장음표시 사용
771쪽
Caeterum, Scipioni Vticam oppugnanti DPBaxwH redrubal, cum centum armatorum supervcnere
millibus. Horum castra eqdem die deletastini, o. millibus occisis , captis sex amboque rursus redm-tegratis copiis , altero praelio superati suere. QPθax, C. Laelio , d Masanissa Rege vivus captui est. Ejus uxorem Sophonisbam, cum Masinissa contιnuo duxisset, increpitus eam ob causam g Scipione , quod civem Carthaginiensem, &adeo illam , cujus pater Imperator hostium esctet, connubio sibi unxisset, ve- penum ad Sophonisbam mittit, jubens, ut memor patris Asdrubalis.&duorum Regum quibus nupta esset, sibi ipsa consulat. Illa, accipis, inquit, v Iiale mu-ηin .s nihil opus vir prae lare uxori potuit melius tamen moritura sui .m,s non in funere meon gissem. Quo dicto , acceptum poculum, nullo trepidationis ligno dato, impavide hausit. Hannibal, a Carthaginiensibus revocatus, Italia, Cui tam diu incubuerat, aegri silicta , decim septimo belli anno rediit in Arucam sociis , qui sequi nollent, qua occisis, qua in servitutem redactis. Dein hinc tentata frustra per colloquium cum Scipione, pace congressus , acie vincitur, nec Verminae , Syphacis fit, qui auxilio Poenis venerat, melior sor- iuba fuit. Tum ergo secundo Punico beIlo finis est impositus , o pax Carthaginiensibus concessa, his conditionibus : ut liberi Carthaginienses suis legibus viverent; quae loca ante bellum in Africa tenuissent , tenerent: caprivosque omnes , naves rostratas praeter X triremes , elephantosque quos liaberent domitos, traderent , ne domarent alios : decem millia talentum argent , descripta pensis:ubus aquis mi annosia so solverent.
772쪽
SECUL VIII. 7 3 Scipio, primus nomine gentis a se divi bae nobilitatus , Uricanus dici coepit , A insigni triumpho
Roniam ingressus, 3phace Rige te reliquos captivos ducto , novum cresce lati imperio decus adindidit idem Siculis arma ornamenta , ii quaecunque illis Carthaginienses ademerant, restituit, Agrigcntinis quoque reddidit Laifo im aeneum , in quem Phalaris tyrannus anmatos consueverat iu-
Visente bello Punico secundo , inventum a Romanis carmen in libris sibyllini ocu significabatur, quandocunque hostis alienig ua terr: Italiae hellum intulisset, eum pelli Italia, id mite posse , si Maser Idae a Pessinunte Romam advecta ei et Missi igitur Pessinuntem in Phrygiam Legati petitum Masris Idaeae, quae mater Deum, bele vocatur simulacrum. Id facile conccsuim est a Phrigibus,
Romanorum consanguineos dicentibus, et oriundos ab rinea phryge Quum itaq; navigio devectuna simulacrum, ad Tiberis fatices appulisset, confestim navigium substitit, neque ullis Romani p0puli, certatim trahentis, moveri viribus potuit, donec pristi iis Sacerdos adesset. Eai, cum virginitatem perpetuo servandam polluisse salso argueretur , damnationem metuens, supplex petiit a populo, ut judicium de se Deae Pessinuntiae committerent. Quo
impetrato , onam recinxit, clare precata, ut si intemeratam se esse ac virginem Dea sciret, navim progredi juberet. Qinae ubi dixit, statim alligatam ronam manu ducta navis sequi coepit. Excepit simulacrum P. Scipio Nostea Cn. filius, vir optimus a Senatu judicatus tali enim committi debebat.
773쪽
MILLE NAR. V. CONTEMPORANE ALIA.
