Clementi 11. P.O.M. Seminarium Romanum ex universa doctrina litterarium obsequium D.D.D

11쪽

io PROLOGUS.

Relig. Vetat Z Vetare num potest 3 Laudabilis Primum igitur esse desinat; Moresque, virtutemque nativam exuat, Se deinde laudari vetet. Laudanda Virtus quin sit, hoc unum, omniae Licet ipse possit, non potest. C. hor. Ferct moleste , quicquid est laudis. Relig. Ferat Pars laudis haec vel maxima. Quemcumque laus delectat, hic laude excidit. Uetat unus : Orbis at jubet:

Et Roma; & ipsa jubeo . Nec Judex sua:

Dominusque famae est. Publici. Quippe alma virtus juris est . Modestiam Justitia vincat. Profuit Adhibere vim. Cogendus & pridem fuit: Qui debuit cogi, placet. Illo carerem, si reluitanti foret

Mos gestus. Chor. At, quae .... Relig. Metum omittite: ipsa vos dabo tutos. Mihi Parere nam CLEMENS amat . Alcon. Tamen imperanti mos gerendus, aut gravis Subeunda noxa. Relig. Num reos Levius, silendo, vos sore putatis Z Scelus, Tacere, longe maximum est. Peccare quod si oportet, in partem hanc juvat Peccare, qua sit cautior .

Chor. Igitur, docere, Diva, ne pigeat modum, operisque formam dicer . Relig. Minister aulae fidus hic nostrae, vices Meas obibit, hic viam Aperiet. Ille promet hoc Sacro e Penuoraculorum divite,

Quicquid Theatri dignitas vestri petit.

Gis. πMPLETA SUNT VOTA GENTIUΜ , ORACULA PRO-I PHETARUM. AETERNUS RERUM OMNIUΜ CREATOR ET DOMINUS SERVILEM FORMAM OBUMBRA DIUINITATIS SUAE MAIESTATE SUSCEPIT, UT QUOS SUB IMMANI PRISCAE CONTAGIONIS IUGO DURA TENEBAT CAPTIVITAS , OPTATA DIU LIBERTATE

DONARET. Heria. Quid isthuc est y amabo. Gen. AD PECCATORES MISERICORDIA, AD AEGRQ SALUS, AD ERRANTES VERITAS, AD CAECOS LUX , AD MORTUOS VITA DESCENDIT. Or. Quid id est tincau

12쪽

Alcan. Mera fundis oracula.

Gen. GRANDE MYSTERIUM, GRANDE DIVINI AMORIS POR. TENTUM , GRANDE RECONCILIATIONIS NOSTRAE

SACRAMENTUM. Ahan. At, quaeso , doce, quorsum ista tam sublimia, tam magnifica

pertineant.

Gen. Quam haec divinitus sunt dictat Quam Auctorem suum sapiunt

AD ERRANTES VERITAS, AD CAECOS LUX, AD MORTUOS VITA DESCENDIT.

Beria. Certe Gregorios Magnos , Leones, Ambrosios audire Videor. Gen. Non Ambrosios auditis, non Leonem, aut Gregorium , sed eum, qui Ambrosios , Leones, Gregorios, munere ossicioque reprae sentat, reddit eloquentia, moribus exprimit. Chor. Nunc demum video, unde ista tam aegregia sumpta sint. Nec miror tam splendide , tam graviter, & sancte dicta: Auctorem agnosco. Beril. Et veneror . Sed quid consilii tibi est, aperi, quaeso, ne retice. Gen. Dicam. Videndum vobis est, quemadmodum haec tam aegregia in Scenam inducatis. Beril. In Scenam inducamus

