장음표시 사용
21쪽
probus, sicinorosus, Sc obscoeniorum vitiorum sordibus inquinatus ad honores ad praemia prouehebatur Lenones, sicarij, Uxorum mereatores, gratiosi untaxat penes Imperatorem habebantur. B0ni Cives, venerabile dic natores,neque intra domesticos parietes tuti erant, neq; inter Aulicorum greges ab .q; periculo se se poterant immiscere probra, conuicia , contumelias , iniurias a quo uis nefario perpeti cogcbintur. Eis enim usque cxlegis Cali- suta impietas aestuabat, Vt nihilo magis, quam binnorum opprcssione, proculcatione, internecione re-Crearetur. Audite quaeso, quant sim iste Iura sanguinis Sc agnationis adamaret Proauiae suae, Matron et honestissima natalia obscura, Ididaq; Matris incestuosa dictitabat. Auiam Antonsam, foeminam
integerrimam veneno iii tercmptam, inhon Cratam
flammis supposuit, iamq, penc conciematam ab Aurdae fenestris cum iocis ac se spectauit sauid plurat
Nonne fratrem Jiberium Tribunitio surori cxcarnuficandum prςbuit, quod flores, ah aq; odoramenta veneno pellendo apti sititia odoraretur H cu naiserandam, heu deplorandam agnationem, quae non Imperato rena, sed tuorum capitum qui si maum la- nionem obtinui sti in iterursus qu)nti Iuram gistram uir iste te pam miliscus propagator stima- Ict Togatos Stri ires celerem quadrigae cursum, qua vehebatur, longo itinere persequi volcbat, coi- cente Tursus siliando uisit, tanqualia inciliasti-
22쪽
mos de coetores cincticulo prς textos fircula sibi sup potae reccae n. turm sol didi' id genus aliis ni initier ij desunt:i. Sed leuia haec fortalIc, ct ludicra viderito' missent ciuibus, nisi longe acerbiora, o immaniora tollera scnt. Quot ille temulentus,cbrius, incestuosus, eosq; Senatorios Ciues ignescente ferro stygmatibus inuri voluit Zinito in caueas, ferarum in morem intrusit, ubi accrbissimc diliorquere pectus,&reptare manibus, Veluti quadrupedc cogebantur Qu9t etiam ad metallum damnauit quot best ijs dilaniandos proiecit quot per medium corpus discindi acri quas in partes iusti disiecati Audistis immanes poenas iri talianum clicta putatis piccesti se An sicari Ciues illi miserrimi extitcrant an virginum raptores Zan secrorum violatores an parricidet an perduelles In Caligulς Genium nunq1iana adimirantisin graue maleficium, en torrendum sectus, en stagitium non serendum. O'am seros quidem, iterumq ac tertio miseros ciues Vos nepe proprio sanguine scriptum posteritati cliquistis quain infaustum , quam exitiale sit Reipublicae, ex legis hominis imperio sibi jci,5 nocivibus , sed infestissimis humano generi bellu is patere urbem, quouis Aphricet
nemorestetriorem. Omitto c terasque atrocia,a quicletlaalia, quae tum IRoma perpessa est. Satis sit dicere Virgilianu illud optini de ea lina usurpari potuisse
23쪽
Quaero a vobis Auditores, Vnde nam tanta lues, tanta pestis Romanum tum solum inuas Vnde proseista, per totum creterrarum orbem debacchata, omnia sceleribus grauissimis, viiij foedissimis repleuit, inquinauri Ab imperatore nefario,scelesti mimo, crudelissim, recte quidem. At rursus , unde'nam
tanta ferocitas, tanta sis uities, tanta dementia in homine alioqui excellissimo , Germanico patre nato,pijssimo , quis imo imperatore , optimisq; ab eodem institutionibus edocto, optimis documentis in. stituto 3 Qtio nam pacto iste in adeo tetraml:lluam, ac deforme portentum euasit Z Vnica,unica mali tanti causa est, Auditorcs. Noluit iste in Imperio consortes noluit amicas leges inde flagitia, inde rapinae, inde ciuium interneciones, inde prCfanatae arae, violata templa, urbs d cnique tota deformata, deturpata, omni bono expoliata. Nunquid enim leges non excitatos libidinum ardores restinguere aut con .sopitos honestatis, Virtutiiq; ignes excitare, aut quasi consepultos suscitare potuissent Nunquid, non ferocissimum sicariorum impetum, ipsu inq; Imperatoris animum cruore ciuium gaudentem, aictissimis aequitatis vinculis illigare,&in officio contin re Plectantur sicar ij, capitali supplicio sontes improbi perimantur mulctentur adulteri, tollantur e medio stupratores,incestuosi , sacrilegii ut bonae leges insonant, atque exclamant lubeat parere ciues.
