Nonii Marcelli Noua editio. Additus est libellus Fulgentii de prisco sermone, & notae in Nonium & Fulgentium

511쪽

ηα NONI Vs MARO Et xv scius Neoptolemo: Dolet, pudetque Graium me dc vero piget. Idem Andromeda: Nec qui te astutem inuenio , hortari pudet ; non prodesse id pia get. Turpil. Demetrio: Pudet, pigetque mei me. Pacuvius Diespreste: - Quid quondam & -- hi Piget paternum nomen,maternum pudet Profari. Sallustius in Iugurthae bello : Nam postea quae fecerit, incertum habeo, pudeat an pigeat

magis disserere. Varro Parmenone: Puder metui, dc Musarum agnoscere,piget currere,& una sequi. Os CVLVM,&SvAvIVM his intelleistibus discernuntur,quod ab ore osculum, autum a suauitate dicitur. Varro de vita pop. Rom. Ideoq. hoc ab ore dicitur osculum, non a suauitate, unde

suauium, quod simile sit suaviunt. Inter S Ac RIFICARE & LITA RE hoc in terest: sacrificare est veniam petere: litare est propiciare, & votum impetrare. Virgil Eneid. libro iiij: Tu modo posce Deos veniam, sacris'. litatis, id est, impetratis. Plautus in Poenulo: Si hercle istuc umquam factum est, tum me Iupiter Faciat ut semper sacrificem, neq. umquam litem. Ex PLERI & SAT 1 Ani hanc habent differentiam : expleri est tantummodo plenum esse. satiari, sapramodum & abundantiam. Lucretius libro iij: Atq. explere bonis rebus, satiareq.num quam. M. Tul. de Repub. lib. vj: Graues enim dominae cogitationum lubidines infinita quaedam cogunt, atq. imperant ; quae quia nec expleri, nec . satiari ullo modo possunt, ad omne facinus impellunt eos quos illecebris suis incenderunt.

512쪽

' DE DrpFERENT. VERB etssuspensas fornix appellatur: arquus non nisi qui in caelo apparet, quam Irim poetae dixerunt; unde&arquati dicuntur, quibus color & oculi virent.1 quasi in arqui similitudinem. Lucretius libro vj Tum color in nigris exsistit nubibus arqui. FoRs M FORTUNA hoc distant: Fors est casiis temporalis: Fortuna dea est ipsa. Accius Astyan. Item in quibus partibus, namque audiret, Volo, is est quem exopto, Et quo captus modo, fortunane an forte reperitur. Idem Andromeda: Multi iniquo, mulier, animo sibi mala ausere in malis, stibus natura praua magis quam fors,aut fortuna obfuit. Lucillius Satyr. lib. xiij: Cui parilem fortuna locum, fatumq. tulit fors. Idem iii eodem: Aut forte omnino, ac fortuna vincere bello: Si forte & temere omnino, quid cursum ad honorem 3 Varro Epistola ad Fufium : Dices, o sortuna,o sors fortuna,quantis commoditatibus ς1 1 hunc diem FERus&FERox hanc habet distantiam: Fe rus est seuus; ferox, fortis. Accius Tereo: Nouus nouo dabunt aduena animo audaci in medium proripit sese ferox. Sallustius in Iugurthae bello: I Ille animo seroci negat se totiens fusum Num, dam pertimescere. Virgilius AEne1d. lib. ij: - F rus omnia Iupiter Argos Transtulit. Idem libroiiu: - Et frena serox spumantia mandit. AN TI us, & ANTIQUIOR vi grada, ita&intellectu distahi: nam antiquum significat Vetus: Virgil. in Georg. lib. ij: Antiquas l. do

mos avium. Antiquior, inchor. Varro Rerum

humanarum lib. xx: Neq. idonei ciues aliquid hae

513쪽

is Nos avs MARCELLVs . bent antiquius salute communi. Accius Phoenis. sis: Ab dracontis stirpe armata exortuS, genere

antiquior.Lucillius libro xiiij: Quin potius vitam degat sedatus quietam, .ntu antiquius quam sfacere hoc fecisse videaris. M. Tuli. de Amicitia: Hoc quidem est proprium amicitiae, sed an quior, dc pulchrior, & magis a natura ipsa profecta. Idem de Republ. lib. sed quoniam plura

beneficia continet patria, & est antiquior parens,

quam siqui creauit ; maior ei profecto quam parenti debetur gratia. Idem ad Caesarem iuniorem lib. th: Ego autem antiquissimum oriund na Scy rinis, quibus antiquior laetitia est quam lucrum. F A V s T UM , dc F E s T V M his intςllectibus discernuntur: etenim faustum quasi a fauendo diactum, ac per hoc prosperum, propicuri, Unde icontra infaustum, minax, de inprosperum: festum vero solici niter utum, δί seriatum .Virg.AEn.lib. M: - Festo'. dies de nomine Phoebi. Et Teren- 2otius: - O faustum, & felicem diem. Curus, & CvIAT is haec est differentia: cuius ad personam refertur hominis ; cuiatis Unde significat. Accius Telepho: Qui neq. cuiatis enset, Vmquam potuimus Multa e rogitantes scise as

cere.

