Cl. V. Henrici Zoesii Amersfortii ... Commentarius in codicem justinianeum. Opus omnibus tam in foro quam in scholis versantibus, utilissimum, in quo succincte nervose & eleganter libri codicis explicantur, frequentissimae maximequae usitatae quaesti

발행: 1660년

분량: 933페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

Milesiae inlinationem deberi per leg. fi l uastam. ii 4. ρ. si quid alicui. tibi DD. de Ieg. i. Globf. θ DI .m I. apud Iulia. constat 1 de legat 3. Glog in cap. l.

vero dominium de relig. domibus in s. Chasiaci ad i. rubr. p.S. . num. 28. Ego adiit f.de legat.num. 26. 27. eqq. Cint. IM-ntor lib. I. consti. Io namές. 7. Hsqueplures

ad . Ad secundum caput spectat quod res

Ecclesiarum oc piorum locorum non alienentur nec oppignorentur conse-eratae divino cultui . Gr. 34. h. t. uti vasa , vestes non rufi ex duabus eausis scilicet propter redemptionem caprivorum de alendos pauperes: Animae enim hominum quibusvis pretiosis praevalent.lsancimus nemini h. tit. iuxta

illud dictu in Ambrosii , aurum habet

Ecclesia non ut servet,sed ut eroget &subveniat necessitatibus c. aurum 32. q. 2. Patrimonialia Ecclesiae bonia pro dote,aut ad fabrieam assignata c. unlo. εο. q. Siscernimu o. q. 3. aut ad piam causuri relicta. Auth. omnes Com. de se ceg. c. relatum. c. .cum esses de Testament. alienationi sunt obnoxia ex causa utIlitatis , aut concurrente consensue rit quorum interest, qua de re o. de reb. scesesiasticis non ahen. Qui ministrorum alienaverit temere res Ecclefiae

aut alienationi consenserit , privatus officio damnum resarcit, quod Ecclesiae inde illatum , Ille qui alienationem in se fieri mala fide panus, ultra rei restitutionem cum fructibus pretium datum amittit hb jubemus nulti h t.

Spectat huc etiam immunitas a rebus sordibus de extraordinari s. sibilacet. s. q. h. tit. qua de re latius io. de immunitate Ecclesiae.

Ad tertium caput pertinet quod praescriptio contra Ecclesiam Roma.

nam non nisi ioo ann rum currat, conistra alias Ao .ann. quas actiones e. h. Tit.

ad aures io. de praescript. sunt de alia specialia quarunisam Ecclesiarum privilegia.de quisus. lib. 8. H . oc 37. 5calijs. h. t. U

ANNOTAT.

aὶ Eeclesiae graeum multitudinis uomen, varie nolitis accipitur: Interdam pro coetu amplectentium vetam de D fio doctrinam de Sacra mentis recthulentium L cunefare T. g. i infri Summ. imi lib. 3 de Harat. lib.3 N Sanct But Uns. νιεν.Alibi, pro multitudiae fidelium particulari, certum iu locum congre rata, Sacresancto g. b. e. quaede Convectistio Sacerdotalis dicitur tib. omni ε. eod. Alibi. ut di maxime hoe titulo . pro Templo seu Basiliea,quae Coetum continet. lib. Conveniaticula is .libr. sanc-- 46. Df. δε se. s

ast Quod duo testes sufficiant ad probandum Testamentum ad pias eausas factum. quamvis de rapti no a sint, vid. Com Consu.

Rationem dant e quia testes idi testament ad pias causas , non ad solennitatem . sed tantum ad probationem adhibeantur. Mascard. de ρνobat. voL 3.conci issmuli .seqq. Drm .ca priv. r. suffieit enim si de σω luntate Testatoris examinati deponant diuises

ba An monasterium vulgὁ det telordeii possiti alii tui Et an ipsis monasteriis aIiquid legari possit. vid Be ld. in thecprast.

ccὶ Ecclesia quae regulariter non ad colle actas, an te eatur.quando privatorum praedia aliquo titulo in eam ut translata 3 vid. Τεμμην. Gras 3 min. I s. Ann. R in kert.

