장음표시 사용
51쪽
vrbem primariam Angram situs est: qui quod ad patentis oris seu dimidiae Lunae similitudinem hiscat,a Lusitanis Angra dictus est: quod nomenvi ipsi ciuitati dein accommodatu est. Haec ad alterum latus duos altis limos montes ad formam brachiorum extensbrum recuruatos habet, Breul vocitatos, qui in patentem Oceanum late porreeti ciuitatem a Continenti re stim sim quasi conuulsam aut praecisam repraesentant Montes praedicti fastigiis in aera tantis efferun 'tur, ut coelo sereno ad O.I2.2 IJ.imiliaria in altum mare prospecu us penetrare posti tranquorum verticibus duae ex lapide columnae extructae videntur, ad quas ordinarius quidam perpetuas excubias agetas naues quascunq; mare sulcantes notat, cillarum indicium insulanis facit. oleiiim umq; numero naues ex India Hispanica, Bragilia, pite viridi vinea,& In hae)uMI dia Lusitanica aliisque huita situs locis aduentantes videt. tot pari numero vexilla seu signatu Tiseera. columnae illi, quae Occidentem spectat defigit. Pari ratione & altera columna Orietem versus ita, nives ex Lusit inia aut orientalib. locis aliis approximantes;prodit. Quod si vero uno
comitatu naues quinquennarium numerum excedunt: tum vexillum unicum, sed grandius
prosertur. Columnae hae propter dictorum montium sublimitatem toti ciuitati in prospectaiunt me cadinsul in navis vlla appropinquare potest , quin illi eo uniuersae ciuitati insulae his ignis prodatur. Sed excubiae tales non in his solum montibus assiduo fiunt verum etiarn in angulis &collibus caeteris totiq; insulae instituuntur. Indicio ergo aliquo facto,insula gu- Dernator cum caeteris officiariis in concilium actus, maturo de agendis deliberat, & necessitatibus omnibus diligenter prospicit. Inferius ad B lmontis radices castellum quoddam seu propugnaculum in maris exin eremo angulo desitum est quod e regione sibi oppositum aliud simile habet: His itaq; quan terminisqvibusdam clauditur&defenditur accessus seu introitus portus, ita ut sine horum permissu nulli nauium aut stationem illam occupare, aut ex illa egredi liceat. Et hoc loco λ, iam princeps ciuitas Angra extructa est quae ut totius insuta Tercerae, sic fiditimarum omnium, o binia 'caput: firmamentum est, praeterea sedes etiam Episeopatus,, forum iudiciale omnium maria. Azores insularum. Ad trium milliarum ab Angra interuallum versus occidente ciuitas quoque alia sita est. Haia Pres dicta,quae nauium malefida statio negothationibus haud adeo irari Pri celebris habetur: etsi ad illam aduersa tempestate paucae interdum naues actae impellantur, '' ab Angra aberrantes Coactae ergo ibi merces suas exponunt,quae inde postmodum in Ancgram transferri solent. Ipsa alias ciuitas muris cincta sat firmis,populo tamen haud frequenti 'f'
abundat. qui agriculturae fere ob terrae bonitatem, feracitatem dediti sunt. Frumetum itaq; ' vinum magna copia colligunt. sed hoc infirmum, nullam aetatem ferens, tenue,vi ob id transuectioni minime commodum,sed solis inquilinis pauperioribus potabile. Caeteri enirn inibi qui ditiores sunt,ex Madoravi Canaria illata vina nobiliora bibere consilent Carnis, volucru pisciumvi animantium caeterarum nullam inopiam sentiunt,quae ipsis ad commeatum quotidianu abunde satis sunt.Oleum tamen nariuum non habent,sed ex Pori allia illud expetunt. Sale,ollas,lebetes,vasa fictilia, calce,&q huius generis caenera sunt;haec omnia aliunde importari sueuerunt. Ex fructibus autem persica cum primis copiosissima, admi- is ii , taculum usq; genera varia habent,interim cerasis, prunis, nucibus,auellanis,castaneis no ad-gra uberrima. modum copio sis.Herbarum fruticum siua quoq; ratio pro loco est.Et planta illic peculiaris qnaedam nascitur,quae radicem raphano similiter deorsum in inrram agit, foliis tamen vitem fere referentibus,quae sparsim quasi quibusda pediculis sese humo distundunt, fructum
tandem Balatas dicunt, valde sapido proturgete magnitudine fere pomi Quia etsi psopter 'η- magnam copiam non magni aestimetur pretii, insulanis tamen ad victum quotidianum vat ' i' 'S nde commodus est. Ita Portuallia ille dignitatis multo maioris est,quo interdum illatus magnatibus praesentiae haud vulgari est. Sed&planta ibi alia admodum frumenti seritur, ad cuiui failices granula rotunda PM Mi μεῖ magnitudine pisi protuberant, pistaciorum saporem referentia. Qui cibus valde suauis,&. ' mi nexoticis aliis desideratissimus, domi tamen propter copiam vilior habitus porcis in saginam colligitur,Iunia dictus Porro in .luis & solitudinibus insulae sponte sua planta etiam alia prouenit quae altitu Minoiam dimen stantis vixi aequans,sine ullo fructu emergit Radix autem geminos eompretas,u s seri m glios appendens,comam flauescentem ad viuum visui, taehui vero mollissimum sericum OL
teri: quam incolae pennarum seu plumarum loco culcitris adparandos lectos indunt. Cuius
filamenta textoribui industriis tentaturis in telam accommoda fore, haud absurde credi
Victum vero insulani maxiesa parte ex venditionesi si plantaea est, tinctoribus ad pastalis,la colorandas lanas apprime optata corrogant:quam magno numero collecta Anglis, Scotis, tinctoria Gallia venduvit,aut cum mercibus aliis permutan Terra
52쪽
Terra alias ipsa ferarum & volucrum valde sterilis est, si paucas saltem exceperis, &in- Canadiu aues ter has potissimum Canarias,quae aliquot myriadibus volitam es visuntur. Quibus ob id captandisvi quoquo versum disportandis aucupes quam plurimi sibi victii parant.
