장음표시 사용
331쪽
Do tran3actionibuS. Paeli generatim accepti species celeberrima, et frequentissimus, quo controversiae iliganlium extra judicium componuntur , modus transactio est, ita dicta, quia est quasi trangitio actionis per eam enim is , qui transigi , transit , vel recedit ab actione , quae ipsi competebat. Hinc , ut observat Schamb0ge his . . aclor magis proprie , quam reus transigere dicitur.
De transactionis natura, et varietate.
a Transactionis desinitio 3 Dioisi ejusdem. Est contractus, saltem innominatus CDifferentia
Quaeritur i. quid si transactio Resp. Tran8actionis nomen dupliciter sumitur, Iale, et stricte Lale umptum quamcumque neg0lii compOSilionem, et aclum quemlibet comprehendit, quo ab obligatione receditur, et quasi transitur, sive deinde id fiat per juramentum Illis decisorium , sive per sententiam judicis, sive per amicabilem compositionem, sive per alium lilis finiendae modum; l. Dat acla 229.
Striclo acceptum eam lanium compositionem signiscat, qua res dubia, et controversa partium consensu componitur, aliqua re data, Vel promima, relenta, Vel remissa; c. super eo . h. Et L qui tranδ0ic I. f. et L tranSactio 38. c. eod. Ila sumitur praesente litulo, et prasim ab authoribus definitur, quod sit pactio non gratuita de re dubia, et controversa, sive lite incerta, et nondum sinita. Dixi pactio non gratuita, nam nullo dato, retento, promisSO, Vel remiSso, iransactio non procedii l. Iransactis cit. Addidi de re dubia, et controversa, h. c. tali circa quam Ii aut mola jam sit, aut limeatur moveuda in judicio, . cumproponas 2 Gh. iis.
332쪽
paelum dissol suam ad 0uiracium, seu paclum mnivalidus clobligaliouem indueens pertine 2 in transacti0ue non es t us p -- nilausae l. quamnis 39. c. h. lit hau autem, re adhuc siilegra, admittunt di,uiracius inuomitiali, ut dicium it Praec. n. 35 ergo etc. Sed dicendum, transactionem , 0uiracium, saltem tu nominaium
1i. s. Consili ex desiuili in contractus u. xi tradita es enim paelum ultro citroque inducens obligaliouem, eamque civilem, si rei traditi0ne, vel stipulali ine, firmata sit.
Irgum illa contraria vim n0n haheni. Ad I licet transactionis suis sit distractio, s rimam tamen, quae appellationem, et esse ri-litiit, c0nlracius habet; et propterea p0lius pro contractu obligatorio quam pro distractu liberatorio haberi debet. 1 e torqueri argumen lumeliam posset in emptione Secunda, et pacto OViSSimo, quod . iuris sentium . . adeo autem 6. f. Paclis. Reno Valus contractus dicitur, ieel per hoc prius pactum vel empli disSol Vatur Ad 2 quod in tran-Sactione poenitere non liceat, minuendaram lilium I avore est introductum l. at Sa 16. c. h. lit. OB S. Speciale aliquid labet.
Quaeritur . quo luplex sit ransaeli 0 Resp. Transactio alia est realis, quae ad successores rei, Super qua tranSaclum est, transit; nam d0mini abs tuli praediorum , vel jurium pactionibus obligare etiam Suo haeredes p0ssunt, imo et pactum reale, Sive quo res ipsa assici altar, et obligetur, instituere i juriis sentium ci . . pactorum 8. filia est transactio pol Son aliis, quae durat, dum transigens ViVil, et cum eo ex linguitur, nec rara Sit ad SucceSSOre , cujus exemplume X la c. do coloro . h. lit ubi per iransactionem , litis siniendae causa institutam , authori late judici id elegali, Onus pensionis, aut cen-Sus imponi purmillitur, non ipsi beneficio, ita ut ad successorem tran-Seal, sed parti transigenti, ad certo auu0S, aut ad Vitam ejusdem
nil eoque ea pensione Oneratur e PSODa. 4.