22쪽

COMMENT. IN CODICEM

,-.Rιν Iudie b . a. ev 2. Phan. rabem ad h. t. sum. 6. Et An Princeps secularis possit Ecclesillicia & qui illorum bona possident, onera imponete praesertim talia, quae publicam utilitatem te spiciunt. Oct Cache . Cans. I. per tot. ριtr. Gre r. de Re ubi libr. 3.

Ad Tit.

De Episcopu o Curicis ore.

Cuperiori titulo de rebus, hie de pero sonii earumve privilegiis, officiis occura agitur , unde non male Cujac. in rubrica hie legitur deorphanotrophis, Xenodochis , non autem Orphanotrophijs , Xenodochiis de quorum & aliorum sintilium verborum significationibus ipse consulatur hic. Privilegium in eo est , quod clerici δeministri Eccle mam piorumque I Ocorum liberi sim personalibus oneribus , uti sunt tutela , magistratus, i. presb. 6. I. generaliter h. t. defensio mi Toriam, portarum, quia non decet cicricos arma gestare,nisi ingruat necessitas, de sensio enim in iis non est inhibita. cap. 2. I . de Immunit. Ecclesiar. Ego ad rit. f. de Sacar. mtiner. 48. haberit S mivilegium tori& in civilibus de ira criminalibus. auth. statuimus. h. t. Ut foro suo exercsse vel tacitε renun- Ciare nequeant,qua de re iΟ. de foro comper. a Testantur etiam filii fana. de pe-citIio quasi castrensi .lib.Sacro an Le. huc. Dr. acquisita tamen titulo beneficii re-

Liax iriunda Ecclesiae, auth, licentia. 3.

tit. io. detestam. etsi contrarium variorum inductum consuetudine. Decet Episcopos elericosque castitas, quomodo nuptias saltem in maioribus ordini lius positi non contrahunt. lib.sa ru.qq. h. ti . multo minus illicito concubitu se polluant. d. AS.

ANNOTAT.

.) An instantia coepta contra Iaicum, transeat in ejus successorem C leticum, ita ut Clericus tum declinare non possit, sed eo tam judice laico stare cogatur vid.

Ad Tit. q. De Episcopasi audientis.

y Aria dc huius tituli eapita sunt de

audientia Episcoporum, Iure dc reverentia,uti patet ex rubro, cognosc reEpiscopis datur de controversiis cle corum, monaci orum Iarcus eos non audit, ne quidem volentes. c. ii diligentesio. de foro compet. Laicorum causas non

judicat Episcopus , nisi eius iudiciose subjecerint: Ne autem sint cassa Episcoporuin iudicia iubentur iudices ea

executioni mandare . lib. s. h. t. unde dici audientiam volunt, non autem ιurisdictionem, quod executionem non

habuerint Epis quod hodiὸ aliud est, vide Limn. de Iur. subl. bbr. 3. cap.

3. 9. σ ι o. Cura Episcoporum est providendi Ecclesiasticae diiciplinae, impedire ne clerici oc montichi per UIm vel usurpationem Iudicatos addictosque

supplicio eripiant l. e. h. t. providere

23쪽

HENRICI ZOESII J. V. D.

pauperibus,captivis, insantibus expositi meritoriis puellis senonum iniuria captis & oppressis, diligere advocatos, milites Reipub. Defensores, instituto res puerorum,Christianos & alia quae

Ad Tit. S. Deliraticis, tam nicheu ct

Samarar. Onc. I Ndulta contemplatione religionis

privilegia non merciatur haeretici. m. 3 .h.Lquales sunt qui errorem circa

fidem , etiam unum Ecclesiae defenλ- rem pertinaciter defendunt caJ qu modo di nomen trabent a pertinaci spiritu & εpinione singulari , durae frontis obstinato piaculo, frons enim haereticorii frons non est, Manich. specialiter mentio hic est quasi insigni limhaereticorum ad imam usque sicele-Ierum nequitiam pervenisse. ait. l. .hs.ct incesta perverstate religionis nomi, na lupanaribus quoque ignota vel pudenda committere. Variae haereticorum olimspecies fuere & indies plures pullulant , ut non immerito variae poenae sint excogitatae ad impediendum pessimum hoc hominiim genus , natum ad turbandum statum tranquillum

