장음표시 사용
71쪽
retia apostolariis auctorItare statuit:vt declarat beatnt Dinimas in xiii quolib .q .Xiiii. diccns apostoliis .in doctrina sua posuit quaedam sicut promulgans ius diuinum tui ad Gala νilias v. Si circuncidimini: ristus nil vobis pro lcst. Et prima ad Corinthios xi de sacramcnro Eucharistiae. Ego enim acccpi a Domino quod di tradidi vobisi, similia. quaedamucro tanquam starii ciis propria auctoritate apostolatus sibi conccssa ut latius per sanctum doctCrem loco praeallegaro. di probatur 28. q.i. lam nunc.& seqvcnti. Merito ergo potest Papa dispcnsare cum bigamo ut ordinetur:quia non fuit prohibitio iuris diuini propriissime sumpti Sed fuit institutio auctoritatis humanae idest apostolaris di auctoritate apo/stolatus quicquid aliter dixerint aliqui iuristae ut Antonius de Butrio in .c.i. de bigamis. Nam Papa habet eandcm eo
testatem statu cladi& dcstituendit quam tunc habcsat apo/ Tlus I citus mior aliis .issco non potuerunt potcitati ruc/ ccsotis Accre praeiva ictu. c. innotui de electionc. Ethan erationcm assignat idem sanctus doctor in Ti. Sciarcntiarum dist. e. cc in dicendum Papam errare: ando aliquid facit cotra ea Iquae apostoli diffinierunti l in. c. Sunt quidamas. q.i. Nam secundum hcatum I hom am in tractatu corra impugnates rei ionem: Vt rcfert idem Torcellanu ut vera est quod Papae non potcst destruere canonicam scrip ruram Apostolorum ire Prophetarum 'quς est inclamcntum in ca lesia Dei:ut puta contra articulos fidei.Sed cum bigam adispcnsat in prima: qua statuerunt apostoli presbytero fornicanti. 82 . dist. c.Praesbyter .& itae intelligatur glo. i. . 7.
Requiritis.Hςc distinctio sancti doctoris docet nos intelligore multa dicta .in quorum aliquibus dicitur quod Papa po, rest dispesarc contra apostolu/dcin. aliquibus quodno. Et si instetur pro dictis iuristis. diceribus st Papa no potest dispesare cum. bigamo pcrtextum in α c. Super eo.&. c. Nuper de bigamis. Rcspondet ilicologi di doctorcs rcnetes affirmativam quod non licet nisi ex magna causa: no autem quod
Do possit. lnsupcr sidicatur cum magistro: quod Papa cum Ligamo dispes arcno potest in diaconatu di saccrdotio ut in c.. Ocbitum de bigamis.quia bigamus diu sit carnem suam
72쪽
deo non potest habere unitatis sacramentum. Respondent
doctores quod illa unitas carnis no cst de ncccssitate: sed ad hcne essc secundum bcatum I homam. Non cnim in biga ι tuo deficit sacramcntum prout sacra metum cst: unum de Iertcm:scd prout cst unum dc tribus bonis matrimonii secundum Heracuni de Gandauo.vi. quolib. q. xx.&haec sunt no/tanda singulariter. Si igitur cxcclientissimus doctor. d. loanticue de Lignano non fuit promotus ad Cardinatatum quia erat bigamus: ut rcscrt Bal. in . c At si clcrici. de iudic. col. vii. iudicare possumus cx praemissis virum fuerit legit tima causa nepadi doctori tali in thcolozia re utromiure excellcn .
tissimo ,πud ad tertia parte videlicet quod potest dispensarc in poenis statutis in vclcri lcget di si de nouo statuanturrpositiueter usu tur. Et dcccri in onialibu, di. U. in Princi Pio.