Quaeritur . quomodo dissera transacti a sententia, jurejurando, pacto, e0ntra clui es p. i. 4ententia judiciali differt quia etsi ollam haec definiat ilem, hoc tamen aci citra conve aliouem, cum etiam tu invitos seratur sententia.
333쪽
DE JR13sA TI0NIpEs. 32 ia a jurejurando quia hoc si partium voluntate delatum sit, Ni quidem transactionis habet , non tamen naturam , quia non sit
necessari aliquo dato, releni ete. 3. a pacto, et contractu; quia sub hoc continetur, lanquam pecies Sub suo genere licet enim omnis transactio pactum, et contractus Sil, 0 lamen vicissim omne saelum , vel contractus trauSacti est.
Has facile est assignare Cau3asnalis transactionum es finis litium, o ten ipsi liligantes, materialis, Seu objectum res, et jura si rea quae ran Sigitur, si malis, seu forma modus, quo transactio sieri debet, et Solet.
Quaeritur M. quinam possint transigeres Resp. Generaliter loquendo ransigere possu ut onmes, et Soli illi, qui erum aut Suarum, aut alienarum liberam adminis letalionem, easque alienandi potestatem habent; ary. l. in o mandata c. mandati. In Specie transigere non possunt . infanteS am DS, et meni Capit ob desectum consensus transactio enim in Se conventionem e consensum includit; . hujus i. g. converritoni 3. y ue QCl. 2. Pupillus sine ulliori tale ul0ris, minor sine ulli 0ritate cura loris, si talem habeat, nisi transigendo conditionem suam meliorem saei aut tunc enim transactio ab ipsi lacla habetur ala; N. l. pupilhιδ 5. g. i. si author tutor. 3. Prodigus , cui bonis est interdictum , ut colligitur ex . is ut 6. si da V. O. et alio est, quia alienare noup0lesl eon S. nec transigere 4 . Puto rempupillorum, et curatores minorum sine decreto judicis de bouis minorum , vel pupillorum immobilibus au mobilibus preliosis, quae servando Servari possunt l. Non Olum 4. c. de praed. minor. alio est, quia alienare ista bona
334쪽
siue uim res decreto nequeunt. i. et ulniuiri uloro civi latura de imobilibus, ei m0bilibus pretiosis siue c0usensu superi0ris, ut olligitur ex . iii. c. do vendit rob. civis Ratio est, quia etiam ipsi sui, res v auiur. 6. Procurator , nisi ius ructus sit speciali auditis, aut in rem suam datus, vel consiliuius cum libera admi uisiratisve bou0rum; l. nulli S. si . h. tit e l. mandato 60. y procul ut statio est, quia fraus icii, aequiparatur delationi juris-juraudi qui redivendum procurat in ii atqui procurator cum uerali sanium mandat c siiluius jusjurandum desurre non po
redii de re seu tali, illam transferendo in alium quia siue consensu domini directi nequii alienare l. q. Od. til. ,2 8 haeres dei commisso gravatus, ut haereditatem restituat alteri , nisi transactio fiat eum ipso fidei inmissario , vel de c0nsensu illius; lolin. ι'. I. deI. I. J. 55m. n. i. q. Pater de bonis adventiliis filii jam mancipati siue decreta judicis, et aliqua, licet non exacta , cauSae Oguitisue l. de res o. f. h. D. o. Retiyiis3us sine licentia praelati arta.
u. OH dicati M. cau8. q. q. i. ii ipsi etiam praelair aliique CCCLSiarum, o monasteriorum reclorctS, uitae admini Stratores de rebus earum immobilibus, aut mobilibus preliosis sine solum uitatibus jure requisitis ad alienationem ilhirum C. Statuimu 2. et C. SPq. h. ID. Procedit autem hoc regulariter; nam
Excipiendi sunt casus aliqui, in quibus transigere praelati sinu consensu capituli, et aliis solemnitalibus juris de rebus ecclesiae
Vel Ouaslerii sui possunt i si in res modicae, et parum utiles etiam immobiles, vel mobiles non reliοSae , quae Servando Servari nequeant; nam has praelatus libero alienare potest, ut dicetur libr. 3. til. 3. l. 38. et 39. de reb. ecci non alien .