Ee lesiae S Reipub. uti est infamia, privilegiorum privatio & jurium inhabitalitas ad successiones ex testamento vel ab intestato. lib. p. h. rit. Amisso bonorum quae aliquando cesserunt liberis orthodoxis. m. cognom- h. tit. quici alieni facti 1 parentum successione rex AMI , samo, is. Erasium , aliqui bus etiarii ultimum stipplieium '

mors maximE, iis qui docent i retim, tib. qt7PQque 3.M.fι.h. tit. d. tib. legentes libros haeretuorum deportantur ubi haeresim suam dicto vel Lacto in ni sestarint &c. clavi. cap. ad abolendam. cap. excommm1icamus io. bocritium irregulares , inhabiles ad munera ecci itastica, quae irregularitas de inhabilitas tangit eorum fautores, defensores, liberos eorum usque ad secundum gradum si pertinaciter in haeresi obient, si magist. non ultra primum privantur

dignitatibus, iuribus , bonis ipsos e o , quae ne quidem ad orthodoxos liberos deseruntur, sed ad fiscum , sistit Luci,ad Ecclesiam si sint clerici,non

habita ratione liberorum, Sc. orthodoxorum, quos ex consequenti paren

ut saltem inopia liberorum detereat ab improbi dogmatis manifestatione, est etiam mors proposita pertinacibus ctrelapsis.cap ad abolendam 4 . qui Pero o. h.rit.quae per ignem insertur,secundum

consuetudinem ut testatur Covarru- 'Vias. 1 . r.resilui. c. rata u. io. quod

de publicλtione bonorum ipso stare dictum est dubium facit.

Quaestio. Quaeritur an in conscientia ante sententiam teneatur reus bona ad fiscum deserre Resp. ante sententiam nemunein obligari ad poenam in conscientia imo uti rebus poena: retento ilIterim iure quodam possidendi, imo nec fisco licere ante sententiam declaratoriam haereseos quae ab Ecclesia serenda cuius est inquirere super hoc crimiane bona rei accipere eaque pro publicatis habere, cap. cum secundum eod. in 6. ne quid temere attentetur , imo nec post sententiam reum teneri ea deferre

adsistum cum satis ei sit pati ablati

24쪽

COMMENT. IN CODICEM

nem quod accipiendum de poena quae per actionem positivam quid aufert, quam sibi , se inserri durum, aliud est in poena quae impedit acquisitioiam eorum quaestib conditione data , uti si uxori Iesaturi si caste vixerit , hocenna continHO colla mittitur ut turpiter vivere ceperit,bene ita ut res legata continuo sit restituenda, idem obtinet circa ossicia clericis concessa cum onere praestandi officii, quorum sei ictibus minime gaudent hoc ipso quo in ossi

cio cessare.

Quaestio , cst utrum irregularitas ct inhabilitas ad beneficia, uti concernant tam natos ante haerelim qua in post eam φ Respondetur hoc videri ducendum,cum textus s.allati simpliciter Ioquantur de liberis non distinguendo non distinguendo an nati sint an postea nasicantur, & sundent se tantum in ea uod parens ini re si decesserat, cuius actum non tantum in eius persona doc filiorum punitur, ut magis possit induci ad detestandam haeresi in quomodo impertinens est, postea an ante nati sint eum non agatur de peccato originali aut aliquo alio vitio , quod per generationem transmittitur, neque in spiciatur cooperatio aut imitatio paternae contumaciae,quamvis haec non minus in ante quam post natis possit prae

ANNOTATA

ιθ Non omnes haeretiei eadem auctetb

taleplectendi sunt. . 63. Coa Thead δε εο rie. Nam moderate de quiete viventes asperius tractandi non lunt. ext motabilis in Nov.

