Pro religione sancti Ioannis Hierosolymitani, & Insulae Melitae, contra regium fiscum Ulterioris Regni Siciliae : super nullitate significatoriae contraprafatam religionem, et insulam relaxata]

1쪽

gentissime totius dicti Regni necessitatis, penuriar& fa- . mis, qua innumeri perierunt,& Regnum ipsum multisrepletum miserijs, ingentesque pecuniarum summas proe mendo tritico erogasse,& magna damna contraxisse,ssic que licito iure significatoriam dictae quantitatis factam fuisse,illamque debere confirmari, & debitae executioni

demandari.

Quibus non obstantibus quae vere non obstant iure pretendinnis dictam significatoriam scire,&esse nullam,&debere illius virtute exacta restitui,pro cuius rei veritate duo luris articuli pro parre religionis , & insulae Mel ibrae proponuntur. ἈPrimo adducemus potuisse Religionem Einsilia frumentum absque licentia capere, nullamque inde iniuria fuisse neci Culpam contraxisse. Secundo ostedemus, R eligionei nec insulam ad solutionem iurium, seu oneris nouiter impositi pro extractione frumenti,absque licentia non teneri,& conseque-ter significatoriam sta isse dc iure nullam

Primus Artic UlUS.

INsula Melitae eraeolim Nn Lic est pars Regni Siciliae,& de dominio Regio dicti Regni,& ut talis iuribus capitulis,& constitutionibu legibus & pragmaticis dicti Regni regitur & gubernatur,&Participem fuisse Om' ni fortuna cum toto Regno, testantur Rex Martinus in sui constitutionibus,ca et Ritus in cap. adtolledam Pa-dςctae Regni ubi enumeranturiura ossicialium, quae eisd bentur a ciuitatibus & locis Regni,inter quae Connum vini Lur melita,& gaulos Capitulum Regis PQ rid criij, μ' disponit , quod Insidar coadiacentcs RPSΠO COn- eis co tribuatur de damnis passis ab laostibus', 0 DCorum Regni pragmatica Vgoris deMO-

2쪽

pragmat.3 . Quinimo dum fui set pro triginta mille flore nis semel alienata sub pacto reluendi don Gondis aluo de Monroy,ipsimet ciues sic rc limerant, propter quod Regio Demanio incorporari. Per Regem Alphonsum meruerunt in anno IS97 prourerae ciuitates Panormi, Messanae,& Cathaneae,ita quoddac etero non posset ullo vnquam tempore ab zo allenari nec separari, ut patet ex dicto priuilegio, ibi: Dimis Ira viai in Cesiuere,' Gaud

H, es Castra,cimtates, erras,ca alia, ciues habitatores,

incolas.Uvagatus V sarum, signanter iura y g rota, alienata prodicta infacro, RegioDemanio, Regni Sic ilia virtute rasentis aut boritate Regia in hoc maximὶ nabis p rouidimus aggregandas istimaratis,'restituendas, prout lysis indicto sacro A egio Demanto, seu numero

Cathaniae,authoritate prae dicta perpetuo adiungimus,rs

3쪽

inreuocabiliter conser en tar, volentes, discementes, sconcedentes exprese is ostr fatis quo si sorte per dictum dominMMI .egem, bare desuccessor i perpeti tu,s of late suosqMinnaocunque vel qualitercumque scit r et Madue rin enseu aliquorum impoηtunitate, vel alia quavis causa ,s necessitate Aegia Curia, ctiamum gentissima: insilias eosdem, seu ipsartim siste a tu fut1 rum cootingerit, stncei, lienari, ignorari, urudi et c. bolio quocumque titulo, 7 Vovis modo seu nomi enuΠCVa-ty etiam g taberuatio iis vel Rectora a,vel ad a tum a dicuius ex pradictis conte for mamyr est ut is ρ iuiter j, quomodo libet concedi, tales, vera malist voratione desalienationes, es concessiones, seu ac Iaspraucutiones ad abs quid)radictarum,ex nunc8 rotunc, s econuerso aut bori rate ' egi , qua jungimur civisime de intemtione dicti Demamj S egisse per hocaesper relatiouem dicti Ia3- mi, s aliter c excurati, cassamus, revocamuS, cunusia m9s,irritamus ac si nul latentusfricta fuissent, vec per 'fui infulas seu offlciales, ciues,et incolas eorudem exequi

