장음표시 사용
231쪽
Lib. I. Tit. 11. s. r. De Excus tui. & curat.
non amplios impeditur, quo minus tutelae vacare posset, Wesen b. h. n. t Harp. n. p.
at Quid s t vero sint bello amissi, an ti tune prosunt 3 Ad hoc Respondet Imp. & plenius
ante ipsum Ulpianus in. t. ιδ. . h. T. quod non omnes , qui per causam belli parentibu A sunt abrepti in obsidione sortε vel direptione &depraedatione, ut cuidam mei nominis anno 16; . in bello Sue cico Di lingae, contigit) vel in castris , aut hybem is mortui, Harp. h. n. p. sed illi tantum , qui in acie amissi sunt, Mis
tio ' est in textu : quia hi. qui pro republica
ceciderunt, in perpetuum per gloriam vivere intelliguntur .aa Sed quid i de liberis naturalibus ti spuriis, anne illi prosunt 3 Resp. quod flon, L a.
T. Ratio secundum Muns ne parentes ex suo delicto praemium habere videantur. Quid si s autem filius aliquis ad- a 3 huc in utero, sive ventre st 3 Resp. quod neq; in praesenti qii aestione, neq; in reliquis civilibus muneribus prosit patri, L. a. I. s. g. h. T. Ratio: quia partus nondum editus homo non recte fuisse dicitur , L. p. m fg ad L. Fatis . neq; obstat, quod in multis legum partibus, qui in utero est, pro iam nato habeatur, P. f. o. id enim tunc tantum verum est , quando de ipsus propria , secus si de alterius utilitate agatur. Pro conclusione Notandum , quod
numerum liberorum determinatum esse Oporteat tunc, cum tutor vel curator creatur; nam si post creationem generantur, non auΣiliantur, a. L. a. I. R LET
ECuNDa i excusationis C Aus A est admi Νnistratio rerum fisci. Nam qui res s sci
administrat, quamdiu ad in inistrat, a tutela vel cura excusari potest r idem est in illis, qui alias res Principis administrant, L. arim. ar manus, r. in pr. vel quibus Princeps curam alicuius rei injunxit, L. N. I. I. F. h. T. v. g. annonae, vigiliarum , L. I. I. 3. p. h. T. vel quos in consilium assumpsit, L. iuristeritos. so. g. h. T. Ratio horum omnium est istat quia publica utilitas praeserenda es privatae, a-k
Ratio alia: quia diverss muneribus quis D mul sungi non debet, L. v. s. . g. - 1 C. Tre-ι. ne dum ad utrumq; festinat, neutrum bene peragat, L. f. mpr. C. de Assvs. Ergo neq; Principis ossicio, & privatorum tutela vel cuiara , ne dum rebus pupilli vel adulti operam dat, fiscus aut resp. laedatur, aut dum fiscum vel rem p. indemnem servare vult, iura & res a. pupillorum negligantur, vel imminuantur,
Theoph. Aldob. & Schn. h. Ratio t specialis
quoad procuratorem fisci, sue thesaurarium Principis, reddit Anton. Perer . talem: quia munus gerit personale & publicum , quod Meorporis labore, L animi solicitudine vigilantia q perscitur, & exercetur , ut merito ab alio excuset, quamdiu administrat. Ratio hujus restrictionis est : quia cessante privilegii caus5 ces at privilegium, mesenb. h. Er- go cessante administratione cessare etiam debet excusatio, Perea. h. Dicit autem ' Imp. 3. quod hoc constituerit D. Marcus Antoninus qui Philosophi nomen sortitus est, Id LP ti in semestribus hoc rescripserit. Nam semestria consilia Augustus, & deinceps Impp. instituerunt, convocatis semel per se inestre spatium prudentibus senatoribus, cum quibus de rep. de iure, de Setis saciendis deliberarent , ut ex Suetonio refert mesenh. h. quae consilia semestria veris mile est D. Marcum exemplo caeterorum Impp. inivise, Harp. h. n. f vide tamen aliter explicantem Ioachimum Hopperum h.
r. cur absentes reip. causa meustentur
a. an ct is, qui proxime abfuturus es 3. - mmina ct comites ejus
perint L Cur ad te in excusentur Z
r. Cur curator, est non lusor dandis
232쪽
I. ν--- ERTIA sexcusationis C Aus A est absen- tia Ni p. caiisa. Nam legati, ti quicunq; alii, qui necessitatis vel utilitatis publicae gratia absentes suerint, a tutela vel cura sibi imponenda sese excusare possunt,
ιμι. h. re an L. o. f. h. T. tot. ris. C tui. vel eis. πιιρ. eaus ab. Ratio eadem est, quae supra: quia publica privatis sunt anteponenda, --senb. h. n. a. Fundatur ergo haec excusatio in favore rei p. cujus utilitas per tutelae munus impediretur, imminuereturq; , Ant. Pere Z. Ratio alia : quia absens pupillo authoritatem praestare non potest, g. a siv. de ausi. tui. I. Extenditur t autem hoc primo , ut pro cedat non tantum in eo, qui jam de facto absens, sed propediem abfuturus, & profecturus est, L aium strames, oti ν. a. . b. t. & qui se itineri praeparat, per L. Mara. y. f. de legat.,cta. b. n. r. & Myns. n. I. σ a. ubi Rationem reddit: quia is, qui se ad legationem praeparat , instar absentis habetur: potentia enim propinqua actui pro actu habetur, arg. L. ym. Mi Bald. σ T a. f. ae mi rasi . Gail. a. obf. δει n. m& paria sunt aliquid factum esse, vel de proximo faciendum, Schn. h. n. a. Extenditur i secundo etiam administrosti comites 3 legati, L. ad inistrantes, M. f. a.f. h. T Ratior quia ministris p eraq; conceduntur, quae do
legium alicui pro se concessum, extenditur etiam ad ejus familiam, sine qua esse non potest, Gail. 1. de P. P. s. s. n. a . Hoc t tamen ita restringitur: dummodo sint intra statutum numerum , Lia 4 . g. l. Ratio: quia summu merarii non gaudent privilegiis eorum, qui sunt
intra numerum, L. o. g. s.f. eod. videmus enim
saeph multos alios se legatis sociare, quando in terras peregrinas proficiscuntur.
