장음표시 사용
141쪽
y, Umines ire disponis adactione, quanuis num edat acti assempermentino iue Uruiuis taedi quioa quinta haec qualisas,omnes edis operatio s.calfaciessi, instigidandi tamectan oclidi gigne ii, ut ita, . ingendi quonia, hi, strumentd goricis, irrisis qualitatum primarum in nobis repertarum. enim alius est in miserior, quam qui hunc qualitatem componisam is frigiditate aliam deberi visiquEdb hac tua. litate exorbitat Jac enim qualitate,calor atq; frigidisas, amicitia dam con, mura itur tam rumhoctis, furis,no tam si calfacer assis infrigidare,quam mediam hanc qualisatem,quae ex ipsis consurgit producere,. tueri. dest,quodsi ad tradue ionem formaeanius elementi,no vniquab a tapiare dissonunt e quanto res est per emor plura requirit, equisurripi ad formam misti,non lana qua, litita, ed plures concurrant. Sed haec ratis, Uibue i dam,qua deinceps subditso peccant, quod bupponunt,ban qualitatem apud Auisennam simplicem esse a primitis qualisates non siveresse quod ne uisennam fomesia se probabimus. Sed age,quid isti temperament esse pelint audiamus puplex sinquit Luiuo temper entsi est,alterii temetorum, alterii qualisalsi. Primumsubstoriale, αοὶ ibilesiud est,quam piatuor elementa alterata, Foesita. Secundum Pero,qualisa res rome altera ,aip comis . Sed Hestinum is quintam quasitate odii satricimus,s in primo coprebenditur elemetieriim alterata,qualisates primas compreheudunt alifernamq alterata esse nequesit.' si ero,cum sit substati essetitiae temperamenti, epugnare idetur . teperamenti enim nomen,praeter id quod qualitaten prae se fert, idem est cum sanitate, quae qualitas est, aut distositiosecundum uatiira. stu'dsi aliud esse fatuitatem,a temperament statuas,extemperamento boetuo salutatem starti trioa qualisa quinta iecessaria refulta siue sanitatem tu temperamentum ipsam appellare malis. Valesius Per sit elemansecundu Drmo, inmisti m ' terreis, aquei ignem. aer ad ima certa oportio quenda substantia modia,qui est, habitus naturalis. Omnisi iuuit Ahumerum, per togenerari r dis,algibata proportionem essena ua temperie,per qua iugula membra sua ve rationesparticipant Elp ter banc proportion esse secunda aba scribit quae ex ri rim proficisci u. - sex causium
142쪽
N TER artis medicaescriptoressunt qui ubtilius agetes,
non nam qualitatem,ex quatuor primis resultare ea binas ex singula contrarietate lanicam, firmant color enim cir frigus, cum in se verantur,ad mediam qualitatem, innatura eniunt, ab ea longe diuersam,quae exsccitate, ,humore consurgit ex diuersa enim contrarietate iuersas af ione,ac retusione, diuersis ectus conburti par est. Sed falluntur existimantes, qualitates passuas,abe sis,in creatione mistorum,. non ab activis affici Pasiluae enim ob id praesertim appessantur,quom im passue potius, materialiter concurrunt, in generatione mi irarum: actinae vero, quoniam passuas subigunt inperficilint ob id frictoteles, secundo libra degeneratione, corruptione harum essentiara,ci definitionem, ponit in agendo,congregando scilicet cra gregando istarum iero,infacili, alutasti. cibi terminosuscipiendo, retinendorquod pati est. Similes euenit, in mictigenera tione,ei quod in artesiguli 't notat philoponus. a.de generatione, Fcorruptione,
plex, secundu natu generatio,permutati est materialiu, ipsiuaru qualita tu,ab activis proportionatu, pl. .. Metheo. cap. I scribit rict. Sic costio,perfectio est,ab innato calido, in oppositis passus fucta. Et inquinatio,imperfectis ex calidinatiui defectu in mensuratione ad ipsum bumidum In quibus Omnibus quasi luperstessionis, aut imperfectionis,m curessu activarum comen uratione, aut imeommensiuratione ad passuas,gignitur no autem ex actionem tuarum inter Iebe. stu fit a tona qualitaι, una perfectis, intemperamentum lanum, resultet in ania manitis,aut plantaegeneratione, tum activae qualitates,pasiluas euinciιnt, no autem