2. Si praelatus idem os quoad hoc de lutore , el quolibet administra lore cum libera potestatu ila transigal super rebus immobilibus, vel mobilibus pretiosis ecclesiae, ut eas non perdat, Vel alienet, Sed litis terminandae causa, oblata alteri parti pecunia , recuperet, vel retineat; bb. in . . . til. 3. Molin. r. 2. D. 557.
3. Si prasi latus vel alius similis administrator a conventu, vel Capitulo Suo, praeler mandat mi procuratorium, accepi litteras de ali habili 0ue, in quibus expreSSe contineatur, qu0d quidquid praelatus in ali cau- Sa egerit, capitulum, vel convenius ratum habebit c. conliyit 3. h. lit etrali est, quia praelatus habens mandalum generale, et liberum cum clausula de rati habilione capituli, potest omnia sacere, a si e X preSSum elSpecialem consensum capituli haberet , adeoque eliam transigere, et
335쪽
DE TRAXsACTIONIBzs. 323 alienare , dummodo etiam legitimus superior c0nsentiali Gl0ss. in c. . iit. V. litteraδ. Pirh. , o n. II. VieSt. n. 42.4. Si ita necessarium ore transactionem seri Super rebus in culatis , aut alienari prohibilis ad diuturnas lites siniendas , impediendum scandalum , vitanda damna gravi. Vel vi statuli, aut Sen- lentiae judicis ita jubentis tali enim casu etiam alienari sine Solemni latibus possent Molin. r. 2. d. 257. . . IJ m. l. it. V. denique Pirh. Vi n. I 2.5. Si ecclesia rei , do qua transigitur , nec OSSeSSionem, nec aliud jus in re oblinea , sed tantum spem, et jus ad rem dubium.
Quarant. V. alienatio . b. in in . et X e Koni g. hic. n. 4. Balio es , quia hoc casu non agitur de aliquo millendo , Sed magis de non acquirendo confla aulem , quod etsi praelatus ammillendo, vel alienando eclesiam damnificare non possit , possit lameneidem nocere non acquirendo, quod p08Sel , vel deberei.
Quaeritur . de quibus rebus transigi iussil Res p. Transigi
potest de omnibus , et Solis rebus, quas dubiae et controversae sunt, nisi id jure prohibilum sit , ut nola Η0st in uirini hic n. 3.
In Specie non Si permissum transigere ea. De re Ceriaci quia transa Clio , ut . . dictum Si, Si pactio de re dubia, et controversa. Estque hoc ita verum, ut transacti aliter acta si omnino irrita in utroque soro in interno quidem , quia qui per talem transactionem acquirit, quod certo scit ad alterum pertinere , sine litui illud relineta in externo autem, quia jura ejusmodi transactionem expresse irritani, o soluti repetili 0nem concedunt l. in rimm 65. g. et quidem . . de condici iridebit. V. prae33. I 2. et . ub praeteXtu I9. i. h. ait. q. De ro judicata , ut habetur l. eloyanter 23. . t 9S I. F. do condici in b. e l. i causa 32. c. h. lii Ratio est, quia sententia , postquam in rem judicatam transiit, rem inter parte cer-lam , et indubitatam acii l. ro judicata 207. . de . . Excipitur nisi negetur, vel ign0retur , quod judicalum ii l. 9S rema l. . . til. 3. De haereditate alicuju viventis, ut habetur . nec NOS C. de OSllim rever3. alio , est quia de hac oliam pacisci non licet
secundum dicta lil praec. H. 24.
. De iis, quae le8lamento, vo codicillo relicta uni nam duhis transigi ne qui , nisi in speclis , et cognitis testamen ii , vel Odicilli orbis L. do his . si h lit idque lum favore lesia loris, Ulejus voluntas ultima agnoscatur , tum in gratiam haeredis , ne Odic praesenti contentia , magna bona , per ullisnam Voluntatem i
336쪽
relicta repudiet deses lamen inspectioni si laniensi ab aerede renuutiari, saltem eum jur euim quia dispi iii l. te his cir principaliter modii est favore haeredis, se udari tantum favore est toris . et boui publici, ut via cum aliis Gulier do jurum p .