pareat suis legibus imperator Nunquam profecto
24쪽
verendum erit , ne ista tam turpia, tam nefanda flagitia exaudiantur nunquam, aut plateae cadaueribus oppletae, aut innocentum cruore stillantes fasces, securesq4honestis ciuibus terrorem incutient. At vero, cum leges necis coleret vesanus ille,ac Diris omnibus deuouendus Imperator neque vellet, nisi nefariam pro legibus suam haberi volutatem, ecquid tan. dem, nisi peracerbum e tauissimo illo pectore, nisi omnibus ciuibus serale, ac luctuosum crumperet Date mihi hanc veniam, Auditores, ut ex infinita liene scelerum, ac flagitiorum multitudine, a trucuentissima illa bellua perpetrata, num seligam, quod ad rem nostram confirrnandam aptissimum duco. Vincere se ipsum semel aligula conatus est Exuit
parumper insitam animo barbariem, ac feritatem, e ciues aliquot ad conuiuium Vocat, inusitatam . ac prorsus insolentem clementiam praeseserens Mirantur ciues, ac taciti animo obstupescunt, sibiq.potius a veneno in epulis pauent. Ergo benignus Imperator sub finem conuiui in turpem, atq; immodicum risum prorumpit. Interrogatus a conuiuis, quid rideret. Quid,inquit, nisi, quod unico meo nutu statim iugulari vos posse intelliges Egregia certe conuiuandi ratio, qta inter epulas, vinumq; colloquia, de vi, de coede, de sanguine ; cum mors inter dapes praenuntiata, inter dapes etiam formidatur. Nequiuit nimirum mens illa crudelis in impia in ossitio se longius contineres, quet nullis humanita-
25쪽
tis, ac iustitiae legibias tanquam fraenis coercebatur. Sic igitur habetote, Viri ornatissimi, tristem inrumnosam fore perpetuo illius Reipublicet facienta. quae extrcmo suo malo exlegem imperatorem nanciscatur. Neque rursus quidpiam , aut humanum , aut honestum aut laudabile ab illo imperatore cxpectandum esse , qui leges non cust odiat, iustitiai non coni. Quin imo ista sun estissima Reipublicae
pestis, teterrimumq; portentum, aut enc nato Impietatis spiritu ciues amatos praefocabit, aut driis licentiae, ac potestatis unguibus dilacerabit, aut vastintimis saeuitiae , atque auariti faucibus cuCrobit. Sed nolo vos, Auditores, in hac molcsta cogitatione diutius haerere, nolo amplius in hoc unesto fi rentissimae quondam Vrbis spectaculo immorari, nolo acerbissima Romanae Reipublicae , vel totius
pene terrarum orbis Vulncra refricare; quam quanti ex huius aerumnis,&lcgum Vtilitas , 5 legum beneficio florentis, ac beatae Reipublicae species in torn
scitur ' Neque hic fore dissido, quin placidissima
vestiae humanitatis aura, quae me e littore soluentena
hactenus pro, sequuta est, ad finem usque dicenti adspiret praesertim, cum haud longe absimus e portu, ac si paululum legum cum inspexerimus nostra haud lotas ius vos detinebit oratio. Neque ab re erit, opinor. aut vobis iniucunt Graiaditores eiusdem Vrbis recordatio , lix i raperi interris faina n. vi in I: ut ille, Coelo, Ccelthsydcribua
