Jo. Conr. Zeltneri ... Theatrum virorum eruditorum qui speciatim typographiis laudabilem operam praestiterunt. Premissa est vita Zeltneri descripta per Fridericum RothScholtzium Siles

631쪽

sint, qui inter Typothetas fundamenta etiam literarum excesserunt, & latius quodammodo in campo Musarum ρο- gati, ut lusci inter caecos regnanuina quam idem pari modo illis quoque di bum cupiam, qui prima non nibit de- gustarunt elementa , & quando nasuriores sibi videntur aliis, qui nonnisi ἡ figuras literarum norunt , interdum tamen inter legendum corrigere quaedam 'lent. Α quo ausit istiusmodi hominibus prorsus abhinendum , & Corre

ctoribus doctis,uel auctoribus ipsis la r

i ille relinquendus est. P aeterea etiam Autor, si nexi possir, cumeo, qui emendata, notataque r. lituiti amice vivae necesse est ', certe inimicitias inter eos intercedere oppido noxium est: Alias

enim ex odio ille Scile aliquid inseret,' ex cujus vitii enormitate facillime f ma editoris aeque ac Autoris, & ipsius Correctoris labefactari posset. In quem p0stori0rem tamen omnis culpa potissimum devolvi solet, utpote qui curam harum rerum habere debuisset, id quod exemplo Juas , in ejus Vitae fecensia, , demon

632쪽

demonstratum dedimus. Praecipue - .ro 41bi prospiciat,attentusque sit Typographus in coirigendis libris, imo & encudendis, &per Typothetas describe dis, qui diversa a nostris sacra seistantur, ut sunt Pontificii,Calvino - formati &fimiles alii, imo Bc abstinendum puto ab hominibus peregrinis, qui aliud p trium amant solum, 'facile, scelera quodam commissis,ad lares sitos redire

possunt. Praecipue Vero cum prioribus. Ponsificiis nempe, sapienter, cirCU- spelie erit agendum, utpote vehememtioribus, & superstitiosis, magis quam hi esse solent. Quam etiam ob hem non satis prudenter egisse putaverim Corre- .ctorem quendam, cui nomen Meseneras, ob imposturam in libro quodam Ρont,ficio commissam, tametsi a vero obse vatio non abluderet. i Excudebatur in diversis locis Speculum Parachorum M gnum , ex quo opere plagulas quasdam etiam Miseri nostri Norimb. accepere.

In his, cum duobus in locis Purgatorii facta esset mentio, Messimus ille, Co rector operis, addidit inter relegendunt,

633쪽

, quia est, vel , si credere fas est. Im-

pressis in hunc modum exemplis , rai ipsa muria ui ex iaspectione compe . i ta dici non poLuit, quanti motus exi , de orti fuerint. Non solum enim pex a Legatum suum iscopus, ut Corrector. i sibi tradatur, omm virium sontentiona a Petite, Verum etiam fuga eo salutem sibiu quaerente omnibus Viis intercipere pro- , -fugum laboraVit. Sic & narratum n ., his est, in eodem loco & illustri Franc a piae civitate .Episcopali , Correctorem . , quendam superiori aevo publice in foro . Virgis caesum, atque urbe cum infamia, exste jussum esse, quod pro Ueronicae

tidum Vocabulum . quasi ex oscitantia, substitui passus esset. Ex adverssi Nom, ' hergae homo quidam malignus, cum, Biblia sacra procuderentur,ad verbaLocia. ConHI. Is addidit: Eodoti gau, buxaγε corrupti pis exemplaria laudio superesse. Inpri- i: mis veR io excudendis Patrum scriptis hujusmodi homines bene sunt obseret

634쪽

ficii facillimi sunt, cujus rei luculenciam restimonium in vita Ludovici Saurii,

in Centuria altera occurrentis, sum e hibiturus. Haec nilne pro arguenda nostra dehortatione sitfficiant. Non pos sunt autem, quin quaestiones aliquot subtexam necessarias at brevibus db scutiendas. 'Harum prima est: Utrum liceat per conscientiae religionem Coris rigere libros Pontificiorum, vel aliorum veritatis coelestis adversariorum. Ad quam respondendum censemus, id sabuisChristianismi & Evangelii regulis non licere ; eo quod neque directe , neque indirecte , neque' adeo ut Architectis horum erroris promovendi adminicu-Iorum . neque etiam ut instrumentis adscita causae moralis culpa , & partic, patione alieni peccati negotiis qdibusque vacare licet, judicoPaulo I. Tim.Ra i. & 2. Cor. XIII. 8. 9.. Emolumenta Vero, quae ex scriptis hujusmodi in Eoelesiam puram redundare finguntur, vel nulla sunt, vel ' consultius saltim actum judieamus, si penitus aliis reIim

suantur a nobis . hujusmodi opella

635쪽

, abstinentibus. Idem Vero plane argvi. mentum alebit , ii quando libri impu- , dici Athes, seditiosique occurrant, , quorum publicationem si qua promo-- , Veamus , judicium ' non solum humarii Imnum, Verum etiam,'quae maxime metuenda, divinam Nemesin incurr

mus. Atque ex his facile judicari po-i terit, quid de Bibliopolis quoque kn; tiendum, quorum sumtibus hujusmodi iopera , & tenebris aeternis dignipra i scripta, in lucem protrahuntur, quo, i tanto gravior premit culpa, quoniam, id genus libelli, qui non raro apud nos sunt, mandatis etian magistratuum,& , iurisiurandi religione, quo minus apud

nos excudantur, prohibiti sunt.bus tamen omnibus neglectis Bibliopo-i las reperias, qui mercaturam nullo fero: alio librorum apparatu nisi Pontifici

rum exercere solent.

