Caji Silii Italici Punicorum libri septemdecim : ad optimas editiones collati : præmittitur notitia literaria studiis Societatis Bipontinæ

발행: 1784년

분량: 469페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

281쪽

PΠNICORUM LIB. XL.

Crarent paria. haud verbis, haud voce, sed acri Propitisum dextra , qui tum mandata superbo ore apportabat, tanto per limina templi Turbine praecipitem revoluti corporis actum, Ut, saevo affictus saxo, spe lanae piaret Tristia dicta Iove , & lueret verba impia leto tEn ego progenies ejus, qui sede Tonantis Expulit saniem, & nuda Capitolia Consul Desendit dextra. Rabidum hinc, palmasque virorum Intentantem oculis, proavitaque facta parantem Ut vidit majore adeo crudescere motu, tacipii his frendens Fabius: Pro cuncta pudendi I Sedes, ecce, vacat, belli viduata procellarquem, quaeso e vobis huic imposuisse parat s Inque locum paulli quem nam datis 3 An tua, Virri, Prima atque ante alios sors. concedente Senatu, Te citat, ac nostris aequat jam purpura Brulis tI, demens, i, quo tendis: tibi perfida fasces Det Carthago suos. Medio servore loquentis, Impatiens ultra gemitu cohibere furorem, Fulminea torvum exclamat Marcellus ab ira: Quae tandem, & quam lenia tenet patientia mentem, O consula nimis Gradivi turbine varro, Ut perferre queas suribunda insomnia Consul λNonne exturbatos jam dudum limine templi Praecipites agis ad portas & discere cogis Semiviros, quod si nostro de more creati Considis imperium 3 Non unquam sobria pubes Et peritura brevi, moneo, ocius Urbe Leesse.

282쪽

a C. SILII IT A LICI

Armatus responsa dabit. Consurgere cunctis inc pariter, magnoque viros clamore premebant. Nec non & foribus propere Campana uventus Extulit ipsa gradum , tantaeque dolore repulsa Concitus Hannibalem volvebat virrius ore. Fulvius huic nam spondebant praesagia mentis Venturum decus, A Capuae pereuntis imago Jam tum erat ante oculos Νon si Carthaginis, inquit, Ductorem vestris devinctum colla eatenisi Romam victor agis. posthac intrare Quirini' Sacratas dabitur sedes. Tende ocius, oro. Quo mens aegra vocat. Reserunt haec inde citati Nixta minis & torva trucis responsa Senatus. Tantane, omnipotens, caligine mersa latere Fata placet ὶ Veniet quondam felicior aetas, Cum pia Campano gaudebit Consule Roma, Et per bella diu fasces perque arma negatos

Ultro ad magnanimos referet secura nepotes. Poena superborum tamen haec durabit avorum.

Quod non ante suos Capua ad suffragia mittet. Quam Carthago suo s. postquam nunc dicta Senatus, Nunc licia exposuit. tum veris salsa per artem Virrius admiscens cecinit satale cruenti Turbatis signum belli. Furiata juventus Arma, arma, Hannibalemque volunt. Ruit undique vulEt pcenos in tecta vocant : ingentia facta Sidonii juvenis celebrant . ut ruperit Alpes Herculei socius decoris, Divisque propinquas

Transierit cirrsu rupes: ut caede refertai Clauserit Eridani victor vada : victor ut idem

283쪽

pNNICORUM LIB. XL

Lydia Romano turbarit stagna cruore. Ut Trebiae ripas aeterno nomine famae

Tradiderit, paullumque idem inter proelia, A idem

Flaminium, proceres rerum, demiserit umbris. Ilis super excisam primori Marte Saguntum, Et juga Pyrenes, & Hiberum , & sacra parentis, Juratumque viro bellum puerilibus annis Accumulant. Unum, ducibus tot caede peremtis, Tot fusis acie. stare inter proelia nullis Attactum telis. Superum cum munere detur Huie sociare viro dextras & scedere jungi; Fassus exsanguis populi vanumque tumorem Nimirum Capua & dominatum perierat Urbis, Ceu famulis fasces aequataque jura negantis Prorsus enim tanto potiorem nomine habendum Varronem, ut fugiat Consul fulgentior ostro. Talia jactantes jam lectam sorte parabant Mittere, quae Tyrios adjungat laedere, pubem. Sed non invictum ponebat pectore robur Tum solum Decius Capuae decus. Isque receptus In medios coetus. neque enim differre dabatur ;Ιtis, ait, cives violanda ad jura parentum