quia praefati doctorcs habciat pro cxpcditosnon insistam is e Ga ... Cundam conclusiquem supra politam probari dicunt quia sneto de iure diuino quarto modo sumptot cit votum re iurameta re orse
reddere quod cit praeccptum m lcgo Vctcril& confirmatum .pcr nouam. l. Confirmantem moralia Vctcru icitamcntitu A. --μνου sxta illud.No vcni solucre lcge.&C.quoddc moralibus intelligitur: quae sunt de lcgc natKrae. Papa aulcm in his di pensae interpretado videlicet quid sit debita matcria voti vcl iura ι Θmcnti utputa quod votum vcl iuramcntum non icructurr ' . quia illud quod quis isouit: non fuit cichira matcria voti Vcl , . . Iuramcnti:quar lub eis caucrc dcbciariisl in aliquo casu pc seruando scilicet maiori bono:& tunc certo certiu, cstiquoci
papa non dispcnsat contra ius diuinum id cst cotra aequita Φlcm seu iustitiam iuris diuim. Sed ius diuinum scriptum siniplici cr I circa obseruatiam voti, iuramenti intcrprctatur applicando ca ad debitam materiam voti vel iuramcnti: vein. c. auaro. detur. iur. Ubi interpratio requireda lucta glo. ln vcrbo absolui.& glo .in .c. Novi de vom:dum dicit notanterequod in votis&iuramentis Papa proprie non dis iae -iis riscd dcclarar. Est crgo tunc papae dispcnsatio idest intcr . tario& dcclaratio prout cita similitar declarat beatus I ai , mas secunda secundae. q. 99.arr. t C. in solutione. 2 l. argutiae 'ν. ε- . G
dicit enim quod sicut ex iurc naturali di diuino Quia icu
73쪽
nir Implere vorsi: ita codem iure tenemr parerete &mandato superioris.&ramcn cum di pcnsatur in aliqua .l .humammon fit hoc ut legi humanae non obediaturetquod inet cotra mandatum diuinum: sed ut hoc quod in hoc casu est lcrand sit lex. Ita etia fit au ctor irate superiorist ut hoc quod continebatur sub voto: non contineaturi inquarum papa derer minat in hoc casu illud non essc congruam matcriam voti. Cum igitur praelatus ecclesiae dispensat in voto I no dispessat in praecepto iuris naturalis vel diuini: sed determinat ii lud quod cadebat sub obligatione deliberationis ι quae non poterat omnia circunspicere . Nec dicitur propterea quis non serua re fidelita ictu Deoisi non struat votum m luna vel inutiletvel maioris boni impeditiuum rad quod tradit talis voti di petatio interpretatiua & declarativa, ut notain. l. c. Non in.de voto.i. declarat pro tunciquod illud non est conuen iens materia voti.Vel est re alio & relaxatio χι eundum aliquos theologos:cum pro Votis non possit praeiudicari obedico tiae superioris:& statim quod superior decla ιrat:illum qui ouit: non icncri:ccssat obligario qua quis tramebatur ad obseruantiam voti scilicci manente obligatioι
ne secundum bcatum Thomai Circa votum autem solents cpix τὸ tum per professionem religionisi utrum Papa possit diis
Pentare . aliqui iuristae quod sic:quos imitatus est beatus, Thomasin. iiii. sententiarum . & Hcnricus dc Ganclavo. Q. quolibet.q. 28. di multi alii.& prout praeticatur. Scit postea in secunda secundae tcnuit quod non . arg. regulae. Semel Deo dicatum. ut ibi latius. de quo videndum in. c.Cum ad monasterium . de statu monachorum. Si teneatur affirmari
na quae practicatur:oportet soluere ut supra: quod dispelat Papa declarando taut reicuando vel relaxandolex causa tesiendo necessiratcm obligationis scilicet pro seruando maiori bono vel simili. quo casu Papa non dicitur dispcnsare ara ius diuinu. scd illud interprctari ut saepius dictum est. similitcrdicunt praefati doctores de dispensatione circa iuramentum /quod non se extenditi quod aliquid fiat corraturamentum:sed ut id quod sub iuramento cadebat: sub ius mento non cadat tanquam existens in deb.ta materia
74쪽
iurametui .de quo late per sanctum Thomam secuda secum dae. q. ea. arti. ix. &tunc absoluitur quis ad cautelam ab ob/seruanda iuramenti. Vt in c. Pcruciast. de iur. iuri uac diciι tuus quod si est dubium virum iuramentu fit licitum ives il/licitum viilc vel non:aut simpliciter aut aliquo casu quiliιhet Episcopus dis pcnstat idcit Derpretatur. c. i. inhiae de laoenit. dist. vi. Nili forte iudicium sit difficiletquo casu fit reatio ad Papam sicut in iuramento h delitatis. de electione. encrabilem. Quando non sub iuramento continetur aliquid manifeste licitum foc utilc:tunc dicitur quod non cadit litan satio sed commutatio ubi aliquid nactius occurrit fa cicndum ad communem utilitatem & timc non dicitur sol ucre iuramentur ut in. C. Pcruenit. d. ii. dc iuriiur. Quod i ad Papam maxime pertinet qui habet curam uniuersalis etesiae. Uci etiam absoluta relaxatio/ quae criam ad Papam pertinet in omnibus uniuersaliter quae pertinent ad curam rcria ccclesiasticarum super quas habet picnitu litem pol c/statis. Sicur unicuique licet irritare iuramentum tquod sibi a saetii est a subditisicirca ca quae eius potestati subdatur. c. '' de iur. iur.&xvi.q. vi. Alius. Et praenaissa declarantur cicctra plo demonstrativo etiam in prophanis.
