장음표시 사용
101쪽
statim nauseam rostra sensissent: sed haerebat in uadi pugna cum pestibus solitis eum isaeeeitamine
subductus Oceanus intercedere bello uideretur.llle quo accessere diuersitates pro gentiu locorum Aquitani natura. Aquitani callida genus i speluncas se recipiebantnussit includi:mota dilabebantur in siluas: Treueri iussit intendimemorantu se rores dixerit gallos:fraudibus agunt. Indutiomarus: treuer . Ambio, Eburones rix conuocauit eburonenutri absente Caesare coniuratione facta iuuenere legatos. sed ille sortiter. a Dolobella lammotus est:relatum regis caput.Hic insidiis in ualle dispositis dolo pertulit: ita Cotta&Ti &castra dirrepta tant:5 auruablatum otiam cum Titutio Sabino Imato amisimus:nec ulla dereturius ge mox ultiorquippe per tua transrhenu fuga latuitanec rhenus ergo immunisurec etia fas erat: ut Sabinus liber esset receptator hostiuatin defensorised prima contra germanos illius pugna iustillimis quide ex causis: haec auidae incrursionibus eope quaerebant χauae Ariovisti rems superbia:cum legati dice. reniment ad Caesiarem:quis est aut Caesar:& si uult ueniat inquit.& quid ad illum:gdagat nostra germania num ego me interpono romanis Ita tantis gentis nouae terror in castris:ut testamenta pas sim:&1n principiis scriberenturased illa immania corpora:quo erant maiora:eo magis gladiis serro Germani a patuerun&Qui calor in praeliando militum fuerit: nullo magis exprimi potest:ῆ elatis inper caput Caesare uin scutis: cu se testudine barbarus tegeret:super ipsa romani lauta salierum:&inde in iugulos pladiis dedi suntur scendebant.Iterum uno de germano centenari quaerebantur.Hic uero iam Caesar ultro Massiliana, uali ponte tras editur:i a rhenu:&hyrcinus hostem uaetit insiluis: sed infestus S paludes ge nus omne diffiigerat: ntum pauoris incussit intra ripa sudito romana uismec simul rhenus e ite quo :& quidem ponte facto penetratus est:sed maior aliquanto trepidatio: quippe cu rhenum suu sic ponte quas iugo captu uiderent.Fuga rursus in siluas & paludes:Ed quod acerbissimu Caesari fuit non fuere qui uincerentur:omnibus terra inarii captis respexit oceanum dc quasi hic romanus on Britaniam bis non lassiceret alterum cogitauit.Classe igitur comparata Britaniam petit in Britaniam transit mi Caesar inua ra celetitate:quippe qui tertia uigilia morino soluisset a portu: minus il medio die insiuiam ingressuscit est: maerant tumultu hostico littora: & trepidantia ad G' pectu rei nouae carpenta volitabat.Ira trepidatio pro uictoria fuit:arma &obsides accepit a trepidis:&ulterius isset misi improbam classem naufragio castigasset oceanus Reuersus igitur ad gallia classe maior erauctis 3 copiis:in eunde rursus Calydoniae oceanu eos denim rursus Hylannos: alydonias secutus in siluas unu quo e regibus cauelianis i Uinsiluae cula dedit:contentus his non enim prouinciae: ed nomini madebatur cu maiore ginius praeda reue istus est.Ipso quom oceano tranquillo magis & propitio:quasi impare se fateretur e maxia omnia eadem nouissima coniuratio fuit galliam momnes pariter auernos at 3 turmas: mutas simul equanos paeontra ille corpore armis: ritu terribilis:nomine8 quasi terrore composito uergin . torix:ille festis diebusta comitiali saeu frequentissimos in lucis haberetist ovibus dictis ad ius presstinu libertatis erexit.Aberat tuc Caesar Rauenae desectu agens rae hyeme creverant alpes: sic iter esusum putabant iter. Sed ille qualis erat:ad nunciurei selicissimae temeritatis per invios ad id repus matium multos:per intactas uias:& niues expedita manu emensus:occupat galliam distantibus hiber nis castraeontraxit:&ante in media gallia suit:qad ultima timeretur. Tam ipsa capita belli aggres Alesia sius urbes: aluari cu quadraginta milia propugnantiu sustulit. Alesiam ducent quiquaginta miliu ergouia iuuentute subnixa flammis ad auauitaeirca Gergouiam tota belli moles fuit uip u.lxxx. murore arce:&abruptis defenderent maximam ciuitates uallo sudibus:& MM: induci lassiae flumine ad hoc xviii. stellis ingenti lorica circundatam:primu fame domui:mox audentem eruptiones i uallo gladiis:sudibus concidit:nouissime in deditionem redegitapis ille rex maximo uictoriae decus:
supplex csi in castra uenissentum 6c salaras&sua arma*nte satis genua pieret.habes ingi sortem uir sortissime uicisti.
gallos per Caelirem in septentrione debellauinterim ad orientem graue uulnus a parthis populus Romanus accepit. Nec de sortuna quersossumus: caret solatio cla desta luella dc diis&hominibus cupiditas consulis Clam:dum parthieo inhiat auro Vndecim Hstragae legionum & ipsius capite mulctata est.quod tribimus plebis Metellus exeat Honesta tem dacem hostilibus ditis deuouerat:& cum zeugma transisset exercitus:rapta subdi Crasso dele tis signa turbinibus hausit euphratesin eum apud me elarum castra posuisset: issi ab tae Orodetege lagati denuntiauere percursorum cum Pompeio sorderum consilia si meminisset regiis inhians ille thesauris nihil ne imaginario quidem iure: sed Seleuciat se responsurum esse resiponaei. lta dii foederum ultores:nec insidiis nec uirtuti hostium defuerantiam inmu qui istus S uere eo
teteratu meatas ta munire poteratra tergo relictus euphratesulum simulato transsu cuidam. Mezerae se ro creditiaraeum in mediam camporum uastitatem eodem dueeductus exercitus undi hosti exponeretur.Ita uixdum uenerat cairrasaeum undissi praefecti regis Sylaces ta Sarenas ostendere signa auro feticis uexillis vibrantia.Tum sine mora circulasi undi equitatus:in modum grandinis
nimborumaeau tela pariter suderuntSi misibillstrue Oletus Gercitus:τὰ incolIoquium id
102쪽
citans signo dato uiuuς in hostium manus incidisset:nisi tribunis reluctantibus fugam ducis barbari ferro occupassent Sic quom relatum caput ludibrio hosti fui filium ducis pcene in conspectu patris eisdem telis operuere reliquiae in sorticis exercitus:quo quenm rapuit fugam in armeniam cili clam:*tiami distia ictae uix nuntium cladis rettulerunt.Caput eius recisum cum dextra manu adre, Autum ii μgem reportatum ludibrio fuit ne indignosaurum enim liquidum indictum oris infusum est:utcu quidumsius animus arserat auri cupiditate eius etiam mortuum Sexangue corpus auro uteretur. Lirictui imiustum
