장음표시 사용
671쪽
dem pontes vel naves aut traiecti sive purgatio seu stramentum vel impletio coenosorum itinerum is comites per vicarios et ossiciales suos exequerentur, in minoribus dumtaxat laboribus; a maioribus autem, et maxime noviter exstruendis, nullus ducum vel comitum, nullus episcoporum vel abbatum excusaretur albquo modo. Cuius rei testes adhuc sunt arcae pontis Magonti censis; quem tota uropa communi quidem sed ordinatissimae participationis opere perfecit, fraudulentia vero quorundam malivolorum et de navium subvectione mercedes iniquissimas compilare volentium consumpsit. Si vero essent celesiae, ad
ius regium proprie pertinentes, laquearibus vel muralibus adornandae picturis, id a vicinis episcopis aut abbatibus curabatur. Quodsi novae fuissent instituendae, omnes episcopi duces et comites, abbates etiam vel quicumque regalibus ecclesiis praesidentes cum universis, qui publica consecuti sunt beneficia, a fundamentis usque ad culmen instantissimo labore perduxerunt; sicut adhuc probat non solum basilica illa divina sed et humana apud Aquasgrani et mansiones omnium cuiusquam dignitatis hominum, quae ita circa palatium peritissim Karoli eius dispositione constructae sunt, ut ipse per cancellos solarii sui cuncta posset videre, quaecumque ab intrantibus vel exeuntibus quasi latenter fierent. Sed et ita omnia procerum habitacula a terra erant in sublime suspensa, ut sub eis non solum militum milites et eorum servitores sed omne genus hominum ab iniuriis imbrium vel nivium, gelu vel caumatis possent defendi, et nequaquam tamen ab oculis acutissimi aroli valerent abscondi. Cuius edificii descriptionem ego inclusus absolutis cancellariis vestris relinquens, ad iudicium Dei, quod circa illud actum est, explicandum revertor. XXXI. Providentissimus igitur Karolus quibuscumque primoribus in proximo constitutis praecepit, ut opifices a se directos omni industria sustentare et cuncta ad opus illud necessaria'
a fraudulenti Η. b. m. R. e. ad summam inponendam edificio Mai-heae apud Aquisgoni add. , M. d. et opes ad euneta necessaria , . pro et euneta ad opus illud necessaria.
672쪽
subministrare curarent. Qui vero ex longinquis partibus advenissent, commendavit eos praeposito domus suae nomine Liu, Dido ut eos de publicis rebus aleret et vestiret, sed et cuncta, quae ad constructionem illam pertinerent, sedulus impendere semper instaret'. Quod cum illo in eodem loco sedente, aliquantulum saceret, recedente vero omnimodo cessareth, tantas pecunias idem praepositus de miserorum illorum cruciatibus aggregavit, ut eas mammonas Pluta' atque Dis non aliter quam vehiculo ameli possent ad inferna perducere. Quod et italo talibus compertum est: Gloriosissimus Karolus ad nocturnas laudes pendulo et profundissimo pallio, cuius iam usus et nomen recessit, utebatur expletis vero ymnis matutinalibus, ad aminatam reversus, imperialibus Vestimentis pro tempore ornabatur. Clerici vero euneti ita parati ad antelueana veniebant officia, ut vel in celesia vel in porticu, que tunc curticula dicebatur, imperatorem ad missarum sollempnia processurum vigilantes expectarent aut, qui pus haberet, in sinu comparis sui caput paululum reclinaret. Quidam ergo pauperculus ex eis, qui domum supradicti Liuifridi abluendarum seu resarciendarum sicut exiguis opus est palatinis, vestium vel potius annorum causa hequentare solebat, super genua socii sui dormiens, vidit gigantem Antoniano illo adversario proceriorem de curis regia super rivulum illum per traiectum ad domum illius properantem et amelum immanissimum, inaestimabili sarcina praegravatum, ad ulteriora' trahentem. Et obstupefactus in somnio quesivit ab eo, de qua regione veniret aut quo tendere voluisset. Qui respondit De domo regis ad domum Listfridi pergo et
eum ver o fa8ce imponam et pariter in infernum cum eis dimergam. Ad quam visionem expergesaetus clericus et maiore metu conterritus, ne eum terribilis Κarolus dormientem reperiret,
a. uraro δ' pro semper instaret b omnino evitaret , e. id est divitias su arseri tum es in . d. ipse add. m atque Dis m. . . f. posset , in. g. Cuncti vero clerici imperatorim expectantes ad missarum solemnia processurum veniebat in porticum quae tune corticula dieeliatur et si quis eo. rum neeesse habuit in sinum omparis sui se reclinavit . . 'ro Ct rici roeli naretih ad odd. . l. resarcinandarum . . . Antoniano proceriorem m. X, M. l. super, traiectum m Z, m. post se , N. pro ad ulteriora.
