장음표시 사용
621쪽
Ex iis obseruationibus determinatio positionis centri Mercurii in disco Solis sequentem in modum patet. Referant FB verticale , in horizontale silum existente ad F recto p pso D discum Solis utrumque filum ad p vel f et soci I tangentem centrum ab XV.
eius C in E ad B. CP in I ad FG normalem, Fig. . GC diurnum centri Solis Centrum Mercurii sit in , e quo versus diurnum G B ducantur V V ad FI VH ad FG parallelae. Situs figurae . est inversius
pro apparentia ubi astronomici His factis patet, radium disci vel CE, exponere demi moram diici Soli per horarium, seu per filum . quod in A ad diavrnum G normale concipi debet R exhibete mi moram disici Solis per verticale. C; per lotigon tale filum repraesentare interuallum inter appulsus limbi praecedentis et ii ad verticale . GH intervallum inter appulsus limbi nuperiori s et ii a horizontale filum Si igitur detur A, vel CE in δε- drato CE FI dabitur positio centri disici cum
ad E rectangulo recta B, et inde diurnus centri GCB
resipective parallelis ad FI RG dabitur locus Mercurii in qui per V d ad G normalem ad diurnum centri Sobs Gl referri potest . ita ut C sit distantia centri Vii a centro Solis in cisto diurno a
622쪽
missis per M. CE vel VP exhibetur constaret.
Quamuis autem cistam in Tabulis depromere liceret conlulliu tamen erit, ex obsieruationibus ipsis eam deducere quo imum morae Solis per verticale et horjgon tale filum in obseria G. et praesertim notatae fa
Tub. XV fit. sin. EBCκBC sua tot. ECTcos EB Cκ CG quare Fig. s. BC: CG cos. EBC: n. EB C. Iunctis itaque BC mora per verticale CG mora per origon tale ad angulum rectum , ductaque BG, prodibit GBC inclinatio diurni ad allum verticale et si BC in B transferatur, et per c ad G parallela ce agatur , repraesentabit moram disci Solis per horarium quam hoc modo secund temporis, et et . I et V inueni. Inde et ec declinationes Solis oreali 16'. as datur diameter Solis apparens partibus circuli maximi In constructione loci ii secundum schema figurae , diametrum disci Solari semper in a partes aequales diuisem suppono, quae in equentibus partes scalae dicuntur , re Vera autem quarta parte secundorum tempori reserunt in quibus partibus deinceps re, liquae nensurae Xhibentur. Hoc pacto radius A, CE, vel C conficit 63: et I . 48 . circuli maximi respondent sa1 partibus scalae. Cum in obseru appulsius immediate non dentur, eo e cognita diurni positione et rcliquis appulsibus collegi , et quidem in Observ. I. Q. et . et o si in Obseru . . q. s . 2 In observ. O.
623쪽
autem cum Sol iam ad meridianum appropinquaret
et de error , secundi temporis in mora Solis per filum verticale, si forsim daretur, eXlmium errorem in constructione positionis diurni producere aleret, angulum diurni cum Verticali s 63'. I . et moram istam 291. pari scal. calculo indagare et adhibere placuit.
Methodus ii positionem definiendi supra tradita
supponit , Mercurium durante transiit per fila reticuli locum suum in disco Solis non mutasse, quod cum rigore fictum non sit, hujus rei rationem habere oportet. Manifestum autem est , quod, si Mercurius eodem instanti, ad utrumque silum, origontale scilicet et erticale , appulisse , Vel quod ad idem redit, silo rum intersectionem semper traieci et, nulla correctione ob mutatum ii locum opus sit, sed ad ipsum transitus per lorum intersectionem momentum locus ii referri debeat omne igitur discrimen , quod e mutatione loci emergere potest, recidit in interuallum temporis inter appulsias ii ad horizontale et verti aleslum quod, si Aiguum sit, errorem sensibilem efficere nequit. Pone enim interuallum istud aequale viai
minuto primo tempori8, et Mercurium , numero rotun.
do intra . hora diametrum Solis, seu 3I partes scalae, peragrareri Variatio loci circiter I part scalae conflatet , seu errorem in obsieruatione u secundi temporis producet qui raro in eius modi obseruationibus euitari potest. His cita constitutis in obseruationibus memoratis id eruere allaboraui, ut, quantum fieri potuit, inter a ara a Val-
624쪽
vallum inter appulsus et i esset valde exi guum inde correctionem ob mutatum ii locum negligere , et medium interualli istius momentum pro eo sumere licuit, ad quod locus ii constructu alligetur, momentum obseruationis deinceps vocandum Tabula sequens rem distincte explicabit: Interuallum Momentum obsieruationis Iu observ. inter appulsus secundu nuem
Simili ratiocinio quod ec differentia Tarallaxium
Solis et Mercurii in computum trahi potuisset, imittendum, putaui. Tab.XVI. Praesto nunc erat constructio schematis quod dis Fig 1 cum Solis cum diurno centri DCV et semita livisa I situ erecto exhibet, in qua numeri adscripti loca ii pro obseruationum numeris responden tibus denotant. Deprehensa autem uit in partibus 2alae. Distan-
625쪽
istantia centri nVii a centro lis in
diurno centri diurno centri Stis. Solis.