Aee est illa tertia aetas populi romani transmarina: qua italia progredi ausus orbet to arma circuntulit.Cuius aetatis superiores .cianni sancti pii S ut diximus aurei:sine h flagitio: sine scelercidum sincera adhuc Si noxia pastoriae 1 Ilius sectae integritag:dum enorum hostium imminens metus disciplina ueterem cotinebat. Postremi.c. quosa cartharginis:corynthin mantiae quae excidiis&attali regis masiatica haereditate deduximus in Caesarem & Pompeium:secutumo os de quo A cemus. Augustum &claritate rerum bellicarum mamifici. ta domesticis cladibus miseri:&erubescendi quippe sicut galliam thraciam:ci'iciam:uberrimas uallidissima prouincias:armenios etiam de britannos:ut non in usu: ita ad imperii Oeciem magna nomina acquisisset pulchrumat decorum ita eodem tempore dimicasse domi cum ciuibus: cus:mancipiis:gladiat bos: torum 1nter se senatu:tarpeat 3 mi erandum ac nescio an latis fuerit populo romano Sicila dc Africa contentum fuisse:aut his etiam ipis carere dominanti italia tua:si eo magnitudinis cresce ut uiribus suis conficeretur.Quae em res alia iurores ci ciuiliu beluiles peperiti nimaascelicitas Symprimanos ineta corrupit. Mox astatica Pergameni regis haeredi lorum cautas:ille opes at diuitiae afflixere laculi mores:mersamo uitiis suis: ali sentina republitam pessun is dedere.Vnd.n41opulus romanusagros L cibaria flagitaret nisi per famem: am luxus secerat hinc ergo gracchana:&prima de se da:&1lla tertiaapuleiana seditio. de regnaret de iudiciariis legibus diuulsus a senatu equesmisit ex marina ut uectigalia reipublicaerat ipsa iudiciain quaestu haberene hinc rursias de promissa ciuitas latio:S per hoc arma sociorum.Quid autem bella seruilia unde nobis nistexabundantia familiarium unde gladiatorii aduersus cominos suos exercitus nisii ad conciliandumpilabis fauorem:essala largitio Cum spectacuIis indes t supplicia quondam hostium artem 1 citiam ut heciosiora uitia tangamus. Nonneambat honorum ab hiisdem diuitiis incitatus Atqui inde mariana: inde lanam s.Aut magnificus paratusccmuiuioru& sumptuaia largitio no ne ab opulentia paritura mox argestatem:haec talisti a patriae suae impegi.Denim illa ipsa principatus di dominandi cupilio. de nisi ex nimtis opibus uenit At phic Caesareminis Pompeium suriali bus in exitiu reipublicae facieibus armauit.Hos igitur pali romani omm domesticos motus seperatos ab externisium bellis ex ordine prosequemur.
Editionum omnium causa tribunitia potestas excitauitiquae specie quidem pIebis tue dae: cuius in auxilium comparataes .Re autem dominationem sibi; acquirens studiud populi ac fauore agrariis:frume artis audicariis I saucupaturilneratoinnabus spes aequitatis:quid tam iustum enim urecipereplebem ius suum a patribus ne populus, gentium uictor orbis p possessor extorris:aris ac socis ageret Quid tam aequum qim opem populum uiuere est aerario suo quid ad ius libertatis aequandae magis effraxqui senatu regente prouincias:ordinis sequestris auctoritas saltem iudiciorum regno niteretur sed Iudicia in haec ipsa in perniciem redibant:& sera resipublica in o litium suum recesierat:&a senatu in equite equites tratranssata iuditiorum potestasnaectigalium:idest imperv patrimonium lapprime :& emptiostm sata menti ipsos reipublicae neruos exhauriebat:aeratium redaci plebs in agros unde poterat sine possiderium euersion gui sibi pars populi erant de tamen relictas sita a maioribus sedes aetate quasi iure
Rimam certaminum famema etius Gracchus accendit genere: serma:eloquentia leprinceps:sed hic sive Mancinianae deditionis:quia sponsor foederis fuerat con/p imum timensvi inde popularistaeaequo&bono ductus:quia depulsam agris suis plebem milis arus estne populus manus gentium uictor: urbisim possessori latibus ac focis suis exularet: S quacun mente rem ausus ingentem postgrogati Ses ade At . Gra
rat ingenti stipatus agmine rostra conscendit:nec deerat obvia manu rota inde nobis chi ferocialitas δἰ tribuni in partibus sed ut intercedemtem imbus suis Geum Octauium videt Gracchus:con- in collega
103쪽
m fas tollevi ius potestamina manu depulit res ridem praelar rem mortis dicterruiti uti m. raria reseremi: minuuirmatus Suadendum cum ad poetranda inpia die comiciorum prori risibi uellat in eri in obvia nobilium manu ri, uosagris moueraticae
TGraesti asci coepita cum in piloriam profugis lebem adrasensiumcin lalutis summanu caput eaedes ecimo ri . Horteretur: tactinis ci aemum sibi&diadmia descentisa ita duce Scipione Nahca concitato ina a populo:quasi iure oppressus est.
Tatimia mortis&Iegum statris sin vindemon minore impetu incaluit Caius Gra chus qui cum pari tumultua tenore plebem in auaros, sarcinoetata re tems Attali haereditatem in alimenta popaeo pollicereturam nimius do potens altero m natu secunda plebe volitare brogatea ais imbus suis Minutio tribuno: us comitum manua ala lamilii suae capitolium inuali tunde proximorum caede depulsumum se inauentinum recepisses inde quo obuia senatus manu ab Opimio consula est. luitatum quos mortis reliquiis de illud lacrosanctum caput in niplabrupercus sui sauro nutum est.
milominus Apuleius latummus gracchanas asserere lages non destitit. Tantum ammo uiro Marius dabat:gnobilitati inimicus: fulatu tuo metraetasiamccismn tam comitiis Annici competitorem natus subimare conatus est in eius locum tum Gracchum: mnem sine inbinline nominαlvi titulo in lamiliamio se adoptabat cum tot tantas ludibriis exultaret impunenogandis gravirorum I trus
Ita uehementer Incubuit:ut senatum quiny cogeret in uri aurare: m abnuetibus aqua Signi intextatutum lemnaretur: unus tamen extititqui malleterilium. igitur post Metelli frugam o nobilItate percussa:iam rettium annu dominaret eo uelaniae Hreressus tam 1 Iaria q OSCO Uan a caede turbaret: ut satellitem luroris sua Glauciam consulem laceo retGarum Memmum competitorem miraticii usit meo tumultu Mem ex latellitibus suu apopellat aura ac Ut. mueroram spiratione senatus ipso quo iam Matio consular latueri non poterat aduerso. duectem foro aciescit ulnas in capitolium inuasitiled cum abruptis in
iis obsideretur:senatui per tos enitentiar tam laceret abarce resus: m duci, laetiosus receptus in curiam est. Ibi in e mlamima mone:popul sinibus: xiis coopertiruna quos morte laceravit.