volumus aut admitti,conpedentes eis expresse 'b egia authoritate praedicta, concessionibus madatis iis seu acti bus prauentionum radici at Vm,possint is valeant,ac eis liseat securiter fae impune, semel, bis,spluries,ac toties, quoties necesse fuerit,is eorum optatis habueri tire fov-ἀere,replicare,s etiam de facto resistere mαν forti pro

quo innAllum currant delictum, vel inobessientiam incurrere reputentur, saliquatenus cesseantur. Insuper extant penes innumerabilia priuilegia eidem G sula: COR Cessa.ob incentia,&memorabilia seruitia Re-gyV Coronae praestita prQpte quae meruit gaudere OmnibW priuilegijs,irmnunitati is exemptionibus, & liber' ibu ,quibus gaudent ciuitates Messanae, Panormi, & V utates Regni.& in anno 1 stis. fuerunt Videm coni Pr xilegsa, 7 gratiae eisdem Insulis conces VςW Vinaimplissima & specialis sima forma,

4쪽

Quintum , & Reginam Ioalmam matrem: Et licet postmodum fuerint per eundem Caroluin Quin sum, in anno IVO. inreudum nobile, liberum &francum, cum omni iurisdictione,mero di mixto imperio,iure proprietate,Vtili dominio,concesse magno Magistro &conventui Religionis sancti Ioannis Hierosolymitant,fuerunt tamen eisdem Omnia priuilegia reseruata,& signanter facultas extrahendi frumentum ad vi ei finecessarium sine solutione di licentia aliqua sibi concessa per Regem Alfonsum, in anno Vt patet ex declaratione eiusdem Imperatoris Caroli Quinti,facta sub dies. Marcij ISI I .fol. I .dc Idib. Demum fuit laxata quantitas Iad. salmarum quolibet anno cum facultate ampliorem quantitatem taxansidio concedendi quoties necessitas postia laret,iuxta eius priuilegia,f0l.is.&16.&ita declaratum fuit per dictum Carolum Imperatorem, sub d te 2,NO v c nab ris, in s. fol.

Item consuetudine receptum e st, quod tritic si, quod iustula praedicta a qualibet partei Regnii ves uniuersitato& singularium personarum ipsius. Regni tersa, marique authoritate propria capiebat, Regnum ipsum ratum habebat,& nil aliud agere curaui Gnisi captam qiuantitatem in compotum referre dictarum I ad salmarUm, quae Regnum eidem quotannis concedere tenebatur, tum modo dictam quantitatem non excederer:&ata ab anno Is8o. citra obseruatum fuisse constasi ex fide l. i 27.

Idque adeo verum est,quod eadem quantitas frumeti quae ab insula capra fuζrat in dicto anno I g 9o.& is91. de qua controucr itur,fui dc more in praedictum coma potum Ir b. alm rum xςlata,Vt pasce ex eadem fide supra narrata,&idem Obscru tum apparer cum ciuitati Lipa ri,quae est extra Rcgnum,ut pasci ex alia fide, a sol.6s. vse

