De curatoribus emporii et nautodicis apud Athenienses

11쪽

En habos, Vir Laudatissime, quam tibi ex-POSui causalia rationeinque, quibus ductus muneris, quod alii infelix putant, suscepti felicitaten publice mihi celebrandum sumserim; sed alia eaque jucundissima res accedit. Profiteor

enim in ea schola, quae sumin et docentium et discentium servore et amore lactissimc floreat; nitor Rectoris doctissilia humanitate, conquiesco in suavissimorum collegarum charissimo sinu; in urbe dego, iterarum sede, ornata viris doctissimis, quorum favore in literis colendis insigniter adjuvor am ut Henr Schremeri, lico logiae professoris doctissiliai nuperrime admodum Rectoris nostri, propensissimum in me

animum taceam, Par tantum eorum nominasse

juvat, con dico Hugium, τὸν πανυ, et Caro Zellium, V. D. , quorum uterque t re et verbi studia mea moderatur in quo majorem modum Pi Oxohit, ut mire mecum sortuna egisse videatur, quae me, o Frid. Creveteri et Frid. Christ. Schlosseri amicissima et saluberrima disciplina vix emissum in talium virorum Inorem amicitiaeque veluti complexum deduxerit.

Vale, Vir Doctissimc mihique avel Dabam ipsis Canendis Octobribus anni

MDCCCXXVII.

12쪽

EXPONITUR DE EMPORIO ATHENIENSI.

Νeminem fugit, non modo totius Graeciae incolas in universum ae inprimis Athenienses, remotissimis etiam Graecanicae antiquitati temporibus, navigationi eximie operam dedisse. Cui quidem rei cum Athenienses nullo non tempore se dicarent, terram colentes, huic exercitationi aptissimam, factum est temPorum cursu, ut perpetratis ii insignibus illis bellorum Persicorum facinoribus non modo inter Graeciae populos tenerent principatum, sed maris etiam dominatum obtinerent urbemque suam et terram totius fere orbis terrarum communem portum ac navale exhiberent o Confluebat Athenas omnis generis peregrinorum infinita multitudo, nunc iterarum artiumque et vitae lauto atque eleganter degendae gratia nunc opificiorum et mercaturae

13쪽

exercendae indeque quaestus faciundi causa. ' Coruni autem, qui mercaturam factitarent, duo potissimum erant genera Alturum id tu amplioris ordinis eorum fuit, qui inde sere quaestum quaererent, ut aere plerum quo alicii certis quibusdam et statis in hanc

rem conditionibus contracto, merces Athonis Oe- mererit, iisque in suam ipsorum vel navicularii alicuius navem impositis, in terram aliquam transmarinam mercatura florentem, ut Bosporus sero erat, Chersonesus Taurica, navigarent, e qua divenditis, quas asportassent, et coumtis novis mercibus, decederent cursumque suum codem modo Athenas reciperent; verbo, qui majoribus tantum rebus negociantes in unaquaque torra v. c. Athenis ea tantum divend rent, quae ex peregrina advexissent conquisita regione. ' Heli quam tenuem istam et Exiguam Inerca

p. m. nota a ro censu incolarum Atticae, quem Demetrius Phalereus egit, inventi sunt, δεοικοι - ν, cives at O. servi Oo . Bene quadrant ob hanc rem in civitatem Atheni Pn em verba Pollucis n. IX. i. q. ξένου εὐ μεσrr M. πολυξενον βενίζουσαν ἀλλοφίλου δη&ου πλέαν ἐπεισακτου τροφῆς δεομένην, ου ἀοκουσαν ρέφειν Ους οἰκ roρας,

νει, IV ευποροι μαλλον ιυν γεωργιυν ρέτουσιν. proprie appellantur unodo ι. s. Prolegomena mea in orat Demosth. adv. Phorm. p. 28 sq. Hesych. T. I, p. laos:

Ira Πορος πραγματευτης καὶ ὁ ἀλλοτρίας νεὼς πλέων

14쪽

ituram καπν7λοι ' exercebant', qui alterum constituentes genus in foro desidebant ad emendum vendendumque merces ab illis majorum gentium mercatoribus vel undecunque sumptas; Latinis caupones vocantur et propolae. mi cum αγοραίοις, qui paene erant ex agricolarum numero , agrorum proventus distrahentium, forum l. e. τὴν αγορα obtinebant, quae in urbe pariter erat atque in portubus; prius autem illud graviorum mercatorum genus in eo loco transigebant, quia ipsis tigro Pinu nomen traxit.' Primis enim jam civitatis Atticae temporibus, inde-

