacem relaturos . Αga, se uti io tes decet , inter urbium excidia , ct caes rum strages.occumbere malle, quam in eas turpi fimas pacis leges convenire minatur. Tunc Caraphaeus sermonem segregaturus inquit '. Iam video cemoque vos dolo pacem

petiisse, ut sociale bellum o te disra

heretis e certo sciatis tamen , nisi Caesari , ac Foederatis omnino iis fatisfactum , eoF numquam esse arma deposituros .

Magnanimam Caraphaei edi.

Fortis Mumea dis oratio.