장음표시 사용
211쪽
De adultera a patre deprehensa.
Si pater deprehenderit stamina alieno in domo sua seu in domo generi sui, rne licebit ei ures lege forsan occare, occidere adu
XXXV m. De iactu, vesiit ad legem
Si quo euiuiiIuned alterum fit occisio aut per manliablementeissilie et iecero res tua de nauio metum mortis, de hoc non potes me implacitare. Nam licet alteri damnum inferre ob mortis metum quando periculum euadere non po-
si de hoc me me es quod ob metum mortis A se isse de eomes priora es ea quae in naui, flant diuiduntur in communi secundum Cataca Osquis ieceritae lassa extra minis, quando nec Lm non exegerit, ea restituat XXXIX. De judicio in socium absentem.
fuerit absque altero, qui negligentia sua perdit non inde debet damnum cedere alteri qui absens fuit. Nam quod iudicatum est inter eos non debet praeiudhare, qui a emtes fuerunt. .
De Releui eorum ciui clientes censum pendunt.
Eorum qui Fundum suum t nent ad censum, trectum et
Si te Pere truite sedile manulteri en a mathian, Centa altam senientdreae lilaus laure lauialtere. c Xum. Si home en puis ned attre it occis, per manablementei ille Io lettai voa chola dela ne per potar de mori: deone me pora mplaider har eista seire damge a attrepurpour de mori quant paret ne poteschaper, si de comem ceruui pur mur de mori ne seissedere mespriorat e les hoses tui sunt remisee te ne hient departis en comune sulti leachateis e si alcula iothedri eschateis sors de a ne senatu-
sun si rendet. XXXIX. Dous sunt percendis vn
chetis est tu replaide san Elatrem seria soli si per nedit perco latire estre perdant, hi present ne sud haesios iuge
Cil qui tenent tu terrea cens , ori tu droit ri
212쪽
titum tantum quantum censu annuus s. lei a tant cum a cense est d v an. XLI. De Iudicin ' l
incumbit iudicia facere, ut cent ni tunt quando dicunt dimitte nobis debita nostra,
prohibemi, domo Christiantia extra terram non vendat ne su chelut en palsumnebar lum itio homo animam inam non perdat quam Diui Iuta fua redemit, qui innitiam et leuera aut a sura indicium ira purcurru ne
puchange, puritiei rufactura et de xi . solido. si ne pol alete quod si recti sere ne sent si perde se Franuchises a Rei ne potrachatera son platsir. Et si sit in Dan rum Lege fit For actura de catilite sit later ne se pol quod
me usaoere non soli, quod rectam se remo rectum indiciam,
cusauerat, minori factura erg/cissam cui iv hoc pertinueritus terga Regem vi librae, si fit erga Comitem ra solidi, si sit in mu-dredori, X solus, erga omnes Leon qui Curiam habent in Avali co est ad solidos Anglicanos. In Danorum Lege qui rectum i duium recusauerit, ito in miseri- rotara de sius Lalistite nec bene
faciat querelam Regi de hoc quod quis ei desecae in hundredo aut in
et Non caprat latas Namiam aliquod
Ententitaement se purpensent cit qui te iugement uni afaire, qui si iugent cum destrent quant ii dient dimitte nobis debita nostra,de nou. dgendum qui Aj-lum Christime sors de laterre 'ne vende nen surchelut en palsumne arcium qui tum lamne ne perde qui iurechatat des vi hi tori esseucra, fatis imiementura purcumiet ne angeri per mei scit ensaviare te Rei d X sola sit ne calerer qui plus drei fait et sonti perde a Franctis si alRei ne pol rachater a son plat-sir ei est en adcliciae scit latasai de Liri te, si alater ne se pol qui illa ael faire ne soli equi diei te ei e drei te iugementrefuseradiei fortiit enuer tali hidreit,co est, auela, Si co estenuer lite vi siuers, si co