Gen. Non vos fugit illa vox , Segnius irritant animos dem se per aures, quom ρας sunt oculis subjecta fidelibus . Non sit satis haec Oracula in Principis Urbium Consessu amplissimo pron anciata fuisse , consignata literis , in lucem edita , orbi toti audita. Eadem ab omnibus, faciendum est, ut spectari possint. Alcan. At hoc fieri quo tandem pacto potestiGen. Non est abeundum longius. Ipsa, quae recitavi modo verba non ne Vobis aliquid ostendunt , aptum Scenae, Theatro natum ZAETERNUS RERUM CREATOR , ET DOMINUS SERVILEM FORMAM INDUIT , UT QUOS DURA TENEBAT CAPTIVITAS LIBERTATE DONARET . DESCENSIT AD PECCATORES MISERICORDIA , VITA AD MORTUOS . JUSTITIA DE CAELO PROSPEXIT . Quid

si fingeretis, nam fingendum aliquid in Scena, & licet. Beria. Imo necesse est. Gc'. Fingite, inquam , Regis potentissimi Filium Servi formam indue- re, ut Reum libertate donet. Iam tres personas habebitis . Primam Regis , alteram ejus Filii , tertiam Servi . Rex iratus SerVO perduelli eum carceri mancipabit: neci, si vultis, ad dicet. Princeps Regis Filius Rei & Servi Iocum sumet, eum - ique sic libertati, ac vitae restituet. Chor. Bellissime. Quid si Regi addantur duo Proceres, quasi consi i e lii capiendi causa, duo Regni administri r Gen. Perplacet. Ita illorum partes dividetis, ut alter Clementiae qua- . si personam sustineat , alter Severitatis & Justitiae: hic reum neci dedendum suadeat ; ille venia donandum : hic justas in figi poenas velit; ille contra remitti, & relaxari, Chor. Sane plus habebit contentionis ista quasi dimicatio , plus ardoris. in n. Et plus etiam voluptatiS.

13쪽

Gen. Reo isti adjungetis duos filios , quos paternum premet scelus, qui ad eandem pertrahentur cum parente reo poenam , qui eadem cum illo venia & libertate gaudeant tAlco. Nihil melius. Gen. Habetis totum tragediae pulcherrimae ordinem. Alcan. Quas enimvero tibi grates agemus pro tam insigni beneficio ZGen. Defunctus sum meis partibus. Recedo . Videte ut Actores, &alia, quae usus theatri postulat, comparetis . Favebo caeptis , artem , Verba , sensus heroicos, numerosque suggeram. Ferit. Adesse , qxiaeso, perge, ac laborantes in tantis temporis angvi. ' . stiis adjuva. Gen. Adero. Favebo: neque temporis angustias formidate. Ad la dandum Clementem si miraculis opus est, non deerunt. Alcan. Sequor : ut omnia duce te, atque auspice, componam: jam vos revisam, & quid effecerim, renunciabo.

Berillus, Chorebus. Repi S vero beatos Doctore tanto i Quo attentius argumentum I. hoc de consilium contemplor, eo mihi magis arridet. Chor. . Divinitus profecto datum . Nerit. Rex iste, Deum orbis moderatorem, ac primi sceleris in Hominereo vindicem justissimum exhibebit . Duo illi Proceres, alter Justitiae Divinae partes, alter Misericordiae, obibunt. Perduellis Servus personam sustinebit Humani Generis. Chor. Vel potius primi hominum Parentis , qui pater hominum &parricida, liberos, quos nondum genuerat, interfecit, & uno

crimine ream progeniem damnavit.

Feria. Rectissime. Illi duo Pueruli, specimen erunt miserae posteritatis. Chor. Imo beatae, post impetratam veniam, & placatum Regem Filii . sui deprecatione ac lacrymis.

Beria.. Et morte.

Chor. An mori Principem hunc adolescentem, Regis unicum filium, in Scena facies ZBeria. Omnino mori r nani nisi Christi morte , quem ille Princeps adolescens exhibebit, repraesentari vita perditis hominibus non

potuit. Audi, NATUS EST , UT DOCERET; MORTUUS EST , UT SANARET ; RESURREXIT, UT GLORIFICΑ-

RET . Vides singulas fabulae tragicae partes nobis a Pontifice Optimo Maximo subministratas. Nihil hodie de nostro fingimus , Omnia sumimus ab illo , in quo Roma suum decus ;Caelum Interpretem, Terra Doctorem, & oraculum habet. Vr. Nefas tamen est in Scena mortem exhibere Principis . Nimis hoc tragicum, imo contra leges Theatri, quas observatas san

sseria. Quiesce : istimalo providebitur. chor. Sane incommodum hoc si fugis, nihil, quam totum istud, his partibus, quas modo diximus, informatum malim.