Sic quidem loca vi reseruntur ad diurnum constantem , qui tamen reuera situm suum respectu eclipticae durante transiit Vii per solem mutauit. Cum autem variatio inclinationis diurni ad Eclipticam ab observ. Tvsque ad O nondum a minuta prima conficiat, quae utique in schemate sub sensus non cadit praeterea Vero error adhuc minuatur, si angulus Eclipticae cum diurno pro tempore coniunctionis centri S et V accipiatur, hunc a 6'.s I CD, quo ecliptica C orientem versus super diurno boream versus eleuatur adhibere placuit. Ex constructo schemate innotuit, ang. DE vel CDPIT 27'. Is . quem semita vii cum diurno centri Solis format, nec non C, distantia verticis huius anguli is centro disici ci I . pari scalae.
Hinc existente ad N nodo Vii descendente, nilo CD inuenires licuit angulum eclipticam eum semita a Ma
626쪽
nodi a centro disci met 13,1 pari scalae vel ad . 60. circuli maximi Angulum N ponunt Tabulae Halleianae meso'. et Q. I 6V. Cassinianae Tac'. et a di vero Halleianae 'et . 58 .
centro disci C ad eclipticam C excitata sit perpendicularis CI, quae locum centri ii in I tem pore coniunctioni centrorum et V respectu eclipticae monstrat , et latitudinem ii australem in , de signat. Erit ergo in lo DCI, ang. DC complemento ipsius CD ad rectum 1'. 8u et inde ob DI et '. is . DIC I9 asei. Quapropter ex data DC dabitur latitudo a D. V in , nempe
O I9, a pari scalae, vel es . et o circuli maximi. Hanc Tabulae alleianae in . 220S, Cassinianae tantum s 9 si assignant.
Ex C in semitam ii visim N demissa sit
perpendicularis C M ut C sit dissantia minima centrorum, et in m locu Vii in momento minimae centrorum distantiae. In lo M ad Μ rectangulo ex datis DIC, vel MIC, et IC, dabitur C m 38, 6 I.
pari scalae, Veli et . 18 circ. maximi et HIII, O56 I. pari scalae. Distantiam centrorum minimam faciunt Tabula Halleianae a . to Cassinianae Pro inueniendo motu horario Vii in semita via e constructo schemate distantiam cepi locorum ii in Obs. 1 et aos par scalae , cui interuallum temporis II h. a IO'. respondet. Inde acquiritur motus lorarius 66 pari scalae vel a . 59 circuli
627쪽
optime consentiunt. Scala sic parata suit, cuius ope in partibus temporis distantiam singulorum ii locorum loco eius I in Y explorare et , facta comparatione cum momenti Obseruationum , tempus coniunctionis detegere licuit, ut Tabula docet.
Tabulae Cassini tempus es verum ponunt Parisiis th as . et . quod spsiae erit IV. Is/ etare, unde emergit insignis it Ferentia inter calculum et obseruationem ITID.46 . 3s . enormis autem prodit distrepantia , si calculum secundum Tabulas de la Hire cum obseruatione compares. st scilicet ipsae Tempus aecirciter ponit die s Maii post merid. 1 1'. a O , quod '. ac tempus es ex obseruatione praecedit.
628쪽
si ope horarii recla I M supra inuenta conuertatur in tempus , habetur tempus per brum 6 . sto dinde nomentum m imae centrorum discntiae q. f. Lipsiae tempore vero.
Tabulae Cassinianae istud assignant, sub Meridiano Parisiensi es 2'. 32 4 9. temp. Vero , alleianae autem sub Merid. renouicensi zzz6 7 . OV temp. Vero, quod Lipsiae erit V. 35 .az ita V calculum ex Tab. Hallei obseruatio anticipauerit ' O .as . Tabulae igitur Halleianae nouo exemplo prae stantiam suam in motibus ii praedicendis commendant,eXcepto tempore , in quo limae adhuc unt subjiciendae. Mirum autem non est, tantas Tabularum aberrationes hic locum habere , cum iis unica tantum obseruatione Transitus ii circa nodum descendentem , ea scilicet Hevelit n. 66 I, uti licuerit. Caeterum notandum calculos secundum Tabulas Cassini et Halleii, ad quos prouocaui, peractos esse a Cel Baermann , athem. Pros Witteabergensi, et quidem pro Obseruatore in centro telluris posito.
Tandem ex stupra inuenta Μ, et radio disci Cri in io Acra ad M rectangulo , rectam Ara et
ope horarii semimoram transiit u 'ma'. sση. 8 et definire licuit, ubim Tabula Halleianae 'Iq. 56 . 19'. Cassanianae IIII q. y8 pronunciant. Hoc modo ex deducto distantiae centrorum minimae momento
colligitur Egressus centri aik Lipsitae tempore vero
Peruenerunt ad manus nonnullae huius Transitus Vi Obseruationes aliis in lixis factae , qua transcritero
629쪽
Exitu centri Exitus centri Contactus interior
Exitus centri Contactus interior
rentia Lipsiensis et respectu ipsiae
630쪽
Additamentum ad praecedentem dissertationem
Egressus Centri Vii Parisiis obs ab aes / te . Ver. Egressus Lipsiae X obseruat.