장음표시 사용
691쪽
praebitam, a generali et ineffabili eius bonitate et magnitudine vel magnanimitate parum consulte, privato gaudio retrahente,
XI. Erat itaque ' ludo cus, rex vel imperator totius Ger 817 876maniae Rhetiarumque et antiquae Franciae ne non Saxoniae Turingiae orici annoniarum atque omnium septentrionalium nationum, statura opimus , orma decorus, oculis astrorum more radiantibus, voce clara et omnino virili, sapientia singularis; quam acutissimo fretus ingenio, scripturarum assiduitate cum latiorem reddere non cessabat. deoque ad anticipandas vel superandas omnes inimicorum insidias et subieetorum litigia te minanda, fidelibusque suis universa commoda providenda , incomparabili vivacitate pollebat. Cunctis gentilibus eircumquaque versis anterioribus suis magis magisque terrificus subinde perseverabat. Et merito quippe qui nunquam linguam suam iudicio
aut manus suas effusione sanguinis christiani commacularet praeter unam et ultimam quidem necessitatem'. Quam prius enarrare non studeo, quam aliquem parvulum Lutho icum vel Carolastrum vobis astantein video. Post quam tamen cedem nullo unquam modo compelli potuit, ut quempiam condempnaret ad mortem. Sed tamen hac districtione insidelitatis vel insidiarum insimulatos coercere solebat, ut ' honoribus privatos, nulla unquam occasione vel temporis longitudine mollitus, ad pristinum gradum conscendere pateretur. Ad orationis studium et devotionem ieiuniorum curamque servitii divini supra omnes homines ita erat
intentus, ut exemplo sancti Martini, quicquid aliud ageret, semper quasi praesenti Domino supplicare videretur Carne et cibis lautioribus diebus certis abstinuit Tempore vero laetaniarum de palatio discalciatis pedibus usque ad ecclesiam pastoralema. Et erat ita . . . optimus R. e. ructum M. R M. d. ideo Z. M. e. dolibi Z M. l. eouservanda , . . circumque universis R. h. praeter ultimst neeessitatem . . LudoWientum n h. antistitem , M. I. cogi , m. m. m. . n. honore . . . temporum m. p. longinquitate , in concedere r. m. , M.
1 anno 842 quo quidem anno multos Saxones, qui Stollinga Vocabantur, interfiei iussit Ludovicus. s. Dummier esch. d. ostselinh. Reich I 178 n. 8 i.
692쪽
876 vel ad Sanctum Hemmerammum, si quidem esset Regmesburg , crucem sequi solitus erat. In aliis vero locis commanentium consuetudinem non abnuebat. Oratoria nova ad Franconoori' et Regmesburg admirabili opere construxit. Cumque ibi propter magnitudinem fabricae alii lapides non sufficerent, muros urbis destrui secit in quorum avitatibus tantum auri circa ant, quorum ossa repperit, ut non solum eandem basilicam eodem adornaret sed et libros integros exinde conscriptos thecis eiusdem materiae grossitudine prope digiti cooperire Nullus
clericus, nisi legere doctus et canere , non solum cum eo Mnere sed ne in conspectum eius quidem venire praesumpsit . Monachos vero voti sui praevaricatores ita despexit, ut observatores omni affectu dilexit. Ita omni iocunditate ac dulcedine plenus semper exstitit, ut, si quis ad eum tristis adveniret, ex
sola visione vel quantulacunque eius allocutione laetificatus ab cederet. Quodsi quid fori sinistrum vel ineptum in eius co spectu subito fieret vel eum aliunde comperisse contingeret, sola oculorum animadversione sic omnia correxit, ut, quod de aeterno internoque iudice seriptum est Reae, qui aede inciolio regni ui intuitu ultu mi dissipat omne malum: supra fas mortalibus concessum in illo non ambigeretur inceptum. Haec breviter per excessum dixerim, vita comite propitiaque divinitate votum habens plurima de eo seribere. XII. Ad propositum iam redeundum est . Inter ea cum imperator arolus propter adventantium ' frequentiam vel infestationem indomitissimorum Saxonum vel latrocinia pyraticamque orthmannorum sive Maurorum apud Aquasgrani paulo diutius consedisset, bellum autem contra Hunos a filio eius Pippino gereretur, exeuntes a septentrione barbarae nationes Noria esse . sedμm m. b. Regini . regni IV. e. Franeholari Z, M. d. m. H. e civitatibus II. . , avitatibus scripsi Pertriva. l. irea da M. g. eius materie Z. IV. h. psallere , in. i. eonspectu , M. h. m. II. l. Praesumpserit . . eum in. n. repperisso T in. o. ambiret . . p. Endo nune iam ad proposita redeamus . . pro Ad - est. q. advenientium M. r. Northamannorum , orthmannorum in Nordinannorum .