5쪽

praedicitur capta,& extracta in dictis annoso &9 r. no a itiit vltra summam quam insula extrahere potera quinimo defuerunt i s 37.s alma vi patet fol.q. Quibus sic in faeto veris existentibus, consequens est dictam insulam licito iure potuisse pro subuentione suo runa ciuium,& ne alias fame perirent frumentum sibi dubitum capere,& quoquomodo potuit eripere, & extorquere a manibus quorumcunque ciuium, &incolaru di eti Regni, & a quibuscunque nauibus 2 portibus ipsius, propria auctoritate,glos .ssingularis in cap.ius entium, I. distinctio quam singularem dicit&ordinariam,Felin. in cap.quoniam, te simo n.&in cap. 2 num. pcirilis. te sponsalibus,&in recollectis ad decretum,cap. iustum est, &Cap. Dominus noster,al.q. a.Vbi Archidiac.nume. Ι .elegater notat, quod ubicumque per aliam rem siuam, & ius suum consequi non potest,licitum est authoritate superioris arma mouere, bellum indicere ad recuperandum sua vel etiam furtiue accipere,vtibi,& in l. nullus, de Iudeis Imo plus dicit,qubdsii furto vel violent a rapta habere non possit,potest accipere equi ualens authoritate superioris,&nedum Principi qui solutus est legibus seu costitutionibus ciuilibus,licet hoc sine alterius authoritate, per texi in l. ligna vox,c .de legibus. Verum etiam quilibet particularis uua authoritata potest accipere furtiue, dummodo ex tali furtoici ec damnum,nec scandestina valeat generari quia si snde scandalum vel contra uxorem, Vel contra qu emc 'ue alium oriretur, tunc debet rem in pristinum statam re stituere, secundum Inno in cap. olim,el primero,de restitutapolin u me 3 .subdit, quod hac ratione excusati fuerunt Iudei, qui spoliaucra uxh gyptios do praecepto Domini, t . quaest. s. diΣj latrε ζXdnd. Consci is. circa primum dubium,Vol. I Bald. in l. dum C. I. G deseruitvt.&aqua, Florianusin l. itaoue

6쪽

- . . . q

At in casia de quo agitur, triticum erat debitum insulae praedictiv,di licet illud Pluries petierit, di necessi ratem

suam O stende ris, non potui e tamen obtinere, unde licito

iure licentia,& authori rate inois,potius quam magni Magistri sui Principis minorem debitae quantitatis accepit, ct accipere potuit ablque ali a licentia vel perinissu Vice- regis,vel Tribunalis Regi j patrimonij, istante maxime de negotiatione vel repulsione per ipsum facta.

Secundo, cum praedictus concurrit recepta obseruantia,&consuetudo, quam dicta insula habuit accipiendo Iriticum stra authoritate usque ad quantitatem stibi debitam,& permissio seu tollerantia ipsius Tribunalis Regij patrimonij Vi erogis, ac etiam quanti ratis silc acceptae in Coporum recipi endi, quete omia e dolum & cui pam

penitus excludunt: nam dato non ramen concesso quod

triticu no esse debit necullo modo insula potuisset pro pria authoritate capere: dicta recepta consuetudo,etiamsi esset iniqua illam excustaret apena, glos . notabilis, in ca P.c u m V m c rabitas,de cO n siue lud. Bald .i n rub. C. de fide instrumen ricol.5.ubi quod consuetudo excusat notastium a falsitate,Ιassint. r.ff quod quisque iur. Saul. Orta

m e 8s.ligitur,side liberat.ccius vel saltem iusta creesul itate potuit induci ad capiendum triticum, postquam fere semper illud coepit, & nunquam fuit captura de delicto vel culpa aliqua notata, nam putare dicitur quantum ad iuris effectum,quod iusta ratione putatur, ut ait Barto. in i cum qui lim,s .quod dicitur,num. 112de acquir. haered. glos in t .sed et si de sua,Feod.in a. quae dicit,quod creduialitas ex iustas praesumptionibus usi tolleranda,refert & sequitur Hieron ym.B ariSNid n/ petit. . cum quid, num. 37 is sic cr.p a Tertio quando omnia pra dicta cessaren ipsamet ne cessitas o famis dictam is melinum captaram admitteret δε abs queret a q id uquc pinua ista culpa, cap. tertio, de fart.ibi:D qui sprF ei Necessis Merulamis, aut nuά - tatis

7쪽

tatis furatus; uerit cibarias veste,vel pecus p aniteri. hebdomadas tres, eZaid rit vo cogμtur tela re Vbigio dici quod quando magna est necessitas, non imponitur poenitentia, quia in necessitate Omnia sunt Comunia, arm 1. distin. cap. I. & distinct. 7. cap. sicut hi,& Iz.quaest. r. cap. 2.&a . quaest Z. ca P. quod autem,bellissime Forti ii Gars in l. I .f.ius naturale, is de iustit. Jc iur. num. 3 o.& 3I.