mercie de si Lar ite e ne facebon pluinte a Rei dici qui lunti ei de falli et hundred, et
213쪽
quod i Comitatu nec perii, figidum ter rectum petierit in Humdredo ut m Comitatu, ct si ad tersiam Iurem reflum non potes habere, eat ad Comitatum cI Comitatis prefigat ei diem quartum
se cili de fati deliri se clat medunt praue conge ut possit Na-mium capere purde so lum prefXLIII. Ne quis rem aliquam emat sine testi g. Nemo emat quantum IIII. Ω-nariis aestimatur neque de re mortua neque de viva absque i limonio I . hominum aut de sueto aut de Villa Si si quia rem mendicat ii vent habeat testimonium s suu iam habeat marrantum restondeat alteri Catatam suum is fortis esuram habeat qui habere debet, ras testimavium habeat ut iam diae mus voest tribus didicibus nise
quarta edereinet hi te rende. Conte ne de sors d ci qui etit res isdemand rei et Hundred vel Conte e si a latiterifie ne pol rei auer, ait a Conte e te Conte lenta late eQuar iura e se cili de fati de iit se cluime dunt prenge congequi illusse nam prendresur elandum e pref.
Ne nul achatae valliant de IIII den de mori vis, sit testimoni ad IIII hommes inde Buri, inde viae eae lum lechalans erit vent ait testim nie, Diad nul Narant rendelum aliaeson chatet eae sor ait ait hiauerte deit, ei testim ni adicum noua euia desu- ne voest les reis solati a laquari ei te dereinet, ii terende. XLIV. Praeterea stationi consonum non
idetur vitam face pruuance sis testimoni hi corvisent coque mire est,in que nullaei prust deuant e term vj mensim postquam que lauet suemble Au ne semblebas raison quilum lac pruuanc sur testim ni hi contassent co que mire
ie terme de vi meis apres coqui lauelam emble.
Erit qui est redie testim niet deleaute inleplait tressotE
214쪽
mitibus eschuit C ad quartam vicem ostendat summonitor de tribui defati nihilominui te mandelum ut plegium inueniat Ernia aditu, Ss nolit, si non
derit hominem riuum aut mo tuum capiat quantum habet crreddat petenti catallum suum , Domini habeat medietatem rem Hundredum medietatem.
Et si nemo parent nam ceste iustis dotarcent latent se ei tenuer te Rei de v I ljb. xuuergent te larunienti poest illei troue ei inarrant de savi ne per defensed plait nait
hi elativit ei quan mustrenti sume ut de se rei defautes, uncore e mande lum qui ilplege trusere viens a disit, essi ne volt si ne vis tum vis morti prenge lum quanq; ila e si rende lum a chalan-geu se chalcitidi Sire ait lamelle dei remenant e le Hun- dredua meite. Et si nul parenti num ceste iustis deibrcent selent setfei enum ii Rei de vi lib. e quergent te larunne en hi poesterii set trouenei inarant de se vi ne perdesense plait nait me reco-
XLVI. De Hospitibus. Nemo alium recipiet ultra IIT.
n.ctes si tit ne i command odquiri fust anti.
Nemo hominem suum ase dis dere patiatur postquam rectatiu
et qui Latronem en contre esam qui a acient ii Et alet sila mendi la vallenc de arun se nespurge per plene letquod Latro is sit, hi te et orat e surseram sumserit Rei amendou senis spurgeti
nuis si ii ne si command odqui illust iniet. XL vii. Ne nuta ne lai sun hum deli partirius qui il est rete.
215쪽
seruientem suum aut plegium suum cli, si non rectatui fuerit, habeat ad rectum in Hundredo.