2M,Picensuerunt. Ex quo etiam costigitur restonsio, ua obiectionem quam abfert Galenus, primo libro dia facultatibus naturalibi s capite tertio, aduersus rispotelem, di contraria de activis qualitasibus,'sium scripsisse autumat. In libris enim de generatione o corruptione, quatuor acti igiιalitates esse demonstra- uitis Metheoris 2 ero , problematibus, duis tantum activas agnouit. Ita enim H Aciscripsit Galeras . Surita en non paucia non incelebres, nec philo se ophi moti sed etiam medici, qui calido, G frigido actionem tribuunt siccum c Dbumidumor pulsentibus insub stiunt. primus quidem Aristotelesinarticu ,, larium omnium causas,referre ad baec principia est aggressus essequutaque eum postmodumschola Stoicorum est .stuanquam bis quidem vote qui elementorum ipsorum, mutuam mutationem, adfusionem densationem referant consenta isneum erat,calidum,et frigidum, activa rhicipia statuere: Aristotesimnaem MIed eum quatuor quautatibus ad elementorum generationemsit sius satius erat omnes particulares causas in bas rediscere cur igitur in libris de generatis isne, F corruptisue,quatuor latitur .in metbeorologicis .problematis, atq; aliubi is
143쪽
viam in potis 4 corra ptionemristam adgenerationem, tar persectione Nyi per accitius ob antiparii sim retrahendo carue aut iusserte actionem Imisandu
. dente corruptiones.Sistit autem Arictotelis verba,quaepequuntur. uocircasti.
144쪽
re stuare immoderatius a Galeno scriptum est 3 libro simplicium,cap. 6 recte a Philo his, qui de tota natura crutantur id est,qui temperamenta in ordiae ad medium totius sub lautiaisquirmito dictum esse rosam plantas reliqua calida esse medicis vero qui in ordine ad hominet temperamenta inquirunt dictum esse
non recte. D dixerat,primo libro de temperamentis, idem Gatinus hommem temperatum,medium esse uniuersae substantiae si uare piriusque comparatione, recte au on recte dictum erat,non autemphilosophta recte, medicis ero non recte Veritati tamen contraria, terdum sunt litigiosis comedienda si in principi albus,ad praestutem dimetat indagandam opportunυο emunt Sic*t morosos huiusm, diphil obos aufugeretricesiit illis ita loqui, myrdine amniuersam sub tiam, sim modo sibi missis couenia in ordine ad rim me medicis inquireda esse tempera neuta. In quo sane et eo tunc coueuiebat quod omnes Moore pronuntiabat, papauer nandragoram inculam alamandram simili rigida esse. Per, vis uens omne eulidumsit,c 'umidum ruris infra habebit caput. An frigidum die, re,opera interdum natiine perbe ingrediatur ibro de facultatibus tractumus. 2 ridquoque singula qualitates primae,. singula etiam elementorum corpora praestent, quosque suom mistione exbibeant ibro de elementis tradidimus. D.
De numero temperamentorum, . quo sit incipiendum. pia P. III kri constabunt iis est pore inmaturesis Amiud
e Hunc lutitiam Gadem rimi quorum praecipuum,medium remibrio iniquasi,omnium quatuores constitutum quatuor sequent is nam qualitu. tem excedentem habent, cum ahenus positi-- Η- o quatuor alia Mna cingunt qualitate a meri recedente. Neque enim plures quam piatuor suntquaΓtates primae,quae simplices intemperantia constituant:neque ipsa rum plura quam quatuor, possibiles e uia esse queunt i libro de elementis tradidimus. Trimuma suo qui doctrinam de teperamentis tradere studet, medium est temperametum quod Duom omnium elut canon es inpol cytistat a id qua reli.
