Observationum selectarum ad rem litterariam spectantium tomus ..

421쪽

3 94 Oss. XXXI. IVS BELL. ET FOED. STAT nonnullosPrincipesImperii don reperias a

mixtos. Notauit venalitatem Germanorum non tantum ThuannS L. a . Histori ad ann.

γτω. sed & ipse personatus Ege ν. eberden- .eui ιitulis Τrundfeste lus D. N. N. P. s. c.f. taxat illas pensiones, quas nonnulli a Coronis exteris, quo sitis studiis inserviant & illis auxiliatrices copias praestent, sibi stipulantur. Quod bella exteris Principibus non possint

inferre & legibus Imperii & ipsi Statui publi

co Germanicae Reip. hodierno convenit: se V positus a Lapide famosus ilis autor P. I. c. s. p. III. hoc vel inuitus fateri cogitur, dum

exclamat: tauemadmodum nulluae ordinum privata authorinute bellum mouere potest, aut debet, ita Imperatori aeque ac sisgulis ordis m, absque communi omnium ordinum, aut certe hodie Electorum consensu id facere prohibitum. Si enim faluum Imperium esse velimus, neque ea admittenda, quibus per indirectum pax &salusImperii in discrimen vocat . s. XIV. Id quod cum anno I 66s. Episcopus Monasteriensis Belgii ordines foederatos Dello oppetiisset offensivo, Sermissimus Elector Brandenb. acriter contra hunc in Comitiis Imperii ursit. Ita enim PulandorT L.

yo. Ren Mandob. s.f. memorat, Legatum Ra- . tishonae dictasse. Male Praesulem Mia a tensem fecisse, quod inficio Caesare ae Imperio M ulis A si altri ordinibus tam perieulosum bellu α-

422쪽

. . e . IMPER. GERMAN. yys

aeeratis Bestis mouerit, per quod vicinis iam multa incommodis inferantur ; α mox. Tali modo Lmperium bella inuoluere, ne Caesari quidem per D -gem Regiam fas esse. Et memorat laudatus Pulandoris L. II. Rey. Branae β.D. ad ann. I Za.

ita tunc in Comitiis disseruisse quosdam;

rei non posse a Coloniensi re Monaseriense bellum suscipi contra Leges publicas, quod Germaniam quoque inuoluturum s AsiBelgae inuaseribuo paria reponant . Namsi e Caesar per legem Re, giam osse uum bellum mouere uon possit insciis

ordiniburi ae instrumento Pacis cautum sit, ut ordinum auctoritvi in Comitiis declarata accedat,

multo minus Principi alicui id permissum, re si quispiam tale quid auriat, Caesari Ptique fac esse, id malum in herbis opprimere. Et similiter fere ratiocinatur . erde in M. D. N p.D . . g. XV. Ex quo porro fluit, nec posse satin Imperii qua Status, inconsulto Imperatore foedera cum Exteris pangere : Non me latet, uarum re Coloniensem quondam in Comitiis Ratisbonensibus, ubi ipsorum sintentia de hac re exquireretur, palam dixisse, ne honoris quidem causa Caesari de iis significare vel- . Pusendoris L. r. 4er. Branae s. p. Egregium iniustae libertatis C rmanicae exemplum Sic enim non solum Caesaris Legati apud

Pufendoris L. II. Ren Suecic. s. n. ratiocinam hantur; ΙωGederum cum exteris Caesarem oris dinibus quidem concessisse, eadem tamen causa com

423쪽

ops. XXXI. Ivs BELL. ET FOED. STAT gnitionem requirere, ne ex Eus Imperio damnum nascaris. Et iam decreto Comitiorum Imrmariensium Anno I s. caurum, Ut causa foederum antequam concludantur, ad Caesarem re Marin Imperii referantur, eorumque consensus adhibea-rur. Id quod eo magis ordinibus incumbat, quia ipse Caesar Lege Regia teneatur, nulla foedera intra aut extra Imperium nisi expresso consensu EI ctorum inire. Vnde pluι licentiae indulgeri ordinibuo quam Caesari absurdum fore, tque ex hissi=Ium Verborum, modo non sint foedera contra Lmperatorem oe Imperium, facile illustrari possetis,