Si qui intra Hundredum incu-situi uerit sv homines le retent, se duodecima manu purget,
tenge, Dominu reddat ineram suam ei tun chalengele Seignoti que per e seu sei alet si se purget duodecima manu, ct non poset , emendet versu Regem
Si est ascon quillamet seit de in lemundred irri humes le retent se XII mala silpurget e si ii seu suis de dur a chalangerii re rendemnisere, ei tu chalange te Seignour qui per te seu seitale sita escuudi se vi main est ne pol mirer ii Rei lamente cit it utlage.
Neque praeter Ingalpham quis Leges hasce tradidi tu neque praeter halce, aliquam omnino quae illius aeuiridiomate Gallico Ie Normannico conscribitur. extare putori cum interim memoriae sit traditum , vi LOL 3 v idioma illud, utpote vernaculum . nascentiq; imperio velut magis fides , in nglia propagittari populare fieri impense desiderasse , idque sancito jussisse Missis quae historici de ea re habent, Robertum Hothothium , virum, ut aruum suum tulit, doctissimum testem adhibeo. Narranchisoriari ita scribit ille ad librum Sapicntiae caput T quod cum is i ELMvs Dux Normannorum Regnum3 Anglia conquistiuisset, deliberauit quomodo linguam Saxonicam passet defruere d Angliam Mormanniam in idiomate concordate , est id si ordinauit quod Nastis in Caria Regis placitaret nisi in Gallico es iterum quod puer quilibeto nensi adulteras, addisceret Gallicum est per Gallicum Latinum , qua duo,sshodie , inquit, obseruantur. Floruit autem Robertus iste sub Eo, Arim, sic cuius regni anno vicesimo quarto , euiente peste abreptus est videritat. 36. Ed. s. cap. s. Atqui complures aliae, vetustis Schedis vra Vacuo Regi tributae praeter eas En WALD Repi accepto latas reperiuntur,quarum hasce subiungere etiam visum est tam quod apud Reterum ouedenam ex mutilo nimium exemplari obtrusae sint , aut libratorum injuria decurtatae , tum quod o Guillelmi Lambardi Codicem de priscis Anglorum Legibus ubi edita quidem sunt nec tamen undequaq; exemplari quo utor consonaeo etiam studiosis
rarissime occurrere certo sciam.
CTI ILLI ELMva Dei grasia Rex Angloriam , Dux Nora mannorum, Omnibui hominibu suis Franciae is Angliae,
Salutem. SoDe Religiones Pace publica.
Statui, inprimis super omnia rium Deum per totum gnam, stram venerari, Imam fidem Christi semper inuiolatam custodiri, pacem, in securitatem, di concordiam iudicium cur iustitiam inter Anglos e No
216쪽
mannos, Francos di Britones alliae. Cornubiae, Pilatos e Scotos Albaniae, Similiter inter Francoso Insulanos, Prouincias ct Patrias quae pertinent ad Coronam ct Dignitatem, defensionemo obseruationem, es honorem regni o serio inter omnes Nobis subiectos per uniuersam ad narchiam regni Britannia Frmiter in inuiolabiliter observari. Ita quod nussu ali forisfaciat in nullo super Drofacturam nostrum plenam.
De fidei obsequio erga Regem. Statuimui etiam comnes liberi homines faederect Sacramento affirmentquod intra C extim iniuersum regnum Angliae eae olim vocabatur regnum Britanniae Ni L L iELMo suo Dominos deles esse volunt Temras Honores istiuis delitate bisue seruare cum eo, contra inimicos Salienigenas defendere.
De Normamii sic Franclaena caede.
Volumua autem Si miter praecipimii ut omnes homines, quos nobiscum adduximui aut post eos venerint, in sub protectione in pace no ira per niversum regnum praedictum, e si quia de istis occisus fuerit Domini eius habeat intra c. dies homicidam eluis poterit, sin autem, iucipiat perso uere obse X vj. Marcvi argentiquamdiu substantia Domini istiui e durauerit. Vbi vero Dominu defecerit, totus Hundredus in suo occi' facta est communiter soluat quod remanet. V.
De jure Normannorum qui ante aduentum G v I LIELMi, ciues fuerant Anglica i.
