Theatrum conuersionis gentium totius orbis; siue, chronologia de vocatione omnium populorum, & propagatae per vniuersum orbem fidei, christianaeque religionis descriptio auctore F. Arnoldo Mermannio Alostano. ..

101쪽

thia Suecia,sive Sueonia, ac Nortlegia, pud Hyperboreos extremos lite Sepicntrionales, Π imum quidem euangelij gustii percepit tenuiter, Valeriano ac Pubi Licinio Galieno,& deinceps Valento Imppp. id estab anno cclvj.& ccclxxix. sicut de Dania citerior & Saxonia , deinde iterum apostolos nacta est Iustino ii . A. Ioan. it. Pont. MaX. anno, quod cxcurrit , v lx. eodem' quo tempore Longobardi,

relictis sedibus propriis,exteras questeriit. Italiam que sunt ingressi, solicitati a Narsete Eunucho , iniuria a Sophia Iustini Imp. uxore affecto: quam historiam complures referunt.Eam vero religione isthic seruatam absque labe, usque ad M. Lis theri, orbis Christiani contagionis pcstilentissimae aetatem, locuples testis est Io annes Mag. Gothorum archiepiscopus Olai Mag. nepos, in praefat. his . cap. iij. Matth. Palmer. in Chro. Nicepho. Call. lib. viij. cap. xxxiij. Magnam diligutem aioperam commodarulat ei regno in sideretinendo S. SigDidus episcopus Ebor cesia, & Olaus rex Noruegiae,cuius Cra ius mentione facit. Alibi quoque Ioan. Mag. Gothicus scribit, uti Crant2. G

102쪽

thiam Christi militiae asscriptam fuisse,

cu rerum potiretur Carolus Mag. A. Prosecto Gothos Valente Imp. Arianismum hausisse, Socrate,Sozome.& aliis testibus antea prosatum est. Quum enim Gothi Hunnique mutuis distialis de simultat,bus conssi rent, δί Gothos Valens sibi ellet demereri, legiones Thraciae eis auxiliares misit; quamobrem obtenta victoria beneficium officio recompensare ut apparebat) volentes,sese Imperatori milixaturos spondent, episcopos Christianos petunt. vii diximus; demum ad ingeniuredeunx braciam inuadut,Valenti inermi & absque milite bellu inserunt, eum-

huc in casa rcpertum exurunt: & certe

jstuc nemo inliciabitur, Theophilu Metropolitanum archiepiscopum Gothiae Sylvestro Pont. Max. Constantino M. mp altasse Concilio Niceno j. Saxonia reliquaque Gormania iugum Domini suave subierunt Sergio j. Pont.blaxa ustiniano j. Α. apostolis S. Vville-brordo Britanno,Vvilfrido Lindefamcnsi episcopo, Vuulfranno Senonensi, Vvil- Ichado Anglosaxone, Echbeno Ebor Giepisconse F. Eadberti Nordhumbroru

103쪽

legis,uri apud Reginonem, Marcellinum hist. V villi broidi discipulum, nostrumq;

Fridolinus Scotiar atque Hiberniae r gis filius post, votorti caussa, multas peragratas prouincias uti cum primis religi sillinc fieri solet) in Galliis primu apud Pictauos S. Hilario episcopo, postea ad Belgas di Certens prope Mosellam, Vna cum Leodegario Fratico; inde Argenti-na,Churia, Rhetiam, Burgudiam, Basilea rei traiicias ad Sequanos tractu Rheni secutus euangelium passim diuulgat, c nobia extruit, sacra fana aedificat, anno plus minus ccccxl. Vixisse scribitur usque

ad S. Remigij Rhemensium episcopi de Clodoucei primi Christianissimi Franc

rum regis tempora. Et certe quemadmodum persecutiones saepe fuerunt caussa, cur multi huc illuc in peregrinas regi Des fugerint, & ad exteros cuangelicam fidem deportarint;ita crebro i praesertim S ccii Angli,stuc Britanni) olim dum aut teriam sanctam, quam dicimus, aut apostolorum limina visitarunt, passim euangelio praedicando seruiebant.Sic utroque

104쪽

i tempore &pacis& belli, Deus, quia om- nipotens est, potest; quia bonus est, vult;

Cuia prudens est,nouit bene uti quod sa penumero repetit D. Augustinus.