Cotumices. Coturnicum quas ibi Cordon μου vocans ibi indicta abundantia est, ita cicurum, ut Gasima In i domesticas nostras gallinas aemulentur.Necmmus Gallopauonum ubertas maxima est. Fe- rarum c terarum penuria vicissim grandis est, solis cuniculis magno numero abundantibus.
' lepores, cerui,perdices ibi tenui numero reperiuntur: pisces contra& varii& copiosissimi, palato pleriq, sapidillimi: qui aestiuo tempore potissimum capiuntur, cum hyeme mare piscatoribus intractabile sit. Mensibus namq; Ianuario, Februario, Martio, Aprili,&Septemb. plerumq; venti, turbines, imbres, procellaeqi Oceanum infestant reliquis fere placidumviserenum. Monto fa&desolata terra,syluis &dumetis exasperata,fere tota invia est: scopulis& rupibus adeo horrida, prempta, ut lapidum alumina viatorum4 calcei, pedes sit pius Vite svi conscindanturvi perfodiantur. Nihilominus tamen vitibus undiquaq; numerosissimis con-m ηψ G sita; iuce radices suas in medios hiatus seu saxorum rimas immittunt, quibus succum prolici- int sibi necessarium.Sedri hoc admiratione ibi dignissimum est, quod in peti seisistis recessibus vites multo laetius & turgentius se proferunt quam in planitie, ollioreri rariore, qua plerunq; fatae omnes extinguuntur,nec ad frugem perueniae queunt. Caeter terra, queo planaxferax est, ut plurimum frumentorii et conlecit ur: quorum illud tanta copia&foenore prouenit, ut extraneo huius generis commeatu nullo ipsis opus sit, 'uotannis insuper, . militu Hispanorum signa natiuo illo altri sustentari possint. Supradictisvi hoc mirabile accedit, quod nec frumentum, nec reliqua terrae nascentia ultra annum unicum durant sed eo , , exacto statim putiscunt&exolescunt. Quod nec ipsum tamen tempus attinge te posset, nisi quatuor vel quinq; menses foveis subterraneis ante defossum& reconditum ista quas praeparatione ad durationem hanc promoueretur. Incolarum enim quilibet a messe illico litturatum frumentum suum foueae singulari, commesii loco &via regia ex ordine in hunc usum Fouea ad prε factae indit, quam superiecto pauco stramine postea torra superinstrata quasi sepelit,& circa par η natiuitatis festum tandem inde eximit: tam plerianque sanum&integrum, ut nec situm necf μμ V coiriiptionem aliam ulla redoleat. Que defodiendi frumenti modum nisi colerent, ultra meses quatuor id incorruptum vix ulla arte seruarent alia. Exemptum tandem, capsis & cistis in hoc extructis asseruanti quod dein toto anno etia non ventilatu recens laudabile persistit.
ea Ex omnibus itumentis officia&operas boum experiuntur certissimas, fidelissimas: quos tanta proceritate&pulchrituditie inibi natos habent, alunt, ut vastiores uniuerso Ofimi orbe reperiti haud credi possi Cornibus piaesertim nobiles sunt, uno quouis in stuper pecu-Boues,vtho liari dato nomine non secus ac homines internoscendo. Et licet uno prato pabulabundisi minet, ira mul milleni oberrent: quemcunq; tamen ex omni grege illo,suo discreto nomine dominus ' 'ρ μ' appellet aut euocet, dicto citius ad vocantis heii locum seu statum sepioripit.' ,f., is, Solum multis sipeluncis & cauernis excavatum esse,ex eo augurari est, quod pedibus
vim violenter pulsum admodum collae seu fornicis resonat &terrarino tibus praeterea frequentibus concutitur. Sedri ignivomi montes olim inplerisq; his insulis pauci inuenti sunt: sicut&in Tercera&S. Michaele adhuc hodie aliqui campi Vulcanios fumos eructat, circa quo-Fontosferuidi rum fauces terra orbiculatim plerunq; exusta videtur.Sedri scaturigines fontesque quidam tam feruidi reperiuntur,ut ad eos non secus ac ad focum ouum elixari possit. In Tercera loco quodam, Cuulua dicto, Mab Angra tria milliaria distantes, fons quidam eius proprietatis& virtutis est, ut omnia vel illapsa casu,vel arbitrio hominum iniecta, pro-Fons lienorum gressi temporis in solidissimum lapidem seu saxiam commutet. Cuius miraculi documen- Dpi tum mihi ipsi accipere licuit ex arbore quadam huic fonti contigua cuius quae radices aut trunci pars aqua ista alluebatur,ad aeris usq; soliditatem induruerat. ae vero alterius lateris Σημή q partesd contactu aqua, immunes erant,pure pute verum lignum adhuc praesentabant. Cedri
νεμ ηεμ ε Ρ abundantia est ex ea ut scaphas, curetis, rhedas, seu bigas, huius generis alia omnia opera extruant me cad fouendum ignem quotidianualio quam hoc ligno, tan-Lignumpre tur:ita Vt propter opulentiissimum eius prouentum lignum nullum abiectiore statu loco ii ismum sit Sedri aliud lignum, Sanguinhodi etiam, totum rubeum cruentulum: item aliud ad
rub μm,μ si a cretae candorem niueum:&iterum aliud totum aureum lauum,terra illa profert, nullius
'' artis, sed solius naturae miraculo ista vatietate artificiosissime distincta. Qua occasione factu est,ut ignari opifices quamplurimi inibi conlederint, qui pulcherrimis operibus, ut abacis, i repositoriis capsis cistisque,&huius generis aliis parandis occupati sunt: quae postea magno