26쪽
terminauit, ut quam modo legibus orbatam, tam luctuosam, tam rumnosam, tam afflictam, prostiatamqι vidistis, hanc legibus obtemperantem, beatam, bonis omnibus refertam, ac florentem recognoscatis . Ac sane ea fuit Romanae Vibis elicitas, Augusto Caesare aequissimo, ac sapientissimo Pi incipe imperante, ut quae fructuosissim q. ac saluberrim a perennibus legum Cluilium fontibus dimanant aquae, ad eam irrigandam, seu potius perbeandam
omnes certatim confluxisse viderentur. Illud quidem Augusto propositum fuit, Romanam Civita tem, cuius Imperij clauum susceperat, augere opibus, maximeq; imperi limites ad extremos usque tarrarum fines longe , lateqs, protendere. Quod nequaquam facilius, aut silicius praestiturum sevnquam perauit, quam legum ciuilium ope optima-Itamq; constitutionum beneficio. iDuobus veluti cardinibus cuiuslibet Reipublicae status nititur,ciuili prudentia, militari virtute. Atqui in Romana Republica, cu ad ea accessit Octavianus. non modo cusceuissimis hostibus, ac nomini Romano infestissimis, sediti Romanis ipsis bella exarserant frauissima. Videre erat ob seditiones,, exorta bela ciuilia perturbatam Civitatem nihil in urbe sanctum, nihil tutum, permixta, confusa omnia ivtyi uam quandam antiquissimi illius Chaos imaginem iposses agnoscere . Quid tum a sapientissimo , ae prudentissimo imperatore praestitum, ut Ciuitatem
27쪽
vel collapsam, vel ruentem alter patriae parens, ac Romulus , si non institueret, restitueret quidem certe, atque instauraret Patriam iustissimis legibus Vel promulgatis, vel reuocatis, domi, ac militiae ad pristinos mores, atque instituta redigere: Magistratuum authoritatem amplificareri honestissimos Ciues, optimis moribus praeditos in Senatorium ordinem adscire: Ius dicentes tum qui amantes, tum
sapientissimos deligere, qui Reipublic clauum te
nerent. Ipse bello impense, accurateqs inuigilare et series atque intrepidos milites maximis, praemijs, honoribus prosequi: Senatori edicto cauere, ut strenui belli Duces, maiori, quo fieri posset, ornatu, ac pompa triumpharent pluribu triumphalia ornamenta distribuere Iura demum militaria honestis. simis priuilegijs augere , ac cumulare. Congruum scilicet aequitati ducens, ut qui pro Reipub incolumitate, ac propagatione tot sese vitae discriminibus obiecissent, neque mortis, aut durissimorum laborum faciem exhorruissent, singulari quadam
praerogatiua honestarentur; coeteri vero ad militiam
capessendam pranniorum illecebris, gloriςq; stimulis, ac facibus accenderentur. Vt mihi quidem de Romanae Reipublicae moribus dici potuisse videa-tiir, quod de Vrbis disicijs dictum ab eodem Augusto accepimus Vrbem Romam se lateritiam accepisse, reliquisse marmoream Item Romanam Rempublicam fe setaeam reperisse, auream reliquisse.