Ad Tit. ς.2 e Sanctum Baptisma itere.

tura

TTAEresi adstribitur iterato baptiza re a ciuod olim quidem usurparunt,& proh dolori nec de lunt hodie qui detestandam hanc haeresim amplectantur,per quam. Sacramentum S. b ptismi pestuitur , per quoa ch.uacter indelebilis semel impressus, uti Sperordinationem dc confirmationem iteratione maculari minime debent, poena est exilium, secundum Myla. 3.tit. interdum mors. lib. 2. h. tit. hodie olim res simum sit hoc hominum senu , eadem poena puniendum, quae propcdita alijs haereticis.

25쪽

MENRICI ZOESII I. V. D.

DE APOSTATILAPostasia & hxresis idem habent

objemi , scilicet , contradicti nem fidei in perversitate semel suscep-m,graVior tamen Apostasia , a) quia a tota fide recepta recedit, ii relis ver tantum a parte , b non ergo minor poena debet esse Apostasiae, quae est hae

ANNOTAT

Apostasiae tria sunt tenera e vἰdelicet perfidiae inobedivitiae di xt regularitatis. s. I. ubist hi . Apomisi a perfidiae est . eum quis Chtistianam Relizionem, ejusque Uzarum euitum deserit lib. a. lib.ule hic. e.noπρο- νεβ.a.s, . Inobedientiae, eum quis transgreditur praeceptum sui superioris. ε . si quis venerit.-p.illud. de major.'oiad. Irregularitatis,eum quis recedit ab ordine assia mptae Religionis G νο cap.r. s. t. Nisi timole Carisceris, animo seveconciliandi, at habitu retenisto,de monasterio profugerit. Monat. lib. 2. Conf87.θConfvo o Cons tkε Menock de ambifr. CU. 346. b Turpius de sceleratius est veritatem semel

agnitam obiicere. 1. Pere. I . vers. O. A . Lue.

Ad Tit. 8. Nemini licere Ignum humi

Ionere. Quia sanum redemptionis nostraι

omni honore dignum est, ideo humi illud ponere prohibitum, ne pedibus conculcatum vilipendatur, ubi per signum crucis accipiendum illud , cui addita crucis imago ex antiquillima E Uesiae consuetudine, quae patet eX Veteribus monumentis

dem non in perversitate, sed in Ggura tantum susceptam deserunt, veterem superstitionem retinentes. Coelicolae haeretici sunt , quia a fide semel suscepta deserunt se ad cultum Solis, Iunx,caelorum. Iiis nisi resipiscant,pr posita est poena haereticorum lib. Coesic Dr. a. h. t. Judaeis permittuntur suae synagogae earumque refectio, non autem novarum aedificatio sin. h. t. ci cumcisio , sesta , sic. ndalum tantum Christianorum vitent. q. 4. Oh t. ci

Conjugia saὶ inter se non secum dum legem suam , sed legem

communem contracta , non eum Christianis lib. ne quul. nemo h. tit. Inter quos nullo munere dignitatis aut

26쪽

COMMENT. IN CODICEM n

e in e ritemptum crucis ec sidci, pro- liberiniri Iudaeos hs. maxima ad imami perstitionem protrahere Christia- uim Didaei h t. auth. ad Christi fidem onvolantem impedire sub poena

Quaestio i. Ari ad fidem cathoi cana suscipiendam , cogi possint Patani habitantes in ditionibus Princi-

,um cc Christianorum Resp. quod

ori, cum enim se subiecerint iurisdi-iicini Principis laici non tamen Ec-l is si io .h. t. facit quod fides liberaitis: ad eam suscipiendam nemo cogi , ossit, aliud est in horreticis & apostatis, aut semel se su bieccrurit Ecclesiae a qua ro libitu suo n5 recedunt, dc de his accipi cndus canon de Iud insu. dist. - . quos non excusat coactio quae voluntatem non omnino tollit, sed ponit suis cientcmati su si piendum characterem baptismi ct fidei promissionem rion Im redit. c. maIo resto. de bapt. aliud est si per vim praecisam quis baptizatus fuerit,sacit numero haec deesse volunt