ἀE .leis, Vendita pretio in Portugalliam auehuntur ibi tum propter generositatem materiae,tum
iii a operis artificium&nobilitate magni aestimantur.In Pico insula, quae I a. milliaria a Tercera dissita
53쪽
dissita est lignum quoque aliud Tere dictum,valde pretiosum &nobilem ascitur, quod pro nis si huiupter praestantiam suam, nisi regis officiariorum eius permissu nulli in sum suppeditaturi
adeo durum, ut fertum aequet quod instrumentis fabrefactui interius coccinum indulatum expressissime refert: quod tandem,quo usu attritius fit,splendidius indie Jeffulget via stimationis haud immerito sit maximari uniuersa hae quidem intulae a Lusitanis colonis habitantur Hispanis tamen militibus Cooni insuax gubernatoribus post Lusitanorum seditionem illis impositis, qui praesidio suo omnia ea ιβ' Πνηltella occup .uunt moderantur, uittanis ipsis a caetero sumptu interim quidem liberis. Hispani enim tam seuera disciplina ibi coercentur,ut militum ne uni quidem absque pre m-
petrata venia urbem vel uno pede egredi liceat quod in causa est, cur secura via per omnem insula tam noctu qua interdiu, etiam sine comitatu ullo, mearet negotiari quilibet possit. Sed&peregrinis caueris per Lusitanorum cautionem peruagari insulas nullo modo licitum est. ita vel nudo peregrinantium aspectui metuunt. Quas ob id pervidete, peragrando singulas lustrare nec mihi concessum fuisset, nisi ubernatoris bona pace subministratis ab eo de equis circumire illas, me Lusitani vidissent Spem enim sibi deme Gubernator se cacat, fore,ut uniuersas insulas illas,&situm naturamq; singularum depingerem cuius operis ut ea 'iple regi trant mittere iamdudum satagebat. Quoa officium cum illi ex causa denegatem ne ρη tamen in ipsius gratiam nihil velle viderer,urbem Angram, cum portubus ouinibus Metusta ' k- -i 'dem c istellis, aggeribus, xstitionibus viva effigie depictam illi nuncupaui:cuius imaginem
, quo Parabsis rari tacti plerunque, vel toto corpore, ver ex altero latere, vel uno saltem membro retolui solent cera.
Sic hic lainen non nisi sparsim aliquos affligit. Alterum morbum o lange, id est, saliguinem β' semis. nunc a pant, qui momento quasi inuadens,vel faciem, vel reliquum corpus in tumorem sati J guinis modo rhi bicundum attollit Quem ob id illi metum languinem putant,&dicunt , Horam morborum, qui ipsos praecipue infestant, causam putant,aerem cum madore liquo 1upra motum ventosumr quod insula uniuersa Hebris turbinibus, tempestatibus obieeta sit Tam valido enim ventorum impetu assidue, concutitur&perflatur, t&ferrum&lapi HE; des illorum vehementia ambedantur, velut in puluerem cbmminuantur. Cuius res eui-ΓHITK. et gens equidem ipse documentum hausi ex crate seri ea regii telonii senestris. Praeterea,cuius is aram cra isties, cum brachium solidum adaequasset locis aliquot ita profunde ambesa a me visa est, ut ad tenuitatem traminei fili accesserit. Idem lapidibus euenisse visum est: cum tamen isto tempore domus dicta non vltra sex septemque annos stetisset. Praeter dictas geminas ciuitates vici seu pagi quoque haud pauci in insula inueniuntur, Pagi τὸν ἡ Vt S. Sebastian, Siarboran, sitares, Gulaua illa noua, cum resi nes Meserta locis plerisque habitatissima sit. Magna ex parte incola ex negotiatione pasteli ut diximus victum quaerunt, ut qui aut serendo eo aut vendendo operantur. Caetera vero
promiscua turba victum quaestum faciunt ex nauibus illis, quae ex utraque India, Brasilia, capite viridi Guinea,&finitimis aliis locis ibi appellunt, in Terceram insulam commeatus potissimum renouandivi restaurandi causa ingressae: Quo fit, ut nauibus quibusdam ibi ob seruatis, incolae illico sua omnia mercimoniaeo convehant, in volentibus exteris venun-- ci R. t uir 'iaris ita a zzannaui iri oti ae a tua, : idit UAd australem ercerae partem milliaribus 18. inde insula S.Michael distat,quae a o .fere . Michaei milliaria lata ciuitatibusvi vicis Lusitanicis tota referta est,eiusdem prope aeris seconditio---'nis cum Tercera quarum primaria panta dei Gada dicta, commercio Anglorum, Scotorum, Gallorumq; Tercera multo frequentatior,quod ibi Pastelus longe uberius proueniat, quam
vel in Tercera vel adiunctis reliquis insuis omnibus cui ista quotanis pastili ultra Eoo oo. quintalia parentur & colligantur Agris frumentiferis adeo abundar,ut ex sola hac interdum
caeterae omnes insulae commode alantur Portum aut receptum tutum nullum habet, naui
umque statio in aperto mari agitur. Presidiumque in Tercera adhuc multo ignauius habent. Interim tamen nec Castellanorum iugo, aut arbitrio subditi sunt. Ad quemvis ventum parati, quolibet, libere in mare patulum excurrere possunt, quod Tercerae incolis negatum est. Qua causa quoq; extraneae naves ibi diuertere quam alibi, malunt cum angustiis nullis opprimi , nec praeter suum animum quoquam alio impelli possint. At tutamen tamen urbis punia de Gad militum Hispanorum signum unum praesto est.