693쪽
eum et orientalem Franciam magna ex parte depraedatae sunt. Quod ille comperiens, per se ipsum ita omnes humiliavit, ut etiam pueros et insantes ad spatas metiri praeciperet et, quicunque eandem mensuram excederet, capite plecteretur. De quo laeto aliud multo maius et illustrius opus e erevit'. Cum enim sanctissimus avus imperii vestri vita de 840
cederet', quidam gigantes quales propter iracundiam Dei per filios Seth de filiabus Cain narrat scriptura procreatos spiritu superbiae inflati' eorum procul dubio suppares, qui dixerunt Quae nobis pars in David ut quae heredita in suis Lot in eius prolem habitudinis optime despicientes, singuli sibi principatum regni arripere et diadema portare conati sunt. Tunc quibusdam si mediocribus Dei instinctu protestantibus, quod inclitus imperator arolus hostes quondam christianorum metiretur ad spatam et idcirco, quam diu de progenie illius aliquis spatae longitudinis inveniri posset, ille Francis immo toti Germaniae deberet imperare, actio illa diabolica, quasi
fulminis et percussa est in diversa disiecta. Sed extraneorum victor, arolus a propriis est mira quidem sed cassa aude circumventus. Nam de Selavis ad Reg, nam regressus, a filio, per concubinam progenito et nomine 792 gloriosissimi Pippini a matre ominaliter' insignito', pene captus et, quantum in eo fuit, est morti dampnatus. Quod hoc modo compertum est. Cum in ecclesia sancti Petri, proceribus congregatis, de morte imperatoris consiliatus suisset, finito consilio, omnia tuta timens, iussit explorare, si quis usquam in angulisant subter altaribus fuisset absconsus. Et rege, ut timuerunt, invenerunt unum clericum subtus altare celatum quem apprehendentes ad iusiurandum compulerunt, ne proditor molitionis eorum fieret. Qui, ne vitam perderet, ut dictaverunt, iurare non abnuit; sed illis recedentibus, iuramentum illud sacrilegum parvi