ubi ad propositum pulchre deducit de iure prime uo & naturali omnia communia,a communi parente dc largito re Deo,nihilque erat a Deo diuisium, cap. quo iure, distinctio 8. deinde deprauato statu generis humani decuit, Vt aliqua diuiderentur proprietate,quod Cicero diuinitustoquens in lib. de legibus testari videtur,sicut una inqui .eademque natura mundus Omnibus partibus inter se congruentibus coheret,ac nititur,ssic homines interse natura confusi prauitate dissentiunt,nec se intelligunt esse consanguineos,& subiectos omnes,sub una eademque tutela, quod sit teneretur Deorum profecto vita homines viverent, ex quo infert, quod furari in extrema necessitate licet, quod non dicitur proprie furari,quia talis extrema Iazcessitas reducit ista ad ius naturale, quo Omnia erant Communia,ut notatur in dict. cap. sit quis propter necessitate, de furt.ubi Hostiens.&Abb. cap. discipulos,de consecrata distinct.s.ubi Discipulos alienas spicas commedenteSipsius Christi vox innocentes vocat, quia coacti fame hoc secerunt mam omnia fecit Deus ad hominum necessita tem,& Ucc fuit ratio uniuersialis Diuinae prouidentiae, Vedicebat Salamon in Prouerbi js, itaque omnia dedit gQ ncri humano aequaliter, sed deinde per ius gentium diui'sa fuerat dominia. ut in l. ex hoc iure, si de iustitia & iuro in duit. cap. quo iure, distinct. 8. Ita enim convcniz-δx generis conseruationi,ne mali magis possiderent, scd V V in homo est in extrema necessitate potest uti illa Com-m Hy P ssione quia ratio illius iuris manet in ipso, Ποῦ pe' ς- Τ ψ dς sectu eorum, quae eius causa facta sunt: haec est sontentin Dicit zEt

8쪽

Ethec est comunis conclusio, quod necessitas non habet lege,&habet annexam dispensatio nern cum legi nosti bijciatur,l. i. sside ossic. Cois sui .vbi glos in verb.expedire, i. aliquando,sside ossicio Proconsul l siquis filio, j.haec autem vers nisi forte latro is de iniusto rupto testam. l. I. ubi glos & Doct.late ponunt in v crb. non aliter,sf.de ossi eius cui imandat.est iuris d. refert Hieronym. Cagnoi.in re Pet. rubr.ff.de Origin .iur. nume. .6.&Z. Nam quod non est licitum in l. necessitas facit licitum,C.quod non est licitum, de regul.iuti & necessitatis causa multa permittu-tur quae alias non permitterentur,ut multis exemplis hoc declarat Francisc. Curi.in repetitione .admonendi is de

Sed sit in extrema necessitate licitum est aliena rapere ac etiam furari, multo magis licitum fuit dictae insulae triticum alias suum, ac sibi debitum soluto pretio capere, nam data penuria licitum sibi fuit pro ciuium subuentione victu alia quaecumque capere illaque ad vendendum cogere possessiores quoscumque ad Lex.Vbi notant communiter Doctores in l. I . C. de Episcopal Audien .&in ca pit. I. de emptio. &vendition.&de communiter testa

ra carnis, aede ossi. Pr feet .vrb. Rolandia Valle, cons . volumia.& Michael. de Gras . in decis aur. casuum cons

Et ita communiter dixerunt limitari tex. in l. nec emere, C.de iure delibraRd.Vbi habetur, quod nemo cogitur inuitus advendendum,quae dispositio ne dum laicos comprehendit, sed etiam Clcri OS qua uis dignitate fungentes imo Ecclesiiam ipsam, Ut in clerico Vincent. de Franch. decis . . Viuius decis. 28. in Episcopo respondet Menoch. confiῖ7. volum .2.in Ecclesia dcterminat Ioannes de Platea, in l. I. C. ut nemini liceat,lib. I O .Francisc. Marcus de cis S a .pare. I .Anzon. lc Nigris,super con stit. RegniNe -