Ab insula hac porro versus Austrum insula S. Maria sita, io. vel 11. milliaribus in cir- tisi . cuitu clauditur , nulla negotiatione insignis, nisi quod ibi insulani eaeteri argiliam effossam
54쪽
mercari sueuerunt. Et licet Pasteli ferax non sit,tamen cibariorum, commeatus necessarii caeteri quam Tercera stelirior non est. Lusitanis undiquaq; habitata, Hispanas tamen malitibus grauata non est, quod ut Tercera montibus, saxis & scopulis a natura munita, inquilinorum risidi, at tuta iit. Quo tempore equidem in Ter cera morabar, Capitaneus M' Cor in Comberlania in hanc insulari aquatum cibatum venerat. Sed ab incolis tamen prohibitus,adeoq; cum multistes quoque, ineratus re infecta fugam arripuit. Intra Septentrionem: ortum a Tercera septem octo, milliatibus disiectit, parua insula Gratiosastita est, cuius ambitus s. vel g. milliarium, locum commodum, delectabilem pandit.Haec fructibus varii generis opulenta ad victum sibi ipsi sufficit, nec aliis negotiationibus occupata est. A Lusitanis colitur habitatur, militibus propter compendium sumptuum faciendum nihil custodita. Ad hanc insulam,cum in Tenceia molabar, Capitaneus My Cordi Cumberland appellens aliquando,& cum octonis saltem viris in Continentem egressus ab incolis aliquot pecora,gallinas, & aquam rogauit. Quae cum a sollicitatis bon cum gratia accepisset,nihil damni porro ipsis intentauit, sed propter probitatem hanc comitatem ab inquilinis oppido laudatus abiit.
S.IOrgie insula a Tercera octbnis nouenisve milliaribus absita, in Iongitudinem Iz.milliarium porrigitur,sed angusta tameni contracta latitudinem vix L.vel . milliarium habet. Clivosavi montosa est,praeter Pastelum nullius quoque commercii, qui tamen & ipse copi a
ibi hascitur non admodum magna. Re pecuaria incolae ut plurimum victum parant, Vt aoricultura: pecudesque suas iam grandiores&figinatas in Terceram agunt, quas ibi mpum
blico vendunt. Sed&cedrus ibi abunde prouenit cum lignis nobilibus es aliis, quae caesa
Terceram,ubi arcularii hac de causa numerosi consederunt,omnia convehuntur.
Ab hac septem a S. Georgie insula uilliaribus Dyae sita est, cuius circuitus 7.vel 3. milliaribus clauditur,rebus ad victum spectantibus,abunde felix ut inde commeatus permultum nauibus in Terceram deportari soleant.Sedri pastelum vade A, glieae naues plerunque auehunt. Apud ciuitatem, illaporta dicitam statio nauium primaria est: an arx seu castellum adiacet momenti non adeo magni, nec etiam ad vim vitam sustinendam idoneum. Cum enim aliquando inquilini arbitrarentur ad defendendam insulam se ipses satis validos esse nutiles pi .esidiarios inde eduxerunt&dimiserunt, quod&locusin victus dcficere ipsis viderentur.Ex insula Gratiosa ergo cum Capitaneus My Cord illam inuaderet, primo quidem ad reprimendum ipsum animuin vires collegerunt insulani. Paulo polt tamen animis ipsorum in contraria actis, cum resistendi porro nulbim modum assererent,ipse Capitaneus insulam occupans castellum diruitvi vastauit,& tormenta ibi inuenta mari mersit, paucas Carauellas secum e statione abduxit Quare a rege cognita, ptimatibus aliquot capite plexis ex Tem nouos milites eo iterum induxit,qui insulam tuerentur, S reaedificatum castellum praesidio certiore defendet ent. Incola Farael plerique ortu primo Belgae sunt: lingua tamen Lusitanica utuntur, quam longi temporis assuetudine sibi familiarem reddiderunt. Abra et tribus . . Geore equatuor, Tercera vero duodecim milliatibus insula Picosita, onoitudinem is.milliaria habet, a monte excellentissimo ita dicta quem arbitrantur plerique Pico monte in Canaria multo sublimiorem, Coelo sereno iste mons in Tercera adeo expresse conspicitur, ut vix ad stadia aliquot distare videatur, cum interim ultra 23. milliaribus absit. Caput seu vertex montis longe ultra nubes exporrigitur, ita, ut stantibus desuper
infra illae subesse liquido videantur. A quo monte ob id insula valde celebrii late famosa
est,&inseper rerum necessariarum omnium ferax,commeam ministrando insula Fayael nouest inferior.Sed & varii generis ligna praestantissima promit eadem, & maxime lignum eixo.