Equitum peculatus Tribunitia uis Ostiemo Livius Driasus non tribunatus modo uiribus:sed ipsius etiam senatusauctoritate:tociuisita confert ealdem leges amete conatus dum aliud captat exaliora tantum connauit incendi nane prema illius flamma posis sustineraec subiram recorreptus haereditaria in posteros suos Ilia prorogaret iudiciaciat eou Grmini. Diuilarant populum romanum:&bicipit ex una secerant civitatem: equi. res mani tanta maestate sabni :ut quilara partum vita principum ha tent in manuunterceptas alibus peculabant suo iure rempublicana natus exilio Metelli danu tione Rutilaudebilitariis oeunedecias aetatis amiserat anhocstatu rerum: Iesopb animi Emineam la& totaino I aemulatinaccesserati uatem nasius Ceseo senatu tam Drulus asserere:signact a quem uexillaaderat. sic urbe in una quia in binas ea scivi tantiar: prior cipis in senatum impetu ciae ambitus Scaurum&Philippumprincipes brutameem s ut motibus resisteret Drusius plebem:sed aegraechanisl ibus ridem istari adpla Ipeciuitatis erexi. Extat uox in us nihil se ad largitionem 1 reliquisse misi siqvisaut cauum dimine Ilatauicta aderat PriamulgandidaeSecum subito tanta uis hominum undam apparvitam muaduentu obissa ciuitas uidere r. Ausus tamen abrogare de legibus consul Philippus: sto ante sum laucibus uiator non ante dimisit: si langius Sinonis oculos redundaretilla petum dataei atm leges:lta pocium rogationis statim cur agitatricum interam impareminutiam rum te temere minarummativa ut In tali distra ne moriabstuli eclamminus ae pronusa Orima populo roniano repostere armis desierunt.
BELLUM QuOD ADvERSVS SOCOS GESTUM EST.
104쪽
tiale bellum uoceturilicet ut extenuemus inuidiam si uerum tamen uolumus illud ciuile bellum:quippe cum populus romanus ethruscos: latinos:labinosis milierit:5 unum ex omnibus sanguinem ducaticorpus secit ex membris:& ex omnibus unuς est nec minore sagitio socii citra italiam:q intra urbe ciues rebellabantillat cum tusciae ciuitates:quas uiribus auxerant socii tintissime postrilarent:ad quam sin eos cupidine dominationis Drusus erexerat . V ille domestico scelere oppressus er eadem faximae illum cremauitis os in arma de in exprenationem urbis accendit.Quid hac clade tristius ad Quo popucalamitosius cum omne latiumra picenumrethruria omnigrat campania.Postremo italia cotra Ioaro. im. matrem ac parentem suam urbem consurgerentaeum omne robur sortissimorum fidelissimori perio dese sociorum sub suis quisis signis haberent municipalia ista prodigia. pectus marsos εἰ etiam latinos cetini Asianius umbros: totus ienatus&consules Samnium Lucanaam Thelesinus:cum regum Syntiuarbiter populuseipsum se regere nec posse tuictrix asiae europaei a Carsimo Roma peteretur.Pri mum fuit belli in albano mole colitium: ut sesto die latiuarum Iulius Caesar&Mattius Philippus G. sules inter facta Saras immolarentur.Postsi id nephas proditi ediscussum es insculo furor omnis erupit un ipsa quidem ludorum sequentia trucidatingui tum aderant ab urbe legatis. Hoc fuit im pii Mili sacramentum. inde iam passim ab omni parte Italiae duce&auctorebelli micurlante pedio P edii Boiuersa per populos εἰ urbes signa cecinere. Nee Hannibalis nec ''rrhi fuit tanta uastatio.Ecce oui ciales belliculum: ecce griImentum: ecce sessilai: ecce carseoli reseratata ceriae M picentii:caedibus ferro& igne dux uastantvtifusiae Rutilii copiae:fus, Cepionis:nam ipse Iulius Caesar exercitu ami cum in urbe cruetus referretur omiserabilimnerermediam etiam uriam per uiam fecit. Sed magna populi romani sor tum:& semper in malis maior:tores de suo uiribus insurrexitiaggressi singulos populos. to discu Catotilethruscos Gabinius marissa tholumnos: ita sanites: Strabo uero Pompeius omnia flammis Gabiniusserto populatu on prius finem caedium.ῆ Asculi euersione manibus tot exercituum consulariu: Ro. duces direptarum urbium diis litaretur. Orbo
Sylla BELLUM SERVILE. Pompeius
Strabo Teum& st cum sociis nephas: eu liberis tameSi nulla dimicatuest. Quas aequo animo serat in principe gentium populo hella seruorum Primum seruile bellu inter inbtia urbis Herdonio duce Sabinoan ipsa tentatum est: moccupata tribunitiis seditio Herdonius
nibus ciuitate capitolium obsessum est:&a consula caprum. Sed hic tumultus magis fuit si bellum.Mox impetio per diuersa terrarum Occupato: quis crederet Sicilia mul loci lius seruili: si punico bello esse uastatam tena sti gum serra:& quodammodo suburbana prouincia late sundis ciuium latinorum tenebatur .Hic ad cultum agit frequentia ergastula:cathenari cultores materiam bello praebuere. rus quidam nomine Eunus: magnitudo cladiu Eunus facit ut meminerimus: fanatico furore simuIato:dum Syriae deae cemonias iactat ad libertatem Sar/ Syrus mas suos quasi numinum imperio concitauitato ut inuinitus fieri probaretii ore abdita nuce: qua sulphure de igne stipaverat:leuiter inspirans flammam inter uerba sundebadHoc miraculum primu duo milia ex obuiis:m iure Ili restaetis ergastulis.Iκ. amplius milium fecit exercitum. Regiis nequid malis deesset decoratus insignibus. castella:oppidaeuicos miserabili dirrepti uastauit. illud Ate. Euniquo in ultimum belli dedecus capta sunt castia praetorum: nec nominare ipsos pudet: si Man- Syri comis nisi ii muli:Pisonis: philtra qui per fugitiuos distrahi debuissenti aetorios duces Piugos prae mentumho ipsi sequebantur.Tandem Perpenna imperatore supplicium de eis sumptum est. cenim uictos Sapud nam nouissime obsessos cum fame quasi pinnencia consumpsisset: reliquias latronum cum pedibus cathenis religauit:cruci 4 puniuit.Fuit de seruis ouatione contentus:ne dignitatethiumphi seruili inscriptione uiolatet. Vix dum resipirauerat insulaecum statim a seruis Sca Syro redi turae cilicem.Athenio pastor interfecto domino: amiliam ergastulo liberatam sub signas ordinat. Smisignia ipse ueste purpurea argenteol baccuIossic tum in morem fronte redimita non minorem:quam ille sanaticus prior confiat exercit ramuis multum:quasi Silium uindicaretiuicos: stella: pida dumiens:in dominos:in seruos Insestius:g in transtugas laeuiebat. Ab hoc quo praemiis exercitus Caeli: capta Seruilii castia capta Luculli :sta Aquillius Perpennae usus exemplo interclusum hoste comeatibus ad extrema compuliticomunitas copias armis:fame facile deleuit Dedimat se nisi sue. Seruiles mpliciorum metu uolimratiam mortem pertulissent. Ac ne deduce quide suppliciu exigi potuit qua/ piae deletae ins in manus ueneri quippe dum circa ad deprehenitidu cu multitudo contendit ter rixantium manus praeda lacerata est.