673쪽
mox caput elevans et caeteros ad vigilandum provocans, in haec verba prorupit: Si rustis', avdite omnium meum . Videbar mihi ridere Poliphemum' illum', qui in terra gradien alta putiae Uder et in medio Ionio latera non tinguit ardua, de
hae urte regia ad domum Livifridi cum onerario properantem camelo. Cumque caulam itineris eiu inquisis/em, diaest ille: ἡ Liuifridum uper' haec onera ponere et ad infernum contendo
perducere'. Hac relatione nondum expleta, venit puella de domo eius, omnibus notissima, et ante pedes eorum procidit, implorans, ut memoriam amici sui Liuifridi dignarentur habere. Illis autem interrogantibus, quid causae haberet, dixit illa Domini
mei, anti ad latrinam alit et dum diutis ibi moraretur,esrediente defunctum invenimu illum'. Cuius cum subitanea
mors imperatori comperta fuisset, et ab opificibus et reliqua familia tenacia vel avaritia illius iam libere proderetur, iussit thesauros eius perquiri. Qui cum inaestimabiles invenirentur sciretque iudex post Deum iustissimus, de quali '' iniquitate cor gregati fuissent publice pronunciavit. Non potest aliquid eae his,
quae ip/e iniuεte fraudiarit, ad liberationem illiu miseri pro cere. Dioidantur itaque inter operario huiti aedi ei no/tri' et tenuiore palacii nostri.
XXXII. Duo sunt adhuc reserenda, quae in eodem loco contigerunt. Quidam diaconus, iuxta consuetudinem ei salpinorum contra naturam pugnare solitus, balneas intrans et caput suum pressissime radi faciens, cutem expoliavit, ungues murcavit capillusque brevissimos' quasi ad circinum tornando decurtavit, lineas et amisiam candidissimam induit, et quia vicem suam devitare non potuit, quin potius ut per hoc gl0ri0si 0 appareret, sponte coram summo Deo et sanctis angelis et in conspectu severissimi regis et procerum eius euangelium, ut in conseque
a. Si vultis m. , T. b. audire II. c. m. . d. ido si gygando semerget. iam est in . o. immanem Z in pro illum uti ardua. s. m. U. g. causas II. h. volo timi. Z in. i. contendendo δ' ad inferna deducere contendo II. h. m. Z, M. I. iam libere m. , . m. tua II. n. m. α . m. H. . curiavit in. q. m. . . r. vicem suam m. H. s. quin sponte m. t. ex re
674쪽
tibus patuit polluta conscientia, legere praesumpsit. Tunes inter
legendum aranea, de laqueari per fila sua subito descendens, caput eius aculeo infecit et se celerrime ad superiora retraxit Quod eum districtissimus arolus seeundo ac tercio videret et dissimulando id fieri pateretur , eleridus vero propter praesentiam illius aspectus se manu ' defendere non auderet, maxime eum
non araneam se impetere sed muscas inquietare putaret, euangeliea lectione perlecta, reliquum etiam complevit metum. Egressus autem de basilica, mox intumuit et infra unius horae spadium desecit. Religiosissimus vero arolus, quia causam periculi eius vidit et non prohibuit, quasi homicidii reum, publiea se ipsum poenitentia multavit. XXXIII. abuit gloriosissimus Icarolus quendam in comitatu incomparabilem clericum in omnibus. De quo illud serebatur quod nunquam' de ullo mortalium quia videlicet et
scientia litterarum sequiarium atque divinarum cantileneque ecclesiastieae vel oeularis, novaque carminum compositione sive modulatione, insuper et vocis dulcissima plenitudine inestimabilique delectatione unctos praecelleret eum et ipse legislator ex instructione divina sapientissimus de gracilitate vocis vel dispendio linguae tardioris causetur et discipulum, ex auctoritate inhabitantis in se Dei elementis celestibus imperantem , mittat ad consulta Eleagari' dominus noster Christus eum, quo inter natos mulierum maiorem non surrexisse testatur', nullum in corpore signum perari concesserit; et eum, quem paterna revelatione se ipsum agnoscere voluit laribusque regni delorum