Ad Versic. Sed de sis. . Uid a autem l iam suerint tutores vel
l leuratores , deinde reip. causa abesse coeperint, anne smiliter I tutela suscepta sicut a suscipienda excusantur i videri posset, quod non . Ratior quia si cauti excusationis, post petitam, vel lusceptam tutelam primum supervenerit , immunitatem non
L. Tuι-, H. in m. f. Ma tis. s. s. in Ila. In Laad. quo facit textus in L. r. fis jωδι, . Sed ad hoc Respondet Imp. quod excusentur quidem, non tamen simpliciter, sed eatenus,quatenus &quamdiu rei p. causa absunt; L. I.
6. perpetuum , sed i ad tempus tantum , quoad scilicet publicum impedimentum durat. Ratio : quia limitata causa limitatum producit effectum
r. Quomodo f autem interea prospectum uel prospiciendum est pupillo i ad hoc Re spondet Imp. quod curator ei sit dandus, ne sit
g. inde sensus. Ratio ' cur curator, & non tutor, est haec : quia absens non desinit esse tutor , Ergo tutorem habenti tutor dari non debet, sed curator, L. ις σ Id. g. δε ιπι. ct cura diu. nis sortε tutor ille absens aut abfuturus,
ipse se desideret, intelligens sortε id pupillo
διε. Quos ita Harp. n. ν. intelligit licet alii velint, eos secundom subiectam materiam accipiendos, adeoq; verbo linaria curatores intelia ligendos esse, estQ. h. n. as
Quae interpretatio dura est. Nam is t. ν δε ρω
asiana in n. dicitur: quod detur inici tutelae, si tutor reip. eausa abesse coeperit, ergo neeesse est, quoad aum tutelam esse finitam. Et iucitur ibi: si desierit reip cauis ιa abesse, quod desinat is, qui in locum eius datus est. quae verba non de curatore, sed tutore intelligenda, quia mox ad/itur i ct rinati e ---ri poserat, actio autem tutelae non titur eontra curatorem, quamvis aliqui ad mittant utilem saltem dari. JQuid si t autem postea tutores reip. cau- 9
n absentes revertantur tunc onus tutelae recipiunt, rext. b. Ratio cur Imp. dicat, eos on M.
tutelae recipere , est ista: quia tutelam ipsam non deposuerunt, L. . . s. a g. b. T. Ergo tantum administrationem, eiusq; periculum, non ipsam tutelam recipiunt, Nesen b. h. n. a. Sed nunquid i habent vacationem per an- Ionum, ut Papinianus, lib. s. restonsorum scripsit ad hoc Respond. negati v δ, sed confestim re cipere debent, nam spatium respirandi per annum habent a novis muneribus suscipiendis, L. a. C. si tutor vel curator re0. L. . . s. ι. ff. Metiι. non a pristinis semel susceptis, text. b. stinia neu sialum, ια s. a. L. Titius, M. F. b. T. L.sed σmilites, Libra Ratio icur a recipiendis , Massignatur a Schneid. talis, quod hoc conces.sum sit legatis in honorem ipsorum p pterres feliciter expeditas, & ad recolligendas vires, tum etiam ad curam rerum suarum instituendam. Ratio 1 cur non h receptis, est haec: a a quia facili4s remittuntur quaerenda , quum quaesita, in . L. f. C. de μήν r. ct rει. poses 3c sutura , quam praesentia, arg. s. eum H, δ. pr. L. de tramaei.
233쪽
ion Lib. I. Tit. 21. s. 3. & 4. De Excus tui. dc curat.
r. UARTA t excusationis C Aus A est
magistratus, dignitas sive potestas'. Nnin illi magistratus , qui potestatem, id est, imperium, L. potestatu, ns j. de HShahent, ii tutela suscipienda se exculare possunt, sed susceptam tutelam deserere non possunt. Ratio prioris eadem sit . quae supra, nimirum favor rei p. Harp. E. publica enim utilitas prauerenda est privatae, Schneid. h. nam quia diversis ossiciis quis simul sungi non potest, facile res publicae, vel pupillorum laederenAldobrand. Scianeid. & Harp. h. vel aliter: multa non suscepta legitimὸ recusantur, quae
incepta perfici debent, s. mandaιum, Inst. da manu. Hopper. h. vel adhuc aliter: multa non suscepta deprecari licet, quae semel suscepta perfici debent, Wesenb. h. Quinam i autem magistratus excusatio- 3. nem habuerint. Imp. in textu nostro non tradit, ti leges Pandectarum, mL. 11. L. ι . s. . f. h. T. L. n. su pr. L. s. s. 16. eod. L. 3ν I. II de ιν
tur M. Maenti Accedit, quod aequuinnaon sit, j. de rastam. tu . valde dissonant: proinde etiam ut magis oneretur, qui ob magistratum jam a. ante satis est oneratus, Harp. h. Ratio i posterioris : quia multa impediuntur ab initio, quae postea firma sunt, & facta non toIluntur,
Ad 6. Item propter litem. 4. SIM MARI R
Doctoi es nostri, ut oster man. M vias. Λchneid. 8c ad ipsum Gothos. Pete . ti Harp. vari Esentiunt. ΛΙentem nostram in commentario ad tit. J. b. T. aperiemuT .