quibus relicta silui , mulauii modico praesente , facile transigerent, ei iude conara voluntatem testat0ris egeant, quibus ipse prospectum voluit Dixi de uri erilia γ' ruris olo. 0n enim omnis de alimentisi autori tale judicis p hibita transactio est , sed quatuor maxumulti insibus fieri libere ei ipsa potest. t.' de alimentis praeterilis, quae se praestari jam debuissent l. de alimontis it Ratio est , quia in his periculum cessa , nec ab iis depende vita minis, cum ne inoin praeteritum sit alendus. . de alimentis , quae solum e contracii , Vel aliutule , quam per ultimam voluntatem debentur l. cum hi cit. s. haec oratio 2. alio si quia hujusmodi transactione nihil sit contra mentem contrahentium , et aeque bene qui Sque prae- Sumitur prospecturus sibi in transactione , quam acquisitione Eugi. hic ρὶ . . . de alimentis suturis , etiam ex ultima volun lale debili , Si is , cui relicta sunt, transigendo conditionem Suam meliore ut faciata, ut si transigendo facit sibi s0lvi per singulos menses quod sibi dandum erat per singulos annos l. Cum hi a. f. camirariSaclion m . ne quod in favorem alii neniarii constitulum es , in odium ejus , o dispendium de lorqueatur contra . . quod byratiam s. in . . . etiam in aliis casibus , si transactioni de alimentis , ultima voluntate relictis , acla addatur juramen lunari cum enim prohibilio transactionis principaliter facta si in favorem alimentarii , nihil prohibet, quin renuntiare eidem favori suo alimentarius poSSil LaIman. l. d. r. 4. c. I. . . cum aliis. 6. De crimine publico, allelu si tale sit quod non irrogeti Deum sanguinis l. tran Sigere S. C. n. lit Ratio est, ne crimina impunita maneant in praejudicium boni publici l. ita vulneratu os . . aestimatio 2. ad My. aquil Accedit , quia sic transigendo reus enSetur actorem corrumpere , et actor judicium publicum vendere quae cat a est , ut ita ran Sigeus habeatur pro consesso l. quoniam
337쪽
DE TRANSACTIO AIBUs. 325 cuniam dedim tantum ad redimendam Vexam , vitandam molestiam, et Sumptu litis l. ervi 23. c. ad Dy. Di d a u. Dixi de crimine publico etc. non enim de omni crimine prohibitum est transigere. Nam . transigi potest de crimine privato, Si de eo agatur civiliter , ei ad poenam parti laesae applicandam Secu , si oriminaliter, et ad vindiciam publicam unc enim . si tale sit, quod non irroget poenam sanguinis , transactio de eo facta es irrita, ut cum aliis nota Molin. r. . de . et . d. 46. n. Im alio est, quia paries pactionibus praejudicare possunt juri suo , non lem juri , et bono publico , ad quod accusati criminali tendit . . transigi potest super crimine capitali l. Iranyigere cit et . in ovilmlibu I. LI. M ou eor qui ant. ent nam ut ibidem dicitur, Igno*cendum principes cenδuerunt et qui anguinem uum qualiter qualiter redemptum voluit. Hinc reus in ali casu cum accusatore transigens etiam pro consesso haberi non potest l. v. si de praevaricat quia magis gravissimi periculi declinandi causa, quam conscientia criminis transegisse censetur. xcipitur l. tran80er cit cri-inen adulleii , quod etsi per . quamvis I9. c. ad loe jul de adult capitale esse coeperit , rausactio lamen fieri de ipso prohibetur quia chim paucis personis accusatio ejuSdem permissa sit, Si de eo transigi cum accusatoribus OsSet , sere impunitum maneret. 3. musigi potest de crimine salsi l. tran8igere Cit Ratio est, quia licet pro eo de jure communi non instigatur poena Sanguinis , al- de gravem lamen infamiam condemnat irrogat, ideoque rita poena , quae Si iam gravis actura honoris , poenae Sanguinis aequiparatur. 4. transigi potest etiam super aliis criminibus , de quibus consuetudo legi lime praescripta transigendi licentiam induxi ; ita enim Sabeli in Rumm. V. tran3actio . . testatur , de conSuetudine lolius Italiae , tollam esse transactionem super quocunque Crimine , etiam adulteri , et raptus , ita ut nec consessionem delicti, nec judicium induca , sed potius prosi ad diminutionem poenae, o ad oblinendum beneficium pacis a latui conceSSum.