naMi yro me ede vehituro haec est propria et antiquissima vocis significatio. Postea vero coepi meretitorem significare, quoniam id genus hominum lucri causa nave conscendere sive maria navigare solet. Alberti ad Hesrch. i. i. Unde Pollux eos inter navigantium genera reCenset, nom. I, 95. Adde Zonar. p. 98 εμπορος δια παντὸς του μυτὴν πορείαν ποιουμενος os Schol. Aristoph. ad Plui. v. 5M.w5. 38O.5 v. Ku inium ad PolIuc. I, 5o. Suidas, κάπηλος ὁ μετάβολος παντὸς πράγματος Hesych. . II, p. 4O: κάπηλος ριεταπρατης ὁ τὰ πρὸς τὴν κάπην πιπρασκων κάπη δὲ ἡ ροτη, ad quem locum vide Alber multo laudantem viros doctos, qui de hac re egerunt. Idem Hesrch exponit κάπηλα ἡ κρεωπωλις γορα. i. e. macellum ADTOπωλαι sunt qui suos reditus in patria vendunt, οἱ Τας ἐαυτων προσοδους ἐν τῆ δ' ιυρε πωλουντες κάπηλος ὁ ἀπὸ του αὐτο-πωλο αγοραζων καὶ πωλιον ἐν τῆ χωρα ἔμπορος ἀγοραων καὶ ἐπὶ μνης πωλέον η ἀπὸ του αὐτοπωλου, si απὸ του καπήλου υνουμενος.

si Non solum Iocum et habitationem των ἔμπορω significat vox ἔμποριον, sed tributum etiam eorundem, veluti Peregrinorum; de qua re infra sustus tractabimus. Idem notandum est in vocabulo μετοίκιον, quod tributum noti solum sed forum etiam aliquod inquilinorum significasse videtur. cf. Meursium Atti Lecti. I, c. s. Disiligo b Corale

15쪽

que a Themistocli praesertim aetate Atheniensium potestate et copiis maritimis aeque ac mercatura accrescentibus, quicunque reipublicae administrandae praeerant, praecipuam ejus rei habebant curam, ut portubus cum navigationi tum mercaturae idoneis Atticam ornarent quo quidem prudentissimo studio paullatim evenit, ut inter tres Athenarum portus, Munychiam dico Phalerum atque Piraeeum, Postremus eo usque augeretur, Persiceretur et celebraretur, ut O a paene Videretur esse urbs, saltem magna Athenarum esset pars I Geminum ibi erat forum alterum eorum, qui erant remotiores alterum Hippodamium appellatum, juxta magnam Porticum ιιακραν Goaν , eorum, qui ad mare habitabant. Hic mercatus erat celeberrimus omnisque

generis mercibus frequentissimus, qui quidem ut, quam posset adcuratissime et justissime, haberetur, dicatus ei erat proprius locus, illud ipsum, de quo agimus, Emporium. x Illic omnis navigationi et

CL Meuratum in Piraee C. s. 8 Μ urs. l. l. c. 5. dein in Att. Lecti. I, c. s. rant ibidem navalia, a Themistocle illuc translata, et portus triplex Cum Nauclerorum diversoriis Μeursius Pirae. c. coleberrima porro deorum templa, denique splendidae porticus de quibus Meursius I. I. passim exponit. 9 Suidas ἐμποριο ἐπιτωειον ἐμπορίας Eumo Gud. p. 85 εμποPος, ὁ πραγμαrευrγης, καὶ ὀ τοπος αυro ἐμποριον. τί λέγεται ἐμποριον ὁ καταβολος, ενδα καταβαλ-λει τις τὴν tδίαν ἐμποοωκ. Memorantur apud veteres auctores aliarum etiam regionum emporia, imprimis apud Demosthenem . . de alonneso p. 9. καὶ τοῖς ἐκει ἔμπο- ριοι sc ἐν τη Μακεδονία lxnth. I, p. 22. Philipp. I. P. 49. Κersoel pli Thraciae reguli, emporia occurrunt adv. Aristo- erat. . 657 s. s. LIMam adu Dardan. P. at neque solum

16쪽

mercatura operantium multitudo degebat, convenie 'bat, transigebat ibi ipsa mercatura et omne genus negociationum exercebatur illuc denique omnibus, quicunque Athenis ex lege distrahere merces in animo habebant, erat douehendum et conveniendum. δ'

Conjunctum nipi ora Emporium cum peculiari ad mercium specimina exhibenda loco, quem OCabant δεῖ ua; ' sinitum ejus spatium certis quibus

maritima sed mediterranea etiam occurrunt emporia. v. Dio-nrs Halic Antiqq. Rom. p. 358, 4: ἐμ luctat παραθαλαr- τια καὶ εσογεια. Latini graecula vocabulum civitate donarunt; v. quos laudat Gesner in thos Lat. Cic. ad Att. 5, a. Liv. a 26 36 al. Plaut Amphite. 3, 4. Plin. 5, 9. Rutil. 1,53a forum nundinarium vertit Plin. 8, 5. io Quod interdum ab hominibus saIIacibus negligebatur Demost h. adv. acri t. p. 932. v. Boeck oecon Civ. Ath. I, 36 i. - ii v. Grodv. Lecti. esiodd. e. I et artor. Lecti Lysiaec.