Et omnis Franckena qui tempore EDNARDi propinqui nostrisit in Anglia particeps consuetudinum Anglorum, quod ipsi dicant anhlote Graiictoae,perso a secundum Legem Anglorum.
LV. De Clientelari seu Feudorum jure Ingenuorum immunitate. Volumus etiam a firmiter praecipimus e concedimus ut omnes liberii mines totius Monaichia regni nostri praedicti habeanto teneant terra suas.
O pti vianes uvisendo in pace, libere ab omni Exactione intacta es ab omni assarios Ita quod nihil ab eo exigatur re capiatur, semicium suum liberum quod de iure nobis facere debent iacere tenenturi prout statutum est ei Salis . Nobis datum es concchum iure hereditario vera petuum per commune Consilium totius regni nostri radicti. 'T ne marinis Custodiis. Statuimus etiam di firmiter praecipimus t omnes ciuitates, O Baeti, SE . castella
217쪽
capessa, tu mibesio ini Machia laetius remm nostri 'adicti Stymla noctibus Iu levtur, eas odiantur m rarum pro malesso s.ci inimici 'M Vicecomes in Aldaem Praepositi eae taeteri a tuis Ministi nostri melias per comm res sum ad utilitatem, ni providebunt.
i. auod habeant per biversum, num Mensura Nesissimas cir signam cir pondera fidelissima ct signata scut boni praedecessores statuerant.
LVIII. De Oientum, seu rassa artium, praestationibus.
Statuimus etiam S Amiter praecipimus ut omnes Comites, Barones,ctuilites cir et utentes in miseri uberi hominerum, regni, ira praedicti habeam remeaAt se semper bene in armis C in e Iura decet e reporaret, qua sint semper prompti bene parati ad serviciam sitim et 3 arum nobis explendum e versendum cum emper vi assuerit, seram dum quod nobis de feodi debent uenementis suo de iure facere, O cuti statuimu per Commune consilium iu regni nostri praedicti in ilia dedimie concessim in feodo iure haereditario. Hoc praeceptum non nostrumst motitum domodo super fori fac Aram astram plenam. Vt Iura Regia illaesa seruare pro viribus conentur subditi. So Statuimis etiam eli firmiter praecipimiunt omnes hberi homines totius redimpraedictisint fratres coniurati ad Monarchiam nostram ct adreonam nostrum pro viribus uia Ofacultatibus contra inimico pro posse suo defetidendum, eviriliter seruandum Pacem Dignitatem Coronae nostrae integrum observandam, cur ad iudicium rectum S iustitiam conflanter omnibus madu pro posse' fine dolo tar ne dilatione faciendam hoc debetam Onesimn es in Ciuitate London.
Ne venditio memptio fiat nili coram testibus ini Cmitatibus. Ivterdicimus etiam ut nulla tua pecunia pendatur aut ematur m retra Vates Ephoeante tres eae testes nec aliquam rem vetitam sine sideres
fenera marranto, quod si aliter fecerit pluat oeso ut O post T
Item nutam Mercarum Iuliorum fit nec fieri permittetur nisi in Crura ratibus regni nos L in Sutrio in Murmastatu, O in Callecis Est illocututis is ubi consuetudives regni nostri S rus nostrum commane em Digni
218쪽
Dignitatu Corona nostra irae constituta sunt a bonu Praedecessoribus nostrudeperiri non possunt ne de odenari nec violarised omiuia recte S in aperto per iudicium iustitiam fieri debent. Et ideo tilla, ct Burti, Ciuitates sitasunc Iundantur in aedificantur,scilicet, ad tuitionem Gentium S populorum re mi S defensionem regni inuicirca obseruari debent
eum omni libertate S integritate Si ratione. LXII. Io De purgatione forens in judicijs publicis.. si Decretum est etiam Francken arae auerit Anglum de periurio aut murdro furto lamicidio, Ran quod dicunt apertam rapinam, qua negari non potest, Anglus se defendat per quod melius nouerit aut judicio Ferri aut Duel . Si autem Anglus infirmus fuerit, inueniat actum qui pro eosciat. Si quis eortim Meris fuerit emendet Regi T. Alid. Si autem Anglus. - Franckenam appellauerit C probare voluerit iudicio aut due o, Tolosane iis
apud Mau te Franclaenam purgares Sacramento non fias Io.