14쪽

Alcander , Berilus, Gorebus, ta Roma.

Ahan. AVETE linguis. Roma spectatriX ades, oculosque, & aures commoda . Rom. Adsum : vocata venio. Non isthaec vetus Roma, α profana criminum Parens, magistra erroris, & inani tumens

Fallacis aura gloriae: ' . .

Angustus orbis cui fuit; cujus sinum Oriens capacem, & occidens Spoliatus , ac vastatus implevit . Nihil Est opibus e tantis super, Nisi nomen ; & congesta moles ruderum, Urbis sepulchrum conditae . Romam implet hodie Roma destructa, & truces Minae Theatrorum; Arcuum

Calcata pedibus paene jam fastigia ,

Pulchrumque media in Urbe rus; IErisque, marmorisque confusum chaos, Illustre , magnificum chaos lStatuae, minores auribus , naso , pede, Bis mortuorum tristia

Monumenta : tituli manibus & umbris dati ravoque detritae, ac situ Inscriptiones, quas vetustati eripit obliviose diligens Critici sagacis cura, do hisque eruit Quondam legendas posteris :Et alia rapidi temporis Iudibria, Heu fragilis annorum jocus lHaec, Roma jam sunt. Fuimus. At, fallor, sumus i Maiorque Roma jam sumus. Post tot ruinas altior surgo. Viget, Caeloque par tollit caput Sepulta toties Roma: de tumulo novam, Rediviva lucem colligo, Melioris aevi compos , & morum arbitra, Virtutis & verae potens. Religio mihi plus, bella quam, & Martis labor, Petrusque, quam Caesar, dedit. Qua Sol utrumque geminus Oceanum aspicit, Regno. Meas Aser, Iapon, Brasilusque, Chilenusque, leges accipit.

Non turbam inanem Numinum, Deosque populo judice creatos colo, Arisve scelcra consecro.

15쪽

Sed sancta Divis Templa, sed castas domos,

Summoque sedes Numini Posuisse laetor : vera se pietas ubi, Deusque se totum eXplicat. INec jam triumphos Caesarum, & priscos Duces,

Cantata jacto nomina :Sed Veritatis praesides , sed Numinis Vicarios, quorum Polus, Tellusque voces audiunt: quorum pedes Αpex superbus Principum, Regumque lambit strata majestas humi, Testata praesentem Deum: Hos inter Unus eminet, Solio Petri . Quem rara virtus intulit: Unus , priorum decora qui jure omnium Collecta, laudesque Obtinet, Quo magna sum . Laudare vos illum Ioat. Choris. Faciemus. Et nos haec modo Musasque nostras cura sollicitas habet: Vocata spectatrix ades . Rom. Quid agitur autem Quaeve laudum portio Celebranda iam vobis placet λCelebrare cunctas nam simul nullae queant Musae, Theatra, Carmina. Nee ipsa, Mundum Roma quae capio, queam Huic esse par oneri . Est opus Laudum ex acervo legere , quod vires serant, Quod tempus, & poscat locus . Chor. Factum . Adfuere Caelites. Operis modus Et larma iam constat . Rom. Cedo. BeriL CLEMENTIS inter decora, Iaus nobis placet Caelestis Eloquentiae. Praeclara magni Verba Pontificis damus,

Quae fama Iate distulit, Cum Vaticano plausi us jugo datis

Echo assonaret aemula. Sed Verba uuamvis aurea, volantes sonos,

Partusque linguae praepetis, Velox feroci dissipat flatu Notus, Auraeque inanes opprimunt. Quodcunque punctum temporis nata edidit, Idem sepulta perdidit; . Quin tota nequeunt vivere, &Pars jam perit,

Dum parte vivunt altera . Chor. Ergo ut recepta mentibus Iongum haereant Auresque ne praeterVolent, oculis fruenda tradimus: volucrem fugam vocis Theatro sistimus : - Et actione verba vestimus i Sono

16쪽

Motumque vitamque addimus. Quodcumque muto charta celavit sinu, Hoc Scena vocalis dabit. Nec sola magni Uerba Pontisicis dabit, Mores at ipsos exprimet :Justumque, Clementemque , ubique Maximum, Pia exhibebit Fabula. Rom. Macti. Bealtis : nec tamen vetitos velim, Quos vestra consuevit Domus obire ludos . Hic suus Marti locus Erit,& palaestrae nobili. Nil sit morarum : tibiis Iaetum increpent Tubisque juncta tympana .