I. V. Genes. 6, 4 Proverb. 14, 6 ra. 3 Reg. 12, 16.
694쪽
MONACHUS SANGALLENSIS LIB. II792 pendens, ad palatium properavi Cumque eum maxima disseu, late per septem seras et ostia tandem ad cubiculum imperatoris penetrasset, pulsat aditu, vigilantissimum semper Karolum ad maximam perduxit admirationem, quis eo tempore eum pra sumeret inquietare. Praecepit tamen seminis , quae ad obsequium reginae vel filiarum eius eum comitari solebant, ut exirent videre, quis esset ad ianuam vel quid inquirere Quae exeuntes cognoscentesque personam vilissimam, obseratis ostiis, cum i genti risu et hachinno' se per angulos, Vestibus ora repreSSae, conabantur abscondere. Sed sagacissimus imperator, quem nihil sub coelo posset effugere, diligenter a mulieribus exquisivit, quid haberent vel quis ostium pulsaret. Responsumque accipiens, quia quidam coctio derasus insulsus et insaniens, lineam tantum et femoralia indutus, se absque mora postularet alloqui, iussit eum intromittere . Qui statim corruens ad pedes illius, cuncta patefecit ex ordine. Nihil vero minus suspicantes, ante horam diei terciam omnes illi coniuratores dignissima poena vel exiliis deportati sunt aut puniti. Ipse quoque nanus et gibberosus lippinus, inmanissime esus et detonsus, ad cellam saneti Galli, quae cunctis locis imperii latissimi pauperior visa est et angustior, castigandi gratia ad tempus aliquantulum destinatus esti Nec multo post quidam de primoribus Francorum in regem manus mittere voluerun Quod cum eum minimo lateret et tamen non libenter eos perderet, quia, si bene voluissent, magnum christianis munimen esse potuissent' direxit legatos suos ad eundem Pippinum sciscitans ab eo, quid de his fieri oporteret. Quem cum in orto cum senioribus fratribus, iunioribus ad maiora opera detentis, urticas et noxia quaeque tridente extrahentem repperissent, ut usui proficua vivacius excrescere M lerent, indicaverunt ei causam adventus sui. At ille, ex imis praecordiis suspiria trahens, ut omnes debiles animosiores sanis esse consueverunt , in haec verba respondit: Si Aurolis con/ilium
695쪽
meum dignaretur, non ad tantas me deponeret iniurias. Ego
nihil illi demundo. Dieite illi , quid me agentem inveneritis. At illi, timentes ne sine certo aliquo responso ad formidabilem reVerterentur imperatorem, iterum atque iterum requirebant ab eo, quid domino renuntiare deberent. Tunc ille stomachando: Nihil inquit aliud ei densendo, nisi quod facio inutilia reor
menta aetraho, ut holera neces8aria liberi ' Mor cere valeant.
Igitur illi tristes abscesserunt, quasi qui nihil rationabile repo tarent. Venientes autem ad imperatorem et requisiti, quid referrent , conquesti sunt, se tanto labore et itinere ne in uno quidem sermone certiorari. Sagacissimo autem rege per ordinem interrogante, ubi eum vel quid agentem reppererint quidque responsi illis reddiderit , dixerunt In tripetio , tisano edentem
eum invenimus et tridente areolam holerum isorellantem Causamque itineris nostri revoloenteε, hoc solum ab eo revomimagni flagitationibu extorquere potuimu/: Nichil alente , aliud ei demando, nisi quod facio inutilia recrementa extraho, ut holera necessaria liberis Gereεcere valeant'. His auditis, astu non carens et sapientia pollens augustus, confricatis auribus et inflatis naribus, dixit ad eos: Rationabile remonatim, optimi vasealli, reporiciatis. Illis itaque de periculo vitae metuentibus, ipse vim dictorum ad effectum perducens, cunctos illos insidiatores suos de medio viventium auferens, idelibus suis occupata ab infructuosis loea rescendi et se extendendi causa concessit. Unum vero adversariorum, qui excelsissimum in
Francia collem et quaecunque de eo prospicere posset sibi in possessionem delegit, in eodem colle altissimae trabi affixum iussit elevari ' Pippinum vero nothum suum praecepit eligere sibi, quomodo vitam degere voluisset. Qui optione concessa, intavit locum in quodam monasterio tunc nobilissimo, nunc autem,
a. accipere add. m. b. ei Z. M. c. suo add. m. d. olera g. e. m. Z. M. f. errent , . . quidqne is responderit . m. h. tripedi Z m. l. olerum . . m. . . l. m. m. m. Z, n. m. . o. extollendi , . p. causam Z M. q. exeellentissimum , . r. levari , s. m. N. t. m. .