. Cur sis o controversia excusaverat de omnibus bonis λa. Non autem de re modica 3
s A de jure antiquo, i erat lis & controversia , quam quis cum pupillo vel adulto habebat, vel de omnibus bonis, vel quia major pars capitur pro toto, L. omnes, I . s. r. f qua in se majore parte bono
de aliqua haereditate, secus vero ,'si de re modica inter se contendebant. L. ao. O n. in pros. Me tis. L.'IAE. C. d. Ratio prioris est i sta: quia expedit pupillo habete tutores limicissimo , L po. mpr. f. h. T. atqui litem habens cum altero de omnibus bonis, vel majore parte, prae-
r. Ratio ' posterioris: quia modicum non curatur, Schneid. q. f. n. r. seup. de aua tui. v quia malitiis hominum occurrendum , L.sLν. conis fluxim m. Τ de rei vendie. atqui tutores & curatore; designati facit E pollent redimere inanesti infirmas actiones adversus pupillum , vel procurare eas sibi cedi ex causa donationis, tisic tutelam declinare, Osterm. h. proinde de jure antiquo ea lis per curatorem datum ex-
. Cur creduores o duiuores non admisistantus ad tutelam ρpediebatur, qui finita lite curator esse desinebat, ut vidimus su p. f. f. de aves. μι. Hodie t de jure Novellarum creditores & 3 . debitores pupilli, qui litem & controversiam cuin ipso habent, ne volentes quidem admit
ubi Ratio talis redditur: quid enim non agat pro se, tutor, vel curator &adversarii rerum detentator nuper effectus & paulo post addi tur ; curator non erit, ne aut cautionem sumtur, aut alias probationes corrumpat, & cura fiat ei rerum propriarum interitus. In est e- civ f hoc vult dicere Imp. quod sit valde peri- q. culosum. pupillo & minori, habere tutorem vel curatorem ex creditoribus vel debitoribus sui . Ratio: quia cum res eorum in sua potestate haseant, Ant. Pere E. h. facile possentuti fraudibus , supprimere probatione S, Jρο- chas, quibus jus suum vel prosequi. vel se de- sendere, & agentem excludere possent. Vide
quae scripsimus in commentario ad ιιι. si de iis tet . o s. tim. Lory. ubi tres limitationes attulimus
r. Raat tutelae o cura excusent 7 e r quare
3. diuid si una mutis nimis di si '
. Cur tres excusem, o non plures vel p. cfores ρSE TA ExcusAτloNis C Aus A est multitu do tutelarum vel curationum. Nam ttria onera tutelae vel curae non assectatae Israestant vacationem , quamdiu adininistrantur, ita ut si quis habeat vel tres tutelas, vel 1. Ratio quadam reprobata.
n diuid si una vergia ad reisum Τ
tres curas, vel duas tutelas cum una cura , vel duas curas cum una tutela, quarta non sit gravandus, sed ab ea excusandus, text. h. & L. a. f. s. f. h. T. L. M. f. eod. L. un. num. tu . Ratio est : ne i multitudine negotiorum One- a. rati
234쪽
Lib. I. Tit. 11. g. s. deis. De Excus tui. di curat. χo3
rali omnino Decumbant, aus res pupillares excusationem praestot, ut vidimus , sip. matb administrent. Itaq: in iam tutorum & pr. b. T. pupillorum interest; tutorum quidem pro- Hujus tamen doctrinae I excusationis , pter diffcultatem consciendarum rationum , tres asseruntur limitationes in textu nostro. ti administrationis gerendae, L. 3,. M. F. h. T. Prima i est ista e nisi una vel plures ex is. Schneid. n. ι. quia aliis & istis non possent istis tribus tui elis vel curis stitasseauae, I. s.commovi superesse, Anti Pere E. h. itaq; non Lest aviem. h. T. sicuti expetientia testa nimium gravandi, sed iuxta vulgarem requ-.tur, multos sub spe lucri avide tutelas conculam: onerati non magis onerandi. Pupillo- piscet e. Ratio : quia ammium non soletaeum autem, ne quid a tutore negligatur, ips- esse onerosum, juxta versic: Hoepo tat levir erique ea ratione damnificentur . nam ρωνιι- cuia 'νtar erauiab tibιnier. Schn. h. & procura iratio m minis est is inguia si , , mesenb. h. ium nihil prodest , L. .. m f. L. νε- ὸs.ss exEx rationibus t allatis ampliatur disposi- mώ. OH misi. N alias leges magis favent iis, tio paragraphi nostri, ut si una tutela vel cura cui coacti aeti quod munus subeunt, quam qui tam si di flusa, fit negotiosa, ut pluribus aequi- sp iE, L. fit fg r. r. g. LV. Muri polleat, eo in casu unica excuset, L. I iis, si. s. Secunda i limitatio est ista : ut tamdiu Do erum. . s. T. Ratio: quia non reseri, quid tres tutelae vel curae excusent, quamdiu du- ex aequi pollentibus fiat, L. ιι g. si μι.=de iras. rant, & administrantur. Ratio : quia cessania enum enim dissicile , negotiosum , &diiD- te causa privilegii, scilicet onere administraasum , quandoq: praevalet tribus veti pluribus, Donas, cessat privilegium. Si itaq; una tute- - crvd. L. Ratio autem l At causa, cur tres, ta vel cura vergat ad exitum , ' v. q. quod se& non duae vel quatuor, adeoci: plures vel mestre tantum ad pubertatem , vel major pauciores excusent, non potuli dari, quia nitate in supersi, excusationem non merebi pleri3mqt ea, quae ad certum numerum sunt tur, quia administratio brevi finienda est, L. restricta , iuris sunt constituti, quorum ratio non ι an ιώ-, ι . an pr. g. s. T. ubi Gothos. n reddi nequit, L. non ommiam. FG LL. nam si tat: propὸ pubertatem esse videri, qui ab ea . duae vel quatuor sui sient determinatae . pari- semestri tantum dii .it: vel distare nihil vide ter interrogari posset, cur non tres vel quin- ri, quod sex mensibus tantum distit ,.que, usi e tam bene ordinari nihil pinuit, quin Tertia i limitatio est: ut latuen plures a. eadem quaestio semper recuri eret. Conan - & diversas tutelas faciat non numerus pupilias, tur quidem = Joach. Hopper. & -senb. h. lorum , sed diversias patrimoni cirum ita ut assignare aliquam, & quidem hanc Rationem : si patrimonium plurium, V. q. fratrum, sit inoquod hoc receptum si ad similitudinem trium di visum, eorum tutela vel cura pio una com- liberoruin i nam pupilli sunt tutori veluti libe- putetur, ιμι. h. ct L.s. g. - .L.μυμ .ffri, quoad educationem, solicitudinem& - eod. Ratio: quia coniuncta unius loco, &xam: sicut ergo tres liberos, ita tres nitelas in plura diversa simul juncta pro uno habentur, una esse domo satis eis. Uerum si ratio pro- L. ιλ ν. a. ff. de Du . ct ρυιῆ. Er8O Pa- oderet , in Italia nonnisi quatuor, in provin- trimonium plurium adhuc indivisina proelis vero quinq; tutelae vel curae vacationem unius patrimoniis babelux iapraestarent, quia tin, & non pauciores liberi
. . Ad 6. Sed dc propter. c. SUMMARIA.