17쪽

dam limitibus divisum praeterea in duas artes et αστικὸν ἐμποοιον, in quo cum civibus cives, et

ξενικον, in quo cum civibus et peregrinis peregrini

negotiabantur. I Ccterum latiore t iam sensu voces

ξένοι. d. p. 284 ξενικον ἔμποριον, που οἱ ξένοι ἐμπορευονΣα Ἀμεκον δε οπου λαστικοί. idem eadem habet P. 2G. s. Boeckh. I. I. I, p. 336, cui immerito haec Grammatici notitia suspecta esse videtur. Ἀττικὸν ἔμποριον, quod saepissime apud Demosth aliosque occurrit, dicitur, ut distinguatur ab emporiis aliarum regionum; οτικὸν autem, ut a ξενικ*, quod est utrumque αττικον erat autem alia civium cum civibus, alia peregrinorum cum peregrinis et civibus transigendi ratio, quam latius aIio loco explicabamus. Disiligo b Corale

18쪽

ἐι ποριον et δεῖν uti usurpantur illud totum signifieans Piraeeum, Φ hoc vero Emporium, proprie dictum δ' II.

DISPUTATUR DE SIGNIFICATU ET DI CRIMINE VERBORUM

αρχειν, διοικεῖν et ἐΠιμελεισθαι.

Multorum, inquit Aristoteles, ' curatorum et

praesectorum civilis societas gelu neque tamen eos omnes, sive sorte capiuntur, sive sun ragiis creantur, magistratuum loco haberi oportet veluti primum sacerdotes, quorum munus multum a civili potestate disjunctum est; porro choregos et Praecones,

itemque legatos, qui et ipsi a civibus creari solent. Sed δ' curationes aliae civiles sunt, quae aut ad

19쪽

omites cives pertinent, quoad certam quandam rem ac negotium velut imperatori omnes subjecti sunt militantes aut ad partem aliquam, cujusmodi eorum est curatio, qui 'αικονομοι et παιδονο ιοι appellantur. Aliae curationes oeconomicae sunt, velut eor- eum, qui saepe creari solent, σιτοφιετρων aliae denique ministeriis adnumerandae sunt, quae quidem in opulcntioribus ivitatibus servis mandari solent. Μagistratus autum ii potissimum vocandi sunt, quibus tributum est, ut de rebus quibusdam consulant otjudicent et imperent atque hoc quidem raecipue, ut imperent. ὁ γαρ ἐπιτάττειν αρχικμερον ἐστιν.

Sed ad communem usum non magni momenti est haec

Ad quem locum Goeti lingius V. D. Cum hoc discrimen inter ρχὰς magistratus , πιμελείας curationes et πηρεσίας ministeria non fuisse politicum apud Athenienses, potius esse philologicum,

ab Aristotele excogitatum, animadvertat, ea tenus tantum recte obserVat, ut Statuatur, thenis eos, qui plus minusve administranda republica occuparen tur, non dispositos quidem et quasi in ordines colloeatos fuisse secundum hanc ab Aristotelo traditam rationem, sed re tamen usuque presse ad Philosophi mentem fuisse discriminatos ut nulla umquam de hac re incideret severior disceptatio id quod claro

docent verba o γάρ πω κρισις γέγονεν ἀμφισβη '

20쪽

το-ων περὶ του ονοματος, quod fieri omnino crat

necesse, si PE usuque esset fluctuatum. Qua quidem do re ita mihi est persuasum, ut Certus Sim, Aristotelem in explicando loco de magistratibus cum ceterarum quas describeret civitatium, tum de magistratibus Atheniensium tractantem hanc in omnes furorespublicas patentem rationem atque normam suisse

secutum, ' εχει γαρ ιν αλλην διανοητικλην πραγΠια- τείαν ut hoc etiam nomine praeclari illius operis περὶ των πολιτειων acaura sit deploranda. Sed en nobis summum Philosophum Atheniensem, qui

quum de harum rerum nominibus numquam esse Erintatum neque dubitatum contendat, ne Aeschinem quidem cognovisso videtur. Is enim in oratione adversus Ctesiphontem, ut demonstret, Demosthenem, tamquam τειχοποεῖν, esse υπευθυνον, neque potuisse illum anto redditas muneris rationes publice pronunciari, qui corona decoraretur, λέξουσι, inquit, P. 286 sqq. ed. Drem. asa, σατις ιρετος Lων πραττε κατα φλπισμα,

39 Id Carol. Fried Neumanu in collectione reliquiaritan hujus Aristotelici operis, p. 54, indicare inihi voluisse videtur. cio Tres fueruntisthenis creandorum magistratuum, si Ialissimo haec vox sumitur sensu modi nam aut in comitiis creabantur totius populi sugragiis, aut sorte a Thesmothetis in Thesei tempIo, aut in tribuum et Curiarum conventutius, tribulium e curialium suffragiis hi Inhro sunt; qui in comitiis elige-hantur, propositi ab Archontibus χειροτονητοί medii, qui sorte, κληρωτοί. Laἱοεro nihil sere erant nisi veri ἐπιμεληταί. v. Schomann de Comiti Athgs. p. 3io Sigon de Rep. Ath. IV, .