9쪽

Quibus non obs at dicere,quod Regnum reperIeba tur,tunc temporis in extrema penuria,& quod sic non tenebatur triticum insulae subministrare, quod pro se & nccessitato propria no habebat ex eo,quiaCharitas bene ordinata incipit a seipso,t. Praeses,ubi Bald.&alij,C.deseruii& aqua,unde versus,in Albibus ille erit qui sie Alus atli fit illum Sc ille qui non habet nisi quatum sibi sufficit ad

ali meta,non tene tu alliam alere, liue iit pater, siue filius,

vel qui cudaquemrouth qc & alia cogerit Hippol. Rimin. in repetit.Capituli,quae in Ecineliatur ume.ZI. de constit.repetit.volum .2.fol mihi 16i.Siquidem huic difficultati respondetur quod dicta oppositio procederet, & lo cum haberet quando triticum non fuisset insulae debitu, illudque peteret ex liberalitate, vel miserationis causa potius quam ex debito,at insula illud petij &accepit ex debito,& pretium soluit ergo cessat praedicta consideratio, quandoquidem ipsa insula uti pars ipsius Regni debebat& debet gaudere omnis fortuna cum ipso Regno, debueratque ei pro rata ad mensuram,triticum,&vitualia communicare, ac diuidere prout faciebat,&fecit cum omni bus alijs partibus ipsius Regni, quod cum non feceris, merito potuit insula authoritate propria pro subuen tione proprie famis, & necessitatis quantitatem vi tua' lium, sibi advidium neces ariam , soluto pretio Caperc,

prout semper de more tempore necessitatis capcrc Con

sueu eras.

Nec dicatur, quod Regnum tunc temporis ma in dp xi batur penuriam ac famem,& innumeri fame pcriem y in V,& coactum fuit ex diuersis mundi partibus istum Cn- m, ibi maximis expensis laboribus sibi comparare, I rQt ς quod non potuit nec debuit insula Melitae illud iam py pyxis laboribus ex longi nauigatione redactua ei aucibuS Uψlςn er idem pondetur milli

10쪽

violentia ex parte ipsius insulae, nec militu sancti Ioan is intercessisse constat,sed Omnem debitam correspondentiam &amicabilem receptionem, susceptionem,& hospitationem,&pretium tritici prompte ac liberaliter soluerunt,iuXta quantitatem ab ipsim et frumentorum venditoribus petitam adeo quod ipsi nullum gravamen a militibus seu insularijs receperunt, quin imo potius lucrum & utilitatem, qua de causa libentius ipsis inlulanis potiusquam Regni colis frumentum Vendere voluerunt, &gavisi sunt sic ad Melitae portum applicuisse cum suis nabibus. Quapropter si ex dicta frumentorum retentione aliquod detrimentum Regnum ipsum recepisset, prout nore cepit,postquam illud non peti jt nec petit, & hoc nihil ad fiscum spectat: deberet utique sibi impurari, postquacri sua culpa hoc accidit, propter debitam extractionem frumentorum insula' denegatam contra omnem iustitiae &aequitatis rationi, atque ita damnum quod quis sua cui

passentit sibi imputari delicet,l. quod quis,ff. de regul. iur.

his damnum,& l. nemo damnum,s Leodem tim. Cap. 2. iu-cta glos.&aliorum expositione extra, de constitui. Reg. sine culpa de regul. iur. in 6.&cap. si culpa,iuncta glossis Ciui urijs,&Berengarius Paulachus in repetit l. Unicae, .d C

sentent. pro eo quod interest, nume. ΣΟ. Erconsequenter

dicendum es quod cum praedicta insula iure suo v afuerit nullam ali js R egni colis iniuriam fecit,etiam si ex hoc

damnum aliquod accepissent,regula nullus videtur dolo facere,is de regul. iur. l. tcrtia, S . his tamen, is de liber. hoanain. ex laibend. l. iniuriam, j. i.sside in iv.Ibi: iuris mini executio non habet os tam l. si donaturus, J. si quis indebita, si se condition ob caus cap. cum Ecclesia vulterana, de