ANIMVs & AN1MA hoc distant: Animus est quo sapimus 1, anima, qua vivimus. Accius Epigone: sapimus animo, truimur anima, sine' animo anima est debilis. Varro Andabatis: In reli- 3o quo corpore ab hoc fonte diffusa est anima ; hinc animus ad intelligentiam tributus. VULTUS,&FAci Es hoc distant. Vultus

514쪽

est voluntas, quς pro motu animi in facie ostenditur ; ficies, ipsia oris species. Sallustius in Catilina: Prorsus in facie vultuq. vecordia inerat. Lucillius 1 Satytarum libro j: Vultus item, ut facies, mors,

citer, morbus, Venenum. M. Tul. de ossic. lib. j: Praeclaraq. est aequabilitas in omni vita, tu idem semper vultus, eademque frons. SEBUM,&VNGVENTVM hanc habent di. uersitatem : Sebum fit ex adipe ruminantium.

Lucillius Satyr. lib. iiij: Tisiphone tinnete pulmonibus adirem, unguem Excoctum attuli Eumensedibus sanctissima Erinnys.

MussARE,&MURMURARE ita disce . ti nuntur: quod mussare hominum sit occulte quid, dc pressa voce loquentium, quod caelatum velint.

Virgil. lib. : Gid fortuna ferat populi, sed di

cere mussant. Et alibi: Flent moesti, mussantq. patres. Murmur autem maioris soni est proximi adro tumultum. Virgil. in Georg. lib. j: - Et resonantia longe Litora misceri, tu nemorum increbres

cere murmur

P Rio REs & PR1 M o REs hanc habent diuersitatem: priores enim comparativi sunt gradus; λJ primores summae quaeq. res. Lucillius Satyr. lib. Viij: Gallinaceus quum victor se gallus honeste sustulit in digitos, primores'. erigit Vnguis, Tu pilius Demetrio: Sandalio innixa dicigitis primo ribus. Varro Armorum iudicio: Vt in litore cancri 3ci digitibus primoribus stare. Lucii. Satyr. libro XX: Calphurni famam legom Pisonis reprehendi, Eduinxiq. animam in primoribus naris. Afranius Vopis co; Apage sis, ciluuntum animum in naribus pri

515쪽

13 No Nivs MARCE Lxus moiibus vix pertuli edepol. M. Tullius in Ho tensio: Qui illum nescio quid, quod in primor bus habent, ut aiunt,labris. Idem tib.j. de Oratore: Quae isti Rhetores ne primoribus quidem labris sattigissent. P os s I s, &P og M A hanc habent distantiam: poesis est textus scribtorum: poema,inuentio parua, quae paucis verbis expeditur. Lucii. Satyr.libro

viiij: Non haec quid valeat, quidve hoc intersiet ioillud, Cognosci: primum hoc, quod dicimus es

se poema, Pars est parua poema: idem epistola, item quςuis non magna poema est illa: poetis opus totum, totaq. illa summa est una thesis ut annales Ennij.atquestoc unum. Est maius multo est,quam quod dixi ante poema. Quapropter dico; nemo qui culpat Homerum Perpetuo culpa neq.quod dixi ante poesin Inuersum unum culpat verbum

enthymemati malo cum . Varro Parmenone: Poema est id est, verba plura modice in aciquandam coniecta formam: Itaq. etiam disthiacon epigrammation vocant poema: Poesis est per petuum argumentum ex rhythmis, ut Ilias Id meri, & Annalis Ennh: Poetice est ars earum re

FORA, & Fosti ut genere, ita sensibus distant: Nam neutro iudiciorum de litium sedes cst; masculino spatia in nauibus apertiora, vel in gladiatoriss ludis. Doc TV M, & PER I TvM quum simile ubdeatur, a M. Tullio discretum est, ut sit peritum

plus quam quod doctum: de ossic. lib. iij: Itaquet quum sint docti a peritis,desistunt iacile sentenxi'