Frisia,Saxonia citcrior. V vini halia,SLcambria seu N usia que nuc Geldria,Cli I iuia,Iuliacum siue Menapium, totus ager Traiectensis qui Rheno alluitur, Betua siue Battia, olim Batauia quae nunc Hoti landia. Uvalachria Mattiacorum, quos vocat Strabo SI Cor. Tacit. quae iam Zelandia appellatur; omnes,inqua,hae prouinciae fide Christi illustratae sunt, commodante su in operam S. Vulltcbrordo, Lebuino,Vverentfrido, Luilberto,aliisq; eius farinae viris religiosissimis, qui, Sax nibus siue Anglis,quos diximus superitis,

Britanniam de uastantibus, immanemq; in Christianos tyrannidem exercentibus, verso solo, patriaque exulantes, huc sese receperunt,Sergio Potit. Max. Iustiniano - j. A.&Pippino Fraco imperantibus anno plus minus M'. xl. vii ex Alberi. CrantZ. Marcellino S. Vville brordi contubernali , Vsiluardo in suo Martyrologio manifestum cst. Primus Traiecti ad Rhenum antistes fuit S. V villebrordus, Iuliacentiu

105쪽

vero multo phitannocirciter m..cl.S. Adelbortus,quod adnotant Scb. Munster.& Dcmoch. Batauia Cattis, Cerusiis MLigiis Hungaxiae, Pannoniaeque populis originem ducere, qui biisdam, putantur:& sane Catiuicus siue Cattorum vicus pud Hagam Comitis, in ripa Oceani Britannici in patavis non paruo in argum c-to ad faciendam sdem eius rei quam disimus, praeter alia vetustatis monumenta plurima quae isthic visuntur. Frisiones nanque & Saxones multo an te quoque apostolos acceptile S. Hildcgarium & socios Clodou eo Francorum priamo rege Christianiss. Anastasio Imp. Symmacho Pont. Max apud Regino. reperii ocst. Demum iisdem apostolus adeoque de martyr isthic consecratus cst S. Bonis cius Maguntinus episeopus. Nauarram, Pompeopolim nunc Pampilanam, Vascones qui ad radices Pyreneorum montium habitant,gentcm cis ram, plusqua barbaram, olim Vna quiadem cum reliqua Gallia Christum uta, cumque didicisse non ambigo: S. Amandum vero ad mansuetioris vitae consuetudinem teduxisse; iicut dc Sclauos VI.

106쪽

currit,vj IX. Flandriam, Brabantiam,sive,ut olim, 22 Mem piscum, Ambactos, Bennuos, Aduaticos,Anab uaritos,reliquosque Belgas, . t erant' ditionis Gallicanae, praeter eos quos memorauimus, religiosissimos mortales adeptos esse apostolos ex Francoruregum stent mate, ita aecipe' Hilderico C rcge cu ob inertiam, tum luxuriam, aliaque vitia hac dignitate indigna , regno

exuto, & monasterio mancipato, Pippinus,niaior domus,omnium calculis, sucsragiis istit rogatus,& ab Zacharia Ponti 'Max. confirmatus est, cum ob res domi

militiae ue finiiter gestas, tum ob studiureligionis Christianae, teste D. Lupoldo in aureo illo libello De zelo veterum principum Germ. Adone Viennens. aliisque plurimis, anno plus minus vij X. Is uxorem Beriam Horaclij Imperatoris . Constantinopolitani filiam duxit, ex eaq; Carolum Mag.stiscitauit.siquid Vincentio tribuendum est. Soror illi fuit Amel-: hi berga nil pia Comiti Bracbantensi Vvit tarnu gero. hinc numerosa eaque sanctissima soboles

107쪽

168 CONVERsIONI s CENTIUM siboles nata est , Emebertinus Camera- M.Arnoldus censium Arnulphus Metensium praest

ALAmribere ratidis germana sorores Anael burgae soror fuit S. Ger trudis quae apud Ni uellcnses sacrarum Vestalium Monasticen in- , stilliit: Pharaildis Gandauum dedicauit, suisq: virtutibus celebrauit Aldegudis MVvaldetrudis neptes, quaru haec Montes;

