Jo. Conr. Zeltneri ... Theatrum virorum eruditorum qui speciatim typographiis laudabilem operam praestiterunt. Premissa est vita Zeltneri descripta per Fridericum RothScholtzium Siles

621쪽

s reperies. De laboribus vero Typograph. t vid. Celeb. Th. Crenius in praefationa a P. III. Methodorum ad studia recte imi struenda pertinencium, & in Animada versionibus Philoll. P. V. p. I O 9. se. MO-s numenta metatis &literaria virorum in et: Republ. liter. illustrium selecta . exci: l Parte II p I 29.inEp.GryneteiadUngelfh i miumscripta. Apud priorem paucis da

Professbre quodam Rotachiensi in ii dem laboribus occupato, meminit . quem Centuriae secundae,si Deus vitam, vires, & favorem Eruditorum conces rit, inserturi sumus, Cui parti plures alios, ut Sebsianum castellionem Stera ρ torem noummum , Iohannem Georgium H mannum, Matthaeum talerum, Gebm Nigrinum, Lothum Hsuerum, - dovicum Saurium, Eusebium Messe eruml Mis tum , & similes D. V. strvamuRAtque sic tandem ad finem perduxia ximus recepsum Correctorum ex i duorum, quali labore iungi maximi.

. o. . . ull

622쪽

ut vidisti . Viri non renuerunt, Cujus rex testes non solum ipsi erunt ; sed Clati Marvillius bene satis & vere scripsit in Melanges SHistoire & de Literature p.

ue irari Simprimer tes. Eures , les plus grands hommes fiat Qient gsolae d'etreles correaeurs des habiles Libraires. Les Medicitis, las Iuris-C0nsultes, Ies Pr , tres,dc 1 fveques memess'en meloient. Huic quidem opellae constitueramus submittere libellum integrum , duas quippe plagulas non excurrentem, His ronymi Hrensitauit, qui instructionem operas Typograph correct uris' dicatam

ne Lectorem minutiis his Obruam, omittere plenum illud opusculum placuit, ea tamen conditione , ut nonnisi duobus Verbis ex eodem, quae ad bonum & genuinum requirantur Corro ctorem indicemus. aliisque observationibus subinde illustremus. Primum

est, quod H Uchuciam ab hujusmodi

623쪽

1 homine praestari debere credidit subi monuit : Non quemlibet huic praeficia posse proVinciae, nisi eum, qui linguet 1 xum, quibus excuduntur libri, exactama habeat notitiam, & praecipue polleati acrimonia judicii, qua discernere queat, , quae non raro pessimis ab eruditis ch i. racteribus exarata sunt. Eo, quod ma-i gnum Doctorum vitium sit, ut pessune

pingant elementa literarum, suamque t manuum negligentiam etiam, vulgarii proVerbio, Doctos male pingere, pal- , lient. Quasi Vero eruditio comparati haud posset, nisi ea industri eoque nisu. De reliquarum 6c neglecta. habeatur ratio. Id Vero quoquo mo

i do se habeat , hinc certe Typographi r

i eas saepe in officinas suasaccipiunt sch das, ad quarum characteres dign osce dos vel centum requirantur oculi, non unus Argus. Vnde interdum culpa in Typothetas chalcographorum de

volvi, nisi injuria, vix poterit; verum ipsi non raro Doctores causas harum' corruptelarum diei jure optimo, nemol inficiabitu Post haec , ut eximia qua- a dam

624쪽

dam acie oculorum valeat Corrector, idem postulat, quae Opus habeat, non tam . in exilioribus literis, & Conspiciendis,& pingendis, interponendisquo, quam ut inter relegendum singularum - vocum stagulas articulatim syllabas, imo & apices exacte contempl*ri quea: Maxima certe haec causa tot tancorumque errorum, qui saepius in libris nostis praelo excusis occurrunt; dum halluebcantes oculi suagula elementa Vix inspi.

eiunt, sed vel prima Syllaba ει ultimaeognita, reliqua: Vocis literae neglectae. praeterlabuntur, Vel fugitivo oculo advectae intactae remanere, &In mendis cubare sinuntur. Atque illud quidem praecipue usu venit in interpunction, hus, ubi lineolae non raro atramenti vi cio comparent, quae Vel commata cre- . duntur esse, vel cola, & similia, & M vel intempestive delentur, Ves ut maneant, temere Permittuntur, unde enrores in promtu esse solent. Verum sex commodo hoc . aciei oculorum id

oritur tapissime incommodum, ut si 'vinus diu. M is usque Cor-

625쪽

it rectores legendis relegendisque sche a dis vacant , tanderia acies illa penitusti abeat; oculorumque Varia vitia contras tantur. Quare consulendum erit iis,

s qui desectum quendam sentiunt , ut ini tempore ab hujusmodi laboribus abet .stineant, aliisque relinqu/nti Ηisasu ditur amplius δc desideratur, ut , qui as quis in empndandis paginis occupatusti est, quam diligentissime omnes devitere affectus, Iram puta, Amorem, Tristi,

tiam, aliasque commotiones veheme se ei es. Id enim ubi fit, mente nubit ii Sc aliorsiim comersa, Cum animo non . ii agitur praesciati, committi errores posse,

is quoque intelligere poterit. In primis

, Vero ebrietatis, &crapulae Vitium sum- . imo declinetur studio , ne aut omnino, nihil aut contra plus , quam re ipsa praesto sit, cernat. Facilius quippol cespitare, & oculis falli ebrio quis poci ser, non Video, praesertim si omnis abi hujusmodi homine bene ordinatus ra- , rionis abest usus, ubi Dianam quodHunt, Ranam , ω Ranam putabit esse: Dianam. Vnde hujuscemodi com- O . 3 PQ -