Nabis, tyranniis Spartae, multos suorum subdi- toruua in exilium pellit, multos occidit, peculiari instrumento eos, qui pecuniam largiri nolebant, torsit. Id , simulacrum erat , ad formam mulieris hominem amplectentis, unciculis lancinantibus re
Q. Ennius, unus ex antiquissimis Poetis Latinis, ita ut ab Autore panegyrici Maximiano Imp. dictu primus Romani carminis autor appelletur, soruit. Natus est Rudiis, Calauia oppido vi a Catone Quaestore, discipulo, in Urbem adductus, in Aventino habitavit. Complexus est Res Romanorum IR mbris, quos Annases inscripsit nec minus Satyras, cimadim& Tragoedias composivit. Horum nihil ad nos pervenit, praeter Fradmenta aliqua, quae Paulus Merula collegit, notisque illustravit. Scipionem Afrieanum maxime coluit Ennius, Qvicissim ab eo est adamatus, itaque depultura conjuncti fuere. Virgiliin, Ennii perstudiosus fuit, multa ex eo in carmina sua transtulit cumque aliquando de . prehenderetur Ennii poeta legere . interrogatus quid faceret respondit, aurum se ex Ennii stercore cotiligere. Obiit septuagenarius, ex morbo articulari quem immodico vini usu contraxerat. Illud potandi desiderium Horatius innuit l. a. Epist. scri
Eari in ipse pater, nunquam nisi potus ad a=ma
Ptolemae Epiphanes, Ptolemaei Philopatoris ex
Eurydice sorore filius, quinquennis tantum erat, cum regno
774쪽
regno initiaretur.Hinc Antiochus M. 4yriae,&Philip-PH Macedoniae Reges, contemta ejus insantia, de invadendo regno illius consilia niverunt. Cuntra hos, Alexandrini missis Legatis, Romanorum opem im- Plorarunt quibus causam belli adversus Philippum. quod superiori tempore illis incominodasset, qu rentibus, legatio haec admodum grata extitit. Ab- legati ea de causa a Romanis Nunci ad Antiochum I hilippum, cum mandatis, abstinerent regno pupilli. Quibus spretis, interjecto tempore alia legatio supervenit qua etiam frustra succedente inter duos illos Reges,& Romanos, funesta bella exorta sunt Fuit vero Ptolemati Regis, ob atatem ad bellicas expeditiones parum adhuc apti militiae Dux, Scopaue, qui , cum Antiocho ad fontes Iordanis inse-liciter congressiis, xsuperatus, Coele Iris, SamarM, Judaeae urbes, quae Ptolemaeo hactenus paruerant, eidem occupandas reliquit Tum etiam Arcem Hierosiol)mitanam, in qua praesidium Ptolemaei locatum fuerat, Iudaei ope Antiochi recuperarunt. Mul- utus tanta regni portione Egyptius, pacis conditiones ab Antiocho oblatas, admisit, contracta etiam cum eo assint a te. Cleopatram enim filiam ipsius in matrimonium Coelesyriam Judaeam in dotem accepit Antiocho dolosis hisce conditionibus , eum regno exuere moliente. Sed hic quidem frustra fuit.
Quippe Cleopatra, magis in potestate mariti quam
patris, contra quam intenderat Antiochus esse coepit, magisque viri, quam parenti partes fovit. n. tiochus etiam, aliis bellis occupatus, Ptolemaeo porro molestus esse desiit Obiit Ptolemaeus anno
775쪽
A MILLE NAR. IV. RE IUDAEORUM. Iudaeos, Regum Antiochi M. Seleuci Philopatoris filii ejus indulgentia, in ambitionem & dissidia
corrupit Samon,praepositus templi Hierosolymitani, ut Oni e Pontifici aegre faceret, ad Seleucum proseEbis, immensam pecuniarum vim , sacris minime necessa iam , a pontifice asservari calumniatur. Mittitur ergo ad eam diripiendam Helioaurus, qui thesauris praeerat regiis Is cum destinata executurus, tempturn ingrederetur apparuit quidam quo inlidens forma terribili , cui aderata adolescentes duo, qui Heliodoruni itidesinenter flagellabant , ad necem plagas ingesturi, nisi Onias Pontuex pro Heliodoriseis minece apud Deum intercessisset.