Damnatumque caput temerati foederis alis

ungitis hospitio 8 Quae tanta oblivio recti Magnum utique irr magnis rebus populisque virisque

Adversis servare fidem. Nunc tempus inire Proelia pro Rutulis; nunc sgna aciemque movere, Dum trepidae res, & medicinam vulnera poscunt; Is locus ossicio. cum cessant prospera, cdmque Dura ad opem Foliuna vocat. Nam laeta fovere,

284쪽

236 C. SILII ITALICI

Haud quaquam magni est animi decus: huc, age, adeste. Novi Dis animas similes & pectora magnis i 7 Nunquam angusta malis: capiunt mihi credi te Cannas, Et Thrasymena vada , & Paulli memorabile letum. Hi sunt, qui vestris infixum moenibus hostem Dejecere manu, & Capuam eripuere superbis Samnitum jussis. Hi sunt, qui jura dedere r7s Terrore expulso, Sidicinaque bella remorunt. Quo fugitist socios quosve additis Z ille ego sanguis Dardanius, cui sacra pater cui nomina liquit Ab Jove diista Capys, magno cognatus luto; lle ego, semihomines inter Nasamonas, & inter Iso

Saevum atque aequantem ritus Garainania ferarum, Marmarico ponam tentoria mixtus alumno tDv floremque seram , cui nunc pro laedere proque Justitia est ensis soleteque e sanguine laudes 8 Non ita, non Decio permixtum usque nefasque, assHaec ut velle queat. Nullo nos invida tanto Armavit Natura bono. quam janua mortis Quod patet, & vita non aequa exire potestas. Hare vana aversas Decius jactavit ad aures. 'Ast delecta manus jungebant laedera Poeno. 19 Jamque aderant praemissa duci turbante tumultu

Autololes ii umerosa cohors. ipse agmine magno Festinata citus per campos signa movebat. Et Decius, Νunc hora, viri, nunc tempus: adeste,

Dum Capua dignum, dum me duce dextera vindex I93Molitur licinus; procumbat barbara pubes. Pro se quisque alacres rapite hoc decus. Hostis adire Si parat, obstructas replete cadavere portas,

285쪽

pVNI CORVM LIB. XI.

Et serro purgate nefas. Hic denique solus Eluetit sanguis maculatas crimine mentes. Dumque ea nequidquam non ulli laeta prosatur, Audita asperitate viri coeptoque feroci, Multa lita gerens ira praecordia, paenus Adstabat muris propereque arcessere lectos Immitem castris Decium jubet. Horrida virtus , Armatumque fide pectus, rectique cupido, Et major Capua mens imperterrita mole Invicta stabat, torvoque minacia vultu Jusia ducis, verbisque etiam incessebat amaris. Quem Libyae rector tot signa tot arma serentis Spernentem increpitans magno clamore prosatur: Post paullum poli Flaminium componimur , eheu lVecordi Dctio, in ecum certasse volemilii decus ti limam leti. Rapite. ite citati Signa, duces. pateatne mihi Campana vetante Urbs Decio explorare libet, nova bella moventi Cui patuere Alpes, saxa impellentia coelum, Atque uni calcata Deo. Suffuderat ora Sanguis, & a torvo stirgebant lumine flammae. Tum rictus spiimans, & anhelis faucibus acta Versabant penitus dirum suspiria murmur.

