장음표시 사용
321쪽
DE PACTI s. 309la in extrema etiam necessitate , non haberet quia haec debentur jure naturali , cous ipsis eliam cum jurament renuntiari non potest.2. Si ita renuntiaret, ut ne dolem quidem relin uerit , quia ossuccedit loco alimentorum sicut ergo alimentis renuntiari non potest , ita nec doli , nisi casu , quo aliunde alimenta habeat , vel habere OSSil. 3. Si renuntiatio suisse extorta metu, aut dolo ; nam adversus tale juramentum peli posset ejusdem relaxatio, cum nullum jus tribuate , cui est factum. 4. Si pater , non obstante ali juramento , in stiluisse filium aut filiam in testamen loci quia paler hoc actuus censetur jura meu-
5. Si filia renuntiavit haereditali solum in favorem ratrum, et ab his descendentium , et si deficiant , et praemortui Si ulu quia
6. Si ea , quae haeredi lati renuntians filia dolis nomine accupit , legi limam n0 conlinerenta tali enim casu ipsa petere relaxationem jurament , et in integrum restituit ouem p0sset , ut cum aliis notat Abb. in c. 28. de jurejur num. 25. 7. Si filia , vel filius eliam major o annis , per hujusm0dire nuntiationem valde enormiter , et mullum ultra dimidium laesus Sit quia ex normi laesione praesumitur dolus vide irhiug. hi num. 32. et 33.
Dissorma pactorum, Glyue contractuum.
a Forma Pactorum, et modi , quibus ac Quanti , si sub conditione Piniri fossunt. 3, Quando , si sub Od Pu Quando contrahatur obligatio, si 33 Qualis riatur obligatι ex Pacto Pactum ure sit initum P uel contractu alte attuo 3 Ouando, si in diem
Generalis est regula, quod sorma pactorum , atque contra eluum ex On Sensu , et Oluniale paciscentium pendeat non quidem qu0ad
omnia ; nam a natura , vel legibus definitam substantiam haberii sed quoad ea , quae extrinsecus eisdem acciduula et eatenus per dela
322쪽
3io Pan V. et in Lus XXXV. additio . vel diminutio in eouiraelibus steri potest, prout libi luna Ponii abdulibus fuerit quo serisu in contra in s 5. Il. I. Di ii diciliit'. quod conre ictu cae concyntiones scin occipiunt. Possunt autena pacia , oi 0ulracius iniri qui laque potissimum in is i. puro, h. c. 0n adieci, die , vel tem p ire , e tu i ii iue aui modo . . in ii in , . c. impletioni , vel executi0ui eiusdem a s uidi, diem , vel tempus cerium , nus incerium , . . ni solvat calendis auuarii, vel quando unxi excludia venerii. a. Sub condi tione , c. g. silvam , Si dignitatem petitam suem e insecutus. . ubrii otio , dispositi0uem temperando alicujus nuris adjecti0n c. g. di,no 00 ui pauperem alas, sepulcrum mihi aedifices. 3. ast native, sive sui, disiiuctione . . dabo tibi equum , vel bove ni elc. lis
Quaeritur . quando palliam , vel contra eius pure initus Obligationem pariat Resp. latim hanc parii, postquam ei sectu es , ut ex eo temp0re debilum peli confestim p0ssii quia iis ob Pationibur,m quibu die non ponilur , praeRenti di debetur, ut dicitur G. i5. l . de . . Quod tamen non ita intelligendum est, quasi statini adire creditor debitorem , et solutionem urgere debeato Sed oportet aliquod temp0ris spatium eidem c incedere , ut commode Solvat l. quod dicimu Iod si de ollit Pro solutione constitutae pecuuiae tempus hoc non debet esse brevius decem dierum spatio; l. promisSar. II. f. δι in I. f. de peculi constit. Pro implendis aliis coci iracli bus , et obligationibus arbitrio judicis determinandum est , qui consideralis circumstantiis , praesertim quantitate debili , e qualitale debitoris , illud statuet , quod aequum judicaverit , ut aliis cili adversi P. V vie sine hic n. 68. Casu , quo nullus assignatu e Si er-ininus Solutioni , et haec a creditore non pelitur, praesumitur iste ius olutionis dilationem pro soro conscientiae consensisse, saltem Si peiere potuit , et ab ea petenda non sui retra clus metu, pudore, vel alia simili causa Sanch. l. a. de mair D. 28. . .