LXIII. Iirmantur Lege ED ARDi Regis. Hoc quos praecipimus ut omnes habeant et teneant Legem EDWARD Retia in omnibus rebus adaucti hi, quata constituimus ad Militatem Anglorum. OL XLV. De justitiae publicae fidejutaribus. Omnia homo qui pluerit se teneri pro libero sit in legio ut plegias eum habeat ad iustitiam si quod offenderit, Si si quisquam euaserit, talium ubdeant Qq ri soluant quod calumniatum est, is purgent se quia in euaso nullam fraudem nouerint. Requiratur Hundredus. Comitatus sicut Antecessores statuerunt o qui uisse venire debent di noluerunt, sunmoneatur osemel Et, si secund non veniunt, accipiaturninus Bos, in s tertio abus Bos, Et si quarto, reddatur de rebus tam hominis quod cadumpniatum en
De Seruis keorum manumissione.
Et prohibemus ut nullas vendat hominem extra Patriam. Si quis ero velit struam suum liberum facere tradet eum Vicecomiti per manum dextram Soin, n comitatu, ct quietum illam clamare debet a iuga seruitutu si permanumissonem es ostenda ei liberas vim in porta cur tradat isti libera arma scit lanceram, Ir eladi m deinde Mer homo spretan
219쪽
Item si serui permanserint sine calumnia per annum S diem in Ciuitatibus nostris vel in Burgis in uro vastatis vel in Castris nostris, a die illa iuberi dificiunturo liberi a iugo seruituto suae sint Miperpetuum
LXVI. I. De Suppliciorum modo.
Interdicimus etiam ne quis occidatur vel sustendatur pro aliqua culpae sede euernantur oculio absciduntur pedes dies testicuia vel amu, It quod truncui remaneat dilutus signum proditionis eli nequitiae Dae. Secundum enim quartitatem delicti debet poena maleficus infigi Ista praeceptata non inimiolata super forisfacturam nos Pam plenam Testibuet e
Scheste autem, quae in hisce eruendis usui erant , leges etiam de Examinea Forensi suppeditarunt quarum exemplar correctius habetur apud Dannem Eram tonum Abbatem Iornacensem s. quin diligentissiarii alioquin rerum nostrarum maxime autem legum vetustiorum indagator , vim risu M alias, praeter hasce statuisse non memorat. Earum apud Abbatem hunc hujus modi lemma est,in hujusmodi stylus. SoInstitutiones siue Leges Regis N ILLI ELM i. ILLI ELMus Dei gratia Rex Anglorum. Omnisi ad quot scriptum hoc peruenta salutem, amicitiam Mando e praeti pio per totam Anglicam nationem custodiri. LXVIII.
Si Anglicus homo compellet aliquem Francigenam per bellum de Furio et Homicidio vel ab uaste pro qua betam fieri debeat ri iudicium inter duos homines, habeat plenam licentiam hoc faciendi Et si Anglicus Mirmnisvi, Frasreigena compellanu adlegiet se jurejurando contra eum per 'suas testes fecundum Legem Normanniae.
Item si Francigena compestat Anglicum per istam de eisdem resiae, Anglicus plena licentia defendat se per bellam vel per iudicium si malles ei lueea Et si citer sit invalidulo nosti bellum vel non posset, quaerat sibi Legalem defensionem.