Vnde propter ubertatem summam multae Carauellae navesque aliae minores assiduo extrui solent. Incolis frequentata est satis numerosis,qui pecuaria revi agri cultu viteque planta Avictum parant. Nam&vinum in hac ubertim prouenit, bonitate cateras insulas omnes
exuperat. Aurantia fert eadem sapidissimari suauissima, ut in Lusitania eadem in pretio maximo habeantur, adeoque singularis honorarii loco primoribuspraesententur. Sed cum Angra Tercerae insulae ciuitas primaria& reliquarum quasi regina quaepiamst: eius imaginem lectori communicatam ob id volumus,qua omnes eius platea propugnacula,portus cum adiuncto monte Biesti, ubi excubias assiduas fieri
diximus,quasi typo quodam oculis propo
55쪽
ATκ Rcsκ versus Occidentem ad insulam usque Aommilitaria7o. numerantur: quae Corui ct proaipia .milliaria magna patet, a Lusitanis habitatur,praeter Pastelum nulla negotiatione celebris est at armentis tamen pecoribusqae aliis abundat.Regio ipsi patens omnibus accessa est,tum Anglis,tum extraneis aliis Incolae enim viribus minores sunt, quam utim- pellentes arcere possint. Ab hac insula versus Aquilonem milliati uno distationis mis-la, exigua angustavi tria milliaria lata, quae&ipsa a Lusitanis habitatur Inter qu am&Flores Angli plerumque in insidiis se continentes,naues aduentantes operiuntur. Qua causa in confinio habitantibus nihil fere tutum est,sed rapinis omnia prostant.Sed de A ris insulis haec propter sciendi cupidos dicta sufficiant. Memora
quae mea in Tercera commorationis
CTOBRIs a. die Anno I . in Tercerae Campo haud procul a Villada Pra ita duae per- jithη-- sonae fulmine tac2ae&confectae sunt 1iusdem diei'. in Tercera naues Hispanica ex India appulerunt,Cochenilla,velleribus, auro argento, gemmisque heratae. Quarum, cum primum soluerent,vno comitatu ueo.fuerant.Sed iuxta Hauanam, .mersis& absorptis, caetera procellis turbatae & disiecta sunt.Postero die harum nauium adhuc una cum Tercerae appropinquaret,obuia naui praedatoria Anglica tribus saltem Falconettis armata, inuasa est.Etsi vero Hispanica tormentata.haberentinihilominus tame nobis ex insula prospecu. tibus Dattendentibus dubio Marte diu illae colluctatae sunt. Quod cum insula cubernator videret,scaphis binis illico selopetariis refertas in illorum auxilium erelisit. itamen prius quam propius aduenissent, Angli hauem Hispanicana iam dum tormentis suis adeo concus serant,ut plenis velis ea sub aspectum nostrum tota subsideretri mergeretur, nec bohorum
altum mare repetebant. Caeteri uniuersi una cum naue submersi sunt, quorum ultra so.fue mutam morrant, in his multae mulieres, monachiis quos Anglicum eripere possient,ex causa tamen γ'
Octobri 27. dictae i .naues Terceraltenim soluerunt versias nauigantes,post Angli nauta quam necessariis omnibus sese instruxissent. Quae tamen,cum iam littus Hispanicum fere fae tigissent,ab Anglis insidiantibus obrutae, captaeque uniuersae binis exceptis saltem , quae se eripuerant in Angliam missae sunt Circa tempus istuacapitaneus MisCord cum Regia naui&sex aliis illas omnes insulas peruaga viatur,&Αngra stationi aliquoties ita prope admouebatur,ut&omnes in nauibus facile noscerentur, selopetis ex castelles, si libitum fuisset, commode fEriri possent. Quibus locis cum ii Cora integros binos menses praedando Minsidiando conrumpsisset,quicquid nauium bo rumque coepedavit&insulas hoc pacto grandi terrore concussit. Triduo vel quatriduo post quam Mij Cord ex insula Faijae abiisset,inibi naues Indicae sex appulerunt,quarum praefectus uan Di-riiues cum in insula auri argentique o. mulio me exonerasset, naue commeatu. necςssa Auri .6.tiis alis festinanter plouidensne fors longiore mora ab Anglis oberrantibus prehenderen millibisnavitur,littore trepidabundus illico soluit in bono prosperoque vento in S; Lucas inruu appulit, glisμως auut eius Angli ne vestigium quidem olfecerint. Mense Nouembri Tercerum naues duae magnae ingressae sunt,quarum una Almirans, altera e Almirans istius classis fuerat, quam auro argentoque oneratam paulo ante tempestatis iniuria disiectam dissipat=mque diximus. Hae binae aerumnis infinitis exercitae , variisque turbinum erroribus actae,nullo praesidio alio,quam nauteam exigendosesse iam seruauerant, millies Anglicatum nauium occulsent sibi imprecantes,ut hoc modo saltem vitam tenerent, Mi illorum manus bona omnia vltro citroque deponerent. Et licet eodem ipso tempore
Capitaneus il Cord in confinio illo quoquoversum peruagaretur nihilo tamen minu. 4 eorum
56쪽
eorum conspectum minquam attigit dum tandem illae inhaustis laboribus exanitatis pol tum seu stationem Angrae tenerent. Ibi ergo onere suo alleviata festinatione maxima