D re virituali. aut huic anneaeis , si transactio de istis saldal , aut retento aliquo temporali , nam hoc sine vili Simoniae fieri non potest, cum res spiritualis non sit aestimabilis prelio lem-p0rali , utpote omne ejusmodi pretium excedens. Et hinc I non potest, interveniente re temporali transigi super jure percipiendi decimas C. Haluimu 2 juncta gloss. ibid. V. ut i upor decimis. n. til. 2 Super jure patronatus, seu praesentandi ad beneficia c. prafferrea . eod. 3. Super spirituali subjectione alicui dubita c. praeterea cil. 4. super benefici ecclesiastico liligioso Super e T.
338쪽
i rati . super iis ii in potes transigi. I ixi ato, ut retento liquo temporum; nam gratuita, ei amicabilis mini siti super hujusm0diret ei juribus non est milibi in , ut de beneficiis expressu fla-
luitur C. uper eo cit imo nec proprie dicta transacti O, si res spiritualis compensetur hia , vel releuia alia re , aui jure spirituali ut si religiosi pro jure decimandi se obligoni ad faciendas e iudi0nes . vel administranda sacramenia in certa ecclesia, modo obsor ventur ea , quae de alienalione rerum ecclesiasticarum iure iraescripta sunt l)D ad C. mper eo Cit Ratio est, quia tranSactio est pu-cies inuaedam permulationis oes auteni spiritualis cum alia re spirituali licue permutari p0lusi c. ad quae*tione ii et C. in juncia gloῆς. ton orati de ror permut ergo etc. caecipiuntur beneneia delesiasticari nam in his a s. canonibus tanquam Simoniaca repr0batur omnis transactio uerosa sine ulliori tale superioris nila, etiam illia fieret cum pacto dandi , ut relinendi aliud beneficium, vel simile jus spirituale, ut colligitur ex . Ou3litutu 4. et duo b. seq. h. t/t ubi poniis ex absolute , et nullo facto discrimine , prohibea passionem onerosam de beneficiis Ratio est , quia cum benes tam habeat annexum commodum temporale, nempe praebendam, quae in proventibus temporalibus consistit, linc periculum , ei Suspicio est , ne hujusmodi transactio super beneficio a intuitu rei
amicabilis eri si est , si per eam sal aliquid ad illud dissolvendum , pro ui constat e c. in . . it. e Dola gloSS. V. Sacramentum ibid. alio est , quia non possumus tranSigere , nisi circa ea , quae in n0Stra Sunt 0lesiale matrimonium autem divina aut hori late es institulum , adeoque nulla transactione , Vel compositione humana quoad substantiam suam dissolvi potes ; quia quos Deus conjunxit , homo non Separe Gen. 2. Proceditque hoc D0n tantum quoad matrimonium consummatum , sed etiam quoadratum licet ni istud non si omnino indissolubile, cum in eo ponti lex dispensare possit, id tamen nemo alius, praeler pontificem, Olest. Dixi 'ulem i. mper matrimonio alia enim est alio in spon-s2libus de suturo haec enim inter pubere mutuo CODSen Su, Seu remissione dissolvi possunt cons. oliam de iis ransigi, si dubia sint; honi g. hic n. q. Dixi . ad matrimonium, Desolvendum ; nam sili ausa clio, vel composilio tenda ad matrimonium contrahendum, de quo contendunt paries, a legitime contractum sit, transigi de eo p0-
339쪽
lesl, non quidem ulli 0ritale privata, sed publica judicis, nisi aliud
impedimentum canonicum intercedat, ut cum aliis notat bb. in .sin. h. lit. . . nam ali casu cessat alio prohibitiva transae lionis sive compositionis Super matrimonio. Dixi 5. ut per eam sat dissolutio nou enim repugnat super matrimonio, de cujus valore dubium est, ante On Sum malionem illius conveniri inter persona eo uncias, ut una ingredi alii religionum, altera aliud matrimonium ineat , etsi prius ratum dissolvatur. alio est, quia ali casu non dissolvi iure conVentione partium, sed ex dispositione, et privilegi juris, qu0do favorem religionis ingressui illius vim tribuit dissolvendi matrimonium, etiam allera parte invita.