Nimuero seruilium armorum dedecus seras:nam &ipsi per fortunam in culmia obnoximamen quasi secundum hominum genus sunt:& 1 bona liber nostrae ad tanti ii
105쪽
uastatione contentimolamati nuceriam:rurios atm metapontum terribila strage populatur: affluetibus in diem copias.Cum iam esset iustus exercitus euiminibus pecudumq; tegumentis inconditos sibi clypeos:& sereo ergastulorum re esto: gladios ac tela secerunt. Ac ne quod decus iusto deeset ex ercitui domitis obuiis gregibus paratur equitatus:captai; de praetoribus insignia &fasces ad ducem detularemee abnuit ille de stipendiariothrace miles:de milite desertornnde latro: deinde in honore uirium gladiator: qui defunctorum quo praelio ducum sunera imperatoris celebrauit exequiis captiuo circa rogum iussit armis depugnare.Quasi plane expiaturus omne praeteritu dedecus si de Munerator gladiatore munerator suisse tande iam con utares quo*aggressus in Apenino Lentuli exercJrumce ciditia ad Mutinam Caii Crassii castra deleuit .Quibus elatus uictoriis de inuadenda urbe romana quod fatis est turpitudini nostrae deliberauit:tandem etiam totis uitibus contra Mirmillonem con, largitur:pudorem p romanum:Licinius Crassus asseruitia quo puli1 fugati*:pudet dicere hostes in extrema italiae consurrexerunt:ibi circa Mutium angulum clusi: tum fugam in siciliam pararent: nemnauigia suppeterent:rates ex cratibus:& dolia connexa uirgultis in rapidissimo freto frustra expeti Spartaci in rentur tandem eruptione lacta:dignam uiris obiere mortem:&quod sub gladiatore duce oportuit:
lux sine misione pugnatu est.Spartacus ei primo agmine sortissime dimicas quasi sperator occisus est.
Oc deerat unum populi Romani malis:iam ut ipse intra se parricidiale bellum domi
stringeret:& in urbe media ac foro:quasi harena ciues tu ciuibus iis gladiatorio mo h re concurrerentiaequiore animo utcunt ferrem:si plebei duces aut si nobiles:mali saltem ducatum sceleri praebuissent.Cum uero:proh facinuς: qui Diri: qui imperatores. decora5 ornamentari Ilii Marius S Sylla pessimo facinori suam etiam dignita tem praebuerunt tribus ut sic dixerim deribus agitatum e. Primo ε' leui& modico tumultum aioreq bello: intra ipsos armorum duces subsistente saeuitia.Mox atrocius S cruentius plotius uiscera senatus gratante uictoria. Ultimum non ciuicam modo: sed hostilem quom rabie sup- gressum est: eum armorum furor totius ital1ae uiribus niteretur: eousm odiis tamentibus: donec Caula mi is essentiqui occiderentur.Initium Scausa belli inexplebilis honorum marii fames:dum decreram bini ciuilis lae prouinciam Sulpiti i Iege sollicitat.Sed impatiens iniuriae statim Sylla legiones circuegit: dilatore Ili Mithrydate exquilia Collina porta Minum agmen urbi infudit. de cum subito Sulpitius &AD-- bino uanus obiecissent cateruas:sudes in saxa undi a moenibus ac tela iacerentur: me quiny faculatus incendio uiam fecit:arcem capitolii:qua e nos quom gallos etiam Senonas euaserat. qnasi captiuam uictor insedilrcum ex conlulto senatus aduersatiis hostibus iudicatis:in praesentem tribanum:alios diueris laetionis iure tauitum est.Marium seruilis fuga exemitumo fortuna alteri bel Ioteseruauit. melio Cinna Cneo Oetauio conialibus male obrutum resiurrexit incendiu: e qui dem ab ipsorum discordia:cum de reuocandis:quos senatus hostes iudicauerat ad vopulum reserreγCinna 'urbe turricineta quidem gladiis contione: d uincentibus: quibus pax:& quies potior: profugus patria laapellitur Cinna confugit ad partes:reditabastica Marius:cIademat siquidem carcerr cathenser fuga exiliti horrificauerant: dignitatem imaue ad nomen tanti uiri late contrurritur: seruitia proh nefas:& erga stula armantur: di facile inuenit exercitum miser imperator.Itaque ui partiam reposcensrundeuisuerat expulsuς: poterat uideri iure agere nisi causam suam saeuitia corrumperet: sed cum diis hominibusque infestus rediret: statim primo impetu cliens & alumna urbis hostia nefanda strage di Cinna ripitur. Mox in Urbem quadruplici agmine intratur: diuisere copias Cinna: Marius. Carbo: Ser Marius torius. Hic postquam manus omnis Octavii depulsis ianiculo est: statim ad principum caedem ciebo signo dato aliquanto saeuius: quam aut in punica: aut in cymbri aures saeuitur. Octauit conis Sertoriux Iis caput pro rostris exponitur. Antonii consularis in Marii ipsius mensis: Caesar & Fimbria inpenatibus domorum suorum trucidantur Crassiti pater S filius in mutuo alter alterius aspectu. Bebiualm Numitorium per medium forum uinci traxere carnificum .Catulus se ignis haustu Iudibrio hostium exemit. Merula flammendialis in capitolio Iouis ipsius oculos uenarum cruore res sit. Senatotu Arcarius ipso uidente Mario lassus est: a fatale illa scilicet non irranu porrexerat salutanti. Haec
caedes tot senatus funera tua caledas&idus Ianuarii mesis:septia illa marii purpura dedit:.quid rutun fuit ne Chfosis OenomauS:efracto lentuli ludo:cum septuaginta aut amplius elusdem fortunae uirigerunctui Canua: seruis ad uexillum & ad auxilium uocatis: m statim deceamplius malia coissentho exmoti modo estuosse contentiuam uindicati etiam uolebant. Prima uelut ara rutis mos Vesuuius placuitii, cum etiam obsideremur a Clodio glabro per fauces cau1 montis mugineis celapsi uinculis adimas eius descendere radicesta exitu in uno nihil tale opinantis ducis subito 1 tu castra
106쪽
si annum eonsularis implesse Scipione Norbano quinto eonsula tertius illa turbo ciuilis in mae toto furore detonuit: quippe cum hinc.viii. l ones:1nde quingentae cohortes starent in armis.Inde ab asia cum uictore exercita Sylla properat:& lane cum tam serus in syllanos Marius suisset quanta is uitia opus erat:ut sylla de Matio uindicaretur Primum apud capuam sub amne vulturno flSna con currunita ibi statim Norbani fusus exercitus:statim omnes scipionis copiae ostentata sipe pacis O presse.Tum Matius iuuenis & Carbo consules:quasi desiperata uictoria: ne multi perirent: sanguine senatus sibi parentabant: obsessa curia:fic de senatu:quasi de carcere qui iugularentur educti.Quid sanetum in soro in circo:in patentibus templis Nam cum mutius laevola ponusexi uastales amplo Ilus aras: tantum non eodem igne sepelit Lamponius at praelesinus samnitu duces atrocius D Lisonius rho & Hannibale campaniam ethruriami populatur.& sub sdem partium se uindicantiApud fam- T sinus portumaeollinam porta debellatae omnes homum copiae.Ibi Marius hic Thelesinus oppressime cidem tamen caedium: qui bello:finis fuit Strieti enim Sin pace gladii:animaduersum in eos: i sie . sponte dederant minus es .Quod sacriportumapud Collinam.lxx.amplius milia sylla concidit: bium eranquatuor milia dedit u inermium ciuium in uilla pub.interfici iussinisti tot in pace no plu restant: quis autem illos potest computarerquos in urbe passim quisquis uoluit occidit donec Q. monente Fursidio uiuere aliquos debererat essent:quibus imperarent proposita est ingens illa tabula: dc ex ipso uestri ordinis floreae senatu duo milia electi qui mori iuberenturmoui genetis editu piget poli haec reserti ludibrio abdita fata carbonisuam sorat pistis at denuleii:Bebiu sine ferro ritu serarum inter manus Iaceratum marium ducis ipsius fratrem apud catuli sepulchru:oculis:mansebus: cruribus p defossis seruatum aliquandiurat per singula membra moreretur:politis singulorum hominum sere poenis: municipia italiae splendidissima sub hasta uenierat. si letum:interamnu: aeneste.Florentia. nam Sulmonem uerius oppidum socium ato amicum: facinias indignummondum
expugnatumrat obsides iure belli momorti damnati ductiubentur sic danatu ciuitate iussit Sylla deleti.