Ecce Magnifici domini Priores ciuitatis Senais nil possune vesdccernere contra statuta facta a populot seu consilio popuν tum rcpraescntate:& tamen quando occurrit aliqua difficultas circa interprctatione alicuius talis statuti dubiitpossunt declarare dc dcclarando interpretari:& ita est modificata eo rum porcstas. similitcr quando ipsi domini priores ut coli hum repraetcntantest& nomine consilii ut delegati aliquit statuerunt: non licet cisinec successoribus illud toltcrei scis quando auctoritate magistratus sui ordinaria aliquid decreucrunt: possunt eadem auctoritate ipsi & succes res pare potestatem habente, reuocare: quia par in parem no habet imperium:Vt pulchre dcmonstrar Barr. in .l. Ambitiosa. dedecr. ab ord .facicn. Fortius qua loque licet ipsis Prioribus aliquid decernere corra statuta facta a populo ex causa noua aut nouitcr detecta. quam si populus considcrasset, uti
75쪽
iussu popiqi non tamen faciunt contra tuentem popu i qui talent caluna si cosidcrasset spccifice permitisset in illo catu. eQuo ctiam per do t. in .l .i. tr. Quod qui illurct uid crgo mini si dixi in q=vr dictum fuit: quod Papa por
su apostolica auctoritate qua fungitur: pari auiritate i c/ti l di maiore quam alius apostolus habuerit: ut apostolus dispcnsarc cotra ea quae apostolus statuit propria auctoritate apostolatus quae suntius diuinum propric. Non sic diccnda de hisiquae apostolus promulgavit Vr ius diuinii pmulgas ire quasi os deuut supra.dictu fuit.. Et circa ista ultima quadoc dispentat interpretandolaut reicua dot aut rclaxa dot non ta zinen contra illoru mcnte dispcnsat:licci contra facie scripta rae dispensare vidcatur, Quae videntur sapida Ic notanda de εsunt ineffcctu sumpta a beato Thoma. l . quolibet. q. 14./- Hinc quandoq legimus dispcnsatum per papam quod Vo - - Dialis professa filia Regis nubat alicui Regitur legitur in vita ἰο -- α Celestini. iii. qui dispcnsauit ut Constantia Hia Rogerii reΦώ -eis Monialis professa nuberct idciariis. vi. filio Fedcrici BaeoMs - hat ossae ut Issalina refert. Baldus ctiam in .l. Qui duos. q. ln
arrozationibus .ff. de adoptionibus. dixit magis esse studen 1
dii stenerationi quam ingressui religionis. Et ideo subdit et
si filius unicus Regis ingreditur monasterium: peccat: & noencretur: & papa potcst dispensaret ne regnum pereat. pcrillum tex. quod est mirabile verbum . Et sorte Bal. nimis ore
Iam locutus est: sed non dubito quod intellexit quacto impe hiatur bonum publicum & maius bonum. -- stuper tertia conclusione t quae dicit quod non cadit disipeta tio contra ius diuinum Vltimo modos di proprie sum prum: videlicet cotra illud quod a Christo prom ulgatum est in nouo rcstamento: in quo continentur quae pertinent ad praece ' φρη ota moraliatbc ad sacrameta gratiae: potcst dici quod probc iur. i. q. iii.aui omnipotentem 5, 2, q S. Sui r quid In laceciditur per lancuim Jh M.q quolib.q t . Ubi con ita
scillaci quod quaecunq sunt instituta per ecclesiam i vci ecclesiae praelatos sunt dispensabilia a papa. Haec cum lum
76쪽