145쪽
qua reserantino primo libro de temperamenti libro artu medicinalis, capsi scribit salinus. Reliqua enim,cum excessus sint nomima in comparatione ad hoc
medium dicuntur bifieoposterius noscantur saltem cognitisue latesiectiva in qua temperatum, comprehendi nequit in agnitione temperati nec mensura tumsine agnitione menburae:neque bliquum, sine notitia recti Sensivi enim,qui huiusmodi reflectu non nouit sed ruim ac actionem obiectorum,absolute comprehendit, ratiores fiunt excessus, quam miserantia res mensiurain quam ipsae memsurae obliquitas,quam rectitudo morbus,quamsauitas a qua deflexit. Fraestat amtem iuxta agnitionem istam tutes Pisam,temperamenta inuestigare, quam sensius turditatem e r ignauiamJectare. Primo, quoniam cumsen villa diximus re. eclus non noscat,e regula careat,qua referat excessus irregularis est prosus. Seo M Ouia exiguos excessus,fere non coprebritat, donec in magnitudine tuisse θ,Sci reparabile assurgunt Ob id Medici in docti,qui ensem tantu, nouinisterictiιmsequuntur,morbos incipientes non cognoscunt. In quem sanesensum adisue io,simpliciter proiit nonitur resectivo,a sus est Galenus. a. libro de Pictissa ratione in morbis acutis, commentario. - . labiis scribit. Verum Mulviae ἐς completa si sciter cognostitutur, cum vero mAt e sensim increscunt, medicos re plerosque lasent quae sene, non quando ob magnitudinem auxili iam carent, re tune cognoscet e portet quod Pulgo contingit sed . cum incipiunt M sunt, re hoc si uidem optimum est stilibus Gaseni γerbis sensentia admoviti, inte,' lectivum, ν exactam cognitionem, quae regulam baset in quam excessus referat,
legifemur. Priusque de temperato corpore, cuius comparatione intemperaἴa. e. liqua omnia dicuntur agemus: quantumuis mediocritas, minus calore, aut frigore,
obesitate,aut racilitare innotescat sensiui exacta siquidem notitia. alidi aut rei.dhobest,autgracilis,nunquam habebitur ne comparatione ad quadratum.
De temperati significatis, ubi omnia temperati signia
et I PQ I CI S significati corporis temperati meminit
Galenus,primo libro de Temperamentis. Primo enim quod meo
dium est a luersae substantia generabilis it corruptibilis, hoc nomine intelligit si uoniam autem omnis huiusmodi substan. tia, calido stigido bumido G sicco, constat: concludit temperatum corpus id esse, quod omnibus bis quatuor egi aliter mutibusgignitur. Primo enim libro de Temperamentis,capite Ia ita scrbis. e Subflautiam medio temperavient esse dicemus,ci mpari modo ab extremis abest, e quiescisicet, ex principia omnium siuiit, , elementa. Porro aberit pari modo. 8; xt --Aequaliter*ero dicta qua
146쪽
bus et vim με sicis, aequauselimentorum poret. dor, ut meubunis,accipit Gaio AEOuderis etiam bimul diminu tinvi,eode primo de Te eruMeuiis cap ii istac erba Iustis esse dictam, nou quae mami mensura, sed quae eo quodpro Ilitate conuenit aequalitatem e Ara , si V e non l, cur 6sar Loim equiliapondera elementorum sumeta esse' ter tantumi coucedat aequales portiones, aut moles, aut mense, rao,ad Amum ruri fabricam alim suu sisse contra enim estor,
mo,qumanorebor in solum aponderis etiam init. Secundo quoniam cum elementa, ii generesultantia reponantur Ion autem ingenere quantitatis,per aequales inmentorum portiones zut motis,aequalitatem sub tiarum eorundem, non autem quantitatis debemus intelligere. Tertio,nam men jura,quae fallux, iniquaμtura non est, a pondere diuersi es nequit. Nam ponam est sex mensurae, . Om. nes iustae me arae,aisua referatur pondera Uur e simiai,sivulsast