Bello secundo Punico confecto II et cedonicum successit, cum Philippo Rege. Ad id Romanos perpulere, tum veteres injuria philippi cum Hannibale adversus ipsos conspiratio Ilii ucens pila pruna praesertim Atlimiensium pervast tio , qui Romano x confliger iiti. Initiuin belli Ab ψppugna,
speratio irem conjecit,ut Saguntinorum CXemplo, un
veru i mortem ruerent, Tandem quarto, Dostquam Coeptum fuerat, anno a 2'. Quincti Flamimo
est, victo ait 'nocephalas in The aliaPhilippo. afuere Macedon ina octo millia, capta quinque. Pax Philippo petenti data, his legibus ine Graeciae civitatibus be lihm inserret ut captivos aransfuga red qderet quinquaginta solum naves haberet, per an nos decetra 'merna millia pondo argenti praestaret,
776쪽
ut obsident daret filium secundogenitum Demetriam. Praecipium pretium victoriae , libertas Graecue fuit eam, cum T. Quint in Isthmicos pectaculo, quo tota Graecia convenerat, publicasset, ac per praeconem haec verba recitari jussist: S. P. R. T. Quinctius jmperator, omnes Grae
ciae urbes, quae sub altione Philippi es fuerunt i-
feras at m manu e se jubet iis auditis, maximo inopinato gaudio homines perculsi, prina veluti non audisse se , quae audierant , credentes, bis licuerunt. Iterata deinde pronunciatione praeconis, tanta cosum clamoris alacritate compleverunt, ut certo constet aves, quae supervolabant, attoniatas paventesque decidisse. ipaucis post Macedonicum bellum annis, cum Antiocho M. Rege Romanis simultas intercessit, qui, recuperata Syria, Itolen i Epiphanis Duce Scopa devicto Romanis jam formidolosus esse coeperat. Contra eos ipsum praecipue concitavit, qui ad illum confugerat, Hannibal; Etolorum quoque qui a Romana societate alienati jam erant, Legati, haud
parvum momentum ad eam rem contulerunt. His
impulsus Antiochus, composita cum Ptolenaaeci pace, cui Cleopatram filiam in matrimonium dedit, Romanis bellum intulit, quod duravit triennium. Siquidem L. Cornelius Scipio Consul, cum P. Cornelio Africaxo fratre Legato , profectus in Asiam superavit Antiochum. Ad quinquaginta millia peditum caesa uno praesio, equitum quatuor millia. Sic Antiochus pacem flagitare coepit: cui ea concessa, sed ut Asia cis Taurum, de Europa illi adimerentur,&pro impensis in bellum factis, XV millia talentorum Euboicorum imponerentur. Postulatum quo-
777쪽
que, ut Hannibal dederctur. L. Scipio patici co .gnomen retulit.
Romae,ob accessonem Hispaniarunti sex amine tores erant, e quibus duo quotanni ibant in Hispa. niam Ampliatus es Senatui bono es , autore Scipione Africano, iterum Gnsules, imperatumque aedilibus Curulibus, ut in Ludis loca Senatoria secer. ι-erentur a populo nam antea promiscue spcctabantur. Fremui plebs, quod dives pauperem consesso. rem fastidiret, prarier omnium caeterarum gentium tonsuetudinem.
Antiochi M. Syriae Rex, cum victus, gravi tributo a Romanis oneratus esset, seu inopia compurusus seu avaritia solicitatus, adhibito exercitu, templum Did3mri Iovis aggreditur, saeras pecunias a repturus. Qua re prodita, concursu incolarum cum omni militia interficitur, anno regni 36. Rex iste, ne Hannibalem dederet Romanis, admonuerat eum periculi. Hannibal in fugam versus, in Creta apud Gort nios aliquandiu egit ibi, cum propter avaritiam Cretensium, quod magnam pecuniam secum portaret, se in extremo discrimine sere vidisset, capit tale consilium. Amphoras complures complet plumbo, summas partes operit auro argento litas Gortyniis praesentibus deponit intern plo Dianae, simulans, se suas ortunas illorum sis dei credere. His in errorem ductis, statuas aen as, quas secum portabat, omnes sua pecunia complet, easque tu propatulo domi abjicit Gortynii templum magna cura custodiunt, non tam a caetet s. quam ab Hannibale, ne quid ille inscientibus tot
778쪽
eret Sic illusis Cretensibus, in Pontum, ad frusiam Bithyniae Regem contendit, cui cum Eumene Pergameno Rege dissidium erat. quo cum Prusias terrestri praelio victus esset, bellum is in mare
transtulit, illumque Hannibal novo commento v. vi , ut arma Pergamenorum superaret. Quippe imperavit quamplurimas venenata serpentes vivas