r. Cur paupertis excuset ' raris prima.
tres Severus ti Antoninus , Theoph. h. &Marcus deinde Imp. in kripserunt Ratio est ivia ut saepe dictum , onmatu1 non est magis oneranduat atqui pauper in hoc satis oneratus ti occupatus est, ut sibi suisq; victum quaerat. Deinde ordinata eharitas incipit .
seipso, Et iniquum estet, ut posthabitis sui,
aliena negotia tractare cogeretur, ti crudeli tati proximum est, seipsum propter aIios dein se in re, Schneid. h. n. t. Prima namq; cura
iure naturae debetur sibi ipsi, proxima res.
. o quare Arabanda ρs. Adfatu a ιυ es paupertau pRatio quoad i pupillum i quia ipsi non esset di
utile, habere tutorem pauperem , qui vel negligenter, vel non fideliter res pupillatas propter inopiam administi aret, Schneid. h.& cuius inopia inanem redditura sit actionem tute lae , per L. . . de Δι. - es. h. Ex hoe para graphot deducit Theophilus, quod pau- 3. pertas aliquando prosit, sed non ineleganter alii respotulenti ab hoc prodesse, libera nos
Domine, Spectan. -υ. . .. r. n. H.
Ad Me tamen, t ut aliquis pro ter pau-
pertatem excusetur, requiritur primo: ut illa ipsa probetur & doceatur, raxi. - . v. Ac re.
M. n. . Ratio est: quia paupertas di di- vitia
235쪽
vitiae sunt mera accidentia, ichri; non praese- quae aliquem imparem reddat oneri iniuncto. inuntur, sed ab eo. qui in utrauis fortuna se d. L. σ d. L. α ut quia vitae suae necesaria fundat, probanda sunt, .eseM. h. in . juxta in dies conquirere debet, Ant Pere r. h. Ac in regulam : sundamentum intentionis suae qui- sudore vultus atq; opere nianuum suarumlibet probate debet, St. in L./ υσὶ, t. I.'pro quotidianum panem quaerere. Ratio : quia rei. v. dubitetur. f. quibatisd. g. Vide quae de cavendum est, ne quivis Enhkb colore pau- probanda paupertate dii longum scripsi in pa- pertatis detrectare atq; effugere publicum tu trocinio. debitorum , scad. r. f. o. O s. per ρα. 'telae munus velit, Myns. h. s. Secundot requiritur, ut talis si paupertas,
Ad s. Item propter. 7. SUMMARIA.
Ibus, sive adversa valetudo, fle quidem
talis, propter quam ne quidem luis n. sotiis lupei et se liollit', text. h. rem L. ια inf-- L.FH. L. 4o. f. h. T. L. t. σεχ. c. qui morb. se excus quales sum etabescentes, 'epileptici,
paralytici, hydropici, Harp. h. Ratio: quomodo enim, qui tibi inutilis, aliis utilis erit l& ut in proverbio es ut Tibi nequlim, cur aliis honus: Ratio alia: quia lex noluit ali ruem obligare adimpossibilia, arg. D. xiinpos illum, D. f. de R. Lee ipsi pupillo damnosum esset, si valetudinario tutelae munus injuno retur. Schneid. h. itaq; necessitati hoc tri-huendum, ne impossibile injungatur tutelae munus quod obiri a tutore non possit, vel non sine ineommodo pupilli, &contrautilitatem eius, τι ti-. H. ff. h. T. Sed quomodor At quam3iu isorbus eri sat Ad hoc Resp. prout ipse comparatus
est, L. r. f. b. T. ii temporalis est, ad tempus excusat, &interim curator datur, rari. , L. Ρω, υ. j. de tutet. L. ια s. δ. f. h. T. si perpetuus, in perpetuum tutor Musatur, A L. a. tutela inq; omnino deponit, L. o. δ. h. T. 3c alius tutor in ejus lacum substituitur, L. comis
plura, ε .f. - inet Ratio: quia iis, qui perinpetub morbo laborant, quia rebus suis super esse non possunt curatores dandi sunt, s. μ' de curas. Ergo hoc munus aliis praestare non possunt. Weienta h. incivile enim est, ut qui alieno auxilio in rebus suis indigent, alios regant, s. N. Q. h. T. Ant. Perez. Ex quibus colligitur, quod i morbus perpetuus non 3
solum v nova tutela primum sui cipieetiam , veteri jam coepta . t tuscet
pter paritatem rationis , quae utrobiq: militat. Sed quid1 de muto, surdo. cceco, furio- εἰ t Res p. si ab initio simi tales, non opus habent excusatione, bchn, h. n. y. Mync μ f. Ratio e quia ne volentes quidem tutelaes peresse possunt , ac proinde prorsus repellunis tur , L. . s. a. er 3 g. is tutet. Si vitem p stea tale vitium uperveniat, praestat volenti excusationem, L.c-plura. δ'. . detinetiam' 'si o. in pr. f. b. T. Sesaneid. h. n. ρ si quis autem se non excusat, sed adhuc nem-tiis superesse, & authoi i intem accorum a Rpossit, ut caecus, L. etiam, It . f. de ais'. t x. tutela abire ma cogitur, vid. es b. h.
