Nonii Marcelli Noua editio. Additus est libellus Fulgentii de prisco sermone, & notae in Nonium & Fulgentium

611쪽

si NONI Vs MARCELLVsctius emittantur, aut quod oculos fulgore per stringant. Virgilius lib. octauo: stricturae chalybum, dc fornacibus ignis anhelat. P R o xi M v M dicebant veteres non solum sadherens, & adiunctum; Verum etiam longe remotum , si tamen inter duo discreta nihil medium exstitisset. Virg. AEn lib. quinto: Proximus huic,

longo sed proximus interuallo Insequitur Salius. Ita & Sallustius in situ Ponti, de promontorus Io Paphlagonum, & quod via με πιν appellauit,p

suit. MEMINi I L L A M R E M , difficilius dictu putant plurimi. Virgilius in Bucolicis r --Numeros memini, si verba tenerem. Et: - Alter- II nos Musae meminisse volebant. Ciceroide Orat. lib. tertio: Quid fuit in Graccho Z quem tu melius, Catule, meministi, quod me puero tanto opere

ferretur.

T V R B A M ,& TURBA s diuel am volunt Rhabere significationem, ut sit turba, populi conuentus; turbae, turbationes. Nos contra lactum inuenimus, &indiscrete positum, & pro turbis turbam. Accius Athamante: An dubito. ha quid agisὸ caue ne in turbam te implices. Idem Stasiastis, vel a ITropaeo: Non vides quam turbam, quosve fluctus concites.Turpilius Thrasyleone: Nemo Vm quam vidit ebrium ire interdiu, Neq. turbam facere, neque fores exurere. Terentius in Eunucho: Nequam ille hodie insanus turbam faciat,aut vim

Thaidi. M. Tullius de senectute: Quum in illud

diuinum animorum concilium coetumq. proficis Wr, quumque ex hac turba & colluuione disce-

612쪽

DE Doc TORVM Dio Aci NE uersdam . Plautus in Aulularia: Redeo intro, nequid hic turbae fiat. Caecilius in Imbris: Mirum adeo, nisi frater domi ebrius turbam aliquam dedit. 1 DEMENfvM Terentius in Phormione quasi deminutum posuit: Quod ille unciatim vix de demenso suo Suum defrudans Genium comper sit miser. Cicero in Oratore,aestimatum Vel aequatum dicit : Quς non ex insidi, , sed aperte palamio claboratur, ut verba verbis quasi demensa & paria

respondeant. SUPERVACUUM non putat oponere dici

Varro de vita populi Ro. lib. iiij ; sed superuacaneum: In quo est superuacuum pro superuac is neo. C AE c v M veteres pro improvido dixerunt.Var rode vita pop. Ro. lib. iiij: Neque id caeci Con- siiles fecissent, quae mandata arcana T. Ampio sedissent, aut diuidi centum Gn. magnum. as Quotiens per accusativum casum ANNOs, vel DIES loquimur, iuges annos, vel dies significamus et quotiens per dativum, per interuallum i teriectis aliquib. annis vel diebus. Itaque qui optantes, multis annis dicunt, multos annos melius dixerint. Virg. Georg.lib.ij: Ergo non hyemes iratam, non flabra, neq. imbres Convellunt; immota manet, multosque per annos Multa virum votiuens durando saecula vincit. Plautus Trinummo: Quia ruri dum sum ego unos sex dies, Me abse m te, atque insciente , inconsultu meo, AEdis venalis hasce inscribit literis. Turpilius Philopatro: Ecce autem tuo more, ut soles, videre mihi AE-gre id pati, quia hos dies complusculos Interca-

613쪽

No N rq s MA RcE LL vspedo simii faciundi fuit. Idem Hetaera:- Rus ad illas commigrat ; Habitamus hyemem totam cum mulierculis. Virgilius Georgic. lib. iiij: Septem illum totos perhibciat ex ordine menses ple- suisse. Cicero de Republ. lib. j: Nec tantum Carthago habuisset opum sescentos fere annos sine

consilijs dc disciplina. Idem de Republ. lib. h: Itaque illa praeclara constitutio Romuli, quum d centos annos de xx. fere firma mansisset. Sallustius ici Hist. libro primo: Et Diponem validam urbem multos dies restantem pugnando vicit. Lucillius lib. xxvj: Qui sex menses vitam ducunt, Orco

spodent septimum.Inuenimus & inVarrone multis annis continuis dici, γεγαμοκοπων : Cuius Vbi annis multis masculini vestigium inuentum est.