Quaeritur . quae sit serina transactionis Resp. Haec duplex est, essentialis, et acciden lalis. Accidentalis ad modum pertinet, quo seriora facti debui potest autem fieri quacunque verborum forma, modo istis, vel aliis signis sufficienter exprimatur On Seu Sus mutuuS estque perinde, sive pure fiat, sive sub conditione l. i Super . C. h. it sive ira, sive extra judicium, interveniente , Vel non interveniente scriptura l. iis 28. C. Od.
balantialia transactionis sunt 1 ut pro remissione liliis aliquid praeatelur, uisa qu0d dissertis e0mpositione amicabili, quae gralis sit, nullo dato, vel re lento. q. tui de ro dubia hinc iuvalida in utroque soro transacti est, quae si Super re, in qua alterutri transigenti c0nstat, quod sibi nullum in illacius competat, in duro conscientiae quidem quia sine litulo illam possidet in externo autem 'el ips jure ut videtur colligi ex . in umma 65. . do condici.
indeb. Vel saltem per actionem, aut exceptionem doli rescindenda l. Sub praetoaetim 19 c. h. lil. 3. ut it re controverS eu lite incerta quia transactio non est de qualibet re dubia, sed de re dubia propior illum molam sed nondum sinitam, vel moVendam l. Cum prVOna 2. C. h. iii Non autem reseri, quod res in se certa Sit, Seu
Dub. I. quando transigere liceat Resp. Licet transigere vel ante conleStationem, vel post contes lationem litis, et in quacunque lilis parte, donec sententia transierit in rem judicatam; nam eo Sque adhuc dubius, et incurius os cuculus lilis GlOSS. in Clem. 2. V. 9δί- quam, ut lil pendent. Post sententiam transigere lice in casibus sequentibu l. Si ab
ea si oppellatum quia appellatio suspendi sun lentiam, ide0que en
340쪽
ῖ tris V. I riuiis XXX Ι.iuiem ita lis nondum uita est, sed adhuc durat; l. at 3 32. cali til. 2. si a sevientia adhue appellari potest; nam quamdiu appellari potest, sententia in rem iudicatam u0 transii. . si adversus sententiam Iaiam petatur restituit in iniextum, ut Si minor, vel ecclesia n0iabiliter laesarii l. x cauSa cis . . Si adversus rem judicatam a principe admissa Sit supplicatio . . si alio modo res judicata adhuc dubia esse possit.
D lib. 2. an, et quando judex cogere ad transactionem possit Resi judicem quidem partibus litigantibus suadere posse, imo aliquand0, Si ita res exigat, debere, ut transigant, praesertim Si causa si valde ardua, ne lites cum magnis partiti in sumptibus protra-liantur abSolute lamen eos cogere ad transigeiulum regulariter loquendo non posse per lex luin expressum novell. 24. c. in in Ratio est, quia regulariter nem invitus tenetur cedere uri Suo, quemadmodum nec contrahere l. invitum D. C. δε Contrah. empl. atqui
transigendo jus aliquod dimilli debui, cum quaevis transactio fiat aliquo dato, aliquo retento ergo ele. Λddidi regulariter; nam certis casibus contrarium lene , praecipue . Si partium jura sint omnino aequalia, ut is ita intricata, ut allicet expediri, et decidi nequeat. 2. si ex continualione lilis limeatur periculum armorum, vel perturbatio pacis publicae . . Si liligetur de lali re, circa quam judex liberam disponendi potestatem habet : id e .upralit 34. n. 8. Et I9.
Quaeritur i. quis sit esse clus iransactionis Resp. Sunt complures I. aequiparatur Senientiae, et habe vim rei judicatae l. non minorem O. C. h. lil. 2. rebus ac litibus incertis sine imponii c. ει- Cui I et t. fratri IO C. eod. . si legitime lacla sit, revocari , inul