Quaestio a. in An saltem insantes eorum possint baptizari Reip. non nisi est ero parente consentiente , qui hac in parte praesertur recusanti, idque ne quis jure suo privetur,quoad patria potestatem , sine cuius injuria baptis mus hic liberis non daretur, facit quod liberi ejusmodi sine sacrilegio apMdhuiusmodi parentes non relinquerentur, cum moraliter loqvcndo non possint sub cura parentum iri fidelium educari,

quin eorum inVolui tatur:erroribus. I . n. a. a. q. . Ait 32. cui contradicit

Z ,sius de Iudaeis. cyrastione 3.a plerisque

refrob.uus, ipsi liberi ubi ad discrctionis annos Venerint recte baptisantur

etiam parentabu5 invius . cum quoad hanc rem eorum potestati non suta

sint.

ANNOTAT.

- Qui poena puniatur Christanus eum

Iudaea rem habens vel e contra. vid. Oldrad. Cons. 333. Carpa. iurisp. reas. pari. 4. const. 16. des. 4.

ib) Iudaei an possint dati Christiano tum tu.

Turor. ubi etiam habet quaestionem: An Judaeus Christiani pio eurator constitui postillavia HVcent x. oues s.

c) Jus iecipiendidi habendi Iudaeos , ijs

an tum competit , quibus Regalia a Caesare concessa sunt. vel qui id ius privilegio peculiari obtinue iunt. Nomm Asse,aec da rasd Concl. 41. Γν . B. Reformat Mn quier sos

6 I7. it. Theologice ver δ qui rei pondent, sere id neta it. vid. Gilhausen. νn Arb. Iudie.civit.ρ. et n.' o. fol. i . Hinc persuasiuidam Prinei pes huic privilegio recipieni Judaeos renunciarum . minimeque ecisse runt , quod improbat Deciatim in tr. Criamin .lib. s e. t num. 4 &ιnuriamque partem disputat Iasen inti. t numer. 34. e. de SS. Trinis Sixtin. de Regal. lib. I. cap s. numer. 19. Ubi vero recipiuntur Iudaei, meri io Christianorum Principum L L. ex statutis subiiciantur & non ullis conditionibus coarctantur, quarum potissimae sunt : I. ut veteres quidem sulciant . sed novas haud eκ- struani Synag. gas II. Ut plasphamas, quas in Christum matrem' eius eius a te soliti suti voces contio eant.III. ut maledictionε . qua Christianos impetere consueverunt, aliaque scommata, quae peculiaria habent, omiatae.

27쪽

HENRICI ZOESII I. U. D.

dogmate prohibeant. U. ut concionibus Christianorum intersint. VI. Quo eo saribus a Christianis dignosca tur, ui discreto vestitu . vel alio charactere notati incedant.

eis, sed ex labro suo sibi victuin quaerant.

Ad Tit. Ita. Re ct istianum mancipium mreticus sec.RAtio est ne Christi servitio addi

ctus impiorum iugo prematur, poena contra facientis est capitalis , ct .servi liberatio,pro Iudaeo eadem poena est fi quis attamet circumcidere , str-τum I.unica h. t.

rum.

D Agani hi e S apud sacros scriptores

a. accipiuntur, qui gentilium sacra ritusque retinent, nominis ratio desum pta ab eo , quod in pagis diutius h. serit idolorum cultus quam in urbi bus , sacra hic eorum exerceri pro hibentur,Ecclesiae claudi iubentur sub poena gladii. lib. . hit. nec contradi

cunt haec iis quae suis escta sunt de

non cogento quoquam ad fidem Chriam, sed tantum prohrbetur impiis si

perstitionibias ct cultu abominando cultusDei offendere.