Aura sacra fames qlio non mortisa egis Pectora' ., Altera quaestio est: Num consultum sit, ad Corremiram, ut ita loquar, facie dam, hominibus diversae a nostra rei

636쪽

gionis , uti mirustris. . Non repeco ea, quae a serveto commissa sunt Lugduni. Gallorum, & alibi. Hoc tacim innuo, non circumspectum satis mihi videri, neque, rationibus cujusque Ecclinae ingruens si.alii praesto sint , ut ejus- movi a nobis dissidentes in auxilium Vocentur, utcunque polliceantur sebo fide acturos. Nam sempertamen ab eorum fervore aliquid erit timem dum , cujus postea damni incommoda non ita facilς resa iri poterum, quam commissa esse Videmus. Igitur Vel jurejurando obstringendi a Magistratu sunt, vel iis hujus modi negotio prinficiendi, qui inquilini sunt, quos facili opera in jus Vocare possumus , cum mereri, quibus patria est, ubicunque bo, ne est, abeuntes elapsique sui haud raro tristerelinquane desiderium. Sed ex dis verticaeo redeundum hi erit in viam, ejusque finem , m e dicendum, in quibus rebus accurata Correctoris dili, gentia praecipue postilletur. Ueicergosmendum, requiri, ut ab oscitantiae &

637쪽

ut patientia iterata paginae recognsetionem iterum iterumque non moleste ferat, quae virtutes Melancholicis &Phlegmaticis sunt propriae potius, quam . cholerici & sanguinei temperamenti hominibus : Tum ut sedentariae vitae adlefactus interdiu nqctuque reVOM vere haud detrectet excusas paginas, Mquemadmodum oculorum acie i structam faciςm res ipsa deposcit , ita ne nimis sit oculatus, h. e. sibi soli placens ,& qui alienis laboribus manus temere inserat, exigitur. Praecipue caveat ab avaritia, ne in schedis perlegendis canis festinantis instar agat, unde cicos postea parturie catulos , atque id noe nostro nunc aevo , quam maxime in

culcandum, ubi Typographi pretium

correctarum plagularum secundum 11 merum earum solvere solent , i & hine deproperando ut numerus chartarum magnitudo pretii augeantur, iiispius prodeunt libelli, qui vitiis Typographicis in omnibus paginis scatent. Experto crede Ruperto. Amplius vero desideratur, ut Qxthogtaphiae rationem

638쪽

Germanico praecipue idiomate,& animadvertat errores, qui in his praesertim regionibus occurrunt, circa Articulos& Casus , circa modum scribendi in , Sy11onymicis Vocabulis , in Vocibus

rebus eo major diligentia adhibenda, quo magis Doctores hallucinari in h. jusmodi nugis, ut appellant, λlent. Haec itaque erant, quae paucis stabnectere e re nostra visum est. Quibus breviter expositis,nunc nihil restat, quam ut denuo opellam hanc qualemcunquo Lectoris aequo Commendem judicio, praecipue si Viderit, permulta a me r stetita esse, quae ab aliis jam scripta mearint, ea prὰcipue, quae ad vitam fataque. Correctorum non nullorum spectent, &in Biographis aliis occurrere seleant, omittiquein hoc recensu, si summa rerum capita consectari Voluissemus, potuissent. Vcrum Fausis, cur Vi- cur

639쪽

ricula singula adjecerim, cognitis, m is itus de meo institutoViros bonos judic

3 turos eredidero. Nam partim eam ob x rationem verbosior fui in tractatioire mea , ut Lectores, quicunque sint nono enim omnes vitarum scriptores cunctos possident, vel ipsa etiam fata doctorum it Virorum norunt) uno quasi intuitu bre-il vem de rrectoriam fatis ad manus ha- herent delineationem,ne, si forte eos per nitius nosse desiderarent, ad alios Auto- 'a res recurrendum esset. Partim Vero M. quod potius erat, eam ob rem singularia a horum Virorum adjecimus, ut apparer ret, qua occasione, quaVe ratione ad la-a hores istos Typographicos animum g ConVerterunt, ultro ne id factum sit, &ὸ ex amore in literarum emolumenta , ani: Vero propter paupertatem, aut alio quo-

si cunque modo, fortuito quasi & praeteris opinionem accidente instinctu. Postea. a quod praecipue nos ad eam permovie . a methodum , propositum nostrum fuit .i quo demonstrandum nobis sumsimus, , eruditios fuisse Correctores, eaque Εr ditione praeditos, quae trivialem Schola-

640쪽

sticamq;doctrinam& umbratilem sciemtiam superaret. UndeAcademiarum d litias plerosque non modo delibasse, sed

imbibiae etiam cum ex muneribus Publicis, tum vero etiam scriptis non Vulgaribus,ostendendum putaVimus. Ita quoque in Centuria altera eos potissimum recensebimus, quorum fata hactenus a paucissimis Biographis fuere memorata. Inde igitur incongruens mihi visum fuerat, si prolixa continuatio hujus opusculi fiereticujus pilina pars Vel per transennam tractata fuerit. Vitae Vero ter

minus ideo de industria, ubicunque fieri

potuit, addebatur, ut cognoscere hine possent Lectores , immortui sint isti his occupationibus, nec ne. Nam ita etiam simul cognoscere licebit, quousque laborem corrigendi continuarint,& Chronologia operum correet'rum lucem accipiet. De reliquo id quoque facit ad institutum meum defendem dum, quod, cum quidam penituS nomitum innotuerint, nisi ex fama nominis, quorum merito prolixius facienda fuit

mentio, ut Apini, sexseri, Desieri, Pi-