FINIS PROLOGI.

ARTIS SALTATORIAE SPECIMEN

Gui Romam triumphantis in morem humeris invexerunt tu Scenam, ejusdem Urbis insignia quatuordecim praefercnte1,

ει gentisitium POMT FICIS stemma pario corporis motu depingunt.

Joannes Nanti. Philippus Insaghi. Joannes Petrus Formenti. Joannes Altoviti. Augustinus Lombardi. Leon ardus Templ. Augustinus Grimaidi. Mauritius D'Aste. Laurentius Grimaidi. Ioannes Dominicus Lomellini. Paschalis Galeant. Joanncs Lucas Imperiali Hercules Oddi. Nicolaus Capece.

18쪽

ΤΗ EANDER

19쪽

EX Pantocrator Protoplastum perduellem Subditum , conflatae cum Hostibus in se, ac Filium , conjurationis reum neci addixerat. Hoc ubi audivit Theander Panto-cratoris Filius , qui Protoplastum non secus ac Fratrem diligehat, ciuitialia ratione servare miserum non Postet, MUS loco, clam Patre, moritur. Charitate Filii ReX Perculsus , Reum in gratiam, & Pristinum dignitatis gradum rostituit.

A Amm Nomina, V Personae

PANTOCRATOR Rexi. 1 agarebis plephanui de Mart. THEANDER Filius Pantocratoris . Abbas Pompeus Amades. PROTOPLASTUS Reus.

ὶ Filii Protoplasti.

3 Regii Sanguinis

- Principes.

Angelus Granelli. Joannes Baptisa de agari. Comes Ioannes Petrus Amidabene. D. Poannes Franciscus Cavolsia ex Marchionibus S. Marci. Georgius Bo ari.

20쪽

ARGUMENTUM

DEtecta Pro plasi conjurationc Rex ipsum una cum tiberis , ac tota stirpe perdere constituit . Eubulus Regem inflactere eonatur

ad clementiam . Insat contra Dico us , G reum neci quam primum esse dedendum persuadet. Evocatur igitur cum liberis Protoplasius, exprobato scelere, jubetur mori. Frusra deprecator accedit Regis filius Theander, frustra Patris expugnare severitatem nititur . Obire Mortem amici loco sotuit.

ACTUS I.

Pancra S MPUNE perduellis in Solium involet t

Sceptrumque parricida praeripiat mihi, km Natoque Z Donis ille cumulatus meis. Evectus ad spem Regni, & adscitus domum, Natique semper habitus, & amatus loco, Rebellat in me, donaque oblitus mea , Suimet ipse oblitus, in Domini caput Intendit arma, nosque sceleratus petit.

Dicos Alitur malum, gliscitque, nisi presens premit,

Et resecat ulcus poena . Eub. Nil equidem abnuo, Meruit, fatetur ipse . Dicas. Quod meruit, luat. ant. Ego ille Regum domitor, & rerum arbiter, Facinus rebellis impium servi feram Zocos Quin tota pariter funditus pereat domus, Radicitus succisa; nec solus cadat, . Ad posteros pertineat, & i V X premat , Scelus nepotes . Eub. Mitius miseros habe: Regibus amari dulcius semper fuit. Dicas Semper timeri tutius Regi fuit. b. Veniat amoris pristini in mentem. Pant. Venit. Quo tendere ultra regius potuit favor ZDicas. Quo tendere ultra Subditi potuit furor tP t. Satis est amori, plus satis reo datum est,

Amare ne sicit, timeat. Ex odio meum AEstimet amorem, donaque ex poenis. Dicas Amor Movere quem non potuit, hunc poena obruat.

b. Nihilne precibus, genitor, & nato dabis tPant. Frustra roget Theander. Dicas Imperii luem , Hostem parentis, & iuuin, infelix amati