De iis qui ad Ecclesias confu

giunt. DE locali hic agitur immunitate,

concessa Ecclesiis in Dei revereritiam,qui ibi colitur, quae venit nomine asyli quod consistit in eo , quod ad Ecclesiam confugiens invitus trade

non abstrahatur.c. 6. o. de immunit. Ecclesilae, citi a crimen laesae maiestatis itire civili.lib. 2.h. tit. citra excommunicationem iure Canonico canon definivit,

cumseq. 37. quast. q. ita enim postulae Ioel senistitas & cultus divinus, qui minimε turbandus violentiae initima. c. 2. de immuni. Eccles in 6. unde S Eecleiatas non consecratis competit in quibus tantum divina consecrantur.ceen. I . . ris

Quinto ι. An idem tribuatur sacerdoti deserenti augustissimum Eu charistiae Saeramentum s Resp. ita vi

ruTreverentia corpori Christi , quam Ecclesiis, ct propter Christum Ecclesiis sit concessum, propter quod autem unum quodque est tale, illud ipsum est

Iure civili praechcta immunitas procedit in contagiente reo ex eavia debiti civilis,qui nihilominus vocari potest,&per Procuratorem causam suan agere cogatur, contumace existente missio in bona eouacum de mitur. D.c. h.LIN. ' causa

28쪽

COMMENT. IN CODICEM

eun criminali non ita locum habet, ut Met ex novella de Irau. pran. β. neq; se i. si ob levius delictum eo confugerint tominis restituendi sunt impetrata imia nuntiate. 6. In v. g. sane.b. t. si propterenteritiam dominorum, bonis condi-ionibus sunt distrahendi , instit de his sui vesalieni juris mit.=ied hoc. Iure

anonico,quod haclin parte sequimur, i quidem agatur materia ecclesiastica, lenior est haec immunitas cum etiam ompetat propter quamcunque cauam , excipiamur tamen publ:ci latroiesct nocturni agrorum depopulat es.c. 6. O .d tu quia noxium magis hocioininum genus , quam ut ei defensio liqua praestetur , adde S proditoriosi Omicidas. ex c. i. to .du homicidio, quia horum scelus mirius improbum , delelm quentes in ipsis eccusiis de locis acris spe ven x, . n. io domuum.Eceleiae. Indis ni etiam legis beneficio in leunt peccantcs, quod ipsum elidcria r rone non male trahetur ad cum qui

xtra Ecclesiam stans icto directo si n-Lm in Ecclesia laed:t, habet unim dei tum executioncm in ipsa Eceli ita ut

lim. is. Et ad cum qui spe immunitatis xtra Ecclesiam deliquit, cum ratio. c. q. ei conveniat,Alciat deprae ivt.reg. prasumpi. 33. idem quoq; qui contra cclesiam delinquit. ex d. c. . q. r

ione,quod ut indignus legis, ita & lo-i sit beneficio in ipsum locum delin-luens ,hinc apparet blasphemos, sacri- gos non gaudere hac immunitate, iam in ipsam Ecclesiam committunt,anon harer canon. sicut quae 37. 4.f. m. 2 Pcrbo Ingressurata io. de maledictis, dei aeretico, Apostata, Infideli , Judaeo i-lem judicium lib. i. h. tit. cum frustrab Ecclesia auxiliuin exspectent qui e-

Ius contemnunt authoritatem nisi serio ei se submittant, Varr. d.l.n. . Quaestio a. in De excommunicato Resp. hunc immunitate gaudere, cum non directo Ecclesiam contemnat nec pIane,ab ea sit separatus.

Quaestio. 3. in An qui captus Per Ecclesiam ducitur loci privilegio se recte defendat sp. quod non , cum

tali nulla vis inferatur, si iubeatur gredi qui templum libenter non est ingressius. Covare. d. loco.num. I. Aliud dicendum in iis qui etiam effracto ca Cere aut eapti exim es se ex familia Iudicis ad sacra Ioca confugiunt. CO-Varr. .n. 3.cum nulli bI inter exceptos ponantur.