D uni o potius quam dissicili intellectu vates

positit Mantuanus: Sed misera ante diem,subitoque accensa furore. Quum huic sententiae aduersetur versus eius cum opinione senties plurimorum: ro Fortuna omnipotens, &ineluctabile fatum. Ve- tum sensibilitatis eius nonicuis ratio est, quae, pri'ma sententia philosophica accipit intellectum ,

quae ait, sui cuique mores fortunam fingunt, omnipotens fortuna esse desinit ; quod Sallustius m ret Fortuna simul cum moribus immutatur. Ac per hoc ex ea similitiidine iam fatum ineluctabile esse non poterit, quod ex una caussa fortuna ferri

videatur, & fatum. Potest etiam fatum morum mutabilitate conuerti, ut his aut celer, aut tar 3odum ; aut bonum fiat, aut pessimum. Accensa enim furore Dido amoris iniqua violentia, qui, Vt ipse ait, Omnia vincit amori te diem merito VN

614쪽

DE DOCTORVM INDAGINE si IMtur occidere; quod etiam Homeri elusinodi est, quem Virgilius noster omni aemulatione sectatur, ἔχυαν, quod estue ultra decretum: quod si admittitur, ut viterius protendatur, quoniam id ex moribus factum

est, quod significat admittere

poteritis de moribus priseratam etiam fati cele- , ritatem, ut intra diem possit admitti, quoniam re-ro cepit, Vt Homerus ait magnitudinem ultra vim fati. INPOTENTIAM etiam potentiam auctoriatas dedit. Sisenna Hist. lib. tu: Sublatus laetitia nimia, alq. inpotentia commotus animi.

11 DONA consiletudine haec habentur: quae aut propitiandis dbs dantur,aut hominibus pro beneractis redduntur; sed auctoritate pro ultione positum manifestum est. Virg. in Buccolicis: Aut ut mutatos Terei narrauerit artus, Q illi Philome- 16 la dapes, quae dona pararit.

V A N o o pro quoniam dici potest. Virgilius lib. vi: Vnum oro, quando hic inferni ianua di tis Dicitur. Et rursus idem : Hic tibi; fabor

enim, quando haec te cura remordet. .

a J V ξL, pro etiam, est. M. Tullius Epistola ad Brutum lib. viij: Et quod te tantum amat, Vt Vel me audeat prouocare. Lucit. lib. xxviiij: Hoc inuenisset unum ad morbum illum homini vel bellissimum. M. Tullius de ossic. lib. h: Contraq. be-3o niuolentia fidelis, vel ad perpetuitatem. Idem in Hortensio: Vidi in dolore podagrae nihilo ipsum vel omnium maximum Stoicorum Possidonium, quamNicomachumTyrium hospitem meum for

615쪽

melius feret esseda collo. Varro Eumenid. Ex his atque eiu rodi institutis ac vita vel ad Herculis athla athletae facti crant. Item Virgilius: Cadi smina vel caelo possunt deducere Lunam. Terent. in Eunucho: -Vel rex semper maxumas Mihi agebat.

DE, proab. Lucillius lib. xxvj: - Solus iam vim de classe prohibuit Vulcaniam. IOPILUMNvs SC PICVMNVs Dij praesides

auspicijs coniugalibus deputantur. Varro de vita populi Romani lib. ij: Natus si erat vitalis, ac si blatus ab obstetrice, statuebatur in terra, ut auspicaretur rectus esse ; Dijs coniugalibus Pilumno S is Picumno in aedibus lectus sternebatur. CADUCE Vs, pacis signum ; Varro pronuntiat de vita pop. Ro. lib. ij: Verbenatus ferebat verbenam, id erat caduceus, pacis signum: nam Mercurij virgam possiimus aestimare. 2o Qui liberi fiebant, ea caussa CALVI crant, quod tempestatem seruitutis videbantur effugere, ut naufragio liberati solent. Plautus in Amphit. Vt ego hodie raso capite caluus capiam pileum. LVCIs numero plurali sunt, quod dies. Varro χΙHebdomadum,sub imagineDemetrij: HicDemetrius est catus Quot lucis habet annus absolu-