Essumsertorianumquid aliud:qSyllanae protesipticiis haereditas fuit hostile potius Settotillen
an ciuile dixerim nescio: ppes lusitani celtiberi in romano cesserint duce: ul&pro roresb iugus feralis illius tabulae uiritimmae quidem:sed calamitosae uirtutis:malis suisma ria terrais permiscuit:etiam alas aeriam bale is insulis fortuna expertus: missus
in Occeanum: rtunatas insulas penetraumtandem Hisipaniam armauitrui cum ui
ris facile conuenit:nec aliter m sapparuit hi ani militis uigor:q romano duce:mille non contentius hispaniae Ad Mithrydatem quom ponticosep re exiti regem classe iuuit & futurum fuit: latis tanto hostirunci imperatore resistere:res romana no potuit. Additus Metello Geus pompeiusu impias uiri diu de ancipiti semper acie atriuere:nec tamen prius bello:q suorum scelere εἰ in iis extineiusAopias eius prope tota hispania persecuti:diu εἰ ancipiti semper acie domauo runt. Prima per legatos intamina habitaecum hic Domitius 8c Hotius:inde herculei proluderent: mox his apud Segoni amnilis apud Anam flumen oppressi:ipsi dum cominus inuicem experti:apud Lauronem at Sucronem aequauere clades. missis ad populationem agroru:his ad urrium exci/ diaconuerta: sera inter romanos duces inpania discordiae poenas dabat donec oppresso domestica fraude Sertorio:uicto dedito Perpenna:ipse quo in romanam fide uenere urbes: Ostiter e/ Sertoriuς studiamalentiata ima:&in fame nihil non experta calagurrisSic recepta in pacem His ama:'incto. suoru Irau, res duces externum id nil ciuile bellum uideri uoluerunt ut triumpharent. de oppres
Areo Lepido Quinto Catuloconsulibus:ciuile bellum mene citius oppressum est si
inciperensed quantum latem lax illius motus ab ipso Syllae rogo exarsit. pidus nam m rerum nouarum per insolentiam Lepidusncta tanti uiti rescindere parabat: nec immerito:si tamen posset sine magna clade reipublicae. Nam cum iure belli Sylla dicta. 'tor proscripsisset inimicos:qui supererantire cante Lepido: quid aliud:si ad bellum Lepidi mouocabantur um damnatorum ciuium bona addiciente Ila: uis male captanu- tus posth Ire tame repetitio eo proculdubio labefactabat com ,sitam ciuitate.Expediebat ergo quasi aegrae De interitulaue m reipu.requiescere quocun :ne uulnera curatione iplarescinderens. Ergo cuturbidis cω-onibusnaelut classicci ciuitate terruisses: ectus in ethrum arma inde de exercitum urbi admouerat. Sed iam miluium pontem: colle Ianiculum Luctatius Catulus Geus Pompeiuφyllanae domina tionis duces atm signiferiatio exercitu insideranti A quibus primo statim i tu retropulsus: hosti a senatu iudicatus:incrueta fiagaethruriam:inde sardiniam recessitabi quoq; morbo S penitentiamteriit.Uictoress non tenuere aliis in ciuisibus bellis pace contenti fuerunt.
107쪽
Atilinam luxuria primumaum hinc conflata aegestas rei familiatis.simul occisior inextremis finibus mundi: arma romana peregrinabanturiin nefaria coctilia opprimendae patriae suae compulere: senatum consedere: coniales trucidare: distran,
e gere incediis urbe:diripere aerariu:tota deni rep. fuditus tollere: dc qcςd nee innibal uideres optasse. Quibus o nefas sociis aggrestiis eipse patricius: sed hoc muis Attilaedus nus e. Curii Porcii:Syllae: Ceth u Antonii: Uargutexat LRini quae familiae:qhumao san senatus insignia Lentulus quo tunc maxime praetorihos omnivimmanissi sae , mine sanct noris latet Iites habuit.Additum est pignus con1urationis fanSuis humanus:quem circumlatum teium ris bibere summum nefas misi amplius esset propter quod biberunt. Actum erat de pulcherrimo impertomistilla coniuratio in Ciceronem&Antonium contales incidisset:quorum alter industria rem Fuluia patefeci ualter manus oppressit. nti sceleris indicium per Fulviam emersit:uilissimum scorto: sed patriciis innocens:eonsita habito senatu in praesentem parricidam reum Cicero peroravitised no amplius prosectum: qui hostis euaderetise palam professo incendium suum restincturum rusna minaretur:ut ille quidem apta eratum a Manlio in Ethrutis exercitum proficiscitumsigna illaturus urbi LentuIus destinatum familiae suae syrillinis uersibus regnum sibi uaticinans:ad praestiturunn a Cati Allobrogu diem urbemta uiros:faces:tela disponit.Nec ciuili consipitatione coletus:legatis allobrogum: indicium tum sorte aderant:m arma sollicitatis:&isset ultra alpessuror:ml1 altera proditione. Vulturtii prae toris litterae tenerentur statim Oceronis imperio iniecta est barbaris manus: Iam praetor in senatu conuincitur.De supplicio agentibus sar parcendum dignitati: to animaduertendum prostellare censebat:quam sententiam secutis omnibus in carcere parricidae strangulant quis parte conita Catilina oe rationis oppressa:tamen ab incepto Catilina non destitit.Sed infestis abethruria signis patriam petesciditur obuio Antonii exercitu opprimitur:Q atrociter dimicatum sit exitus docuit.Nemo hostiu bello sup fultiquem quis in Riiando ceperat locum cum amissa animo corpore tegebat Catilina longe a suis inter hostium cadauera repertus est:pulcherrima morte: si pro patria sic concidisset.