516쪽

DE DIFFERENT. VERB rs Inter V RBE M, & CIVITATEM hocinae est: urbs est aedificia, ciuitas, incolae. Virg. asin.

lib. j: Vrbs antiqua fuit. Ennius Telepho: Etue ciuitatem video Arg tuum incendere. Pacuuius

Atalanta: Nil sollicita studio,obstupida suspenso

animo ciuitas. M. Tul. de Rep. lib.j: Quam quum locis, manuq. saepsissent, eiusmo, coniunctionem tectorum oppidum, vel Vrbetin appellausio runt, delubris distinctam, spatijsq. communibus: omnis ergo populus, qui est talis coetus multitudinis, qualem eSposui, ciuitas est, omni . ciuitas est constitutio populi. Et secundo: Quo auctore& principe concitata ciuitas. Sisenna Hist. lib. iiij :13 Deniq. quum Varijs voluntatibus incerta ciuitas

trepidaret, Pomponius cum vertice superiorem locum inscendit. Inter COGITARE,&DELIBERARE hoc interest: cogitare est dubitare: del1berare, confir-2o mare. Turpilius Boethuntibus: - Quaeso cogita, ac delibera. Idem Plutopatro: Certum ac d

liberatum est me illis obsequi. Sca Vs, & CON scius hoc differunt, quod scius secum, conscius cum alio scius est, licet conas scium indifferenter positum legerimus. A vspi CIVM, & A VcV RivM his intellectibus discernitur, quod sit auspicium, autum inspectio, & quae ex volatu earum significentur, Mvocibus: augurium autem rerum omnium conie-3o cturas prudenter, ac diligenter amplectitur. MoNsTRA,&OsT ENT A similiter intel' leguntur, quod imaunentia monstrent&oste

517쪽

43o NONI Vs MARcllivus O MEN vero votum est mentis & Vocis ; unde sacrificantibus dicitur, bona omina habete ; id est, ut circumstantes & mente recta velint, & bona oribus proferant. IPORTENTVM non solum quod portendat, sed quod etiam apportet, & faciat exuis signitiacationibus, quae in auspicus, augurijs, eatispichs

ostenduntur.

PRODIGIUM autem semper pessimum est, Iodictum quasi porro adigendum. Virgil. libroth: Sola nouum, dictuq. nefas, harpyia Celaeno Pr digium canit, de tristes denuntiat iras. INIVRIAa CONTUM ELIA hoc distat:iniuria enim leuior res est. Pacuvius Periboea: Pa- Utior facile iniuriam si est vacua a contumelia. Caecilius Fallacia: Facile erumnam ferre possum, ii inde abest iniuria; Etiam iniuriam nisi contra

constant contumeliam. FvLMEN, FUL G vR, & FV LGURITUM

his intellectibilis secernuntur: est enim fulmen telum ipsum quod iacitur; ut Virgil. Georgic. lib. jaIpse pater media nimborum in nocte corusca Fulmina molitur dextra. Fulgur, ignis qui corus cat fulmine, unde & fulgere dicuntur, & fulgor; a. ut Virg. lib. V: -- Maculosus dc auro Squanaam incendebat fulgor. Fulguritum, fulgure tactum ,

vel exustum.

IVRGIVM, & LIs hanc habent distantiam; iurgium leuior res est; siquidem inter benivolos, 3 aut propinquos dissensio vel concertatio iurgium dicitur, inter inimicos dissensiolis appellatur. M. Tul. de Rep. lib. iiii: Admirox, nec rerum selum,

518쪽

, DE DIFFERENτ. VERU 3t sed verborum etiam eligantiam: Si iurgant,inquit:

benevoloriam concertatio, non lis inimicorum,

iurgium dicitur. Et in sequenti ; Iurgare igitur lecs putat in ter se Vicinos, non litigare. AvDAcIA , & AUDENTIA hoc diuera sunt, quod audacia temeritatis est, audentia fortia tudinis. Sallustius Catilinae bello: Audacia pro

muro habetur. Virgil. AEneid. Audentis fortunato iuuat. Et saepe sic. MEnx, & MERCATUR A hos distant: merx est species ipsa ; mercatura actus ipse, veli crum de merce: mercatus locus, in quo agitur mercatura . M. Tullius de Rep. lib. iij: poetii primi mercaturis &mercibus suis auaritiam, &magnificentiam, & inexplebiles cupiditates omnium rerum importauerunt in Graeciam. Varro Sexag si: Ubi tum comitia habebant, ibi nunc fit mercatus. Serenus opusculis: Ad mercatum eo villicerao quid vis inde vehi, aut age ὶ Cic. Tuscul. lib quinto : Ita nos quasi in mercatus quamdam celebrit tem ex urbe aliqua. Et de officijs: A d quos quum