Quotiens genere neutro, plurali numero O p ε-R A legerimus, significantur fabricae. Virgilius AE- oneid. lib. iiij: Pendent opera interrupta, minae que Murorum ingentes. Quum genere feminino , numero singulari, intellegendum aut opus,

616쪽

DE DOCTORV1 INDA OiNE uerstabor pro mercede sumta. Plautus in A sinaria: Par pari datum hostimentum cst, opera pro pecunia. Vel occas' & facultas,aut oportunitas. Plau- , tus in Aulul. Da mihi operam parumper, si opera est, Euclio, id quod te volo. A nius Vopisco: Deinde aliquid dedita opera controuersiae Con

Vi L E postum legimus pro frequeuthrarroio Virgula diuina : Attai s quum volucris venit apud illos, usque ad limina indica vilis. Virgilius Georg. lib. j:-Vilemq. fascium. αP R T E R, pro ante, vel ser Varro Eumq- nid. En domum praeter matrem deum aedem exaudio cymbalorum nitum. Cicero in Vςtr. lib. iij;- Praeter oculos L a ferebant. FETIALEs apud veteres Romanos erant,qui sincto legatorum ossicio is his, qui aduersum populum Rom. vi, aut rapinis, aut iniurijs hostili o nte commouerant, pignora factondere iure repetebant: nec bella indicebantur, quae talaen pia vocabant, priusquam quid fuisset fetialibus denuntiatum. Varro de vita populi Rom. lib. h:

Itaque bella D e, &m a licentia suscipie-1ue batit: quod bellum nullum, nisi pium, putabant

geri oportere, prius indicerent bellum ijs, a quibus iniurias factas sciebant: fetiales legatos res re petitum mittebant quatuor, quos Oratores Vocabant. Idem lib. iij: Si cuius legati violati essent,3 o qui id fecissent, quamuis nobiles essent ,Vti dederentur ciuitati, statuerunt, fetialesque Viginti, qui de his rebus cognoscerent, iudicarent, & statu

reat, constituerunt.

617쪽

13o V o N a V Anc Et LusA f cri ε particula, si diligentius intelligitur, inultam habet significantiam, ut vel illud est Ennij: Atque atque accendit muros Romana iuuentus: quod est , festirie intrcpidanter accendit. 1 gnificat etiaViseleriter i& statim ; ut Virgil. in Georgic. lib. j: - Si brachia forte remisit, atque illum in praeceps prono rapit alveus amni.Habet etiam huiusmodi intellectum, ut dicas, aliter ego feci vel locutus sum, atque tu, hoc est, aliter Ioego act9, et quam tu. .

IN T R A non solum id significat, quod con-s etludine persuasem est, ut intra modum, hoc est, amodo minus; sta etiam, in ipso modo ; ut intra Calendas dies etiam ipsς Calendae accipi debeantri II ut, intra oppidum, & intra cubiculum, quum di- 'citur, in oppido, &in cubiculo dictum esse videatur. Idque ista positum m multis veteribus, & nia

ita claris scribtoribus inuenitur. NEGATIVAS duas negatiuam signisc i- et otiali nouς habere. Varro Vimarco, nisi ae non modo ignorasse me clamat, sed omnino oomnis heroas negat nescisse.

o D L V Di s ueri praesul assent,glabii, edepiles propper aetatem,qW0s antiqui RomaniLu- tydios appellabant, vi cst in lib. j. Varronis de vita: populi Romani: Ideo Plautus ih Aulul. - Tu istum gallum, si sapis, Glabriorem redde mihi, quam vulsus Ludius si . D E IN s V p E R. Sallustius Hist. lib. j: serto- 3o

rius portis turbam morantibus,& nullo ut in ter-xore solet) generis aut imperi j discrimine, per c lonum corpora ad medium euasit, deinsiaperstas

618쪽

Dε , ocio Ru . tuo Adi Na. tium manibus hi murum attollitur. . . I L A RE quod nos vilitatem verbi via tantis sibilare dicimus; &cit maledica vocis signi ficatio , mntumeliosa popularium , quum fifi lationiblis quis exploditur) a Graeco ducere ori- sinem inuenimus. Huius rei auctor est venerabilis Homeruuib xiiij.Iliad. ῶς απιλοιτο,