donavit', aut sapientiam mirari voluerit, discipulumque plus eaeteris dilectum in tantam cadere trepidationem permiserit, ut in locum sepulchri eius ingredi non praesumpserit', cum illud
a. m. H. h. vero add. H. c. de laqueari in II. d. pereussit II. pro Muleo infecit. e. supema II. s. provideret II. g. permitteret L h. propter timorem illius se defendero . i. arolus pro eo quod vidit . h. incomparabilis II. l. quendam in omitatu om. H. m. do nullo unquam . n. vanaque , o. id est Iloyses merso .rum es in .
675쪽
inbecilles mulieres sepius frequentarent' Sed illi: sicut scriptum est Omni habenti dabitur', scientes a quo haberent, etiam, quae minus habuere, consecuti sunt iste vero, nesciens unde haberet vel sciens, auctori donorum dignas gratias non egit, unde pariter cuncta amisit. Nam cum veluti familiarissimus qiuxta gloriosissimum caesarem constitisset, subito non comparuit. Cumque ad tam inauditam et incredibilem rem invictissimus arolus imperator obstupefactus fuisset et se cruce Domini consignaret, invenit in eodem loco, in quo steterat ille, quasi carbonem teterrimum et noviter extinctum.
XXXIV. octurnum illud atque pendulum augusti pallium
adhuc nos a bellico procinctu retrahit. Erat antiquorum o natus vel paratura Francorum calciamenta forinsecus aurata eorrigiis trieubitalibus insignita, fasciolae rurules vermiculatae; et subtus eas tibialia vel coxalia linea, quamvis ex eodem colore t men opere artificiosissimo variata Super quae et fasciolas in crucis modum intrinsecus et extrinsecus, ante et retro, longissimae illae corrigiae tendebantur. Deinde camisia cliaana post haec balteus spate colligatus. Quae spata primum vagina, secundo corio qualicunque teret lintheamine candidissimo cera lucidissima roborato ita ingebatur, ut per medium erueiculis eminentibus ad peremptionem gentilium duraretur. Ultimum habitus eorum erat pallium canum vel saphirinum, quadrangulum duplex sic o matum, ut eum imponeretur humeris, ante et retro pedes tangeret, de lateribus vero vix genua contegeret. Tunc baculus de arbore malo, nodis paribus admirabilis, rigidus et terribilis, eu-spide manuali ex auro vel argento cum elaturis insignibus praefixo portabatur in dextera. Quo habitu lentus ego et testudine tardior, cum in Franciam nunquam venirem, vidi caput Francorum in monasterio sancti Galli praesulgens, duosque flores auricomos ex eius femoribus progressos quorum qui prior egres-
676쪽
sus est, proceritatem illius adaequabat, posterior autem, paulatim excrescens, verticem stipitis sui summa gloria decoravit et transcendendo contexit. Sed ut se mos humani habet ingenii, cum inter Gallos runci militantes virgatis eos sagulis lueero conspicerent, novitate gaudentes, antiquam eonsuetudinem dimiserunt et eos imitari coeperunt. Quod interim rigidissimus imperator idcirco non prohibuit, quia bellicis rebus aptior illo videretur habitus. Sed eum Fresones hae licentia abutentes adverteret et brevissima illa palliola sicut prius maxima vendere comperisset, praecepit ut nullus ab eis nisi grandia latissim, que illa longissima pallia consuetudinario preci coemeret adiciens: Quid pro sunt illa pittaciola In lecto non possum eis
cooperiri; caballican contra rento et pluvia neque defendi; ad neceδδaria naturae ecedenδ, tibiarum congelatione deficio.