d dicunmr esse iuris humani siue postilus Circa vero ea quae sunt iuris diuitii siue iuris naturalis/dispcnsare nussipatcsliquia ista habent efficaciam ex institutione diuinavit sub ditiquod in solis his quae sunt de lege naturae idest preceptis f. moralibus t& articulis fidei t de sacramentis nouae legis i di/lspen arcnon potes hi quia hoc esset non pro veritate sed lContra veritatem dicere. Et in hoc dicit idem Torcellanus conuenire alios Theologostvr Pctrum de palude in tracta fletu de ecclesiastica Potcstate art. v. dicentem equod dicere taliquid esse de iure diuino:& nihilominns sit subditum Papaerest oppositio in obiectot quia Papa non est supra ius diuina sed sub ipso. unde porcstas' quae est de iure diuino:nullo modo subest Papae: ut possit eam tollere: vel mutare. Igitur consequens cst:quod non possit statuere contra articulos fideit
Contra praece pra moralia idc sacramen ra gratiae. Fundam critum cnim nemo potest aliud ponere prerer idtquod posita est. i. q. i. Cum Paulus. Palchram rationem assignat beatus Thomas in .iiii. dist . 27 q. . videlicet. Operatio ministroruecclesiae praesupponit ins 1 rutione eius: sed dispensatio estopcratio ministrorum lut Episcoporum Lcgatorum m Padrae qui est primus inter omnes ministros. Ergo disponsatio Papae praesupponit institutioncm seu fundamentum ccclesiae: di per consequens ad illa se non extendit. Nam opera' rio ministrorum ecclesiae t praesupponit institutionem siue fundamentum ipsius ecclesiae. ut ibi latius. Et hoc est quod in prophanis in simili di Ait Bar. in . d.l. Ambitiosa.du dicit quod habcntcs arbitriumloc baliam. super bono statu ciuitatis dic. no possunt ex vigore dicti arbitrii l mutare ordines de regimina ciuitatis. quia intelligitur super bono statu presenti:aliauem M esset nouum statum facere:nec possunt aliquid statucre quod sit contra statumi di ordines factos a toto po/pulo: a quo ipsi auctoritatem habetini Rex causa dctceta postea rvt. d. t Si homincnari tunc non facercnt contra mente
populi: sed potius secundum vcrisimile metem populit qui illa causam ignoraucrit tepore ita ruri faeti. qui si sciuisseti
permisissct cx causa praedicta IHaec licet non possint adap/iari formalitcr tcrminis. q. qu g est an Papa possit dispesarc
77쪽
etres lus chulatim quarto modo sumptum t&strictis metquoniam ipse Dcus auctor illius iuris diuini praevidit di prae
sciuit omncs causast etiam futurast quoniam ipsum nihil latuit nec latet. Vnde non porcst dici causa ignora ipsi Dcol tein porc conditi talis iuris diuini: potest tamcn cmcrgcrc ca l susiquem mcntalltcr non includit talcius diuinum licet liercralltcr includere vidcatur. illius crgo diuini iuris immuta . bilis Papa no potest essc immutatorii cu intcrpres ut inrclu
cians 'ergatur secundum scia sum& mcntcna DciConcluditur crgo cuin I homa: quod praecepta dccalogit quo ad iusti . tiam quamccntin Ut immutabilialdi indispensabilia sunt.
Σπού Quo uix in ad aliquam dctcrminatione per applicationea citus particulares sunt mutabilia S dispensabilia dispcn---m avonc intellige intcrprcta tiua ivt saepius dictum inea ut re/
cuatiuat scu relaxatiua sccudum mcntcm Dci. Quibus ad , d cndum secundu bcatum d limam prima secundae. q. 96. quod illud quod dicitur quod princcps sua legc non astrin/gitur vcl ligatur:intclligi d chct. s. quo ad vim coactivam te sismon quo ad vim dii celluam rutin. c. Non licca iuxti. q.2. iuncta glo. Nam quoad vim directivam lcgis ita deboni dirigi actiones principis sicut aliorum. Vnde rex. in . c. iustum κ .diit. dicit quod iustum cst principcm legibus ob teperare suis di legibus suis tela cri/no quidcm necessitate coactioniS quia agit mere libere: sed iaccessitate ina nautabilitatism in uariabilitatis ordinis iustitiae taci .