Am ene toto orbe pacaton ius erat imperium romanum ullis externis uiribus extingui posset.lta inuidens fortuna principi gentium populorepsium illum in exitiu i suum armavit: ac Mariana quidem Cinnanam rabies intra urbem praecluserati quali experiretur syllana tempestas.Latius intra italiam tum detonuerat fatis furora Pompei urbem: italiam:gentes nationes:totum deni quam patebat imperium quo dam quast diluuio&cum inflammatione corripuit:Adeo ut non recte tantum ciuile dicaturiac ne sociale quidem:sed nec extemum sed potius commune quoddam ex rubus& plusqbellum.Quippe si duces eius insipicias:totus senatus in partibus:si exercitus hicni.l Gesande.xviii Auxiliares somnis de robur italici sanguinis. si auxilia sociorumillinc gallici germani delectus unde Deiota elatis de I S.Ariobarzanes:Tarchom: Dimotus Corinthius:omnis thraciae: ppadociae :ciliciae: caeciae Pompei eo graciaea taliae:totius p robur otientis si moram helli quattuor annis pro clad erum breue te Apsi pus:si locum de spatium ubi commissum estnntra italiam:inde se in galliam: hi aniam deflexit. Re uer mi ab occati totis uiribus in epyro:theiulia 3 consedit:hinc aegyptum subito transiliuit.Inde respexit asiam:asticae incubuit. stremos hispania remigrauitidci aliquado defecit: sed no&odia partium finita cum bello: non enim prius quieuere:q in urbe ipsa medio senatu eorum qui uicti erat: adlauietotis sese caede sociarent. Gala tantae Iamitatis:eadem omnium nimia felicitas. Siquideou. Metes minio Metellore Lucio Afranio consulibus.cum romana maiestas toto orbe. lleret: recenotesque uictorias: ponticos Ac armenios triumphos in Pompeianis theatris Roma cantaret nimia LAfianius Pompei poteria apud ociosos ut solet ciues movit inuidiam. Metellus ob imminutum cretae triumphum cito aduersus potetes semper obliquus:detractare Pompeiumractis eius oes repere.Hic dolor transuersum egiti&ad praesidia dignitati paranda impulit: forte tunc Crassus genere diuitiis di Conspira , gnita e fore riuellet tamen auctores opes . Caius Caesar eloquentia&spiritu ecce iam consulatui o pompei allevabatur. Pompeius tamen si erutrun eminebat.Sic igitur Caesare dignitatem parare. Cras Classi Ee augere. peio retinere cupientibus:omnibus* pariter potentiae cupidis: inuadenda repv.facile conuenit:ergo cum mutuis uiribus in suum quiso decus nitere rgallia Carsiat 1 uadit Crassus Assiam.
Pompeius Hispania. Tres maximos exercitus:etiam sic orbis imperium societare trium principum occupatur:decem annos traxit istadominatim inde quoniam mutuo metu tenebatur: Crassi morte apud parthos:& morte laliae Caesaris filiae: quae nupta repeio generi soceri concordia matrimo.
108쪽
nii scelere tenebat: statim ae mulatio erupit.Iam Pompeio laspectae Caesaris opes:& eaesari pompeia
na dignitas grauismechiae serebat pareminec ille superiorem:nefas sic de principatu laborabantataqduos tanti imperii sortuna non caperet:ergo Lentulo Marcello consulibus:rupta prima coluratio Lentulusius fide:de successione Caesiaris senatus: idem Pompeius agitabatinee ille abnuebat:si ratio sui pro. Marcellus ximis comitiis haberetur consulatus:absenti quem decem tribus fauente pinae nuper decreuerant Tum dissimulante eodem negabant: ueniret&peteret maiorum more: illa cotta fagitare decreta ac nisi in fide permanerent:non se remittere exercitumrergo utrin hostem decernitur. s Caesar agita tus statuit premia armorum armis desedere.prima ciuilis belli harena Italia sulticuius arces leuibus
praesidiis Pompeius insederatissed omnia subito Caesaris impetu oppressa tanti ima Arimino signa cecinerunt.Tum pulsus et una laborumbria Thermus: mitius corfini S peractum erat bellusine languine: si Pompeium Mundusu: opprimere:utcceperat potuisset. Sed ille per obsessi clau- Pompeii fustra portus : nocturna fuga euasit: turpe dictu: modo princeps patrum pacis hellique moderator: gaper triumphatum a se marer lacerata& mene inermi nauisugiebat. Nec Pompeius ab italiaqs natus ab urbe fugatur prior:quam ene uacuam metu Caelar ingressus consulem scipsie lacit. Aera. num quo sanctum quod quia tardius aperiebant tribuni:iussit effringi: censium & patrimonium Aerarii tapopuli Romani ante rapuit: il imperium. Pulsos tot Pompeio maluit prius ordinare prouincia reptiosi ipsum sequiSiciliam &Sardiniam Annonae pignoea:per Iegatos habuit:nihil hostile erat in Gallia
pacem ipse secerata cladiuspanienses Pompei exercitus transeuntuper eam duci portas claudere ausa Massilia est: sera dum cupit pacem: belli metutia bellum incidit:sed quia tutis mutis erat uici ea MassiIiae sibi iussit absenti Graecula ciuitas non pro mollicia nominis:& uallum Meretata incedere machinas obsidio aulain congredi navibus.Sed Brutus cui mandatum erat bellum: uictos terra marioe omini: mox dedentibus sese ablata inunia. praeter e potiorem omnibus habebant libertatem. Anceps uatium. α cruentum this ania bellu: cum linatis ei Pompei Petreio& Afraniinquos Ilercis castia habentesta discorin amnem obsidere:& ab oppido intercludere aggreditur. interim ab undatione uer rufiuminis commeatibus prohibetissic fame castra tentata sunt:obsessorin ipse quasi obsidebas. Sed tibi pax fluminis redit: pulationibus Spugnacam saperuit Iterum ferox instat: οἱ cedentes ad Itiberiam consecutus:aggere Suallo: ecper haec siti ad deditionem compulit. Sic citerior hispania insipaniae a recepta est nec ulterior moram fecitiquid enim una post quin imone sata ultro cedente Varro. Caesiare reci :gades:fietum: eanus:olas licitate latis sequebantur.Aliquid tamen aduersus absentem du piunturcem ausa fortuna est. Circa Tyricum dc africam: alii de industila prospera eius aduersis raderentur. Quippe cum fauces adtiatici maris iussi occupare Dolobella de Antonius.Ille illyrico:hic cretico littore caetra posuis triam maria late tenente Pompeio repente castra legatus eius Octauius Libo im ntibus copiis classicorumutrua circu nitideditionem fames extorsit Antonio: Missis quo a Basilio in auxilium eius rates: quales inopia nauium seceratmoua Pompeianorum arte cilicum ams Opitergi sub ivire funibus captae quali per indaginesduas tamen aestias explicuitium quae opiterginos serebat norum fain uadis haesit memorandu posteris exitum dedit.Quippe uix mille iuuenum manus circulasi um cinus di exercitus: per totum diem tela sustinuit tacueritum uirtus non haberet:tameti ne in deditione uenirent hortate itibuno Ulteio mutuis ictibus i se concurrit.Inastica quo par Suirtus:S calamitas Cutionis suinqui ad reeipiendum prouinciam missus pulso fugatoin Varo iam superbus: subitu iubae r saduentum equitatiam murorum Iustinere no potuit. Pat tincto fuga:sed pudor sua sitim amissum sua temeritate exerinum morte aequeretur. d iam debitum par fortuna sagitante se Caesar 1 epidem bello Pompeius epyrones erat.Nec Caesar mora Quippe ordinatis a tergo omnibus quamuis rutraiicit hyems media prohiberet tempestastad bellum nauigauit: positis ad oricum castris:cum pars exercitus ob inopiam nauium cum Antonio dimissa brundusii moram faceret:adeo impatiens erat: ut ad