Quaeritur . quando inducatur obligatio casu , quo paeli vel contractus impletioni SSignatum est empti , Vel GES , si eSp. cum distinctione Vel enim assignata est dies , aut empti certum , et
. primum , obligatio quidem statim inducitur , non tamen la-lim urget, Sed exspectandum es , donec tempus assignatum lapsum sit , ita quidem , ut ne ipso quidem die , qui execulioni assignatus est, peli efficacile possit contractus impletio, ut dicitur . omnis 2. verδ. at neci Inδt de . . et alio est, quia actio efficax nou
323쪽
D PACTI g. Licios , antequam debitor esse solvere atqui diei nequit, quod cesse solvere , nisi olus ille dies praeterierito qui , ut . it. dicitur , olus ejus arbitri tribui debet. Excipitur qua utilas annua pro- inissa alimentorum , et eleemosynae nomine, nam hujus solutio fieri debet, et puli potes in principi anni l. i compeloritici C. quand. dies legat cod. quia dies in favorem debitoris adjecta est, cum in priori casu adjecta sit in favorem creditoris.
Si vero secundo contingat , et tempus, vel dies executioni assignatus incerius Sil , videndum, an certum Sil, eum diem aliquari do suturum , an vero illud incertum sil curtum est , suturum diem illum , et incertum , quando futurus, ut cum pro millo QOo in diem mortis paternae , obligatio latim inducitur , soli lani, adventum diei non urget; l. aere 7'. in prius . . de condit et dimonStr. Si vero incertum sit, an aliquando ex tillaru Sit dies , in quem promissio acta est , ut cum promitto I 0O quando navis ex India veneri , aptiosilio alis diei in conditionem re Solvitur adeoque ante eventum ejusdem nec Obligali , nuc actio nascitur legalis i. s. inest. 3. y do condit et domo tr. Excipiuntur , si dies incerta apposita esse gratia solius promi SSari , prout apposita praesumitur a Sta, quo puellae donantur , aut legantur loo. in diem suturam nuptiarum , nam eo casu die prae si Xa Cen Sebitur Xeculioni lanium cons
Si ante nuptias puella decesserit , pr0 missum petendi acti ad haeredes transmittitur; arg. l. i ita relictum M. F. Reyaδu 2. st de Dyal. 2.3IQuaeritur . quando inducatur obligali si pactum se contractus indatur sub conditiones Resp. hic dis linguendum, an si initus sub conditione de praesenli , praelerit , aut futur0. Si initus sit sub conditione de prae3onti, Vel praelerit , per app0sitionem talis conditionis n0n suspenditur obligatio , sed vel Sta lim firma est casu , quo impleta est conditiori vel nulla est , si non si impleta; . conditiones . Inδt et . conditio auo. de . . Si vero initus sit sub condilioue de suturo , iterum distinguendum , an condilio ista sit contingens, vel ne essaria, vel inpossibili S. Si contingon est, obligati pacti , Vel contractus suspenditur ita ui pendente ea conditione, nihil debeatur , nec peti possit, Sed tantum Spes si debilum iri , quae pus etiam transmittitur ad inae
redes f. ub condition 4. Inuet do V. O. l. is cui 42. . dei et
A. et . odore 2 13. s. de . . Si nece38aria est, confractus sub ea initus perinde , a Si Dure initus esset , vel conditio de praesenti jam impleta , statim Nigalionem , ei a Clionem inducit i. i pupillus . . qui tib condition qa . . de novat mod0 0neus latem couditiovem civerit, an ne-
324쪽
3 is para V. Ti Tiliis XXXV. Mariam . vel certo suturam esse P iam Si ign0rasset, mente trabstulis obligatio suspenderetur ad eventinua illius ualiuold. Om. 3.