tanquam ad mercaturam bonarum artium sis profectus, inanem redire turpissimum est. M SVpERsTITIONI s &RELIGIONI s diastantiam manifestissime discrevit M. Tullius de Deorum natura lib. h: Non enim philosophi solum, Verum etiam maiores nostri 1uperstitionem religione separauerunt: nam qui tota die precatus, b & immolabat, ut sibi siti liberi saperstites essent, superstitiosi sunt appellati, quod nomen patuit

postea latius: qui autem omnia, quae ad cultum ustorvin pertinerent, diligenter retractarent, α -

519쪽

3α NoNrvs MARCELLVstanquam relegerent, hi sunt religiosi,ex eligendo. Sed vere superstitiosi proprietatem ex hoc habet, quod prae cultura Deormi supersedeant cetera, id est neglegant: itidem & religiosi, quasi relinquo- ues omnium ceterorum sacrificijs deserviant. PEIus & DETER iustus sensibiis dicernuntur; quod sit peius a malo, quod in usu est, &creberrime frequentatur: Deterius vero a bono, ut minoris sit meriti, quam id quod placet. Virgil. io Georgic. libro quartor Deterior qui visus , eum, ne prodigus obiit, Dede neci. Idem libro Oct uo: Deterior donec paulatim ac decolor istas..Haec enim melioribus comparata sunt. Inter C 1 RcvM & GLOBVM hoc interest: circus est planities rutunda, Ut circuitus: sobus, soliditas undiqueuersum rutunda, ut est sphaera,

ct staminum glomera. M. Tullius de Deor. nat. lib. ij: Q Umq. duae formae praestantissimae sint, ex solidis globus; sic enim spnaetam interpretari roplacet; ex planis autem circus, aut orbis. Virgilius libro quinto: - Mediaq. in valle theatri Circus erat. Et: Lucentemq. globum Lunae, Titaniaq.

astra.

M AN vai Asa PRAEDA hoc distare Veteres Σ3,stimauerunt; ut sit praeda, corpora ipsa rerum, quae capiuntur: manubiae, pecuniae ex praeda Ven dita redactae, & sic apud plurimos: nam M. Tullium ita sensisse voluerunt, de lege Agraria: Praedam, manubias, sectionem, castra denique socn. Pompeij sedente Imperatore censores. PERVICACIA&PERT1NAci A hoc diastaui ; pervicacia est interdum bonarum rerum Perseu

520쪽

perseues antia: pertinacia semper malaciam. Accio Myrmidonibus: Tu pertinaciam esse Antiloche

hanc praedicas ; Ego pervicaciam aio, & a me utis volo: Nam pervicacem dicis me esse, & vincere-Perfacile patior, pertinacem nil moror 3 Haec fortis sequitur, illam indocti possident ; Tu addis

quod vitio est, demis quod laudi datur.

SEN sus, & SENsA hoc separantur: sensusio enim sunt qui sentiunt : sensa, quae sentiuntur. Cicero de Orat. Et quod exprimere dicendo sensa possumus. . Nam primum manifestum est & s pere nos, quum incitatio sit, vel sensus.

η τήs differunt hoc: iuuentus, iuuenes et iuuenta aetas ipsa: iuuenilitas,quod ista Vel σαεις Vocant

Graeci. Virgil. Georgic. lib. ij: Et patiens operis, paruoq. adsueta iuuentus. Sallustius in Catilinae bello: Ibique iuuentutem suam exercuit. Idemao in Catilina: Scio fuisse nonnullos, qui ita existimarent, iuuentutem, quae domum Catilinae frequentabat. Virgilius Georg. lib. iij: Interea up rat gregibus dum laeta iuuentus, Solue mares. Varro Tithono, Quam dereliussit multi Σ3 cupida iuuenilitas. MORATA, quod est, MORI GERA,&Mo- Ros A, hanc habent distantiam et quod morosa est contrarijs &peruersis moribus. Afianius V piIco: Dum morigeram, dum morosam prae-3o beo, Deinde aliquid dedita opera controuersia: Concinno, lardo interdum contumelijs. M. Tullius de senectute: At sunt morosi, & anxii, & iracundi,& difficiles senes.Plautus Aulularia: Dum-