Sed & alii cordatiores Germani in ipsis C mitiis de hac re ita sentiebant apud Pufen

dorT L. S. Rer. Branae g. Issi ad ann. IOD Speriosum sane id ius foederum s magnificum, e in quo praecipuum libertatis specimen resideat,sed ex quo demum totiuου Imperii exitium prouenturum sit, si ordines ita proterue eodem abutantu , nec quaevis foedera accurate totius Imperii rationibur attemperent. auid enim spei Iuperesset, saluam fore patriam, si validissimis ordinum integrum sis, iis Regibus, queis in enervanda re subruenda Germania Consiliorumsumma vertitur, famdere se innectere, ex quibus vel vires illis sociare, vel saltim quiescere teinantur, dum quam maxime decretum bellum aduersus isos geritur8 quormeminisse decebat, ab exteris illis, quicquid blandiantur, non aliad imos beneficium manere, quam

reliquis: disressis i eandem postremo sortem su-

424쪽

IMPER. GERMAN. ant. diuin omnem salutem suam, omnem dignitatem ab Imperio pendere, quod quo forentius ac Dymidabilius sit, eo magis quoque singulorum ordinum dignitatem apud exteros gliscere.

I. XVI. Quibus addenda, quae habet Ill

Obreui in Comm. ad L P. O. p. Iv. ad verba saluo per omnia iuramento. Ita autem ingenue Germanum se adhuc profitetur: hoc suppe-- ditae rationem decidendi quaestiooem An satis inscio Nperatore es Imperio foedera facere pos- ι Θ quod negatur ex his formulis, quamuis sint qui contrarium velint f uia enim Imperii Ma-ribin non absolute licet foedera pangere dum Imperium re Imperator excipiuntur, iam antem n mo iudicare possit, an talia foedera contra ImperatoremqImperium sint, quam x e Imperatoreum Statibus, sequitur hinc Ptique illorum consensum esse requireudum non quidem ut per id Statibus hoc ius competens, imminuatur, sed βο- Ium pt de circumstantiis horum foederum lassic ri possit, num scilicet Imperio proficua Mnt, nee m. a a)' ' . XVII an Sed & contra hoste multa disputari possunt. ID mcum id profero. Constat, I egibus Imperii

permitti foedera delansiva. Cum vero nunquam desint argumenta satis probabilia, bella offensiva ista) pro defensiuis venditare, & leges nunquam disponant, quod in casu defensionis debeat piaecedcreImperii aurImperatoris cogni tio, nec natura defensionis eam cognitionem a

425쪽

f. XVII. Quin'per verba illa : Saluo Imperatore re Imperio id denotari, ut foedera prius examinanda sint ab Imperio, an subsistant, &an Imperatori aduersentur, exemplis demonstrat, Dati. de Pac. mp. PubL V. r. c. ra. p. D. n. s. ostenditque Eberii. a wethe medie. pro foeder.c. a. n. ba. selenne Usse omnibus ordinum Imperii foederibus, ut Imperator eX-cipiatur, sed & ex Vnione illa confraternitatis inter domos Saxonicam, Hassacam &Brandenb. notum in perantiqua ipsum Papam fuisse exceptum, quod pactum cum anno Is 37. renouaretur, miros motus inter

Georgium Ducem Saxoniae & alios Principes protestantes circa Omissionem eapse excitauit, in quam rem .videatur Strahch. 1n-, Dissert. Jur. Publ. Dis s. th. .F.p. m. a o. seqq. g. XVIII. Et ne quis nobis obiiciat,obsoleta haec esse,prouocabimus adfarduae Etad Rhe-n num nostris temporibus sat famigeratissimum, ex quo patebit, ipses con ederatos a

gnouisse, eiusmodi foedus non posse aliter subsistere, quam si a S. C. M. priuS approbaretur , quo illa supplicata : d. Iq. Aug. I 6s 8. S. C. M. exhibita omnino tendunt, insimulque &hoc obseruandum , expressis verbis in illo cautum, ut illud ad nullum o

mittat; eadem facilitate sententia doctrinae Obrechti aduersia defendi poterit.