1. De hac tabula os T. Livii L. I o. 54. umia.
696쪽
non incertum de qua causa, destrueto' quam antea non a solvam, quam Bernhardulum vestrum spata semur accinctum
Indignatus est autem magnanimus arolus, quia ipse ad barbaras illas nationes sit exire provocatus, cum quilibet ducum suorum ad hoc videretur idoneus. Quod etiam ita esse, ex unius conprovincialium meorum acto probabo. Erat quidam vir de DurgoWe iuxta nomen suum magna pars terribilis exercitus' vocabulo Eishere tantae proceritatis, ut de Enachim stirpe ortus Meredi potuisset, nisi tantum temporis ae locorum interesset. Qui, quotienscunque ad fluvium Duram alpinis torrentibus tumefactum exundantemque venisset nec aballum maximum in eius ne dirum fluenta sed nec liquentia posset impellere , apprehensis habenis, fluitantem post se traxit, inquiens Per dominum Gallum, relia noli me equi debebis. Is itaque , cum in omitatu ea saris emanos Uiletos et Avaros in morem prati secaret et in avicularum modum de hastili suspenderet, domum victor reve sus et a torpentibus interrogatus, qualiter ei in regione inidum complaceret, illos dedignatus hos indignatus, aiebat Quid mihi ranuneuli illi Septem vel octo uel certe novem de illis,hmia mea perforato et quid neδeio murmurantea, huc illucque portare olebam. Fruδtra advergum tales vermiculo domnua rea et nos fatigati δυmu8.
XIII. Eodem itaque tempore cum imperator Hunorum bello extremam manum imponeret et supra dietas gentes in deditionem suscepisset, exeuntes orthmanni Gallis et Franeis magnam inquietudinem fecerunt. Reversus autem invictissimus Karolus itinere terrestri, quamvis multum angusto et invio, domi eos invadere molitus est. Sed vel Dei providentia prohibente,
a quam conspiciam m. Z. M. b. rex ada M. e. eighero II eishedro αeishere . . exortus , m. o. eum M. s. exundantein g, in. g. m. ballus maximus in h. non II. i. exploro . h. autem , in. l. Tul-llos , . . untdum . n. hisque L . nescio quid . . pro otqui nescio. p. imposuisset , in Normanni II conatus . .
I. a Normannis anno 882. 2. Nam eis declarat terribilis, ethherμ exercitus ra. Deuter 2 10.
697쪽
ut secundum scripturam in his experiretur Israhelem', vel peccatis nostris obsistentibus, cuncta illius temptamenta in irritum deducta sunt in tantum, ut ad incommouis totius exercitus comprobandaras unius abbatis copiis in una nocte quinquaginta boum paria repentina peste numerarentur extincta'. Sapientissimus igitur virorum arolus, ne scripturae inoboediens contra ictum fluvii conaretur', destitit ab incepto. Cum vero per non modicum tempus latissimum peragraret imperium, Goto fridus' rex Northmannorum: absentia eius animatus, fines regni Francorum invasit Mosellanumque pagum in sedem sibi delegit . cum vero falconem suum de aneta vellet extrahere, consecutus eum filius suus, cuius nuperrime matrem repudians reliquit et alteram super' eam duxit uxorem, per medium ense divisit. Quo laeto, sicut quondam Holoferne perempto, nullus suorum in animis aut armis sed in solo fugae praesidio ausus est o fidere; et ita, ne exemplo ingrati Israhelis contra Deum gloriaretur', absque sua industria liberata est Francia. Invictus autem nec vincendus unquam arolus de tali quidem iudicio Deum glorifieavit; sed plurimum conquestus est, quod propter absentiam suam aliquis de illis evaserit Heu proh dolor inquiens'
quia videre non merui, quomodo christiana manu mea cum cynoeeph alia illis' i erit.
