Theatrum conuersionis gentium totius orbis; siue, chronologia de vocatione omnium populorum, & propagatae per vniuersum orbem fidei, christianaeque religionis descriptio auctore F. Arnoldo Mermannio Alostano. ..

1쪽

AD LECTOREM.AMice lector ,en tibi damus Theatrum omnium

mortalium conuersionis ad fidem Christi, velut aut scenam quandam, in qua aliae , aliaeque personar, suos quaeque actus habent partesque agunt; aut tabulam, unde sicut ex charta Cosmographica prouincias, ciuitates, arces, fluuios, & eiusmodi discernere licet cuiuis probatum compertumque esse queat, qua aetate cum primis, quibus Apostolis,apostoli Asue varis, qui bus Pontificio us Max. demu quibus Imperatoribus,seu Regibus, seu principibus , prouinciae quaeque ac populi ad Christianam religionem, verumque Dei cui tum, abdicata superstitione, venerint. Illud duntaxat

praemonuero, neminem mihi istuc succensere debere, ii

alios aliosque populos ab alijs alijsque Apostolis, alio

atque alio tempore ad sanam mente bonamquc Chri stianae pietatis frugem solicitatos reductosque re se ram, quit varia metamorphosi ac vicissitudine reciproca, hos atque illos, nunc superstitionem religione, nuccontra pro temporum morumque malitia, seu mortalium inconstantia) saepenumero , hanc illa commutauisse liquidissimum sit. Istuc audenter dixerim neminem a fide cathol. desciscere posse , aut ad haeresim facile deficere, qui huic, non meae nequis iactantiam mihi impingat sed Christianae adeoque catholicae

scenae patientem accommodet aurem. Vale.

2쪽

ILL VST RISSIMO

DOMINO PRINCIPI,

D. Fulgentio de Braganca, Serenis strogis Hispaniarum D. Philippi cognomento proprio Catholici. as Em proximo tudiorum reique cathol. Minccn ti singulari. S. P.

O Υ mihi tuti se, cum

Virtutum artirem Ae

ma Cepitudo celebrata est, ut ea la ob mentem perpellio Venerit , cui inter tumultuantium grasau

riumque bellorii stes undique gliscentium tragicos strepitus atque plagores , basie

meas elucubratiunculas nuncupare merito debuerim. Nam cum fere inter arma

leges silere, Musarum studiorumque quasi interregnum esse soleat nunquam Musis tuas, Aregi linos, Ambrosios,l te

3쪽

ronymos aliosque eius classis c quae ea huius tui animi conssantia θ feriari per

mittere , vulgum literis vacuum ossicio tempus concedere, non modo nulla diem

sine lineas nullum penitus diei partem absque literario penso elabi sinere , tua

Idustri ima Excedentia alioqui occupa tisma , praedicatur adeo , ut in Dr i ius Scipionis Africani nunquam sis magis negociosius , quam cum Videris ociosus, nunquam sis minus silus, quam cum putaris esse lus , aut in morem ii res cla

ri simi viri Marcellini Augusialis praefeciti , quem tantopere laudibus esse

runt SS. Hieronym. in Augis . cui aemultas operas literarias elucubrarunt,

quod inter bestinia militandumque ad uersus Gotthos in Italiam Miarico rege irrumpentes, de origine anima , de pro uidentia, tamquam aliud agens, 'bilosopbara non desineret. Isia enim non lumstoica , verumetiam Christiaua est, no que oraculis diuinis commenda

4쪽

yia, qt a, noΠ Bia , ut Socrates, tPericles γt Zeno qui seia in tauro Phalaridis, aut aliud eiusmodi popularis aurae vile mancipissi,sed i Chresianus in

extremis Eitae humanae crumnis cla-

Abus animositio imperans fluique solide

compos, summam retinet tranquilhtate, insumma rerum omnium tempestate, I cIulius aetereae beatitudinis . aeui eximita compositus ordinat usque est, tametsi caelum ruat , impavidum erient ruinae.

Neque procul ab Tiboc fortitudinis su-Dgio abesse , deri debet tuae amplit

dinis ublimitas,quae inter crepitantium bombardarum horrida Vulcani tonitrua,

O d nsis a Cyclopim flammantiaque

fulmina,omnemque hanc praeliorum requentiam tonsollim quata non remisiis je - Υeriim etiam enixius intendisse cr-tur, o do Ioratus titulum, quipaci est sacer seruente undique bella, quo Ecclesiam cath l. apud Belgas Barbarisi Uno-

Mento Gue i, indefesse adoriuntur, pre-

5쪽

munt, fatigant, quaesiui e. Egregie profecto imitaris illam , qui existimabat,

aut omnes reges philosiophos , aut omnes

philosopb's reges esse oportere, pro tua regia indoleque philosophica,qua siliciternatus es, ' ab atavis editus. Nulgo Gnim tempore neque pacis , neque belli,

philosophia nen est necessaria , sine qua

nec pax direturna constare , neque belgatosta, aut elicia geri queunt. Scitum na-

que est i ud M. Ciceronis , fruura spe arma foris, si desit consilium domi. Ne-

' que go aliunde ut Cornelium Balbum Gad. tanum, cuius M. Tudius meminit. Viriatum Listanum, qui Consulares Eoman. exercitus sepe cecidit in Iudit; Traiani; Adrianum, Antoninos, Bono-

sum de quo Fla. Uvisi. vi inqua bse aliosque id genusseu Hi fania,seu Iu

sitania oriundos principes Iros omit tam o non aba de caussa hactenus inde, ab crigine prima, regna ilia , tanta frui secundarum rcru prosperitate arbitror,