Quaestio 4. . An casu quo denegatur immunitas reis possit fieri extractio per magistratum secularem Resp.videra reverentiam Isci postulare, ut non fiat nisi per Episcopum eiusmossiciales.Salic. ad arub si quis r. ad L. Iuc de adult. quod tamen de facto haud

observari tradi t Boerius .decillios. Quaestio s. An liceat Scholares e Scholis abducere. Resp Sicut ne- m. ni licet, ad SS. Ecclesias confugientes abducere , ita nec Scholaiticos e Scholis Sec. Petr Reb.de Prixit Scho Pripit. io a. ubi hoc argumentis S consuetudinc prob. it, attestaturque ob id quo dam suspensos fuisse. Ego confirmo, quia Scholares gaudent privilegiis Eec I. IIor. Lac. de Pra Acholar.Pri. 2.unde Bald. ait in auth. Habita n. 33. in . qitam ibi sequitur Boisin.n. 244. C. n dissi pro pati. Quod offendera domum Lapient ae,est comittere Sacrilegium. Et ait Iac. Ire.in D. .s.s lat.matrim. Quod qui nocet Scholari, cet publico. vid.Imrat. Luc. prox. iit. tri

ri inu. v. . Ad

29쪽

MENRICI ZOESII I. U. D.

Ad Tit. II. De his qui in Ecclesiis mou.

mittuntur.

Cpectat ad Ecclesiarum privilegia, oquod in iis coram populo & Antistite manumisso competat plena libe tas. IIb. l. 2. h. t. quae olim non nisi certis modis concessa competebat, Inst.de Iibertate Clerici, etiam extra Ecclesiam quocunque modo servis suis impa tiuntur libertatem.d.lib. 2. i. Hodie hae solennitate non est op',postquam sublatis beneficio Justiniani libertinitatum generibus, omnes qui quocunque modo manumittuntur Cives Roman: fiunt Lunic. Cis Lat.uberi. Iumc. C. de deis

diit. lib. velut prius ex Const . Antonini Severi, omnes ingenui in Imperio Romano cives effecti sunt. I. in orbe deflati komi.

HActenus de iure publico quod in

sacris consisti nunc de reliquo jure quod circa leges, quae sua principiandi humani , ct magistratus versatur. Lex olis jussus erat Populi ad inter rogationem consulis instit. de sure nat. gent.& civili. Lex est hie pro constitutione, Principis placitus, in quem omnem suam authoritatem contulit populus,sumnai Principis decretis in bonum commune ordinatum, causa est,

eiens est Prineipis voluntas sive illa restribendo scienter per relationem, sive motu proprio edicendo quid sive deeernendo inter partes habita causae cognitione lib. 3.ca'h.tFornra ut generalis sit&iusta publicoeur,materia, per sonae,res,contractus, delicta, actiones. finis bonum commune: Effectus generalis constitutionis est enim dc specialis quae ultra causam de personam quam

continet non extenditur. lib. 2.h. tit. da

citurcii privilesium est subditos ad seientiam de sui observantiam obliga

Ita ut quidquid contra lcgem retas eluem actunaia nullum, quasi turpe sit legi contravenire , ita ut ne quidem iuramento validari possit. lib. non dubiam h. tit. Quod eanones ita accipiunt,

ut violentiam legis etiam contineat, quod eontra bonos mores naturales, alias si ramum contra civiles stara uiraiamento volunt, cum Deum vocare

temere in testem sit, hinc alienatio rei . talis iuramento firmata sustin tur hoe i ure c.contingat 3 o. de iure1ur. usurarum solutio iuramento promissa servanda c. debitores d. tit. quae juravit dote se eontentam futurum regressum ad bona paterna non habet c. quamνu de

partis in o. Quaestio a. quid ius scriptum

durius sit,quam ut aequitati conveniat na. si apta lex sit , eam sequendam iudici,nisi mitigationem 1 Principe Impetraverit hia. b. tit. lib. prostexit . s. i. st quι ct a quibus manu. Nemo enim nisi Princeps sa) duritiem l gis mitigat. Exemplum est in lib. adultori ι .de adult. ib.inter causas I. non omnia mand. ubi spoliuio quae mandatario contigit , casibus annumeratur, ipsique In Putatur non mandanti,quod durum