In praelatione huius opusculi tres tantum auctores me secuturum spopondi. Sed quia praecipuus eorum Terinbertus 'Mai. 24 septimo die de hac vita recessit, et debemus hodie id est 3 dis Mai. 30 Kal. Iunii commemorationem illius - orbi filii discipulique . agere, hic fiat terminus libelli istius, qui ex sacerdotis eiusdem ore de religiositate et aecclesiastica domni Κaroli cura processit. Sequens vero de bellicis rebus acerrimi aroli ex narratione Adalberti, patris eiusdem Terinberti cudatur; qui cum domino suo Xeroldo et Hunisco et Saxonico vel Selavico bello interfuit et, cum valde senior parvuluin me nutriret, renitentem et sepius 'effugientem, vi tandem coaetum de his instruere solebat.
I. Ex relatione secularis hominis et in scripturis minus eruditi sermonem hunc facturi, non ab re credimus, si iuxta
a revelatioue cuiusdam , in. b. m. H.
1. quae non iam superest. 2. Misit Olfridus igaliburgensis monachus Harimitato et eriliberto sancti ἰalli monasterii monachis poema Germanicum, quod edi lit elle Olfrid vo Neissonburg vangelienbueli p. 38, 394ὶ is iii hunc erilibertum olfridi amistum eundem a nostri scriptoris praeceptorem erilibertum misso censet . l. p. 5 sq. 3. id est . 24 m. Maii 784 Id73. 4. fratro Hildigarda reginae, qui a. 799 obiit. V. inharti vita Caroli c. 13 supra p. 521 n. I. O. Adalberti, V.
677쪽
seriptorum fidem pauca de superioribus ad memoriam revocemus. Cum Deo odibilis Iulianus in Persico bello colitus fuisset inisse
emptus', et a Romanorum regno non solum transmarinae provinciae sed et proxima Pannonia Noricus Recia vel Germania Franeique vel Galli defecissent, ipsique reges Gallorum vel Fra corum propter interfectionem sancti Desiderii Viennensis episcopi et expulsionem sanctissimorum advenarum Columbani et Galli retro labi epissent, gens unorum, prius per Franciam et Equitaniam vel Gallias sive Hispanias latrocinari solita, tota simul egressa quasi latissimum indendium cuncta devastans, reliquias, quae remanere poterant', ad tutissima latibula comportavit. Quae huiusmodi fuerunt, sicut praefatus Adalbertus mihi a
rare consueverat': Terra inquiens Hunorum novem circuli cingebatur . t cum ego, alios circulos nisi vimineos cogitareis seius interrogarem': Quid illud miraculi fuit, domine respondit: Norem hegin muniebatur. Cumque et illos alterius generis esse nescirem, nisi quales segetibus solent praetendi, inquisitus etiam de hoc dixit: Tum latis fuit unu eir tu ν', hoc tantum intra e comprehendit, quantum pacium 8 de ca/tro urteo ad Con/tantiam ita lipsessu querela fagini vel abiegnis e
structug, ut de margine d marginem 2υ pede tenderetur inlatum, et totidem ubrigeretur in altum carum autem universa' aut duris/imis lapidibu aut creta tenacissima repleretur; porro δυperscim aliorum eorundem intefferrimi e pussu tegeretur . Inter quorum confinis plantabantur arbu8culae, quae, ut ce σεεolemis, ab8cisae atque proiectae coma caudicum foliorumque
proferent. Inter hos igitur aggere ita vici et illae erant lo-
a. peremptus Η. . videlico odd. H. e. vel inispanias m Z. M. d. remansorant , M. e. tutissimas latebras , M. f. latebras add. , mg. sim secularis ille Adal perdus Adolberi quidem nomine , m. h. consuerit . . i. quatuor M. h. sepiebatur Pin. l. Et ego, eum eum vimineo cireulos dicere putarem dixi , in 'ro Et cum interrogarem. m. 'uanis id est sopiis , m. n. irevius septi unius , ireulus unus m. o. paetum add. g. m. p. Turicin g, in. q. queretnis . r. abietinis . s. erigoretur , M. t. ivitas II. Pertritis seripsis avitas. u. Murus ivitatis ipsorum Z. M. yro avitas autem universa. v. durissima replebatn Z, M. v. tegebatur Z m.