manda, librandare mensurata, fisuo ponderi conueniant. Fac enim tib aequaliter misceudaser ωinim oleum,m mel plus esei, quam dini, parte nona e lata quam mellis parte dissita comicies: quo, iam Oh n parte nonattilus egrito, oinum melle parte dimidia. Vcde mensura, quae capit mellis 2ncias quiadecim, reptitur dimi unciis decem σχει uem Pondus enim, quantum de cuiusque substantis,er materia recipiatur,exacte declarat: mensara γπο, is ad pondus restraetur, em esse nequit,propter modos substantia diaersos, rasiit eis tenuitate, valde distantes planergo intelligere oportet per quasem, aut mosem, aut portionem, aut mensuram elimentorum, aliud a pondere, quod est mensurae regula nisi cui res aequalis Iere ρωι deris permistentur, Pt gelida aqua cum fruenti aut cim, 'et terra aliqua , non admodum ponderosia, cum aqua: tunc enim parum feri,nudere ne lataris, an mensura. In et
menti mera , per decuplum fide excedentibus inuicem , non sieci sed perii deum messe, vivo ολ si aequaliter sunt mist uomensura messis, lino est ημ
147쪽
Fle, da, dimidium insepti est addendum. 6hum etiam rostquam mo aequaueris,
novam Nn partem addere conuenit. Ita demptum aquae , stetaphim aeris, iguis trigemplum, addere ad terram, in elementorum commistroue oportet. Sicii aerum ...pondus κ'alesumes, sunmti qualitates contrariae, in elementis reis
lusae , medium interualli mpositione medica entorum pergener O. s. amise cap. a. artem
ponendi medisament Merit Galenus,atque uicenina ita enim scribunt. Sae re pecum corpus,aliquatenus calefacere laesumus,simplex nullum uodpiastastidia queat ratamus Messicamentam em curans, sectioni cui adhibetiar, proportioneia α rumtest dere oportet:Ergo si dissositiosi frigida, quatuor numeris a natu e rati recedes, curaturum ipsam pharmacum, totidegradibus mediocri, symmetraue, lirius esse oportere,qui ignorat Porro cum isterim, talesimplex austum ad it, . si δερ habeamus, quorum boc numeris quin e Estud tribus caiiaiussit, eas m ιι si mMus,media efficie s quatuor numera se rem exuperas. studusPerbis, ad Mediam emper meTuassi, contraria sededucere Oluit labi quo pondere decreram Sic si ex clam meis,m Ua,temperatum facere Olumus. putatque pomta quale miscemusnexibama eis paritemae bina iro, ut ex ros magal
cbo,duin medium temperamentism,conficere lumus: licet Palde impares assciserum, trorumque sint quantitates , aequalia pondera in pnum coet sciretis se uia etiam in compositioue temperari in uniuersa substanti alenum robuor primo e livo de temperamentis,cap. 1aJnino duruum labi ita scribit. Abstuntium medior esse temperamento dicemus, cum pari modo ab extremis abest, quae scilicet Q prs
ς cipia omniumsunt, elementa. Porro aberit pari modo ab extremis cum ea comtiuel aequaliter interse micta. Nam pariter abesse ab extremis libit aliud est quam ad medium perueuire interualli: quod non aliter,quam ex contrarus, quo pondein re minis,lum iumeditamentis quam alimentis,in quibusque etiam ali, contra,rijs, berum esse oportet. Hinc falsum esse elicimus,quod arbitramuriarum ignis, reliquorum elementorum librassingulas rerbus debere corrumpere, in sui naturam conuertere: ad medium enim potius interuasti , aut ad asiquanto calidius, propter caloris maiorem efficaciam ededucent omnium quatuor librae singula,ps istegram actionem Nam ante mutuam reactinem; compositum, congeries,ex siugulis qtιatuor elementorti libris, non potest agere in teri minis iuxta medium inter ιιalli quonia id compositum contraria contivet aequat a No et g θ ο silent, sed periuria igni phara,decuplo maior,nec aere,nec alia elementa corrupit prorsus, it librari elemetis trauedimus: ita nee in Laius teperatigeneration motivgere σμportet. sis enim quidpia rarius est ac liuiuis imbecillius operam quo grauius, ta de' ius,iebemelius pondus titem aequalidiues exaequat,quonia materia exi et equale in male Tisaiae aequali, ualise a reperitur qualitatis na miss
148쪽
R inaque oppositione babere,ebus meminisse pro norma. exemplari, ad quod caikiasti iasArmida,ac sicca referat si uanuis eum: ram mistionempe citat, si qua elimenta in tiuaper tota astersitur in zmum temperamentum amitin. tur,omnibus inmetomm missimisi insidens solius ne ei Natu Ajunus, atta
mea appositionem eiusmodi efficere iseusium effugiant singula simplicium ovo.