Si denique imposue, bilis sit , vel secundum naturam suam , vel secundum iura . ut 0res , quia iub0nesia , pactum ut 0niracius sub ea tutius uitio statim nullus est , et coiis nullam produci obliuati0uem, ei aes0uem; l. non olum i . si s. olis ubi alio redditur , quia mutum a uel comtuli ; ut nihi vi ori timoni, ut
addatur mairim in vel ultimis voluuialibus uam in his pro non adjecta habetur; c. in do condit ariposit L i. c. . et s. de Condit. ru Stilut de quibus u loco. Quaeritur . quando obligalionem produca contractus, Vel pactum tutium tib modo Bos p. Eam inducit Statim quia Daodus contractu appositus non suspendii obligationem , sed lantum Onus, Vel obligati0uem aliquid praestandi imponi promissario; l. Si Oceas i.
o l. m. C. δε orial gua rus mod elc. Et hinc , quod sub modo alicui donatum est, puli ab eo potest, etiam ante, quam modus impleatur , quamvis sub cautione de modo exequendo Molin. r. 2. J. yo8. et ab eo citi. Et ho es discrimen inter conditionem , et inodum illa enim , ut num praec dictum est, contraelus Obligationem suspendii. uando autem pactum , vel contra elus initus sit subm0do, vel conditione , disti ile est cognoscere , cum saepe Sub iisdem Verbis offeraulur iue si ex verbis colligi nihil possit, considerandae sunt Circumstantiae , an Slae paciscentium mentem aperian si vero his perspecii , adhuc maneat dubium, praesumi debet esse conditionem, non in Odum KOni g. his n. I.
Quaeritur . qualis Obligatio inducatur per contractum alterna-fisum Res p. Obligatio etiam ipsa alternaliva est, u se in alterutro promissum impleat pro millens in quo electionem facere regulariter loquendo debitoris est , aliquaudo etiam creditoris , ut dicetur ad
Dubium St, quid debeatur casu , quo una ex duabus rebus alternali re debilis perempta est Res p. hic videndum, an perempta Si culpa creditoris, Vel debitoris , et neutrius. Si culpa creditoris , quod cum una ex illis eidem offerretur a debitore , eam non receperit , debitor liberatur , ita ut nec Super- Stilem, nee peremptae aestimationem praestare teneatur l. ti latus
325쪽
DE PACTIs. 313 Si culpa debitoris . creditor pelere p0les sup0rstilem aut si haec pretiosior sit, aestimationem peremptae Stichum 95. . dololat. Rali hujus, et praecedentis resolutionis est , quia sua cuivis mora, et culpa, non alteri nociva Si reg. Ora , 23 ini. Si denique ro portis neutrius mora , aut Culpa , Videndum, an electio penes debitorem , an vero penes creditorem sit. Si primum salis facit creditor, si aestimationem peremptae praestet etsi Sia minoris Si prelii , quam superstes i. cum re legata 7. . o et i5. . d DPal. i. Si ecundum, praestare debebit debilo vel rem superStilem , Vel aestimationem perempla , prout elegerit creditor; I. Stichum cit.
Aliqua do contractibus , qua praecipua Si pastorum SpecieS.
al Contractus desinitio. 40 Odi quibus Persiciuntur χOn-35. 36 37 33. Varia illius diuisio tractus. 39 Contrahere quinam ossint Obligatio ex iis orta. 4 Modi, quibus irritari OSSunt.
Pauca lanium de istis aguntur hic in genereri nam in specie plerique examinabuntur lib. I. a se. Id
Quaeritur . quid sit contracm8 8 Rev. Contractus nomen dupliciter sumitur, 1. 3lricto pro eo , qui ultro , citroque obligati0nem civilem inducit quales sunt empli venditio , locali conducti etc. 2. Late , qualenus includit etiam illos contractus , qui ex una una solum partu inducunt obligationem civilem quales sunt mutuali , et donatio. Hoc sensu acceptus es conventio ultro citroque babila , pariens actionem civilem seu , est conventio legi lima duorum , vel plurium , ad hoc interposita , ut uterque , vel Sallem alteruter contrahentium ad aliquid dandum, faciendum , aut praeSla Π- dum civiliter obligetur. Ita quoad sensum BD communiter. Ille quo unus solummodo ad aliquid dandum , aciendum , aut praestandunt Obligatur , a civilis lis non contractus , sed pactum legitimum appel
326쪽
3ii Pan V. iTHLd XXXV. Ialu , nil distinctionem contra eius siricle dicit Dissur a pacto nu δε qui a b et si convonlio si duorum , vel plurium , non lanaen Imblima , et actionem civilem pariens a uini contractu quia risio obligationem quidem aclionem civilem parii, non tamen ex ero , e reali , Sed sicis , a dispositione juris tu lucis consensu.