678쪽
MONACHUS SANGALLENSIS LIB. IIcatae, ut de alii ad alias o humana poεδα audiri. Contra' eadem vero aedi οὐ inter inexpugnabiles illos muro portae non satis amplae et latae erant conatitutae per qua latrocia nandi gratia non olum interioreδ' ed etiam interiores eaeire solebant. Item de aecundo circulo, qui imiliter e primu erat erit rueti , 20 miliaris heuremis quae uni 40 Italica, ad territim Qque tendebantur; similitem que ad nonum quamvis ψε circidi alius alio multo contractiore Derint. De circulo quoque ad circulum se erant poδεωδiones et Mibi acula undique ordinata', ut clangor tubarum inter ingula poεδα cuit que rei
signi aliou adverti. Ad has ergo munitiones per ducentos et eo amplius annos qualescunque omnium oceidentalium divitias Huni congregantes , cum et Gothi et Tandali quietem mortalium perturbarent, orbem occiduum pene vacuum dimiserunt. Quos tamen in vietissimus Icarolus ita in annis octo perdomuit, ut de eis ne minimas quidem reliquias remanere permiserit o Bulgaribus vero ideo manum retraxit, quia videlicet unis exstinctis, regno Francorum nichil nocituri viderentur. Porro praedam in Pannonia repertam per episcopia vel monasteria liberalissima divisione distribuit II. In bello autem Saxonico, cum per semet ipsum MLquando fuisset occupatus, duo quidam privati homines, quorum etiam nomina designarem nisi notam arrogantiae vitarem, testudine acta, muros firmissimae civitatis vel aggeris acerrime de strueban Quod videns, iustissimus Karolus primum illorum cum consensu domini sui eroldi praesectum inter Renum et alpes Italicas instituit, alterum praediis admodum ditavit III. bidem vero cum duorum ducum filii ad tentorium
a. Intra eadem quoque vallorum odisseia et g M. yro contra aedisseia. b. m. plae et om Η. e. id est villani cave exteriores Wios exteriores. d. id est urbani Z sum interiores, pos interiores. e. id est irculum Z ava teretum M teretum circulum. s. quartum Z in. g. xlteris altori , m. h. versum ad n i. ornata M. h. audiri . . pro euiusque - adveni. l. m. R. m. congregabant , in ob eum et Gothi, dimiserunt desunt. n. videlieet ireulos E, V m tamen in Z eat amer tireulo aera tiam Hugios. o. inuleius , M. p. VII Z. M. q. nee , . r. Vulgaribus antem . . a. m. H. L id est pervi cive privati, Mi e homines. n. vel aggeris m. X, M. v. m. , M. M. alterum ditavit m B. la. U. I m. , M.