mknsus maeaturae. optuletur est,sed e titu uni modi imaginem,s μωλ Hirasementi glacie, semere ecqua inquat xerceamur praeparare, symeminisse, violando in temperata coris pora a Deo quina ra, creata iuvierimus no animina, e eorum quae ab ea deis flectiιnt auris rigam,humiditat acsiccitatis excessita metiamur. Sed si innem Bamotiscini rUtoteles primoc bymuetur ad motum elimenti aerim, nantis: ire quo elimento locabitur Latia modi mistum sustensum inter aerem aquain,nece o Mere esse, idetis udera suscipit. Dicendum Vra quod ex rationesi pliciam componentuimini dius Acusaeris, s aquae ibi conueniret sit -en interdum, lat qualitas secisnda xviritescopositioniscon urgat nouaει- elementis λαπι ineraL. aut auctis reddatur, quae praeeratis elemenita plumbil enim, Mitta,Ob id terra,saqua,coponentibus, sua grauiora. quod si intellixisset curtius, hominis cute, in medio aeri e aquae,
ρ te uatura, conflictere nya firmaret, Mi δ' inquit'obstaret partes alia, quae phuterrae habent,quibus ipsa est coniuncta, obuoluta, a quibus deprimitur, inhorissum simul fertar cum sis auulsa ruri . ab abj partibus separata, nec te eis rata e loquii umone cutis est,*t quae mortuasu quare distissum natura locum
appetet. Contra pero estpono,quod is recens excoriata cute,qilnis 2 ιω-principiorum in xus cessauerist mistis iamrim putremibus elamentorum adem seris uatur, donec putredine dissoluatur, cir quodque adsuum remigret elementhm, ut denu in Pennem,aut nouam albid mistum conseiret quod si ab initio, eius disssolutionis, s putredinis, persensit euior ex calore ebulliente' flati s cocitante, reddatur opportet,more cadauerum,qM post triduum inmatant Sipraeserea quamdiu cutis est temperata, ex flui natura confissilit in medio aeris, . quac feto cor, iecurici membra cute cataiora, suapte natura sublimius licentur,quod non dicet.
χmniorumgωπι mare me terrae quidem iis an autem humidum πώ
149쪽
s utar. Eam ob rem omnia ista desinita corpora uero sine terra, z aqua consistunt: ed potentia quoque huius esse rudetur, cuius plus habuerit. vinetiam ahssiman se tu terra, e qua son sunt, in rire autem, tar strii minime propterea quod
serra cir arua,corporumateries existunt quibus Perbis,aquam, Er terram,ri mipis omnibus caeteranoluisse excedere,quibusam apparet qιιοnia materia sunt, qui 'Orpora constant i dicit. Dominia etiam . potentis, im quis esse Didetur,cuius plus habuerit Terrae ergo ex aquae inquiuntoplus est immistis . ipsa
caeteris dominantur Sed hac dic mene solum,olui, istoteles,in misti procreatis vr,aquam O terram nateria ruicem obtinere aeremis ignem,magis ruicem actus, quod verum est. Ex quo infert primo,quod terminata corpora,quae constantiam soliditatem quanda habent,siue aqua,terra nos sunt quoniam aute quaedam lusaquae ριιam terr alia verollus terrae recipiunt, quam aquae: ideo cuius e duobus
Mus bubuerit, plus quoque irirtutis ci potentia, ex isto habebit. In secimilo,
qι od animantes in terra. aqua polum sunt, in aere autem e igne mihisme: nam ωMutilia quae in aere, cir salamandra quae in igne degit, ex terrain aqua, Pelex his quae vocunturis eis, alimentum desiumunt, lat notat Aphrodisiensis incommenturio Ex planestarentia tibi sumere licet, quod aequalitati elemento rum,s procreationi eiusmodi temperati ad pondus, epugnet. Est Pero temperatι adpondus,nmoris .equalitatissimis tum aliud,cuius non meminit Galeni s,qu vitam puιm reperire; erum naturae repugnat. In hoc, non modo calidi frigidi,humidi,ta sicci,desideramus aequalem modum inintensionem, sed par robur: quod ieri non possesed quatitatum primarum nasuris pugnaros quam certistimum. Haec duo temperata ad pondus um autores interstinguere nesciuerint ropria Poces interdum ignorant secum etiam pugnantia dicunt quod vero huissimodi temperatum,in quo par calidi rigidi,humidi, atque sicci obur Ieruetur , rerum naturae repugnet, eo constat: quod