Insuper Vicarsam, Papae solii respicit illa t quae post funda/tionem siue institutioncm ccclcsiae operanda sunt: non quae ad ipsam fundationem siue institutioncm pcrtinen r. Excira 3plum. Princeps fundar ciuitatem l&postea Vicarium dimierit. di sic in instituedo no habet Vicariu sed in administran/ do post institutionem. Et gencratis cita Vicarius multa none Potest. Ut not.ii. q. v. c. Quaeda causa. 5c per Bart.in .d.l. Ambitiosa. Praeterea papae di flu fuit: tibi dabo claues regni coe/lorum id est ecclesiae militantis. At qui ha bct claues domus: per eas non potest remouere illa / per quae domus consistit aut de nouo illa constitu crc. fundamentum cnim ncmo po
etii alius ponere praeter idiquod politum est, primae ad Cot
78쪽
sed solum potest per illas claues aperire di clauderes
introducere & excludere:& custodire di similia I hiqiianu sie divicarius Deisnon est par:quia ilic per auctoritalcm poterati, hic per ministcrium: disic no eadem omnia potest ncc eodeiurciscit modo. Scd est dispesatoridi debet csse fidelis:scilicet dispensando ubiiqua dolquibus di quomodo oporter. Vul ta enim sunt quae papa non potest:& multa potest quae non licet. di multa licet facere quae no expcdiunt. Xi. q. i. c. Aliud. Item lacudum quod habct plenitudinem potcstatis in eccleuesia militate iam fundatarper quod excluditur quod non po test se impcdire in hist quae ad cius fundationem pertinenta videlicet Articulos fidei praeccpta moralia legis 8c sacrameta gratio:& pcr consequcias nec circa diuinum iusiquod ista cotinet. Habct crgo plenitudinem potestatis dispensandi insomnibus dispensabilibus secudum bcatum Thoma secun lda secundae. q. 88. articulo ultimo. Sed non volando am plius cum intellectu ad materias extraneas i fratcrnizantcs tame insista nostrae de qua quaeritur . Si
quaeraturnuquid dispesatio papae super pluralitate beneli/ciorum incompatibilium t reddat tutum dispensatum in foro poli & conscicntiae. Hoc opus & labor. Multi dicunt quod sic cum sit ista unitas inuenta de iure positivo crgo papa possit licite dispcnsare quomodol& quando vult. quod etiasequutur multi doctorest qui scripserui super Extrauagati. Exccrabilis. At idem Torccllanus diciti quod diccre quod papa in omnibusiquae sunt de iure posivivos potest licite di spesare:&hoc dicere sine distinctione I est secudum cum nullo modo admittedum. Speculator dicit quod voluntate ha/het pro ratione. Beatus Lernardus ad Eugeniti dicit. lnde/ccns cst tibi inter pure bonal&pure mala in seces est tibi voluntate pro legc uri: & potestatem exercendolia egligere rastionem. Vnde cum agens contra iudicium rationis pccccirquia contra conscientiam: intelligendum est primu scilicet
dum dicimus quod potcst papa in omnibust quae sunt de lure positivo lici re dispensare scilicet de potentia absoluta. Secundum dum exigitur distinctio:intelligatur de potentia or
ita. Cum igitur pluralitas di unitaS beneficiorum no sit
79쪽
de pure bonisinee de pure malis: quia si tali essen pana ns dispensarcit sed sit de mcdiis & non sit de mediis indifferentibus secudum naturam suam: imimo pluralitas bcnc torusit de mcdiis i quae absolute sunt malar quia malum videtur quod unus hahcat plura cii Vix in uno possit scruire bene. : c. Quiano nulli. le vir. no rcsid. tame in aliquo casu potest feri ut sit bonii / vidclicci Vci propter ecclesia se paupertate quado nulla de pcr se sufficit unu ministru sustetarcet vel prospicr ministroQdclaetum . quos casus ponit glo .in. e. Duda, de electjone. potest tam cia unam ha bcre in titulum aliam in commendam luel unam depcndentem ab altera ut in. c. Nemo dcinccps. de clectione. N in. c. Supra co. de praeben. in vi. item ex dispensatione Papa dicit plo, in. c. de multa deprcben. de quo non dubitatur in foro fori contentio orsed