ONA Excus Ariovis CAusA est imperiritia, s sive ignorantia literaruit . tiam eum, qui literas nesciret, hoc est, neq; ' legere, neq; scribere posset, excusandum esin D. Pius rescripsit. Rallor quia in tutela Secura inventarium confici, fle rationes conscribi debent, L. intre. y. F. de admire. μι. quod literarum imperiti praestare non possunt, --senb. Ioach. Hopperi & Schneid. h. Veroma. Imp. lustinianus t hanc excusationem non simpliciter admisit, sed tunc tantum, s iret rantia sit eum simplicitate & rusticitate conis junmi Rauod quia ruiticitas etiam in aliis juris artieulis excusationem praebet. L o. g. ἀνε M. ιν. Τ... T. L, si u. p. t -- vide ad long. Menochium, de or πιθα uast. cas in. Farina . . pr. cas. ν. teri . Ut de . clag. I. σα μινt. Itaq; i ejus, qui se a negat literas scire, excusatio accipi non ιlabet, si modo non sit expers negotiorum. 4. L. o. inf. Rario habetur in textu nostro ; quia etiam imperiti l iturarum possunt ad admini
236쪽
strationem negotiorum sumere,& ut ait Go- inventario, & conscribendis rationibus uti,t f. a. d. L. . pro rustico non est habendus, Osterman. h. horum enim cansectio tam dis qui peritiam rerum agendarum habet . ficilis non est, qua In negotiorum procuratio, . Ad rationem f in contrarium allatam Re- Ant. Perez. Concluditur ' ergo, quod etiam s spondetur: imperitum literarum hoste, vel rustici sagaces &versuti, quiq; rerum peri-xeliquis tutoribus tanquam administrum ad- tiam habent, tametsi literas nesciam, nihil iungi, Wesenb. h. vel vicaria opera suorum minus tutores fle curatores dari, neq; se ex- amicorum, aut Notariorum in conficiendo cusare possint, Myns. h. n. a.
Ad L Item ii propter. 9.SuM MARIA.
I. Cur malevolentia se vexatio testitoris excuseti a. Rario mima.
l juria, vexatio, & malevolentia ipsius testatoris. Nam si pater pupilli ex inem ranwle , odio, & malevolentia aliquem propter inimicitias sortὶ tutorem dederit, magis solicitus, ut adorsarium supponat I boribus, molestiis, & periculis, quhm ut pupillo suo prospiciat, hoc ipsum praestat tutoria. excusationem. Ratio e quia i inducta ad
unum finem non debent operari contrarium effectum , arg. L. t Iara, I .f. de admin. legat.
quia igitur tutela amicitiae caussi introducta est, atq; ut pupillis commodetur, non ut inimicus , vel adversarius clanculariis insidiis opprimatur, & via vindictae aperiatur; ideo si tutor ii testatore, qui sortὴ magnum aes alie num , & intricata valde negotia post se reliquit , vindictae sumendae causa, Myns. h. n. a.
vel ideo datus fuit, ut litibus satigetur, L se.
seris se tutorem sutarum sts. Cur amplius excusari non possisto. Auid si viva causaseuperveniat tueratre. N. C. b. T. ut supponatur debi to & ne poti is, L. d. s. δει. i . fh. T. Ioach. HOpper. h. ut implicetur periculis negotiorum , quae sortassis, δc eo nomine reliquit intricatiora, Perar. h. ut ei molestia creetur, Wesenb. ὀr Harp. h. ut judicio tutelae deinde vexetur, Iul. Pac. h. iste tutor non ex assectu bono tiatemo, sed inimico datus, merito excusa
Ratio t alia: quia si quis propter inimi cl- 3
tlas ad reliqua munera civilia nominatus sit, hoc ei praestat excusationem, tot su L. in .
μ propi. smm . ereatio facta sit, ubi Ratio redditur : quia publicae utilitatis interest, non ex inimicitia creationes fieri debere, sed aestimatione Ae examinatione vera I commodoreip. Ergo propter paritatem rationis etiam tunc , si pater propter inimicitias aliquem te stamento tutorem dederit .
Ad Versic. Sicut per contrarium.
-N hoc Vetsculo t obiter 8e incidentet ab Imperatore generalis quaedam omnium se- rε causarum limitatio adducitur, videli/cet, licet quis alias habeat justam aliquam exculationis causam, nihilominus, si patri pupillorum promisit, se sore tutorem liberorum, excusari ab hac tutela non possit, idq; jam an- se Modestinus ras L. in s. 1 ff. h. T. & Papinianus in L. e emotia. anf. V. de testam . ruri
responssit. Ratio est: quia omne promisium , cadit in debitum. Ratio t aliae quia cuilibet permisium est savori pro se introducto reis
nune iam, L. Pen. e. de pas. Harp. h. atqui per istam promissionem censetur tutor excusatio- , nibus suis renunciasse,Wesen b. h. Ergo nisi i ''nova excusatio supervenerit, administrationem suscipere debebit, neq: se ab isto onere Iiberabit. Ratio huius: quia excusationem non meretur, qui sibi ipsi necessitatem injecit, Mnecessitati voluntariae non succurritur, L. , L .ss. ι νιν μtud. cog. L. a. s. si uui Lissi quis cauti Ratio illius: quia futuris & ignotis excusa..tionibus renunciasse non praesuinitur. arg. L. I. 1.j is tramaia. Harp. h.
a. GF pro erea nan excuse My3. UAEMTu R i in hoc paragraphor cusandus, & liberandus si, nec ne 3 ad hoe utrum is, qui dixerit se ignotum esse Respondet Imp. in textu nostro, Si ante ipsum patri, vel matri pupilli,ea de causa ex- Modestinus I Ctus an L. 1. s. ι βώ T. non esse S admit-
237쪽
admittendam excusationem ejus, qui De isto' utitur, quod ignotus patri pupillorum fuerit. Idq; etiam Divi stat res, hoc est, Marcus AElius Antoninus, ti Uerus Commodas Impp.restripserunt, Mynsb. n. . vid. hv. s. s. n. p. hi enim sunt, qui Divi fiatres & interdum isa tres Imperatores appellantur, L. s. g. δν. ubsa. Cujac.&Gothostf. h. n. Ratior quia i non notitia requiritur in taliore, sed fides ti indu stria,& licet tutela sese semper soleat commitiati notis & amicis: tamen Q munquam etiam δ ignoti, t modo non sint incerti, L. o. sin V.