arcessendos eos ardente uentis mari nocte cocubia: si culatorio nauigio solus ire temptauerit: extat ad trepidum tanto discrimine gubernatorem.u ipsius .Quid times taesarem his. Contractis in unum undit omnibus copiis:politiis cominus castris:&ueris erant ducum consilia. sar pro natura ferox:ct conficiendae rei cupidus:ostentare acie prouocare:lacesserernum obsidione tam orum quae sexdecim milium uallo obduxerat.Sed quid his obesset obsidio qui pateremati omnibus copiis adundarentiNunc expugnatione nachii irrita:quippe quam uel satus inexpugnabilem faceret d Maeuae uir hoc assiduis in arruptionem hostium praeliis:quo tempore egregia uirtus Scaeuae cisurionis emicuit: tus cuius in scuto corum at uiginti tela sedere.Iam uero dirreptione urbium sociarum cum oricum lc , Gomphos ta alia castella thessaliae stirent. mpeius aduersus haec nectere moras tergiversari si mul ut hostem interclusum undi inopia commeatum terreret rut ardentissimi ducis consenesceret impetus.Nec diutius prosint duci taurare consilium milites otium: cu moram: Principes ambi Copiae quatrum ducis increpabant.Sic praecipitantibus fatis praelio simcta est thessalia:dc philippicis campis ur- in thessaliabis imperii genetis humani fata commissa summunquam ullo loco tantum uirium populi Romani: eon eretantum dignitatis fortuna uidit:trecenta amplius maliamic& illinc praeter auxilia regum S senatus. Nunquam imminentis minae manifestiora produci:fuga uictimarum examina:insignes interdiu te i uu
109쪽
nebrae dux apses nocturna imagine theatri sui audiens plausium in modum planctus circumsonare
te mane cum pullo amstulo nefas apud principia consipectus est. unquam acrior necis alacrior exerPompeii su titus eser fuit.Inde classica prius unde tela:annotatuna quo*comnaittentis aciem Crastina palum .ga Qui mox adacto in os gladio:sic inter cadauera repertus:libidinem ac rabiem qua pugnauerat , panouitate uulneris praeserebat.Sed nec minus admirabilior illius exitus belli. Quippe cu PO aeius adeo equitum copia abundaret mi facile circumuenturus sibi Gesarem uideretur circuuentus ipsie est. Nicum diu aequo marte contenderen1um Pompeii fusus a cornu erupi et equitatus repente hic si gno dato: germanorum cohortes tantum an inulos equites fecere impetum ut III1ese ped1tes ii uenire in equis uiderentur. Hanc stragen fugientis equitatus leuis armaturae ruina comitata est minc
terrore latius dato:turbantibus inuicem copiis:reliqua strages quasi una manu facta est. Nec ulla res magis exitio suit ipsa exercitus magnitudo. Multus in eo praelio Caesar fuit:mediuis inter impera Pompeii in torem de militem:uoces quων obequitantis exceptae altera cruenta:sed dbeta S ad uiBoriam mcax recitus miles faciem fieri: altera ad iactatione composita:parce ciuibuscum ipse sequeretur. Felicem ut cum in maIis Pompeium: si eadem ipsum quae exercitum eius sortuna traxisset: superstes dignitatis suae uixit:cum maiore dedecore per thessalica te equo fugeret pullius i deserto ciliciae sicopulo fugam in parthos afficam uel aegyptum agitaret.Vt deni in pelusio littore imperio uilissimi regis conssilit in spadonum& ne quid malis desit. SeptimIi desertoris sui gladio trucidatus t sub oculis uxoris suaeliberorum moreretur. Quis non peractumeecum Pompeiocrederet bellum atqui acrius multo at uaehementius thesialici incendii cineres recaluere r& in aegypto quidem aduersus Caesarem
sine partibus bellum: quippe euinptolemaeus rex Alexandrin summum ciuilis belli scelus peregisset: foedusque amicitiae cum Caesiare medio Pompei capite lanxisset :ultionem clarissimi uiri manibus quaerente fortuna causa non defuit. Cleopatra regis soror affusa Caesaris genibus parrem regni reposcebat. Aderat puellae forma:&quae duplicaretur ex illo:-talis passia uidebatur imuriam rodium ipsius regis: qui pompeii caedem partium latomo fati dederat haud dubie idem in udisum ausurus si expedisset. Quam ubi Caesiat restitui iussit in regnum : statim ab eisdem percusseribus Pompeii obissius in regia: quis exigua manu ingentis exercitus molem mira uirtute sum nuit. Ac primum edificiorum proximorum at naualium incendio 1sestorum hostium tela submouit. Mox peninsulam Pharon flabitus euasit. lnde depulsius in maria mira felicitate ad a ximam Has sem enatauit.Relicto quidem in fluctibus paludamento: a fato: seu cosilio ut illaid ingruetibus homu telis saxisis petere . me receptus a classicis Bis undio simul hostes adortus de ibelli ac perfida Theodotus gente iusta meri manibus dedit. Quippe de Theodotus magister auctor totius b6lli: di ne ui Photinus ritia quidem portenta Photinus atque Ganymedes diuersi per mare Se transiugio εἰ morte consumpti .Regis ipsius corpus obrutum in limo repertum est in aureae loricae honore.in Asa quoque no uus rerum motus a ponto plane:quasi de indu a captante fortuna hiic mithrydatico regno eximo rima ut a pompeio pater:a Caesare films uinceretur.Rex Pharnaces magis discordiae nostrae fiducia: et ui de Pharna, rutis suae: insesto in Cappadociam agmine ruebat. Sed hunc Caesar aggressus uno: Sc ut sicce uictoria dixerim non toto ptrito obtriuit more fluminis:quod uno eodemm momento uenit percussitis seessit.Nec vana de se praedicatio est Caesaris:ante uictum hestem esse Nuam uisum.Siccum eateris. An in astica cum ciuibus multo atrocius si in Phars alia huc reliquias partium naufraga quidam fur ris aestias expulerat.Nec reliquias diceres:kdvit rum bellum: aris magis si oppresse uires erant. Auxerat lacramentum ipsa cIades imperatoris. Nec degenerabat ducum successio. Quippe fatis am. pleisnabant in Pompeiani nominis locum Cato 6c Scipio. Accessit copiis mauritanius rex Iuba:uidelicet ut latius vinceret Caesar. Nihil ergo inter Pharsaniamin Thapson nisi ampliore ol acrior caesarianorum impetus fiuit:indignantium post Pompeium reuisse bellum. Deni Dalter nunq ante imperium ducis sita sponte signa cecinerunt strages a Iuba coepit. Et elephanti bellorum rudes.S nuper a silua consternati subito ψangiorestatim de exercitus in fugam:& duces sortius:q