calidum est activius frigido C minus in resistens, libro de Elementis tradidimus ergo si traque concurreant ad mlitionem, vis res uendi habebunt in iratis: quare tanti vilem, tunc de sti iri oportebit ad dere t aequentur potentia activae cluantum calidum excedebat agenoso tantundem de calido at equentur resis tuae,quantu calidum inferius est in resistendo, nunquams huiusmos potentia coaequari Gunt, Pt alterutra almram agat aequaliter. Nam quod ad medium interuasti contraria peruem redisnaurus intelligena dum est, non de Perauctione θέius contrarisin alterum outrarium essed de actio. ne compositi ex ruraque contrario in bominem. Huiusmodi m actιοί secum dum messium interuasti. ura ero,qua Nam contraris ineram confici trinsi contraria equalia sint is agenda . resiιIenis,ud medium terualli perueniare nequeunt. Nec valet,quod ex mutua elementorum actione , quandoque amis
150쪽
inquam nam impra ortio Nirium agendi ad resistentius talis . l. hebri ruri nequeant sed aut excedere, aut excedi. Nec enim ea proportione se exce. dunt, γ,dicere ρον Aaequalem cladem rigidum inferre calido, ob minorem a. lidi γλ remtendi , ae ab ipse recipiat calido ob maiorem efficacium calidi: sicque Dimagendi maiorem in uno, compensari cum vi resinendi minori inuit,rο. Si enim ea proportione se excederent, aeques robur semper struarent, nee sest eo cerent, feretque mistum ab interno principis incorruptibile: quod ηυιli conuenit misto, animato, nec inanimi minus laero nobis, atque animatis omniabus: is quibus calidi efficacia agendi aris, ade excedit e ficientium frigo. ris, is per nos, nostramque cutem , in qua ηyue aetate conficiat.
fere aliter frigus is nobis,ires babet, quam per efficientiam calidi,absum,pra ruri subiecto bumido scilicet, cui calidum insidet ipsum frigus efflorescat:
ita enim frigida benecta,c morte corripisur stuare quanuis calidum, .se gidum,ad missi lavem conuenisutia, ea mensura concurrant GP congrediantur, Pt
in sine actioris par prorsu aut minor sit calori rare: si tamen,tunc erit potentitor,tum ob sui naturam suapte Jonte efficaciorem, . mproportionabilitem . dominis resistiuam: tum quia 'ma mussi, praebertim animalis, aut planta, magis Ptitur calido, quantumuis exiguo, ceu instrumento ad suas obeundas functiones, quam frigido latea testeudo ius tractatus diximus Accedit,quodidum aequa leui adussertiamur ealor frigus, equum robur assumerent,sic aequalia semperdurarent neuter enim alterum conficere posset: non durat autem nisi momentum, ob continuitatem motus,quo nu alterum necessario corrumpitonis induisibisse id temperamentum,aut momento soli durare,aut cogitatisnepotius,quam soli de consistere, scripsit Galenus, primo libro de sanitate tuenda. 9 Ergo robii semis per ipsis,eginaequale, nunquam parem efficacia habebunt stuare non placet nobis Gallar LUM , primo libro de temperamentis capite quinto qui contendisti oris utiο,mdiuisibile temperatae cutis temperamentum conseruare, calidioris sanguinis,aut aliorum calfacientium ad ipsam accessu ne in frigidius labatur. Nam praeterquam quod Galenoψrim libra desauitate tuenda, pugnat, eadem ratione probare post tota ita buiusmodi temperamentum seruatum iri cur enim mense id uno fieri, senon alterorsicalidior sviguis, aut calfaciens causas per accedat, reddere rationem nequibit. Adbae aliud est temperamentum cutis biproprium: cir alta aduentilium, ex calore χerbigratia Eolis, aut Boreae metore istud naturale est, quo propria sibi functiones cutis exercet: hoc stero, prater nais turam aduenit uti, o nocuum est. Si sanguis et calidior, atque feruentior, id eurem accedit, quam pro natura deberet accedere,plane iadetur cutis cir perinde, ac exsole temperamentum aduentilium, ac prater natura in ipsesequetur tantum abest, vi momentanei,s iudiuisibilis temperamenti tutelam recipiam s. quod cque primo,conceptis verbu equalitatem ponderalem