28쪽
Dies me desceret Auditores, si reliquas innumerabiales, cum Vrbanae quieti, ac tranquillitati, tum bello gerendo prospicientes leges vellem in praesentia recensere, quas maximus ille, terq, Augustus Imperator, siue ipse tulit, siue latas antea confirmauit. Illud, num vobis ipsi persuadeatis velim, non magis rumipsum ςsarem, quam Iustitiam e Coelo delapsam, nec tam in Urbe, quam in castris, si in ipsa militari acie bonas lege imperasse. En igitur bene instructa legibus Ciuitas, en bene administrata subquissimo imperio Respublica Caeterum proh bone Deus εὶ quam uberes illa fiuctus, quam grandia emolumenta bonis legibus decerpsit, cumulauit,
coaceruauic An, quod eam Octavianus unius imperio subiecit, aurea libertate, ac tranquilla pace priuauit 'Imo eius ciues ad maximarum dignitatum fastigia evexit. An totius Reisublicae clauum, ac negociorum molem solumi ple tractauit: Atquiis uos etia Magistratus publica negocia tractantes Iura populis reddentes, authoritate maximos, maiesta- reverendos instituit. An in imperio consortem, in administratione socium neminem voluit ip
semet Augustus voluit sibi collegas dari Cives in Consulatu An exquisitos honorum titulos ambivit Quin potius,quod a Senatu,ac populo Dominusia triae salutaretur , pluries cumSenatu expostulauit. Nunquid autem legibus tum vigentibus improbi, S: nefari prouehebantur nunquid sortes optimi Cives
29쪽
rum odores asilasse, verq olmaino Dicis nisna,Mqaietis, concordit in ea risitse tum dicet cc. cd
pdrum fortasse emolumenti, gloriae non multum, legia Romanae Reipublicae peperils videri poteransii tantum imperi fines tutata suisscnt, non auic mdiuturno illo scelicitatis tempore amplificassent. Ecquis enim tam opulentus, tam siclix, qui maiores
Pon appctat diuitias, maiorem non ambiat felicita xc mi Age ero, neque etiam ista mari madcfuit Romae felicitas , quae non angustis conclusa cancel-
finibus, nec velut in ergastulo supprcssa , sed
Testes Cantabri debellati primum, atq; perdon,iti testes Aquitanici sinus incolaeci testes Pannoni I, Vandali, Dalmitae, aliaeq; propemodum innum rabiles, ac bellicosissimae nationes, quae Romanam ebisque potentiam extentam agnouere nec non inli etiam Regna,& Impetia humiles, ac Venerabus dae concessere Magna haec certe loria, magna telicitas sed totam sibi vendicat lex illa, militaris constitutio, quae tum Romana in acie impe rabat. Vnde nimirum belli Duces ac lirenui milites ad exantiandos grauissimos labores, ad mille vitae scrimina subeund.i, spe grandium allecti piae iv ,rum , ac dignitatum, breui si me impeti term nos propagariint. At verb, quod longe gloriosi se sinum fuit Scythas, Indos, alios ire in ulti s ' motissimis oris populos Romam confluxi licii d
30쪽
rapacis,&amicitis comprecantes Historiarum monumenta testantur. Quot Romae tum videre suit exterorum Principum Legatos, Uratore, qui eiusdem Civitatis aequissimis legibus freti, inter maximas de regnis contentiones, unius Romani C saris Iustitiam implorariint, eiusq; arbitrio uno omnium consensu, atque suffragio totum negocium compromiserunt Ex quo demit in Rex ille promulgabatur,& ab omnibus, ne ulla quidem tergiversatione, excipiebatur, quem Caesar aequissimo iudicio delegis
set O maximam igitur legum, ac Iustitiae praestantiam, quae permulcet, allicit, ac rapit ad se cunctorum animos, dc quousq; libuerit, ipsa dirigit, atq;
perducit O 'mirandam legum foecunditatem , quae Imperatores gloriosissimos, Vrbes florentissimas,Ciues selicissimos reddit. Potuit, potuit Augustus ille Caesar, Diuum genus, ut ille ait, sundato legibus imperio, aurea illa, Saturno olim iustissimo Principei gnante, rursus saecula condere; Cuius in aduentu, Caspia Regna, QMoeotica tellus. Etsemptem gemini reptiarunt sibi ML Floruit regnantibus cu Imperatore legibus Romana Respublica floruit opibus, potentia, ciuibus4 floruit otio, tranquillitate, securitate Fortunati qui spe Ciues, ac per beati, quamdiu floruere leges, extiterunt, siue maximis diuitijs, lonoribus ditarentur, siue per urbem triumphantes magno plausu, 5 acclamatione exciperentur, siue Iura populis, ac nationibus