colligi, easque in vasa fictilia condi. Haec medio ptielio conjem in naves hostium, risum pugnantibus excitarunt, neque enim quare id fieret, poterati telligi Postquam autem naves completas conspexe runt serpentibus, novare perterrit cum quid potissimum vitarent, non viderent, puppes averterunt, seque ad sua castra nautica retulerunt. Quae, ubi Romam
nunciata sunt, a Senatu Flaminius legatus missus est, qui utrumq, Regem in pacem cogeret, ac Hannibalem a Prusia deposceret Prusias id negare non audens tantum rogavit, ne id a se fieri Flaminius postularet,
quod adversus jus hospitii esset; ipse si posset, illum
comprehenderet locum ubi esset facile inventurus. Hannibal autem se tenebat in castillo , quod ei a Rege datum erat muneri idque sic aedificarat, ut in omnibus partibus aedificii exitus haberet, semper verens, ne usu eveniret quod accidit Huc cum Legatus Romanorum venisset, ac multitudine domum circumdedisset . puer a anua prospiciens , Hannibali dixit, plures praue consuetudinem armatos apparere: qui imperavit ei, ut omnes fores aedificii circumiret, ac propere sibi renunciaret , num eodem modo undique obsideretur. Puer , cum celeriter omnes exitus occupatos renunciasset, Hannibal sentiens se peti, venenum quod semper secum habere
779쪽
Philippx Macedoniae Rex, cuna adhuc occulte adverssis Romanos bellum meditaretur, omnem multitudinem civium , ex maritimis civitatibust, in Emathiam traduxit , Thracibust,in aliis barbaris, urbes tradidit habitandas fidiora haec hominum generaratus in Romano bello. Multos quoque praeclaros viros e medio sustulit liberosque interfectorum, ne ultionem aliquando meditari possent, comprehensos, in custodia habebat, ut alium alio ternpote tolleret. Sic Herodicam Principem Thestatorum occiderat, generos quoque ejus postea interficiens inviduitate relictae sunt filiae, singulos filios parvos lia bentes Theoxenari Archo nomina mulieribus crant. Theoxena naultoruna petenti una aspernata nuptias cstri Archo, Poridi cuidam , praecipuae nobiliratis nupsit,' apud eum plures enixa partus, Omnibus parvis admodum relictis, decessit. Theoxena, ut in suis manibus liberi sororis educarentur , Poridi
nupsit, suum , sororisque filios, in eadem habebat cura. Postquam Regis dictum de comprehendendis
liberis eorum,qui interfecti essent, accepit, rata, suos, non Regis modo, sed&custodum injuriae obnoxios futuros, ad rem atrocem animum adjiciens, ausa est diceres, se sua manu potius omnes interfecturam, quam in potestatem Philippi venirent. Poris abominatus nactationem tam foedi facinoris , navim cum Theoxena&liberis conscendit, in Euboeam contendens. Ad eum persequendum regii custodes portus
Iembum cum armatis miseres, interminantes ne reverterentur sine fugitivis. Hi ergo cum instarent, Τheoxena ad multo ante praecogitatum revoluta facinus, venenum diluit, serrumq promith & posito in
conspectu poculi, strictisque gladiis, mors, inquit,
780쪽
tinti indicta est. Hae ad mortem hae sunt qua quemque animi fert, effigite superbiam regiam. A te juventa mei, primum, qui majores eris , capite se
ruma at haurite poculam, segnior mors uvat Si alii alio letho absumti, semianimes e navi praecipitantur ipsa deinde virum comitem mortis complexa, in mare sese dejecit. Navi , vacua dominis, regi potiti sunt. M. Accius Plautus, ex Sarma, umbris urbe, ori undus, a pedum planitie cognomentum tulit. De eo Hieronymus in Chronicis scribit quod propter
annonae dissicultatem, ad molas manuarias pistorum agendas se locaverit ibique quoties ab opere vacasset . scribere fabulas solitus sit, ac vendere. Hodie XX tantum Comoediae ejus extant , cum olim CXXX circumferrentur. Cicero, Plautum, urbano, ingeniosio, faceto enere ocandi refertum esse ait Oevarro, ex Elii Stilonis sententia confirmat, Musas Plautino sermone locuturas fuisse, si Latine loqui voluiissent. Hinc Horatius, At nostri proavi Plautinos Sinumeros, ULaudavere sales.
Ptolemaeus Philometor, Ptolemaei Epiphanis filius: noe cognomen a contrario nactus est, quod matrem Cleopatram, quae juniorem illi fratrem praeferre conmtenderat, odi1let. Coepit puer admodum regnare, ejusque tutor Antiochus Epiphanes, Syriae Rex, Antiochi M. filliis, qui fratri Seleuco Philopatori quem Soterem vocant, successerat, avunculi jure esse voluit, sed revera , ut sub specie tuteliae, gyptum, cui inhiabat eo commodius occupare porit Erant