679쪽
ΜΟNACHUS SANGALLENSIS LIB. II 669
regis excubare deberent et potibus ingurgitati iacerent ut mortui, porro ille, iuxta consuetudinem suam sepius evigilans et astra circuiens, sensim et pene nullo cognoseente ad tabernaculum regressus est. Mane autem facto, convocatis ad se cunctis regni primoribus, interrogavit, qua poena dignus esset, qui caput Franeorum in manus hostium tradidisset. Tunc praelati duces, earundem rerum penitus ignari, eiusmodi hominem condempnaverunt ad mortem. Ipso vero durissimis verbis coercitos dimisit inlesos. IV. Erant quoqne ibi duo nothi, de genteio Columbrensi procreati Qui eum sortissime in bello dimicarent, requisivit imperator ab illis, qui et unde nati essent. Quo comperto, meridiano tempore eos ad tabernaculum suum vocatos' sic allocutus est Boni unenes, nolo ut mihi non alii erotatis . Qui cum se ad hoc venisse testarentur, ut vel ultimi in eius essent obsequio, dixit ille: Ad ameram meam seruire debetis. Quod etiam dum indignatione dissimulata libenter se facturos esse' laterentur, captato tempore quo imperator somno quiescere coepisset, exierunt ad eastra adversariorum et tumultu concitato, suo vel hostium sanguine servitutis notam diluerunt. V. Inter huiusmodi tamen occupationes nullo modo magnanimus praetermisit imperator, quin ad longinquissimarum partium reges alios atque alios dirigeret litterarum vel munerum porti- torre a quibus illi omnium provinciarum sunt honores directi. Cum igitur de sede Saxonici belli legatos ad regem Constantinopoleos destinaret, interrogavit ille utrum pacatum esset regnum filii sui aroli vel si a finitimis gentibus incursaretur. Cumque missorum primus alias omnia pacata reserret, nisi quod gens quaedam, qui Saxones vocitantur , creberrimis latrociniis Franeorum ne inquietarent, dixit homo torpens octo nec utilis
belli negocio Bia', quare laborat liua meus contra ho8t Ῥαυ- carinio nullius nominis nulliusque virtutis Habeas tu gentema etiam , a genitio , e. in bello m. II. d. - Ζ, M. e. ad sua labernacula vocans Z, M. f. ut mihi in amera mea serariatis , M. g. Qui debetis m. M . . Quod dum illi , in. i. simulata , M. h. aptato eonsilio eum T . l. m. R M. m. Constantinopolitanum , N. n. scisset , o. alia , . p. quo, vocantur Z, in He R. r. inquid add. , M.
680쪽
sitim eum omniZua ad eam pertinentibu/. Quod cum reversus bellicosissimo arolo nuntiaret, arridens ille dixit ei: Multo melius tibi Ar ille on/uluiεδα, i unums neum femorale ad tantum iter tibi tri3uis/et.
VI. Non videtur ecultanda sapientia, quam sapienti Gre
ciae idem missus aperuit. Cum autumnali tempore ad urbem quondam regiam cum sociis' venisset, aliis alio divisis, ipse cuidam episcopo commendatus est. Qui, cum ieiuniis et orationibus ineessanter incumberet, legatu talum pene continua mortificavit inedia vernali autem temperie iam aliquantulum arridente, praesentavit eum regi. Qui interrogavit eum, qualis sibi idem videretur episcopus. At ille, ex imis praecordiis alta suspiria trahens : Sanctissimis est ait ille rester episcopuε, quantum in Deo pos/ibile e/t. Ad quod stupefactus rex: Quomodo inquitisine Deo aliquistianet Ἀδε pote/t Tum ille:
Tune rex vocavit eum ad convivium suum et inter medios proceres collocavit. A quibus talis lex constituta erat ut nullus inmensa regis, indigena sive advena, aliquod animal vel orpus animalis in partem aliam converteret; sed ita tantum . ut positum erat, de superiori parte manducaret'. Allatus est autem piscis fluvialis et pigmentis insusus, in disco positus. Cumque hospes idem, consuetudinis illius ignarus, piscem illum in partem
alteram iraret, exurgentes omnes dixerunt ad regem Domine, ita rasis inhonoratis, seu nunquia in anferiore e tri. At ille ingemiscens dixit ad legatum illum: Obεtare non po/δum istis, quin morti continuo tradaris. Aliud pete, quodcunque nolueris; et complebo. Tunc, parumper deliberans, cunetis audientibus' in haec verba prorupit Obaecro, domne imperator, uiciecundum
promis/ionem vestram concedati mihi unam petitionem parvulam.
a. deridens Z m. b. sapientiam , . c. quandam . m. d. suisa . . . . et dd. H. s. dixit . . tibi om ait ille. g. vel . . h. alteram Z in Λι additum es in scutella in diseo. i. m. . m. h. impositum Z M. l. comederet . m. m. fluvialis et om Z IV. n. et in disco Ponebatur Z M. o. m. . . p. venerunt ad regem et dixerunt , M. q. inhonoratus hodie H in r. ro Z, s. eonvpnientibus , N.