Hae naues quinque mill sones Argenti'. in frustas vel io pondo disti ibuti aduexe ante
ut uniuersum littus orbibus argenteis, cistisque monetis Regalibus 18 bacorum cons rtis quasi contectum esset Milii vero quaevis decies centum millionis ducatis aestimabitur ad quam tamen summam una allatae margaritae,auram,&gemmae aliae non connumer ibantur. Huius classis Almitans Alaaree Floresde Quintanti morbo Neapolitano decumbens grauiter,&ob id in littus e naui expo latus, a Regia Maiestate datas lite .as ostendebat, qui ous, ni uersi Oceani, nauium omnium, omnium insularum, terrarum, ad quas appulsarus eskt. summus praefectus seu Capitaneus constitueret M. Qua causa a Tercerae Gube natore quoq; honorificentissime exceptus erat. Hi itaque collatis consiliis decreuerunt, ut v .icuae naues illae militibus praesidiariis munitae ex Ter cera aut Vlys bonam aut Sebdiam iecta pei gere int, Regique statum omnem panderent,curarentque, ut primo quovis tempore expO tum ' gentum firmioribus&nauibus&praesidiis auehete tu , ad cuiuslinetam Alua regii t rearia Tercera subsisteret: cum&ipse pro sua persona ultra Goocio ducatos in persis possidi e quas monstratas nobis, vel vendendas, vel aromatis permutan: das, vel Pteris collybisticis loluendas,deferebat. Nota dictae geminae, ducentis vel .ecentis hominibus, an nautis q, amilitibus oneratae, invia tempestate aduersa ita subagitatae sunt ut pia otia consacta cum
omnibus hominibus, mercibus mergeretur, nullo quoquam saluato Alter vos, post qua prorsus versum disiecta malos det uncasset, apud Sentu ilia littora impingensi fru- stadiistiit, vix aliquot enatando hominibus ereptis qui post Unc remita gestam denarrarunt. Eodem ipso mense, Indiae naves duae aliae ad n illia te dimidium prope Terce iam visae sunt .Quaecum lationem incutaeie iam satagerent,ab Anglica quadam inuas ae& oppugnatae, mutuis tormentorum explosionibus diuinuicem colluctari a nobis visae lunt, post ci- iam Indicam vinci capique. Ianuario mense, Anno sto. Hispanindica quaepiam nauis solitaria portum seu stationem ad Terceram ingressanu iactauit , ex Continente natae Hispanicae classem quandarriroo. nauium uno comitatu&secietate simul exoluisse, violenta saevaque tempestate ad littora Florida impulsias naues 99 uno casu periisse , sola illa ex tot aerumnis residua& salua.
Ostibus quanti thesauri vecti sint, quiuis secum putare haud difficulter queat. Quod si ergo
Omnium earum nauium,quae ex Hispania noua S. Dom-Guinea, oc ultra 22o. unius anni δ' circuitu in Hispaniam&Lusitaniam soluerunt, rationem ex annalibus&diariis ineamus, visi 4. Hi 3 seliciter ad metam praestitutam perueniss , reliquas omnes aut funditus interiisse, aut in hostium manus incuriisse, certo deprehen
Sub idem tempus Sebilia Tei ceram i .vel 1 s. naues,quae pleretque Belgica celoces referebant,veniebant,militibus praesidiariis&instrumentis bellicis omnes instiuolae,&argentum simul MCapitaneu in de Floras legis man)ato auectum missae. Cum vero tum temporis tota insula perpetuis turbinibus&saeuientibus procellis aestuaret , stationem ibi occupare nullo modo soluetunt. Ita enim impetuoso motu omnia agebantur pr9rsium volsumque, ut quae naues aliquot anchoris fixa starent, violenter ventis impulsae malos diruet e&deiicere cogeientur, nisi extrema quaevis perpeti votum. Sed ct Bisiaina quaedam huiusilem societatis nauis margini littoris violenter illisa,comminuta est, hominibus tamen ex illa omnibus seruatis. Caeterae ergo altum mare egressae,quoquo versum dissipatae, ventiri turbinum arbitrio usque ad s. Marti scii cun mehebantur, toto illo interuallo ne unicum quidem ad anc oras figendas diem idoneum nactaenin fortuniis interim inaestimabilibus co cussae,adeo ut&insistas Mauehendum argentum diris execratentur. Vix ventorum de sarierat vis, cum recollectae ex erroribus, patu alam quandam nauem Anglicam, a c. circi er vasa capientem, adeoq; ventorum dominio totam occupatam, obuiam habiterunt, quam itaq; hostili manu inuidentes&occupantes una secum ad stationem abduxerunt Signo autem An ico pupi id e fixo adeo superbire videbantur, quasi de tota iam Anglia deuicta triumphum agetent. lam e go stationi piopius admotis, fortuitu duae Celoce, Anglicae abae occuirentes, cum, quod res erat,ex signo iiumphali auguriti estent, velisis citatis cursima tam rapi Lim in victrices naues direxerunt, ut pio triumpho uniuersi iam alta voce Misericord am ii clam rentvi ingeminarent Quae ob id in fugi certo corruptaeon,i' ex fuissent,nisi recta C stellum insulse impu' issent: unde tormentis crebris fulminantibus praesidiatiis Angli proram conuertere, altum mare repe .eze coacti sunt.