S. Gudula agi u Alostentem consecrauit.

Naquii prope Alostum in poma riis suburbanis, apud pagu Mortzellanti, suu Oratoriu eremitico more aedicula haberct,s bipeda ibi sanctimonia claruit, multisq: signis: demti etiam in vico Ham vita functa est. Illic Carolus Mag. A. Imp. deposito diademate Deu Opt.Max.ad memoria S. Gudulae adorauit oluit vota,im plorauit eius fide opemq. . Postremo monasteriti illic Virginu Deo dicatatu instituit atq; dotauit, quod Nordmannis Danisq; , irruptionem in Belgium facientibus , deuastatum, a Ludovico pio Caroli Mag. filio instauratum auctumque est. Alostanus comitatus, ille, ditissimus agri chabet enim sub se ciuitates treis,pagos vastissimos opulentissimosque Ixxij.

108쪽

THEATRUM. Iosadeoque ipsi Cameraco iura dicit, ali

qui Imperiali & liberae ciuitati, inad quasibi hoc tantum titulo asseruit Carolus Quint.A. quod Alosto principaretur euangelij praeconem,cum primi β S. Aman- dum,deinde eius in fide alumnum S. Vrsmarum habuit, anno, dc quod excurrit, Uxviij. Iustinia. Imp. Leone iij. Pont. Max. Habebat sacra casulam & tuguriuad moenia S. Vrsmarus,Vbi postea coenobium S. Vrsmaro initio deinde S. Guielmo est nuncupatum rid quod a Nordinanis item exustum dirutum qi fuit,& intra nauros deniq; transpositu ; uti in archiuis eius coenobh memini me legere puerit. Gandauensibus, Brugensibus, caeterissique seu Flandris,shu Brabantis eodem

ronto,aliisque S. Amadi collegis , depra dicatum est. Neque mihi hic est omittendum, S. Amandum, more apostolico,infinitas virgines passim sacro velamine amictuisse, ac ccclesias fundauisse:discipulosq; eius deinceps plurimas , ordinisque S. Benedicti qui tum in primo flore erat

109쪽

rio, 6 coenobitaria archivi s, satis super iii iprobatum est. Collogae S. Amandi fuere

Albogastes de Pyrminuis Angli. AntUe pia atque bacci linia tunc vici, hoc ma- gis mihi probantur, aut ab episcopis, Cameraconii Enacbertino, de Metcnii Ar- nul pho Datre germano , aut ab ipso S. A mando fidem rcligionemque Christinia ri rusci didicisse,quo magis Tamisia media inico utrunque pagum fuit, ubi Amelbergam 3 finem vitae fec illis, S sepultuiae locu d legisse manisestum est. tametsi Mechlia. nienses inscrtos Christo S. Rumoldo epiciscopo auctore Dauidis Scotiari r gis filio circa annum,& quod cxcurrit, vj Dag horto ij. Francorum rege, Pippino duce ac maiorc domus sicut de Lirensos Gon imam comite S. Rumoldi familiari nera

satagento quem alij e Britannia, alij Pippini genere oriundum faciunt certo , certius sit. Neque id temporis hic, id est, in Belgio, fidei religionisque senem celi situm coepisse totam ve cultus Christiani

sui ita dicam adduci possum ut credam quum vel ex Philippici, vel Anastaiij ii vel profecto Leonis iij. Isauri literis, circu-

110쪽

laribusque e lictis conomachiam passim in Belgio exertam fuisse sub eadem rempora istoc nomine S abbates & episcopos alios que pietatis Catholica: midiosos morte obtine, Christ. Mail us,Meycr. aliique affirment.. Augustulis ac palatina Bruxella S. Gaugericum tanquam suae fidei paedotriben, archididasculum colit, S. Amandi fidum in agro Dominico excolendo Achaten. unde & vetustissimum totius urbis templum eius nomini est dicatum . Floruit, si historiae fides habenda est, anno

Precipuum est ut sic loquar) maximeque demonstrativum argum tu, quod me mone quo autumcin pei uniueinimi Belgium, potissimum a tempore Clodo uel anno cccclxxxv. ac inde hactenus Repub. Christianam accuratissime fuisse o fdinatam, ecclosiae Hierarchias elegantii- si me compositas, fidem religionem que adamussim obsciuatam , quod Clodo-Heus tox tantisque conatibus, ac deinde

Carolus Martellus, Pippinus , Carolus Mag. Zelo religionis Gothos, aliosq; Barbaros Italia, Saracenos Hisbania exturba-