426쪽

399 fen umi bellum debeat porrigi, bb) & quod

sub hac clausula sit confectum, quatenus non det occasionem vel direcito, pel per indirectum pacem Germania turbandi, s alienis se immiscendi bellis, quamuis, quod foedus hocce Rhenanum neque a Caesarea Maj. approbatum, neque a caeteris Statibus aequo animo susceptum fuerit, ex illis, quae tunc temporis hinc inde scriptis ventilata videre licet, de quibus

Scriptis videaturi Theatr. Euros. P. y. p. sLondorpius in I. H Contiri. P. r. c. acio. seqq. p. t .

g. XIX. Notanter vero dixi, Eua satur Imperii. Nam quod Imperator quatenus Rex Hungariae,Flector Arand quatenus RexPrus. sise, Dux Bipontinus quatenus Reκ Sueciae aliis Exteris Non Statibus Imperii, possint bella ossensua inserre, & cum Exteris foedera pangere offensiua, modo Imperii Romani tranquillitas illis non turbetur, dubio caret;

Ex quibus concludo, cc & illa scedera, quae

hb)Hic arbitror, per bellum offensivum intellis bellium vel iniustum, vel quod certe non habet prietextum plausibilem belli iusti. cc) Ego concludo, ira se habere statum imperii, ut modo bellum aliquod offensivum non sit evidenister iniustum, semper possint argumenta proferri verosimilia, bellum istud iure a statu imperii g ri , modo non desit potentia. Nam uti vis sine iure est latrocinium, ita ius sine viribus nihil est

seu non ens. morale.

427쪽

a Statibus ineuntur cum exteris, si vicinis di se ifidentiam, parere apta, omnino esse iniusta nequo sine consensu Imperatoris vim habere, imo posse ab Imperatore S Imperio ea cassiari & annullari. . .

4 CORRIGENDA.

Tomi V. Notes velim B. L. in obseruat. XIII. de Libro S pientiae , ubi praecipua ratio status controuersiae Euolia venda erat, omissa quaedam verba fuisse ; quorum defectus facile te turbare potuit. Suppleas igitur qua se linea penultima p. Αο9. id quod deest, hoc modo: deter minatum es. Apocrdinum vero illud est, quod δε- claratum nondum fuit, sed declarari tamen, vi a DEO

inis iratum, potuisset m.

428쪽

INDEX OBSERVATIONUM.1. De Historia Sectae Machiavellitastarum & Monarchomacho-

. cus Bodini expensiikui. De Democratica Lege heso

N. De ordine Alphabeti literarum

conjectura.

vi. Nationum laus & vituperium; - eX lingva etymologiae lubri-

. viii. De Ioh. Isaacio Pontano &hu- . jus originum Francicarum libris

ix. Aquam & terram peter signum

429쪽

- INDEX OBSERVATIONVM.

x, De vita & Scriptis Dan. Ca . a

xii. Theologia Christiana in nume-

xv. Facultates Academicae. xvi. Artista Artisticus, vocabula

xvii. Technici Artigraphi. xux. Status Academiarum in Seculisbarbaris duplex Academiari

xlx. Artes & Ρartes quid differant.. Garato, Dictare. xx. Status Academiarum, & imprimis Facultatis Philosophicaes post receptum Aristotelem. i. Vocis Philosephiae multiplex

430쪽

INDEX OBSERVATIONUM. acceptio, & ad Superiores Facul

tates accommodatis. '

xxii. Chymici philosophi. Lapis

philoisphorum.

. XXIV. De Osoaldi Dollii signaturis

rerum internis.

xxv. Iacobi Acontii Strategemata

Satanae.

o XXVI. De arcto taminarum cum viaris extra Conjugium comme

xxvn. Natura legis tam Divina

quam humanae. 'xxio. De Bllicita Diaeta.

j xxix. De Philosophia Orphica.

XXX. Disputatio contra experimenta pro gravitate aeris inventa.

: xxxi. Jus belli & Foederum Statuum Imperii Germanici.