57쪽
Qui captae illi naui Angli inerant, hi ex ordine ferreis vinculis gemini colligat 8c reuincti ad triduum vel quadriduum asseruabantur. Quo exacto Hispanus quidam vexilliser ad Norium cse
eos ingressus est, qui quondam fratrem suum germanum in Anglia caesum meminerat. timc di ac,
ergo data hac occatione iam viriliter vindicaturus, districto pugione in vinclis copulaxos ibis Anglos in pergula considentes irruens,paria eorum tria ex ordine nefaria confodit, pertudit. Quod crudele facinus, cum & ibi iamiam impendere duo gemini eiusdem ordinis alii Viderent, ne tam protei uis manibus praeda miserabilis fierent sese brachiis inuicem complexivliro in mare deliti erunt& suffocati sunt. Quod facinus inhumanum cum nec ipsi Hii pani probare poliant, latronem istum in vincula indutum ad regem lisbonain amandarunt. Qui ob id recognita, captiuum illum in Anglicam porro mittendum mandauit, ut pro arbitrio suo Regina in illum statueret. Cuius iudicii seueritas etsi ab ipsius cognatorum intercessione 1 ismum nonnihil mitigaretur. attamen capitis amputandi poena ipsi irrogata est. Quae tamen: ipsa, simia umcum parasceves die Cardinalis lysbonae esset, Capytaneis Morficiariis .eteris uniuersis in iussiris. tercedentibus in gratiami condonationem mutata est, occisore nefario vita donato. Commemoratae binae Anglicae naues, quae Almirantem nauem ad ipsum usq; istellia insectatae fuerant, postquam ut diximus retro in altum mare concesserant, Hispanicam alia nauem corripuere, quae&ipla addictam classem pertinens, sola in statione desiderabatur. Illam ergo Angli occupantes quos homines vivos inueniebant, uniuersost in lirtus citra omnem aestionem exposuere. Qui si crudele signi seri illius facinus in suis commissum pernos ent, longe seueriore poena in eos animaduertissent. Navis haec hac vice capta, eadem ipsa erat, quae paulo ante in Tercera Regis nomine Anglis praerepta confiscata fuerat. Quae
postea Hispanis, eo dita,his deinceps profligatis hoc pacto in Anglorum manus rediit.
Martii is die praenominatae naues quarum Ist numerabantur,in Regis algentum in Tercera cum praefecto Aluarende Floras Q -Hae uniuersae
rebus necet Tariis apprime munitae consenserant, rebus aduersis ad extremam usque halitum reniti&concia luciari. , Et quanquam cursem suum redhain1.Lucas insulam ostenὰerent,vento tamen nihilominus in littus lys bonae adactae sunt,etsi Alvarae contraxenti impetum diuersam viam in S. Lucas moliretur. Ab lysbona argentum dein per continentem in Sebiliam tralatum est. Vento itaque nimis propitio& fortunato praeter Otu'm se uni naues illae lys bonam delatae sunt. Quydnisi ita accidisset, certum malum non effugissent. Quandoquidem adpromontorium de p. incenterio naues Anglica classem hanc operiebantur quam etiam
plenis velis arripuissent, nisi yentis coeptum te: Hispanis etiam praeter sententiam turbatum esset
Eodem mense An. 9o .in Tercera cometaleu Crinita stella totas quatuor noctes iussit
cuius cauda versus meridiem extendebatur.