30쪽

est,& aliud postulare videtur aequitas: tem regendi subditos, qui ad obedien-Si propalam lex scripta non sit, aequi- tiam tenentur,alias potestas sine potet late iudex sequetur potius quatri turis tia foret , facit quod omnis potestu scripti rationem. I. S. i. e Imuc.Cujac. z. , Deo sit Rom. 13. qui contemnitur. Dud.cap. s. st contempta potestate , quam potita.

te promulgationem ς Resp. quod non, caput poscarum 31. prim num arg. d. l. nova. ubi lex sciri debet, sciri ro 3. autem non potest ante promulgatio- Quaestio ε. in An Princeps nem, imo ante lex non est, cum sit rein legibus teneatur φ Resp. civilibus gula humanorum amium,quae non dia ei m no teneri plerosque velle eum

rigit nisi applicetur,applicatur autem p supra eas sit. Novesi. δε consitilibus promulgationem: Idem dicendum de ios. in m. mperior autem subiectus eo,qui certo praescit , legis promulga- inferiori non sit ex ratione , ocrespieietionem , cum lex sit generale praeco- eo l. Princeps si de legibus , quibus

plum omnes tenens aequaliter , qu - tamen ratio suadeat , observet Ie- modo non potest particularem tam ges proprias, ut populum suarum o tum ratione praeseientiae obligare,cum se antiorem reddat, cum viderit ip-no sit aequum hunc,qui Reιpubl. mem- sum censorem parere sibi , quomodo brum est,ad aliquid praeter exteros o Paulus Ilus d. lib. Ex imperfecto a a. Fligare.Va'.ιllust.controvers. cap. 44. deteget. I. dicit, decere maiestatem, Quaestio 3. Q . An obliget con- quibus soluta esse videtur, de hoc sentinuo 1 promulgatione ς Resp. non ob- si t Imperator in I. dig. vox h. t. ct ingue nisi post duos menses a promul- inst.quibus modis testetur infr ubi legibus gatione, nisi aliud sit dictum, Noνest. ut solutum se dicit secundum eas tamen novasast. constit collatri. idque ne quis al- vivere.Alen. bb. 3. . detestamentis, licet, leget ignorantiam, quae praesumitur inquit,lex principem solemnibus iuris nulla post tantum temporis. Civilis solutum esse , nihil tamen t1m Quaestio 4. An obliget igno- proprium impcrii est,quam legibus virantem invincibiliter Resp.in foro seri vere,huc respicit, distinctio Scholasti 1gnorantiam hane extra culpam esse corum theologorum, qualiter quoad λ poenam , in foro enim fori prae- vim coaetivam solutus sit legibus, sumptionem ei repugnare. d. l. s. ae- quis Princeps , quia nemo cogi possit quum tamen probata ignorantia abso- nisi a superiore,quem non habet Prin-lutionem concedere, cum poenam non ceps, non quoad vim derect. Var. Cori mercatur quod evitari non potest. ad .alma p. 3. n. h. lege conventionali Var. CoVarr. ad c.alma p. r.=. o. n.2.9 quod teneatur , extra dubium est, seq. non secus atm quilibet privatus , eum Quaestio s. Q. An lex ad morta- aequitas naturalis Velit pacta servantale obligetsResp.quod sic,si in ita postu- da esse , cui subiectus etiam Prin-

Iet gravitas materiae, finis intentus, le- ceps.gislatoris mens, affectio transgredien- Quaestio 7. Q. M lex ut ob

tis. Principes enim habent potest liget desideret consensum Populi

SEARCH

MENU NAVIGATION