ut effugerent Scipionis Non in consipicua tamen morte omnium iam Scipio naue sugiebat:& assecutus hostibus Fadium p . exitus uiscerae ita ubi esset quondam requirente: respondit hoc ipsum: bene se habet iperator.Iuba cci iubae se recepisset in regiam magnifice epulatus: stero die cum Petreio fugae comite super mensaς 5c popetreii inte eula interficiendum se ei praebuiuille Aregi suffecit&sibi. minterim semesi in medios phi Sparitus - remalia sercula regiosmal Romano senguine madebant.Cato non interfuit bello positi si ad bra .gadam casti Alaricam uehat altera a fricae claustra seruabat. daccepta partium clade nihil cuctatus: ut sapiente dignum erat:mortem etiam laetus accivit.Nam postet filium comites ab amplexu dimi sitiin nocte Iecto ad lucernam Platois libro: qui immortalitatem animae doceri ulum quieuitatum circa primam uigiliam stricto gladio reuelatum manu pectus semel iterum pcussit. Ausi post hoc uirum medici uiolare fomentis.ille passus dum abscederent .rescidir plagas:secutam uis sanguinis rΠΟtibundas manus in ipso uulnere reliquit.Quasi non esset usquam dimicarum: sic arma rursas partes: anto astita supra Thessaliam fuit:tato africam superabat Hispania plurimurqtu fauoris par rebus dabat fraternitas ducum di pro uno duos stare pompeios. Ital nusquam atrocius nec tam anci
110쪽
Marte concursum est.Primum in ipso hostio oceani Varus Didius legati conflixere Sed acri us fuit cum ipso triari: si inter se nauibus bellum.Siquidem uelut furorem ciuicam castigaret anus:utrant classem naut agio cecidit. uinam ille hortor cum eodem tempore foetus. procellae: Oceani tu armamenta confligerent adde situs ipsius formidinem urgentia in unum hinc hispanIaerinde mauritaniae littora:mare&intestinum S externumnmminentissit Herculis sipeculas:cum omnia undit si
mul praelio & tempestate saeuirent.Mox circa obsidiones urbium utrin P discursum est. Quae mile minter hos ait illos duces societatis romanae poenas dabant.Omnium postrema certaminum Mu. da hic non pro caetera felicitate: danceps&diu triste alium: plane uideres nescio quid delibo rare sortuna.Sane&ipse ante aciem movitor non ex more Caesar siue resipectu stagilatatas humanae: siue nimiam prosperorum suspecta habens tinuationem:uel eadem timens: postquam ademesie coeperat: Pom; us.Sed in ipso praelio nemo unquam meminerari cum diu pari marte acies ni hil aliud occiderent in medio ardore pugnantium subito ingens interutro salentium quasi cota uenissent hic omnium sensus erat nouissime illud inusitatum. Caesaras oculis nephas: po xiiu.an anos probata ueteranorum manus gradum retro dedit: , Sc si nundum sugerat: apparebat ramen pidore magis:si uirtute resistereata. abi ais inuo similis furenti primam in aciem procurrit .ihi pensare fugientes confirmare per totum:deni agmen oculi: manabus: clamore uolitare dicitur in illa perturbatione:&de extremis agitasse secum:&ita inaniscito uultu fuisse: quasi occupare manu mortem uellet:nilis cohortes hostium quin pertransuerum aciem actae quas Labienus periclitanti
hus castris presidio miserat: emsu praebuissent:hoc aut Sipse crediditiaut dux callidus attribiit in occasionemdcquali fugientem inuectas:simul & suorum erexit animos:& hostes perculit. Nam ii dum se putant uincere sortius sequirinde Pompeiani dum sugere oedunt suos et sugere coeperunt. nta metit hostium eaedes:Ira rabie uictoribus sic aestimari potes .Hoc a praelio profugi cum semundae recernisenti& Caesar obsideri statim uictos imperasset: ngessis cadaueribus ager effectus . est:quae pilis iaculis confixa inter se tenebantur: scedum etiam inter barbaras: sed uidelicet desiporantibus Pompei h llis: eum praelio profugum crure faucio deserta 5 auia petentem cinonius Pompei apud lauronem oppidum consecutus pugnantem nondum desiperantem interficit. Sextum fortuna rum statruin celtiberia interim absicondit alii post Caesarem bellis reseruauit. Caesar in parriam uictor inue alter occidi hitur: primum de gallia itiumphum transmiserat rhenus:rhodanus:&ex auro captiuus oceanus.Al- turtera laurus aegyptia tunc in serculis Nilus.arsinoe & ad limulachrum ignium ardens pharus.Tertius de arnace currusct ponto.Quartus Iuban de N auros:& bis iubactam ostendebat hispaniam pharistia Stharsos&mundanusquam: 8 quanto maiora erant de quibus non triumphabat hic aliquam do finis armis suit. Resiqua pax incruenta pensatum*clementia bellum nemo casus imperio prae- ' 'ret Afranium: acis ignouerat semel dc Fastum Syllam:didicerat generosum timere filiam 3 pompei cum patruelibus ex Sylla hic posteris cauebatur.Itam non 1ngratis ciuibus omnes unum in dirinem pem congesti honores circa templa imagines in theatro distincta radiis corona:suggestus in curia: umgium in domo mensis in lo ad hoc pater ipse patriae perpetuus dictator.Nouissime dubium 2. an ipso uolente:oblata pro rostas ab Antonio consule regni insignia. omnia uelut inissae inde. talaris stinatam morti uictimam congerebantur.Quippe clementiam principis uicit inuidia: grauis perati nores liberis ipsia beneficiorum potetia . Nec diutius dilatio donata est.Sed Brutus&Cassius alii patricii consenserunt in caedem principis: quanta uis uti Manauerat late coniurario : libellus etiam Caesari datus eodem die:nec periclitare centum inmmis potuerat:uenit in curiam tamen expeditionem particham meditansribi in curuli sedetem eum senatus inuasit:tribus. dc uiginti uulneribus ad terram
datus est:sic ille qui tetrarum orbem ciuili languine impleuerat: tandem ipse sanguine suo curiam
Opulus romanus Caesare&Pompeio trucidatis:rediisse in statum pristinae libertatis uidebas redierat:nistaut Pompeius liberos aut Caesar haerede eliquisset uel quod utrinppniciosius fuit:si non collega quonda mox aemulus caesarianae est potentiae fax de turma sequetis secundi Iuperfuisset Antonius:quippe du sextus patrema repetit tre- Vide ne se,pidatu toto mari:du Octauius morte patrisulcisci itepe fuit m edathessalia: dum culi &non Antomus uatius igenio aut successese cessaris idigna octauio aut amore cleopatrae secundi sit desciscit ire :na aliter saluus ereno potuit:nisi cofugisset ad sciuit uter arula du tamem lata prurra legendum bacioe est in potissimu ad Octauiu Caesare Augustu siumma reu rediit qui lapientia sua ales solertia:
pculsum andi &pturbam ordinauit iperii corpus: ita ut dubiae nug coire Sessentire pomistet: nisi unius praesidis nutu quasi anima&mente regeretur: Marco Antonio Spublio Dolobella consulibus imperium romanum iam ad lares transierente λrtuna:umus &muItiplex motus ciuitatis