Si Francigena victui fiant persoluat sui. Et in Anglicus
220쪽
tiosi se defendere persessum vel per testimonium, adlegie se per Dei
De omnibus togaria rebui Rex instituit ut Anglicus se purget ad iudicium. Et si Anglicus an eis Franckenam . ait garia hoc super eum inueritare velli, defendat se Francigena perlectum. Et si Anglicus i. ne audeat enim probare per bellum, defendat se Franc igena pleno iuramento non in verborum obseruantiis. . Monendum est interim distributiones ejusmodi in exemplaribus ss minime repertas esse, sed a nobis consulto tactas, tem ut ficiliorem aditum risibi fieri
potuit praeberent capitum lemmata, quam ut curiolarum, qui haec sectantur, obseruationibus subuenirent numeri, quos, non alio consilio , a primo earum quas vulpta dedit capite, per caeter continenter deduximus. Accedere etiam potest institutis G vici ELMi Regis , illud a Ioram Sarisburiense lib. s. de nugis Cuti alium cap. sampio, inquit ille Regni Aa rodem te di pace composite, regatos misi ad exteras nationes ut a praesaris em- , auserrent nium domibus quicquid eis magniscum aut mirificum videatur, ' acerrent Ii
fluxit ergo in Insaiam epulentam et qua fere soti bonis suis est in Orbe contenta,
quicquid magnificentia, imo taxuria potuit inueniri. Nec praetereundum heicn is iis . n. quod habet Henrum Bractonii , priscus apud nos Iurisconsultus, de rei seconomia. 1 seruicio quod scilicet ij praestant qui in subditorum clientela eo nomine fundum pollidentes, Dominorum suorumici nam in ossicij maxime militaribus Regi praestandis induunt, quod, ut scribit ille dicitur Regale seruilium quia sec at ad Dominum Regem non ad alium fecundum quod in Conques fui adinventum. Ad G, VCi Vc hujus tempora eum respexisse palam est Victoriam oenim ejus , vocabulo barbaro , Conqueste, praecis olim ut hodie signabant. Nonnullae alia sunt ejusce leges apud matthaeum Parisum , Henricum Humtingdoniensem, alios, quas , quoniam sunt cuique obuiae praetermittimus. Sed caueant interim lectores ne a Pol dero ejusq; sequacibus in hisce fallantur ii, diligentia enim sua deceptus quaedam Guillelmo velut Autori tribuit quasi v iustioni, Saxonici Imperii temporibus certissimum est deberi, quasdam etiam quae non ante aliquot a Gui LiELMo elapsa saecula, natae sunt. Sed oblitus hactenus praestiti a G vixi ELMo Rege iuramenti, quo veteribus Anglorum sancm etiam generatim obseruandis se obstrinxit , non m tempestiue hei tralatthaei Parisi de ea re verba subjungo vitas conscripsitus ille Coenobiarcharum D. Albani. In rellerici autem Coenobiarchae vita qui nempe vir strenuusin constans mi Regis non minus cui etiquam regnantis nomen sibi charissimum retinens . reluctantibus postmodum Anglis australibus, ut i staredus Antistes Eboracensis Aquilonaribus se ducem sortiter; at frustra praebuit varia partium studia narrans, Videntes, inquisi Angli, rem agi pro capitibus, plures conuocando exercitum numerosum ac fortissimum conflauerunt, praeficientes . Eoo A ius eci fimum artifimum, iis cujus isti tota strare pesta fuit Anglii genarem, unde in Angli tille expleutagium Mar Cthelila Engelondet Ut reling. uti autem inter omnes
Anglos Daec Promoto efficaci simus Albas . Albani, A. ET HE Ricus, tamquam vis generosus opibus est viribus non mediocriter formidabilis. aevit igitur Rex vehementer sibi timere ne totum regnam quod tanti sanguinis effusione adquisierat, turpiti amitteret etiam trucidatus Archiepiscopi igitar Oscilicet Nr Noi prudentia Aliciter eruditus, mitias capit agere cum regni primatibus,