6쪽

neque tot regnorum , coloniarum, pro- sinciarumque accessione crevsse in quadam monarchiam, nisi ex armorum N prudenti freta consilio , tanquam nouneruo,sed Reip. robore quodam firmis=mo. Theodosius vero Mag. genere Hispanus,accitus a Gratiano, in deinde a Ualentiniano AA. ad Nerj consortium: deinde Richuredi Al οὐ Fer undi, Caroli, Philippi caeteraque, quos enumerare longum est, hasce, quas dixi, arte , virtutesque best cas reli ioni Catho conii Ventes, quantum nomini Christiano vindicando,diuulgandoque operam com modarint, quot triumphos de Gotthis, Vandalis , Saracenis , Mauris, haereti css, perduelgibiis duxerint , ecclesia sicae , profanae historiae memorant, ususque quotidianus , cum Indicarum

ac Turcicarum, tum Ssticarum rerum

tectat simus est ac probatissimus. Auo

circa quum tanquam theatrum quodda,

7쪽

Nae credere exprimereque in animum iu duxissem, eiqae operi Maecenatem quae r rem , operae preci in facturus mihi Jum vi bi , si talem delige cm, 'MI tu ter besiorum negocia, qua Nescio quo orabo perciti, nobis face sint haeretici, Musarum ocia putaret nou esse ne

g renda, aut rebus algi iis sine fruge

transigen L. Ita namque prima nascentis ecclesiae Christianae aetas inter ferrum, Neces in iones adoleuit ita sementibus magis magis que tyrannis altius altim seq e radices egit, in persecutionumgrassa tomb s , quasi Dis iustis momenissa oluti que numeris creuit in orbem huc

riuersu omnium temporum, omnium

corum , o mi m populori ni , ita quia rim, Ut neque populus V us, neque L c S IV squam, neque tempus rei sinu Christianae expers unqua fuerit Aui igitur bene ordinatam Eempub. in pri-

Mu civium concordia , tum armis atque

8쪽

Aa quidem gerere sit Tegum ac

Imperatorum Reru Lb.c ut m tenen

tium: deinde cum iu iane an in uua sint besia lurimum referat a sperandii bo

num, aut metuendum euentum malum,

idque non nisi ex caussa aestimari pos

sit , causia vero aequior meliorque esseno queat , quam ea qγα in Det religio nemque refertur. At se, iπquam, ita comparatum sit, nonirum hic fuerit pro virili ossendere, quibus gradibus atque momentis Fides Christi naque religio

cuncto terrarum orbe primum orta, deinde aurita in prorogata sit. Hinc in eremus quot martyrum necibus co ecrata, quot tyrannorum ma binationibus superior euaserat,doncc tandem Constan-.A. ipsemet rcgna deuota dicata lie Junt. Inde Nero concludemus, quot dein ceps Regum, Imperatorum, princip*m, ducum . comitum , baronum ,siue edi

ctis, siue conatibus religio hucq he sit

tino Magn. Imperatoc imperia Numini

9쪽

seruata. Denique hanc a demus coro

nidem , ab hac ita funaeita radicataque Ecclesia desic cere , non tam es error, sexcusabius , quam desperatae malitiae

vitium r-iliud certe, alat hic ex Nirtute mulsitandum , aut in Nitimas terras deportandum, vel instar membri male alse ii contagiosiiqtie ense recideu dum , ne pars sincera trabatur. Cohortabimur vero Reges in Imperatores,ut muniis suoru memores,quo in loco

sint constituti, feriis cogitent , nihil me Cathol. prius, nihilque charius ducant, si vel uae vel patriae saluti incolumi

talistis consultum volunt . In ea ex colen tu obseruandaque omnes cogitationes , Omves operas , omnia studia ponant . Omnia potius ipsam adeo coro nam CV vitam , non Acam periculo, merumetiam certi fimo exitio exponant, nihilique faciant magis quam religio

nem semel acceptam pessim ire sinant,

10쪽

quam tot annorum curriculis asseruatam , quam tot locorum in populorum, tanta consensione traditam,m confesso

in omnibus. Prosecto si pro focis, artis,

Dijs laribus, iijspenatibus, Diis immortalibuN,obm apud quantumcumquc barbaros, pugnare , non minima religionis pars erat, ρο corripiendorum armorum grauissima causa , neque gibus cathol. neque Iecialibus aut indiacendorum, auisusicipiendorum bellarum occasio vita iussior contingere potes, atque ea, qua impiorum in Deum Diuosque omnes theomachia opprimitur,

sacrilegorum incestuosa , in sacratam

Numini pudicitiam , t 'rannis retunditur, perduelgium hominum, qui nouni si rem malam , alio praetexto media tantur anguinaria barbaries crudelitas plusquam Νeroniana id quod sexcentis exemplis probatum est θ usque ab radicibus euellitur, ρο EInnis ilia , malorumque Albe baresis, Diris