r. viustam. tui. L. β. η υ. isi Gregato tutores dantur, sicuti etiam subinde ignoti haeredea
nat. Gothos..ctas. Ratio horum omnium est: quia licet aliquis sit ignotus de facie, potest tamen notus esse de sania , vel aliqua sortassis virtute cognitus. Est enim latens atq; καitus , interdum etiam erga ignotos instinctus , non modo propter sanguinis necessitudinem, sed etiam pmpter eruditionis . aut virtutis insignio in celebritatem , Myns ad s.f. . . da
3. Cur inimicitia a tutela excussis
. . uoad ρυι m. m. - UNDEC I M A exeusationis c Au s A est inimicpila. Nam si tu For vel curator a magistratu datus, aut . Iege ad tutelam
vel curam vocatus, vel etiam intestamento, ab initio quidem ex paterno assiectu , M. bona intentione tutor scriptus, postea capitales inimicitias cum pat e pupatorum vel adultorum Exercuerit , arg. L D3 confirmando, δ. fis cons m. neq; reconciliatio eo adhuc vivente intervenerit, , tutela ves cura excusari solet, text. h. ct in L. o. f. M. q. r. Ratio est: quia
inimicus pupillo praesumitur, qui patri pupilli inimicus fuit, etiamsi pater pupilIi i7t
mortuus, Gothos ibid. x inimicus alleuius praelu nritur etiam inimicus filiorum suorum ranimicitia enim praesumitur durare in filiis, Et serpere in descendentes , SchneideW. ad s. p.su'E T. n. . oe δ. quare tam tutoris, quum pupilli interest, ut excusat nem habeat. Raia a. tio ' quoad i. torem : quia potuit defuncti. quidem inimicus suisse, non tamen sine magna & iusta causa, de caetero autem vir bonus esse, qui licet optimὸ tutelam administraret, nihilominus iacilε suspicionem sinistram incurrere, ejusq; ossicium & labor ei detrimentosus fieri posset, quia iactum inimici in malam pariem accipitur, L.F uu istam. ι .f. de
. ustio. Ratio quoadi pupillum: quia oves u- . taurigae inimiettia Z Cur tantum pirati ly. Cur non affictata 3 o. inuidsi Nemrilutis interveneruem non sunt committendae, Ergo neq; pupillicum magno discrimine rerum suarum inimico patera o sunt committendi, Harp. λ n. a. σ3. Pere E. h. qua de causa pater ipse, qui tui rem dedit, cum quo postea inimicitiae exarserunt, non praesumitur in eadem voluntate persiitisse , L. sos de conflui.
Quia itaq: praesumptri est, quod inimic
inimico velit incommodare , mrt. L. Ra. C. d. Froc rat. magistratus a tutoribus hanc sinistram suspicionem & opinionem : a pupillis
autem vel adulti ν periculum v nuictae avertere debet , & facilὸ hanc exculationem admittere. Dummodo tamen f primo suerit capi- 6. talis, & gravissima inimicitia, secus si leuis
tantum pinultas, Myns. d. g. e. n. a. Schn. n. LRatio: quia homines raro ab omni discordia sunt liberi , si igitur quodvis dissidium&si
multas excusationem praeberor , pauci nimis tutores larent. Deinde t requiritur, ut ini- s. micitia non si affectata, a . L. s. g. mytim. PLΤ. b. T. Ratio: quia procuratum nihil prodest, Bart. in L. με amem. ν. s.fi duom. .ΤAPΜ-blmana. Tettio Decessarium t est,ut nulla ad- α hue reconciliatio intervenerit. Ratio est: quia reconciliatio subsequens tollit inimicitiam Praecedentem, per ea, 'uae tradunt Dd. ad ν. IH Δωθαν. ἐκ nos ibidemm. cum seqq.
DVooεci MA' MCusATIONI s CAus A est controversa status, hoe est, lis &quaestio super eo, an quia sit servus vel liber. ingenuus vel libertus. Nam si pater pupilli movisset alicui quaestionem status, allein
renὰδ eum esse servum vel liberium , talis
postea tutor datus se excusare posset. δαι. b. GT νN L. O.f. amylting. b. T. Ratio est: quia exlsi l controversa oriri soIet gravis inimici a. tia. Perez. h. 4c animorum ex ac batio, hoe ipsos
238쪽
Ipso, quia eum voluit deducere vel revocare in servitutem, Schn. h. nam cum servi de jure ciυili pro nullis & mortuis habeanturasmea, a. q. vi R. L.& a testamenti factione, , serendo testimonio, a iudicio, caeterisq; asibus, liberam personam concernentibus excludantur , Myns. h. non dubium est, quin tutor habeat justam offensonis causani, L non tan-
4m ipsius, sed pupilli quoq; intersit, ne ad tutelam admittatur. Ratio: quia metuitur fore,
ut injuriam a patre sibi sactam stio eius , pu-3. pillo rependat, mes b. h. Ide in ' est, s tutor pupillo, vel curator adulto, ti minorenni eandem moverit quaestionem, L. f. s. amphin, ιδ h. T ubi Limitatio habetur: dummodo hoc non calumni Α, sed bono fide faciat. Nam sideo 1 litem moveret, ut tutelam evaderet, 4 exculationem nullam haberet. Ratio: quia calumniosa aut salsa excusatio non praebet liberationem, Gothos ibid. ne quis ex suo delicto prae inium reportet, L. Od. . g. sotat. t. L. N. s. s. f. ad L fu . d. - θ. vel in iacultate tutoris dati si, calumniosis litibus munus tutelae detrectare .
Ad s. Item major. I 3. SUMMARIA.
. Raana 1. Nunquid H. anni excusent ' . Cur ab aliis muneribus, Ur non a tutela 37. minorennitas exesset 'L Cur minorennes ne volentes quidem εἰ mittanIur Ratio prima. q. Secunda. Io. Tertia.