XIV. Contigit quoque, ad quandam maritimam Galliae a
bonensis urbem vagabundum arolum inopinato venire. Ad cuius portum, eo prandente sed ignorato, piraterium explor,tores Northmannorum fecerunti Cumque visis navibus alii I deos alii vero Asricanos alii Brittannos mercatores esse dicerent,
a seripturas II. b. commoda . . extructa . . peium L, trae-ium . . e. fluminis . . l. abstitit . . perageret . . Godo. fridus I. i. Normannorum . h. legit . l. m. II. m. super eamom Z m. n. vel . . o. in ad Z m. p. glorificans . . eo glori- eavit sod. q. inquit . . r. onopcephalis . cenocephalis M . s. m. g. M. t. inopinatum , M. u. Ilo adesse ignorato , in pro eo, ignorato. T. quidam piratarum δ' pro piraterium. praedam odd. ri Indos M.
1. Iudic. 2, 22: ut in ipsis experiar Israel μ. 2. ccli 4 32: nec coneris contra letum fluvii μ. ra Us Iudic. 7, 2.
698쪽
sapientissimus Karolus, ex instructione navium vel agilitate non mereatores sed hostes esse deprehendens, dixit ad suos: Non
istae nare confertae mercimoniis, ed ho8tibus fetae ciunt acerrimis. His sui auditis, alter alterum praevenire cupientes, festine properabant ad naves. Sed frustra. Nam comperto orthmanni, quod ibidem esset, ut ipsi eum nuncupare solebant, Martellus' Karolus, ne omnis armatura sua in illo aut retunderetur aut inminutissimas resoluta particulas disperiret, effugio satis incomparabili insequentium non solum gladios sed et oculos evit verunt. Religiosissimus autem arolus, iustus et timoratus, exurgens de mensa, ad fenestram Orientalem constitit et inest,mabilibus lacrimis diutissime perfusus, cum nullus eum compellare praesumeret, tandem aliquando ipse, bellicosissimis proceribus suis de tali gestu et lacrimatione satisfaciens: Sestia inquit o fideles mei, quid tantopere plorarerim Non hoc ait timeo, quod isti nugae et nihil mihi aliquid nocere praevaleant; et nimium contriator, quod me vivente auis punt litυε istud auingere et aaeimo dolore torqueor, quia praecides, quanta mala posteris mei et eorum unt facturi tibiectis.
Quod ns adhuc fiat, Christi domini nostri tutela prohibeat,
et gladius vester, in sanguine ordostranorum duratus, obsistat; adiuncto sibi mucrone artomanni fratris vestri', tincto quidem in eorundem cruore, sed nunc non propter ignaviam sed propter inopiam rerum angustiamque terrarum fidelissimi vestri Arnoldi ita in rubiginem versus', ut tamen iussu et voluntate potentiae vestrae haut difficulter possit ad acumen et splendorem perduci. Hic enim solus ramusculus eum tenuissima Bennotini' astula de Decundissima' ludomici radice sub singulari cacumine pro-
R. ex . . pro . ex. b. m. H. e sorte , d. - . e. Marcellus , m. s. religiosus N. g. bellicosissimus , M. h. isto , late m. i. et nihil om. . . . nimirum . . in Z m. m. Orth- In annorum . . . adiuncto, pullulascit m Z in o. sic odd. pro verso. p. Bennonilim in saeundissimam.
I. regis avariae ct Italiae, mortui . 22 Sept. 880. 2. s. Arnolfi postea imperatoris, filii Carlomanni . . qui supra p. 686 in cap. 12 Bernhardulus vocatur, Caroli Crassi filius.
699쪽
tectionis vestrae pullulasci Interim ergo de proatavo vestro Pippino in historiam vestri cognominis aliquid inseratur, quod, concedente clementia divina, mox futurus ΚMolaster aut Loth miculus vester imitetur. XV. Longobardis vel caeteris hostibus Romanos insestan 752 768tibus, miserunt legatos suos ad eundem ippinum, ut propter amorem sanet Petri sibi quantocius in auxilium venire dignaretur. Qui, absque mora subiugatis hostibus, orationis tantum gratia Romam victor ingreditur et a civibus hac laude suscipitur Cine apo/tolorum et dome/tici Dei aduenerunt hodie, portante pacem et illuminantes patriam, dare pacem gentibu et liberare populum Domini. Cuius vim carminis et originem quidam ignorantes , hoc in nataliciis apostolorum canere consueverunt. Ipse vero, invidiam Ronianorum, immo ut verius loquar Constantinopolitanorum, declinans, mox in Franciam revertitur.