16 NUBENT Es veteri lςge Roman asses tres ad maritum venientes solere puellere, atque Unum, Dem iii manu titherent, tamquam ei nendi caussa, marito dare; Mium, quem in pede haberent in co Larum familiarium ponere; tertium, Quem in

1 sacciperione condidissent, compito vicindi solererer'nare. Inde virg. Seorg. lib. j: Teque si bi ge-inerino Teth yye' at omnibus undis. quos ritus. Varro lib. j de vita populi Ro. diligentissime per- . Lucurri . . . S E N, D v M non solum num eri, & ordinis, yci pro perum', quod plerumque positum legi- rnus; sed etiam tincta. Varro de vita populi Ro ' 'lib.j: Th um Hostilium in ςlis,ubi nunc est aedis DeumPenatiusta; Ancum in Palatio ad portamMinis gionis secundum viam sub sinistra. Virg. Ceorg. lib. th: I scuntur vero sylvas &plena secundum

flumina. .

Fo RNVM &F RNAcrs dicuntur a rno, quod eae calido : inde FORCIPE s, quod candens teneant ferrum; ut Virgilius libro viij: Versantq. tenaci forcipe massana. Varro de vi-

. . O populi RO. lib. j: Cocula qui coquebat senem, primum sub cinerem , jostea in forno : cuius

619쪽

dore. - . AERE DIRvTi appellabamur milites , bus propter ignominiam stipendium,id est, mox- S ices monstrualis, aut annua, quae esset in numinis aereis, subtrahebatur. Varro de vita populi Ro.lib. h: Stipendium appellabatur , quia aes militis emenstre , aut annuum dabatur , cui datum non sit propter ignominiam, aere dirutus esset. NEGATIVAS DUAβ pro negatiua una accipiendas Varro monstrauit; de vitalios'. R l. h: . a abstinentia viri mulieres'. Romanae fuerint,

quod a ge munera eorum noluerit nemo acciapere. . IS TABERNAs, non vin3rias solum, ut nunc

dicimus , sed omnes quae sunt popul susus; in istoritas Rona: patefecit. Vatio de vita populi .Ro. lib. θ: Hoc interuallo primuin sprensis digna-

xas crevit, atque ex tabernis lans nis entariae io,

STATILINUM, & STAT AN M, & FA-n V La N v M praesides Deos Varro Cato, vel de lib. educandis puerilitatis affirmat: Ah natano,do Statilino,quorum nomina habent scribta Potitifi- Μces: Sic quum primo fari incipiebant,florificabam diuo Fabulino.

INCIPIT DE GENERE

NAVIGLORUM. Ciso x .est nauigium breue, dictum a celeri tudine. Plautus in Asinaria: Vnde sum in 'quem

620쪽

in Captiuis: Vidi in publica ccloce ibidem.I n Poenulo: Obsecro hercle, operam celocem hanc mihi. ne corbitam date. Turpilius Lemniis: Remi lis sensim celox ab oppido processerat. Varro, Hercules tuam fidem: Procella frigida arte obruat celocem. Idem Vimarco: Nautae remi gam

mouent celocem.

ro C O R T A est genus nauigij tardum, de

grande. Plautus in Poenulo: Tardiores, quam corbitae sunt in tranquillo mari. Idem in eadem: Obsecro hercle, operam celocem hanc mihi, ne corbitam date. Lucillius Satyrarum lib.xu: Multa homines portenta in Homeri versificata Monstra putant, quorum in primis Polyphemus ducentos Cyclops longus pedes, & porro huic maius b cinum , Quam malus nauis in corbita maximus vlla. a. o HORIA dicitur nauicula piscatoria. Plautus in Rudente: salute hortat, mari fluctuoso. Idem ii Icadem: Mea opera, labore, de rete dc horia. CERCvRVs nauis est Asaria pergrandis. Plautus in Sticho: Quum percunctor portitores 23 ecquae nauis venerit Ex Asia negant venisse; consspicatus sim interim Cercurum,quo ego me mamiorem non vidisseceus eo. Lucillius Satyr.lib. viij :Verum flumen uti atque ipso diuortio ignei e-dibus cercurum concurret equis. Ideni libro ritu:.3o Ad Regem l atus Rhodum, Ecbatanam, ac Babylonem Ilvi; cercurum sumam. Plautus Mer-

calore : aedificat nauem cercurum, & merces emit.