Sic urbem invectus . toto comitante Senatu,

Et vulgo ad spectanda ducis simul ora ruente, Effundit cunctam rabiem irarumque procellas. Nec non & Decio propiora pericula mentem Flammarant tempulqtie adeo cernebat adesse, Quo laudes ducis invicti superaret inermis. Non illum suga, non clausi occuluere penates: Silius Italicus. R

286쪽

C SILII ITALICI

Sed liber, veluti nullus penetrasset in urbem Mannibal, intrepido servaverat otia vultu. 23σ tim juvenem laevis horrendum conciliis armis invadunt globus. & pedibus sublime sedentis Ductoris sistunt. Tonat inde serocibus alte incessens victor dictis, Solusne ruentem Fulcire, Si revocare paras a funere, Romam a 3 so demensi en, qui Divum mihi munera tanta Eripiat. Decio prorsus servabar inerti Vincendus, Decio imbelli. cui semina nulla. Orta in Agenoreis nostrae Carthaginis oris.

Cesierit: huic agedum nam cur indigna seramus Zὶ α ω

Nagnanime o miles, meritas innecte catenas. Dixerat haec: nec dum finem convicia norant.

cum sera gens Decii constanti pectore corpus Invadit, vincitque manus post terga catenis. Jlllatus velut armentis super ardua colla 24sCum sese imposuit, victorque immane sub ira Infremuit leo . & immersis gravis unguibus haesit, blandit anhelantem pendens cervice juvencum. At Decius, dum vincla ligant, Necte ocius, inquit, Νam lie Hannibalem decet intravisse ) catenas, a Foederis infausti pretium. Sic victima prorsus Digna cadat Decius. Nec enim te, sanguine laetum Humano. sit lis caesis placasse juvencis. En dextral en laedusi Nondum tibi Curia. nee dum Templorum intrati posses: jam panditur acri a s sΙmperio carcer. perge, ac primordia tanta

Accumula patibus factis. Mihi iama sub umbra; Te seret oppressum Capuae cecidisse ruinis.

287쪽

Nec plura effari concessum. Obnubitur atra Velle caput, trahiturque serox ante ora suorum. Exin victor ovans sedato pectore tandem

Spestiudis urbis tectis templisque serenos Laetus circumfert oculos, & singula discit Quis muris sator. & pubes sit quanta sub armis. Quotque auri pateant bello argentique talenta. Nunc qualis frenata acies, nunc deinde pedestris Copia quanta viris. Monstrant Capitolia celsa . Stellatesque docent campos, Cereremque benignam. Jamque diem ad metas defessis phoebus Olympo Impellebat equis, suscabat & Hesperus umbra paulatim infusa properantem ad litora currum. Instituunt de more epulas, sestamque per urbem Regifice exstructis celebrant convivia mens s. Ipse . Deum cultu A sacro dignatus honore praecipuis multoque procul splendentibus ostro Accipitur sublime toris: non una ministri Turba gregis: posuisse dapes his addita cura, His adolere socos, his ordine pocula ferre. Nec non & certis struitur penus. Aspera mensa pondera caelati sulgent antiquitus auri. Eripiunt flammae noctem, strepituque moventum Murmurat alia domus. Stupet inconsuetus opimae Sidonius mensae miles . faciemque superbiIgnotam luxus oculis mirantibus haurit. Vescitur ipse flens, & tantos damnat honores Esse epulis, facilesque coli tanto agmine mensas. Donec pulla fames, & Bacchi munera duram Laxarunt mentem. Tum fronti reddita demum

288쪽

α6o C. SILII ITALICI

Laetitia , 9 positae graviores pectore curae. Perlanat Euboica Teuthras testudine, Cymes Incola, Sc obtusas immiti murmure saevae inter bella tubae permulcet cantibus aures. Jamque Jovem ξc laetos per surta canebat amores, Electraeque toros Ailantidos: unde creatus, Proles digna Deum, tum Dardanust isque Tonat illi det Erichthonium magna de stirpe nepotem. Hinc Tros, hinc Ilus, generis tunc ordine longot saracus, nulloque minor limave manuve TLm Capys ut primus dederit sua nomina muris. Concelebrant plausu pariter Sidonia pubes Campanaeque manus. Ante omnes ductor honori Nomin:s augusto libat carchesia ritu; Cetera quem sequitur, Bacchiqile ex more liquorem Irrorat mensis turba, ardescitque Lyaeo. Interea, Tyrio resoluta in gaudia coetu Converso, neque enim, juvenis non digne sileri, Transmittam tua coepta libens, famamque negabo quanquein impersectis, magnae tamen indolis, ausis biens una inviolata mero, nullisque venenis Potando exarmata, decus pLgnaeque, necisque Sidoniae tacito volvebat pectore molem. Quoque esset miranda magis iam sacra libido,