Quaeritur a quoiuplex sit conlocius Resp. ciuir actuum variae
divisiones a l l . en ulnerantur inter tuas pri in ei praecipua est iu contractum nominatum , et innominatum. Nominatu es , qui proprium , et Speciale nomen in ure abse , ut empli , locatio, Socie-l8S , mutuum etc. nnominatus , qui proprium , et Speciale nomen
in ure non habet , sed generali nomine permulationis Venil , quam tamen aliqui pestifice accipiunt, et a contractibus in nominalis dis linguunt. II Orum quatuor genera enumerat Paulus L naturalisi in prius.s do praeSCript verb. c. do , ut de , facio, ut faciaδ uesa Cia S, facis , ut des. Contractus si hoc speciale habent de jure civili, quod re sive integra , sive non integra, et , qui implevi contractum , poenitere liceat, e suum repetere , Si , quia ege pii , neque in Ora Sit, neque in culpa , sed paratus ex sua etiam parie contractum implere. Neque reser , etsi iste jam aliqua praeparatoria in ordine ad implendum secisset nam adhuc p0enitere ille, qui eundem implevi , Oles , modo expensas refundat, si quas alter in hunc siue in secissei l. 8 pecuniam . do condici cau3. dat. CauS. non Se ut Habetque hoe , ut probabiliter docentangi hic n. 3. 0nis. n. 15. et alii ab his cis etiam locum de jure canonico , et in soroconscientiae. aecipitur lamen . si causa sit avorabilis , qualis est causa pia , dotis , et libertatis ; nam hujus lavore poenitentia n0upermittitur; iraque ii de privi caus. pia priviL 34. et Gollolaed. iu nolis ad i. Si pecuniam citi. q. si contractus suerit juratus , Vel alia poenitentiae renuntiatus Engi. n. 2 3 si contractu in nominatus fuerit transaclio super lite dubiari expedit enim lites finiri. VVading. de contracl. . . ub. i. f. a. n. . ubi plures ejuS modi
2. Dividi contractus potest in uni lateralem , et bilateralem. Unilateralis est, qui tantum unam contrahentium partem obligat , ut mutuum , stipulali , ille rarum obligali , ad illo haereditatis , Solutio indebili, et contractus in nominali omnes Alateralis est, qui utramque contrahentium partem obliga estque vel per se lalis, Vel Per accidens Per e bilaloralis est, qui utrumque contrahentem in tim in illo aeque primo , et principaliter obligat, ut est empli Ven dili , o,Malio conducii , societas, communio haeredi lalis, et Ora
327쪽
munio rerum singularum qui contractus Omnes commune hoc habent, quod utrinque pariant actionem directam. Per accidens hila-Ioralis est, qui initio unu in duri laxat contrahentem , postea vero et per accidens eliam alterum incipit obligare tales sunt commodatum, depositum, pignus , mandalum , negotiorum gestio , lutelae administratioci quibus omnibus hoc commune est , quod pariant actionem directam , et contraria r directam illi , qui initio tali mobligat contrariam illi , qui ex post facto , et per accidens incipii obligare. Dividitur confractus , quod alius sit bonae fidei , alius stricti Juris. Bona fidei contractus sunt , qui benignam interpretationem ad- miliunt saecundum aequum, et bonum , etiamsi id Verbis expressum non si tales sunt empli venditio, locali conducti , depositum commodalum , celerique Omnes, qui . actionum 28. InδI de action. recensentur. Dicli juriis conIractus sunt , in quibus stricta interpretatio fieri debet secundum id , quod expressis Verbis conventum est , et natura tricli contractus exigil ita lamen , ut Verba non accipiantur contra mentem, et intentionem proserentis et ales sunt mutuum , stipulatio , aditio haereditatis , soluti indebili, et celeri
Contracius uni laterales , excepta permulatione , et contractu aestimatorio proceditque disserentia haec inter contractus , ut pluribus disputat . Eugi hic numer. o. etiam de jure canonico, quod ipsa aequitas , quam jus h0 praecipue allendit, videatur postulare, ut aliqui contractus tricli juris , sive interpretationis in , cum iuillis largior interpretatio plerumque sine damno alterius seri non p0ssit.