626쪽

potationum socii expellendi potius sunt

ex ossicinis quam in eas recipiendi, nec talia illis concedenda , Mae agant, negotia, ex quorum Vel pravitate vesbonitate Typographi non minus, quam libri ipsius atque scriptoris non raro pendet aestimatio. Axquo haQ occa siohe meminisse juvabit,Celeb fra mum

Ira eroda ra a non raro vinorit, cum in Aldina officina Correctorem egisset, unde ob sphalmata occurrenda saepe plagulas Aldo recudendas fuisse. Verum quamvis non negandum , vini cupidum admodum fuisse Erasmum, attamen ne hoc quidem unquam Scal, ' gςro concesserat Roti rodamus , qu0d hujuscemodi laboribus Venetiis incuribuerit, & certum est; iniquo per omnia Scaligerum de Erasimo scripsisse animo, , unde an fides sit hosti habenda, Vix cro

didero. Porro ad eundem Correcto-

rem pertinet, ut rationEm bene&prin be addiscat consecutionis, & collocationis columnarum , in quamnque libroruni multis modia complicand=Sca ero accusari, quod

se ingurgitare solitus fudi

627쪽

κ rum, forma, seu, Uz terminis artis uta .

a mur, quomodo in Folio, Quarto , Octari vo ; Duodecimo &c. dictae columnae sibi respondeant in parte anteriori &post /

a triire. Cujus tamen rei notitia facilli , me comparari poterit. Ante omnia inculcandum est Correctoribus, & s E diose advertendum, ut, plagula accepta, numeri paginarum continentu , & E- tera, quae notari solet, & ordo pi a gularum , quandoquidem naevi &. in prioribus commissa mo-i lestissime lectorena , qui Indices evolvit .ia decipiunt, & nihil magis exacerbare u , Valer Eruditos , quam si in Indicibus alium inveniant numerum , quam in libro repςriunt, Vel geminae notae aut ι asterisci, erroris indices , in ipsb Indiceta Properantem morentur. Denique adi postremum, non Vagabundae sit mei tis Corrector bonus necesse est, & signa, s quibus utuntur isti homines, in singulis. Typographiis recepta, exacte calleat. Ut , siquid est omissum, in locum, ubiti vel vox P vel litera , vel interpunctioni

628쪽

notaexistere debebat , inseratur signum notatum, in margine vero adscribatur, quod praetermissum est , clare,d

Quod abundat , & superfilium est. id calamo inductum haec figura in ma sine posita. expurgare jubeat. m. . Cum litera aut nota distinctionis est

inversa, cancellatur, α hoc in m in eollocetur signum I Si quando dictiones , quae sejungemdae erant, omisso spatio junguntur , is,haci nota divellantur Divulse & hiantia conjungat eo modo , quem jam indicarimus. o. Quae distorta sunt, & oblique posita,

aut quae, altius extant prominentia, quo vicinae literae minus exprimam

γ tur, hoc signo intus & in mugine nin

tentur.

' In transpositiqnibus, numeris linea labducti utendum. I. I 2. Spatium deprimendum, sis- per figuram. Pum nota- e sinc

629쪽

Reliqua interpunctionum consiaeta genera sua figura semicirculo inducto .

Nota divisionis in extremitate lineae, quae totum vocabulum non capito est. . . Si quae linea propius ad marginem ducenda, hoc utantur charactere. f. Si removenda longius, retrahi d beat Vox a margine , indicat de si quens. J. Si litera inversa fuerit, sive alia pro Vera posita, illa per lituram tollatur ,&haec in margine notetur. Si litera Vero mutila, detrita, obtusa vel alio modo γCorrupta expungatur, & plenior adscri- .hatur in spatio albo. Si deprehende rit vero errores ex oscitantia vel Autoris vel Scriptoris relictos, eos corrigat, si parvi sunt momenti, ne' fama exinde toris opeos laedatur. Unde male me habuit, eum in nostra hac opella P. I 6. Typothetae vel Correctoris' non ineruditi, at operi huic immortui,negligentia pro extulerunt, positum Voeab lum extollerunt, ita in corrigendo fuerierelictiam. Et fero idem nunc dici pote-

630쪽

liciter satis susceperat. Ita certe Bearu npster Corrector cujus Lexicon Lat. nu. per demum prodiit , nescio qua de causa paginas opusculi hujus priores haud se- cundis trivit manibus, uti fere eadem fata experta est Cel. Relandi Ρalaestina

Norimb. excusa, eodem Vim. Curante,

ubi errata Aonia in Batava editione ad ealcem notata feliciter mansere. - C . . Veat porto Corres r probus, ne ex. P ritu&Ostelaxatione quid agat,& forte in odium autoris incurrat,id quod Hemrico Stephano contigisse antea in vita, ejus meminimus. Sin secus nota addita lectorem moneat, aut si tempus permiserit, & locorum intervallum, ipsum Autorem , vel alios erudi os viros consulat. M illo minus Vero eatnamvitet, quae bona sunt, & quae melius sabripi exprimi posse Vana credit persu - sone. Ita enim Vel ignorantiam vel . stulti iam prodet teciraribus. Qua ta

men labe a s enumeta hodie infecti .