in foro conscientiae lan licite. x. q.ii. Vnio. 2 l. q.i. c. i. habe/tur. Haec autem an licite fiat dispcnsatio pendct ex duabus causis scilicci ex parte ccci .vel ministri & illam dispensationem licitam faciunt facilcm aliquat cau set inductitiae seu dispositiuae ut in .c. Innotuit de clei'. videlica lincraru scietia morum honcstastfama personae ut in. d. c. de mulcta. Et cum in .d. c. dicas potius dispcnsare circa litteratas psonastin ratio postulatrinnuit:quod existetibus illis causism: si qua alia de iurecst: potest Papa licite dispensareralia sno potest licite: Potest autem de potentia absoluta. Subdit I orcclla ιnus. Et cum quo dispensat:scilicet sine causa di de potentia absolutartutus est non quo ad D cum sed quo ad ccclesiam militantem secundum Theologos praesertim Henricum de Candauo 2o. quolibeto. q. xVi.&.xVii.& Thomam secunda secundae. q. 27. secundu Vero canonistas puta Hostien. Io. And.&sequaces idem . quod Abb.habet pro indubitato ind.c. Dudum de electione . quando dispesario talis fieret pro pter utilitatem priuatam dispelati'quia alterum sibi sufficeret ad honeste vivendum. Eo enim casu non solum altera εtut humana dispositio:sed Christi patrimonium iniuste dis Pergitur.Cum cnim Papa no possit alienare bona ccclesiae sine graui peccato secundu Archid. in .c.M5 liceat. xli. q. a. multo minus potest dare potestatem alteri ipsum patrimoι
80쪽
mium male dispergendi .Innoe.vero bc sequaces Voluerunt
in i dispensatus lit tutus etiam in toro coniclcntiae cu dii/Denset circa ius humanum. in qua dispelatione rufficit pro ratione voluntas. Negativa tutior pro qua facit quod dicit Bernardus in Epistola ad Adam monachum. Nunquid dcunit esse malum aut minoratum elirquia hoc Papa concessit ciuis vero malum cssc neget:assentum praebere nialo: dc sic ouem in praecipitium erroris errare pcrmittere:a quo tamecum diluentia rcuocare debet. Ne forte dicatur ei illud Ezechielis, Quod errabat: non reuocasti, quod perieratmoia
Quaesisti an super Augustinus in libro de pastor. Gai lic peteri licentiam errandit Pastor debet dicere: Tu vis errare. tavis pcrirce ego nolo. item Bernardus in a.de conderatione
ad Eugenium dicit sic. Fatigatis vos:probatis habere plenitudinem potestatis: sed iustitiae plenitudinem no ita probastis. Non e indecens est tibi volutate pro ratione uti: Inlupceidem Bernardus in Epistola ad Robertum de eo qui petie dispensationem/5c cum quo Papa dispensat:dicit. Quia is hi quispiam frustra blanditur de absolutione apostolica:cuθius conscientia diuina ligatum tenet conscientia. I olle oc/casiones respue blandimenta di adulationes.claude auresIte interro a deterquia tu te melius nostiari bi tua coicim trarespodeat&e. Ego non ponam os ad coelum circa determis nationem huius puncti in quo maximi I heologi & iurillae maluerunt probabiliter dubitare qua diffinire. Scio tamen quod deterioris coditionis est quo ad Deum dispcnsatio quando ad cius postulationem vel alterius facta est quatia quando motu proprio secundum Gollicd. Host. lo. And.de Hericum Boich. in .d. c. de multa. ubi tenet negativam quado di pensans nuda voluntate mouetur:non habcns in tui tum ad causas t scd promotu l& quia sic voluit:vt ibi per ea circa finem. Sed procliuior sum in negati uana secudum priuatam conscientiam meam: salicin ut ilic dii pentatus teneatur distribuere secundum canonicas sanctiones magis praeflet e. auia tamen ecclcsia dispensare consucuit :&dilpen sati consucu cre cosidcre de dispentatione apostolica quoad pluralitatemtquam prohibct ius positiuuui: No rutare