4. Dividitur contractus , quod aliqui in juris gentium, alii
contra juris civilis , ab origine scilicet , unde contractus ejusmodi orti sunt. Iuris gentium sunt permulatio , empli venditi , locatio conductio, s0cietas , depositum, uiuum, et celeri plane omneS; . Sed D3. 2. verS. in . nSt de . . . et c. et i eae ho
jure .st. do I o j quatuor dumtaxat exceptis , qui juria civilis dicuntur , quod hoc jure sint proditici et hi sunt stipulatio, illerarum obligati , largitas , Sponsalilia, seu donali propter nuptias, et contractus emphyleu licUS. S. Denique dividitur contractus in onerosum e lucrosum me-Fosus est , in quo utrique pari contrahentium imponitur Onus dandi, vel praestandi aliquid , ut sit in contractibus emptionis venditionis , localionis conductionis , permulationis LucroSu3, Seu lucrativus es , qui uuam dumtaxat partem gravat, ut commodatum pre
328쪽
Dubium ess . utrum quis ibi lauium , an or alteri pacisci et stipulari possit I Qua in re de iure civili indubitata si resolutio, neminem p se pacisci , vel stipulari alteri , nisi mandatum ad illud habeat , es et , cui paciscitur, subjecius Sit aulalias sua intersit;
f. siquis l. et . alteri 9 DSt de iuuii l. lipui. . upulatio S. q. altor I 7. si v. o. alio es , quia bimusmodi stipulationes, et ligati es inustulae sunt , ut quis acquirat ibi, quod sua interest. Et hinc neque pater sili 0s stipulando aliter p0les acquirere, quam in iis , quae juris sunt , et mediani silio acquiruntur patris alioquin i Dolum conferuitur in resonum silii, puta, ut ei ire , vel agere liceat , inutilis erit lipulatio ut mouet auis Clus i. quod
dicitur Q3o. O. utroversia es , an id , quod jure civili statutum est, oblinealesiam de jure canonico Negat cum quibusdam a se cit. Couar. Di C. quamvi3 2. δε passi tu . I9. . . . . . et 3 e ratione , quod stipulatio tertio acta si pactum nudum hoc auten de jure canonico actionem producat, et iringa in conseientia. Ego , cum . . . jam negaverim , quod paula nuda de jure canonico actione ni producaui , pula isto in casu non diseedendum esse a jure civili. Ita cum communiore Abb. in c. 4. δε id instrum. . . achin. l. 3. Cotiti'. C. I9. Saneh. l. 1. δε matrim. . . n. i. Engi hic H. 26. 0 uig. i. q. et alii ab his A. alio est , quia non est inducendum aliquod discrimen inter jus civile , et canonicum , niSic XPreSSum si a P. c. intelleaeimu 1. δε nov. Oper nuntiat. Sed nulli bi jure canonico expressum est, alteri factam stipulationem Falere contra juris civilis regulas ergo ele proceditque hoc , ut nequide in obligationem naturalem induca , nisi ex post facto ab eo cui facta es , acceptetur ali uim casu ad summum Vim pollici- lationis ante cleptationem habet , quae , Si nondum acceptata Sit, ut . . dictum est, ne quidem in soro conscientiae Stringit. Quaeritur L quo , e quibus modis perficiantur contractus ΤResp. qualuo nam aliqui persi ei dicuntur Sol c0nsensu , alii re alii verbis , alii scriptura , sive illuris; g. u. Inst. δε obliyat. Solo Con Sensu perficiuntur contractus illi , ad quorum subflautiam , Seu naturam , neque certa Verborum Orma, neque Seriplura, neque raditio rei requiritur. I ales sunt empli vendi lio , localio Onduelio , 0 cietas, mandalum, emphyteu Si , seudum etc. l. Conmδen3u in princ et f. eg. . de . et G.