. E. IMA' TERTIA excusationis C Au-
s A est aetas senilis. Nam qui excellit septuagesimum annum , a tutela Si cura se potest excusare, text. b. or an L. a. 1. b. t. Ratio est : quia haec aetas 'a caeteris personalibus muneribus praestat vacationem , L. m. C. qua
te viet profis Ratio t rationis : quia oneratus non est magis onerandus, atqui senectus ipsa satis oneroia, gravis , 8c mole ita est, e. maσna.
a. r. v. verum Mara . exf. de υoto. Deinde senectus f
est species morbi, 8c magis quietem desiderat, quam aliquas eraraneas occupationes & perturbationes , Schneide . & Pere r. h. Ter-3. tio it senectus venerabilis est, ti savore digna , L. βι Ner. 1. fis j re immun. ubi dicitur :maiores nostri penὸ eundem honorem seni bus , quem magistratibus detulerunt, vide
Myns: h. s. i. ' si ' ubi plura de honore senibus delato, di deserendo recenset. 4. Quarto ri inutile foret etiam pupillo talem habere tutorem . sunt enim senes bis pueri , ita ut non possit Per eo, re iδ pupillo consuli , cum vix rebus suis superesse possint, vel sibi ipsis sufficiant, Harp. & Pere Z. h.
Dic Ese Imo i non est neces te, ut tutor s. datus habeat ro. annos ad se exculandum, suis iunt enim s s. qui li decurionatu , a. s. Lq. sis Decurson. 8c caeteris muneribus personalibus excusant, L. s. e. vi ure smmun. Resp. verum id quidem esse in eaeteris muneribus publicis, in quibus plus Iaboris corporalis est, quam industriae δι consilii: in tutela autem prudentia At consilio magis opus est, ideo maior aetas ad excusatio in requiritur, Schneid.
b. m. o. Per Rationem : quia quae prudenti a &consilio exequenda sunt , debilitato corpori
non remittuntur, L. a. g. corporis. 1. dae vacat.
mun. Rationem 1 aIiam ponit Myns. h. n. s. in c. favore pupillorum, qui cum seipsos dirigere
nequeant, reet 8 consti tutum est, ut ineuntis aetatis inscitia senum prudentia regatur, quia, ut inquit Cicem, mens ti ratio, & consilium in senibus est,&seniorum conversatio juventutis pei secta est educatio, Nisest. s. c. s. sus sterman. h.
ei iam minor aetas, sive minorennitas excusationem praesset 3 ad hoc Respon dei Imp. quod olim quidem minorennes se potuerint excusare , hodie autem excusatio De Opus non habeant. Ratio est in textu quia ex constitutione Iussiniani an L. Iin. C. de k ι.εαι. prohibentur ad tutelam , vel curam aspirare, ita ut ne quidem si vellent, admitti possent vel de herenti eius autem est nolle,
qui potest velle , eius detrectare, qui potest acceptare ; it nihil potest esse in privatione, quod non prius fuerit in habit Myns. h. l. Ratio rati is habetur in textur quia i Incivile est, eos, qui alieno auxilio in resua suis administrandis egere noscuntur, ti ab aliis reguntur , aliorum tutelam vel curam subiret in civile est, eundem esIe tutorem, & sub tutela constitui :& iterum eundem esse curatorem , & sub cura agere, haec cert & nominum ti rerum foeda confusio est, AE L. f C. δει ιι ιm. ubi imp. Rationem l aliam mox sub- p. nectit: quia bona tutorum tacitia pupillis sunt
atqui res minoremium non obligarentur, si tutelam aliorum sererent, ἀL.f. Schneid. n. . ia Nise. ιαι. Ex quo fieret, ut si minorennis contutorem haberet, ipse alieno Onere grava S a Ie Iurs
239쪽
retur, Inon tantum pro sua , sed etiam alim interim i verum manet, quod supra g. a. Pi r Ina administratione periculum ei immineret, testam in ἁ-.ng dictum fuit, minorem in te xo d. L sis pr. His omnibus t accedit, quod in- stamento tutorem dari poste, ita tamen, ut utile sit pupillo, ejusmodi habere tutorem, uso; ad aetatem legitimam administrationeia qui restitui possit, interdum etiam eontra pu- suscipere nequeat Pillum, ari L. l. de m non mescnb. h. Hoc
Ad g. Idem dc in milite. H. SUMMARIA
a. diuod discrimen fatiendum Τ
r. iMA f in ARTA excusationis C An ὴλ est militia. Ratio est: sicuti milites pluribus aliis privilegiis gaudent, de
quibus in Species ibus nosti is juris communis, ti3. M. i. mstitia.) ita quoq; a tutela & cura im- a. munes sunt, L. sid 9 α Me , t F. h. T. Hac flamen in re discrimen faciendum est inter eos milites, qui de facto militant, & adversus hostem in expeditione constituti sunt, atq: veteranos, qui iam compleverunt tempus misitiae, vel honesὲ dimisi sunt. Pliores t illi excusatione non indigent, quia Me volentes qu dem ad tutelam admittunt ire, reae . h. Ratio est, ne . signis D castris avocentur, atq; ita resp. damnum sentiat, Pere E. h. & ne offendatur disciplina militaris, si alienis negotiis vacent milites, Sthneid. h. n. r. Praeterea cuin nemo abstrahendus si ab opere, a quo pendet
fgh. T. neq; milites . militia sunt abstrahen
ρι. vel privatis his negotiis , reip. operis abia ducendi , per Ic u Cri locas. erranti. πesenb. h. cum enim militaribus occupentur laboribus, impossibile est, ut possint muneribus civilibus praeesse , tutelamq; administrare, ε. Myns. h. Posteriores t autem illi, sive veterani, qui honesu dimissi, L sacramento soluti sunt, propter militiam perpetuo excusantura tutela paganorum , sed adverses commilito num sitos vacationem saltem per annum ha bent, & non diutius. L. R in ρναώ. T. Ratio prioris es privilegium militare , ti bene scis . um rei p. praestitum. Ratio t posterioris habetur in L. R in pr. h. T. quia coaequalitas honoris militiae sortior videtur militum privilegio, & quia privilegiatus adversus aequὴ privilegia tum, sive quod idem est, par in parem non utitur privilegio Gothos. ibi1 Ratio va
su. h. T. ubi dicitur, quod idii, qui rei p. causa absunt, anni vacationem habeant ad novas vi Carsultem per annum
II. An mitius rogata militia exessem ltu telast atqui etiam milites, eorumq; duceati tribuni rei p. causa abesse dicuntur , per L.