Pacuvio genitus patrias damnaverat artes.li variis oncratum epulis atque atria tardo Linquentem gressit comitatus pone parentem,

289쪽

Et Capua & nobis, inquit, consulta. Togaque

Armatum amota nudat latus. Hoc ego bellum at o Conficere ense paro, atque avulsum serre Tonanti

Rectoris Libyci victor caput. Hic erit ille, Qui polluta dolis jam scedera sanciet. ens se

si perferre nequit spectacula tanta senectus, Et tremit inceptis lasso maioribus aevo, 3 et sAt tu securis concede penatibus, A me Linque meae menti: summum quod credis, A aequas Hannibclem Superis, o quantum nomine major Jam poeno tibi natus eriti vibrabat ab ore Ignis atrox, animusque viri jam bella gerebat, 33o Cum senior, tanti pondus conaminis aegra . Jam dudum vix aure serens, tremebundus ibidem

Sternitur, A pedibus crebro P vida oscula figens, Per si quid superest vitae, per jura parentis,

Perque tuam nostra potiorem, nate, salutem , 33sAbsiste inceptis, oro : ne sanguine cernam polluta hospitia . ac tabo repleta cruento Pocula, & eversas pugnae certamine mensas. Tune illum, quem non acies, non moenia & urbes Ferre valent, cum frons propior lumenque corusco 3 4o Igne micat, tune illa viri quae vertice landit,

Fulmina pertuleris; si viso intorserit ense

Diram, qua vertit per campos agmina, vocem Fallit te, mensas inter quod credis inermem. Tot bellis quaesita viro, tot caedibus armat 3 4 FMajestas aetermi ducem. Si admoveris ora , Cannas, & Trebiam ante oculos, Thrasymeneqne busta, Et Paulli stare ingentem miraberis umbram.

290쪽

C. SILII ITALICI

261 Quid λ tanto in casu comitum juxtaque jacentum Torpebunt dextrae t parce, oro, & desine velle, Cui nequeas victor superesse. An tristia vincla

Ei Decius non erudiunt componere mentem Talia commemorans, famae majoris amore

Flagrantem ut vidit juvenem surdumque timori; Nil ultra posco , reser in convivia gressum: Approperemus, ait. Non jam tibi pectora pubis Sidoniae sodienda manu tutantia regem. Hoc jugulo dextram explora. Namque haec tibi ferrum, Si Poenum invasisse paras, per viscera ferrum Nostra est ducendum. Tardam ne sperne senectam.

Opponam membra, atque ensem extorquere negatum Morie mea eripiam. Lacrimae tunc ore profusae Et magna Superum cura servatus in arma Scipiadae poenus; nec tantum sata dederunt Externa peragi dextra. Pulcherrimus irae,

Et dignus fieri compos memorabilis ausi, Amisit quantam posito conamine laudem , cui tantum est voluisse decust Tum reddere sese Festinani epulis. & tristia fronte serenant: Donec laeta virum solvit convivia somnus. Postera lux phaethontis equos proferre parabat, Jam rapido summis curru splendente sub undis: Et juvenis, magno generatus Hamilcare. duras am dii diim exercet curas. Carthaginis arcet Ire serox Mago . & patribus ponare jubetur Nuntia facta ducis. Praeda & captiva leguntur Corpora, dereptaeque viris sub Marte cruento

Exuviae, satisti Superis libamina belli. 33 3 336o

SEARCH

MENU NAVIGATION