Comperto autem, quod primates exercitus eum clanculo despicientes carpere solerent, praecepit adduci taurum magnitudine terribilem et animis indomabilem, leonemque ferocissimum in illum dimitti. Qui impetu validissimo in eum irruens, apprehensa cervice tauri, proiecit in terram. Tune rex dixit ad
circumstantes: Abhtrahit leonem a tauro vel occidite eum uper
illum. Qui spectantes ad alterutrum congelatisque praecordiis pavefacti, vix haec singultando musitare potuerunt Domine, non homo sub coelo, qui ho audeat attemptare. Quo illo conmdentior, exurgens de throno , et extracta spata per cervicem leonis cervicem tauri divisit ab armis et spata in vaginam remissa', consedit in solio: Videtur vobis, inquiens utrum domianua n ter eδε poδεim Non audistis, quid fecerit parotia Dauid ingenti illi Goliath et renissimu Aleaeander proceri88imia εα-tellitibus suis Tunc, quasi tonitru perculsi, ceciderunt in te
1 ubi Pippinum regem nunquam suisse constati
700쪽
752 768 ram, dicentes: Quia nisi λεαniena, dominationem ve8tram momtalibu imperare, detrecte 'Nee solum contra bestias et homines talis exstitit, sed etiam contra spiritales nequitias inauditum certamen exercuiti Nam cum apud Aquasgrani thermis nondum aedificatis, calidi saluberrimique sontes ebullirent, iussit camerarium suum praevidere, si fontes purgati essent et ne quis ignotus ibi dimitto retur. Quod cum actum fuisset, assumpto rex gladio, in linea et subtalaribus properavit ad balneum, cum repente hostis antiquus eum quasi perempturus aggreditur. Rex autem, crucis signo munitus, nudato gladio umbram in humana advertens effigie in vincibilem gladium ita terre infixit, ut diutino luetamine vix eum revocaret' . Quae tamen umbra tantae crassitudinis erat, ut cunctos illos sontes tabo et cruore abhominandaque pinguedine deturpare . Sed nec his motus, insuperabilis Pippinus dixit ad cubieularium: Non εὰ tibi cura de talibus Fae effluere
infectam illam aquam ut in ea, quae pura manaverit, inemora lavari debeam.
XVI. Proposueram quidein, o imperator auguste, de solo proavo Vestro arolo, omnia vobis scientibus quaecunque fecit, brevem narratiunculam texere' sed cum ita se optulerit occasio, ut necessari memoria fiat gloriosissimi patris vestri Hludomici cognomento illustris, et religiosissimi avi vestri Hludomici am mine pii, vel bellicosissimi proatavi vestri Pippini iunioris, de quibus propter ignaviam modernorum grande silentium est, omnia intacta praeterire nefarium iudicavi . Nam de maiore Pippino integrum pene librum doetissimus Beda in ecclesiastica procudit historia. His ita per excessum commemoratis, ad cognominem vestrum illustrem Κarolum olorinus iam redeat natatus. Sed si bellicis rebus ab eo gestis aliquid non subtraxerimus, nunquam ad cottidianam eius onversationem revolvendam pera deeertet . N. b. Non . e. subtalantibus M. d. revocaverit ree deturbaret f. m. , . . quas manaverit pura lavor Z. M. yro quae Pura debeam. h. retexere II. i. Alberii in h. attavi . . l. pericliorantiam . m. m. putavi , M. I. larvam.