Sed an id,quod 1 de militibus armatae mi- 7 litiae dictum est, habeat etiam locum in militibus coelestis militiae, id est, in Clericis i Re
sin ιi. n. L. etnoad to, sae C. δ E se. ct cieri Schneide . h. n. a. per Rationem : quia scuti milites seculares non sunt a candi a suis si iapnis &castris i ita nec milites coelestes, uti Clerici, Relisios, & caeteri ministri Ecclesiaeli cultu &obsequio divino, e.-uι.ι. H a. . I.
lictis D E i omnipotentis ministeriis inhaerere debent, .. L. teneralis',sa.C. is ξρψιορ. Ratio talia r quia Clericus militans Dro non debet se implicare secularibus negotiis, rem. sae I. in A
Ratio tertiar quia Clerici debent esse a rationibus liberi, quae causa est, quod tutores &curatores ant depositum osncium, & rationes ab eis redditas Ordinari non debeant, e. .
dist. s. canas an sua flamma. M. a. ris. ν. Nihilominus t tamen legitimam tutelam suscipere p. possunt Clerici, si volunt, non Monachi, vel Episcopi , authen ita. presbyteros, C. A Episti OG u. ti in se dium ad miserabilium perso
narum tutelam vel curam admitti, a. pomeriti
as. distra. Ratio de sumi pDtest ex Ast. v. m m. ubi dicitur, quod viduis & orphanis praesidium improrantibus protectionis auxilium ab Episcopis & Clericis negari non debeat. Ratio 1 alia: quia hae sunt piae causae , in qui-
bus tractandis scuti dierum, c. minam. D. Διὶ o. Venat. da feriis an san M. iuri poni. ita nec
personarum distinctio habenda est. Sed quid i iide
240쪽
Lib. I. Tit. 11. s. 11. De Excus tui. de curat. 1 os
de militibus togatae militiae , legum Doctori- tes sunt, ac proinde ad tutelam magis idonei, hug 8c Advocatis , qui fle ipsi militare dicun- nam ipsorum prudentia pupillis utilissima est.
quoq: excusantur t Respondetur quod non. Scitne id. 1 f. s. u. . Myns. F.Mq. o. Ratio: quia aptiores, & rerum magis exper-
Ad 6. Item Romae. II. SUMMARIAE
s. Condimo prima, vi artes exerceant.
s. Cunaetio secunda, αν Romae vel in puria
. Tertia, ne sim infra numerum. . D inscripti.
r. Σαid si studiosi non δει immarrie utita
est professio Iiberalium artium. Ete nim Romae Grammatici, Rhetores, &Μedici, u qui in patria sua has artes exercent, & intra numerum sunt, a tutela Sc cura habent excusatione in , rem . b. est in Lo f. h. T. Ratio secundum Hopper. h. quia est instar publici muneris, has artes publicε profiteri. a. Ratio t alia secundum Harp. n. I. est partim illarum artium favor, 8c utilitas, quae inde ad rempub. redundat: partim eas exercentium, sive profitentium auidua Occupatio, quae eadem ratio illis non tantum . tutela 8c cura, scd a caeteris quoq; muneribus personalibus vacationem 3c immunitatem praebet, L. f. s.f. Τ. de mώn. ct he r. Ratio rationis : quia publicὶ juvenibus prosunt, L. 6. s. s. f. h. T. Et rei p. interest habere viros doctos, per quorum scientiam totus illuminetur mundus,
hendus est ab opere, . quo pendet reip. incolumitas, L.3. C. qui missiti pus M. N. Ex verbis autem textus nostri apparet, tres condisiones requiri, ut aliquis propter liberaIes artes . tutela Sc cura excusetur. PRI-3. - est, s ut illas artes exerceat, a Scio suo
sedulo sungatur, rexi. h. v. exrram. neq; circa
operationem suam se negligenter habeat, textim L. 6. s. - Τ. h. T. Ratio: quia beneficium datur propter officium, Ergo beneficio, vel privilegio gaudere non debet, qui negligit on
dumi. vide quae scripsi in patroc. duad. ι. θ. I. u. 31. Ex quo ' INFERuNT Doctores: quod scholaria sive studiosus non gaudeat privilegiis scholarium, licet sit inscriptus matriculae, sive albo studiosorum, nisi lectiones ste
1 . TMnes Philus hi non flans in numero Prosissisum. u. An juris civilis Prefessisu aliquid nura
utramq; partem ad lontum disputat, & rati
nes plurimas assert Harp. h. n. lo, cum musto
SEcuNDAl eonditio est; ut Rom ae - s ceat, vel in patria sua propria, text. h. & in L. λ . Roma, /I. Τ. h. T. udi Ratio redditure quia cum Roma sit, Si habeatur communis omnium civium Romanorum patria, L. R ma. f. admumcisal. decens est, ut qui seipsum utilem ei praebet, non nunus quum in propria
patria immunitate fruatur, L. eos qua Roma, st. da vacat. est ex s. min. TERTIA f conditio Gest, ut sint intra numeruis, si quo in loco ceristus numerus sit constitutus, quemadmodum olim erat, ut videre est in ZL o. s. a. h. T. 2 8enum aro concesso fuerint inscripti , text. in ἀL. 6.=... Rario prioris: quia supernume rarii non gaudent privilegiis numeraribrum, sive eorum , qui sunt intra numerum , Gothos fle Schneid. h. Ratio f poster loris: Dquia matriculae alicuius artis non adscriptus, non gaudet priviIegiis artis, Gl. in L. 3. v. qui. C. de of met. milit. Gothos. ad d 3. . schneid. h. n. .. quae ipsa i causa est, quod studiosi non- 8. dum inscripti, vel lin matriculati non gaudeant privilegiis Academicis, vide Harp. b. n. ι. di melenb. n. f. C. in quo. eaus fur. ρυ- ρri . Haec autem, i quae dicta sunt, LIMI- s. TANTuR , ut si sint valde 3c excellenter docti, Immunitate 3c privilegiis nihilominus fruantur, etsi supra numerum sint, & in aIiena patria morentur . d. I. g. value. ιo. f. h. T. Schn. n. a. payns. n. ρ. Rauo secundum Gothose ἀs quia valde docti privilegsa habent, quae minus docti non habent, &propter excellen tiam personae , jure communi aliquando re-. 3 ceditur,