329쪽
srmitatem habeant, nec obligationem civilem inducant, ut uiuum, commodatum , depositum , precarium , pignu , permulatio. Verbi , qui lipulato via , unius scilice contrahentium interrogatione, alterius reSponsione, v. g. cum ilius C o dicit Spondo mihi dare 100. et iste respondei Spondeo. Litteris denique , et criptura, in quibus Vel e Conventione partium contrahentium , vel ex dispositione legis ad substantiam coulraelus scriptura requiritur. I ale confractu Sunt Onali summae exigentis insinuationem apud judicem , emphJteusis in re ecclesiastica elu de quibus late Molin. r. 2 de j et j. d. 254. per totam.
Quaeritur L qualis oriatur obligati ex contractu Res p. Liberosi initus sit, ex eo oritur obligati non solum naturalis, sed etiam civilis, ita , ut , quod e promi SSum S , actione , Seu conventione judiciali proposita puli possit Proceditque hoc nou solum de cov- tractu nominato, sed etiam de in nominato, Si ex parte allerius contrahentium implestio interveneri , ut bene advertit . vies luer hic n. 4. Dubium S , quis luere , et damnum sentire debeat, quandore , quae in contractum deducta est, periit, aut delerior lacla est Resp. hic dis linguendum esse , quom0do istud conligerit, an dolo, culpa Vel casu sortuito.
Si dolo , damnum praestare is debet , qui dolo fecit; laclum
enim cuique Suum , non alteri nocere debet , neque alteri per alterum ui qua conditio inserenda per vulgatas uris regulas. Si cu a , videndum , quali sit culpa , a lata, vel levis, vel levissima Culpa ala praestari debet in omni contractu, quia in jure aequipara lur dolo , et est dolu praesumplusci in contractibus qui tendunt ad utilitatem utriusque contrahentis , uti sunt emptio Venditio , Iacatio conductio ele vindicatur etiam culpa levis levis sima autem in iis contractibus , qui unice vergunt in uillitatem principaliter obligati, ut est commodatum de quibus alius lib. . alit. 4. Si denique cu8u fortuito , regulariter damnum , quod inde alterutri contrahuntium c0nligit, ab altero non praestatur, nisi in Sequentibus tribus casibus. i. si ita convertium sit ab initio , et debitor periculum rei in se suscepit pacta enim ex convenione legem accipiunt. 2. si dolus , vel culpa casui causam dederit, ut si coru-modatarius cum equo me , relicta tutioie , ivit per viain ob iusidia latronum magis periculosam . . si debitor legitime interpellatus , ut rem debitam raderet, vel solveret, fuerit in culpabili 0ia tradendi, vel s0lvendi. Vide Engi hic n. 22. et e .
330쪽
Quaeritur . quo modis pacia vel mulamius a lege , aut e non irritari piissilii Resp. duobus praecipue Lia modo, ut ex contractu ita irritato nec civilis, nec ualuralis obligatio oriatur Altero, ut ex eo non lutileni oriatur Obligatio civilis, oriatur aulem
nataralis. Hinc dubium est , quium actus ita censeantur irritali, ut ne naturalem quidem obligati0nem inducauia Ad quod respondendum est distinguendo uiractus eiusmodi sint irritali jure naturali,
vel divino , vel positivo iumano tantuni. Si jure naturali, vel di Dino uni irritali , quia v. g. liaben desectum requisili consensus vel suu de re illicita , certu in est, eos ne naturalem quidem Obligationem inducere. Si jure positivo humano, videndum , an lex tales contractus irritans munita sit clausula , quae Vel expresse naturalem, Vel generaliter Oninem Obligationem contractu irritato tollit; an vero siue ui immodi clausula Simpliciter lautum pactum, vel c0ntractum hujusmodi irritet. Si primum , dicendum est iterum , quod ne naturalem quidem obligationem contractus inducata habet enim legislator potestatem contractus sic irritandi , si bonum publicum ita exigal ila irritata est professio religiosa aule decimum sextum ae lalis annum, renunciali novili ante ultimos duos probationis menses , contractus pupilli sine tutore , prodigi sine curatore factus etc. Si Secundum , ex contractibus ita irritalis probabilius oritur obligatio naturalis , et in foro conscientiae. laobb. in c. I. δε
hic n. 7. alio est , quia tale contractus , Special jure naturali , et divino , valent , et obligant in conscientiari igitur nisi e , vel canon hanc obligationem expresse tollani, dicendum , illam manere etiam post legem , Vel canonem , quo Simpliciter irritantur eum i telligi possiu de irritatione quoad forum externum.