Paulo post in Maio ex Angia ad Tercerae stationem Carauella quaepiam ex insuta sat ca auia . in , auris, ovibus, gallinis huiusque oneris commeatu reliquo multisque hominibus Tarenam
onerata properabat. Quae tamen aduersis ventis acta,cum clauum procellis violentis confregisset tota subuersia est,tribus infantibus, Monacho quodam ex ea su datis Carteri enirn natandi arte&eorum qui in littore steterant,auxiliaria ope vitam seruauere:omni tamen pecore cum gallinis mersis,&in littus eiectis. Monacho, quem, quod mortuum cum breuiario
sto sub axillis presse inuenissent, inter Sanchos numerabant, exequiae solemnes&religiosissimae cum oblationibus Eleemosynis missisq; quam pluriinis ritu sueto adornabantur. . Primo Augusti die ex Hispaniari Portugallia Procuratori Tercerae literis significabatur,quod ante biennium ex Anglia 2.instructissimae naves soluissent, hoc contracia, ut ea rum 1eptem Indiam Lusitanicam,reliquae quinque Malaccam contenderent. Ex his quinis autem duas ad oraccho Mastanes periissἡt tres reliquas saluas littus Malac probe attigisse. jd vero ibi actum appulissent,nulla significabatur. Septem vero alis promontorium Bona
Spes exuperantes,Indiam feliciter viderunt. Ex qua littus de Malabaran currentes, sex Mal barorum Celoces oppresserunt siue ceperunt aquas tamen liberas iterum dimiserunt.Pari, tione ariremes duas Turcicas,perureechade Mecca domare rubrum penetrantes,intercepe
runt.Ex quibus cum naues cas aromatibus seu speciebus impleuissent, his relictis ad me tam sibi praestitutam properauerunt. Quo vero praecise loco id factum fit, nullo explicite documento sciri potuit. Rem tamen ita actam fuisse, a Vicerege Indiae Venetias primo, & post in Madrid expresse nunciatum est 'August. .e Tercera procul classis quaeaam Anglicaas nauium conspecta est,quarum
quinque Reginae signum proserebant. Huius classis, ut postmodum comperimus , summus
58쪽
Ida etinus praefectus Mart nus Furbi scher erat . qui naues ex India Hispanica aut finitimis illi regionibus
Purbischer venturas operiri venerat. Quae res insulanos, cumprimi qui in taliaet sunt, timore non leuiri pereussit. Cum enim Angli ad istius insulae Gubernatorem tubicinem ablegassent, qui vinum, carnes, dc ad commeatum spectantia reliqua amice,&non niti pro numerato pretio
pacisceretur: tum insulani legatum non cum pace solum non admiserunt, sed&e medio penitus sustulerunt. Quo nuncio ad Anglos relato, cum iniuriam hanc acerbissime ferrent,insulanis liquido renunciauerunt, ut sequam optime possent, prouiderent. Nec enim levi millam ita simulanter laturos,sed vindicta seriari seuera breui ulturos esse. Cui denuntiationi, etsi Gubernator reponeret, se Regis gratia hoc loco constitutum,quae ad insulam defendendam cunq; factura essent,pro iuramento suo virili nisu moliturum esse nihilominus tamen non omnino a metu vacui praesidium&auxilium a Tercera sollicitarunt quod abeam illis pulueris tot mentarii aliquot scaphis,tormentiari caeteris necessariis, facile impetrarunt. Ita ergo Anglorum institutum iterum infectum redditum est.
Aug. 3o. die ex Portugallia pro comperto nunciabatur, ex Caruntia naues 8O .commeatu praesidiis bellicis pecunia, militibus abunde plenis vel iis Britanniam soluisse, Catholicis confoederatis contra Regem Nau irarum in Gallia opem auxitium latum. Eodem ipso tempore duae Cymbae Belgicae ex Portugallia prope Ter ceram nauigauerant. Quae in1bis sis,hti, interiore pelago aquatuor Anglicis nauibus, quarum praesectus Ioan Hari es fuerat obrut ,
Aviti e etsi breui tamen citra laesionem omnem liberae dimisiae fuerant. Hae Terceram vectae affirmabat, Ca tanem1 istarum 4. nauiu quam libello tormentis iamnitam esse, Capitaneum Dracum cum tire-CU μης si ibus&Liburnici. O .in Canali Anglico classi dictae ex Oruntia insidiari. Praeterea&cio. V ' alias naues Anglicas ad promontorium de S. Vincente excubare, ut, si quae fors ex insulis naues elaberentur,illas impeterent expugnarent. Qvibus Omnibus rebus animi Insulanorum jaummissam non leuiter concussissint. Ita enim secum putauerant, si Angli classem Hispanicam non at-
operimri tingerent,&a praeda petita aberrarent, foro ut frustrata sua vota inlulanorum bonis inuasis
supplerent,ne cum pado revi irrisu ad suos reuerterentur. Qua causa excubiis undiq, accuratissimis ordinatis ad regem de omnibus praefiscine significauerunt. Primo Septembri in Inlulam S. Michael celox Lusitahica ex Brasiliae portu Pernan bucointrauit, nuncians inibi praetoriam nauera classis Lusitanica ex India incurrisse, quod a S. Helenae insula deuians,necessario cursum suum in Per nan buco tenere coacta fuisset quamuis id propter vermiculos, eo cursu naues em dentes seb comminationem grauissimae poenae regio edicto cautum esset Nauis ista Ber fodin Ricyro dicta, praegresso anno 89.cum 4. aliis Carauellis lys bona soluerat : e quoium immero quatuor saltem Indiam attigerunt Vequinta interim nullo documento captato,ut petiisse illam plerique arbitrarentur. Quatuor superstites modo dictae pro voto feliciter Lusitaniam tenuerunt, etsi praetoria valde infirma:
quod a binis Anglicis nauibus Celocibus obuiis impetita diu tormentis concussa fuerat, multis in ea hominibus caesis.Quae tamen diu dubiam Martis aleam experta, hostili manu se
Eiusdem mensi si die ex Corvo insula Carauella una impulit in Tercera vltra o hominibus onerata,qui omnes ab Anglis spoliati ibi in littus exponebantur. Hi ex India Hispani- πβ 'eapriclen se luerant,recessentes nobis, quod praeter istam nauem Angli adhuc 4. alias inter-ηδη ς φ -' est Carauelli Regia adhuc vina:&quod Anglicarum nauium ad 4O.in Insidiis latescerent,quarum industriam Moccursim ne una quidem Cymbulae uitare queat. Qua causa nulli Lusitanicarum nauium illam insulam tenere licet e sed per altum Oceanum ad o vel 2.gradus Vlys bonam contendere. Sed&promontorium S. Vincente ipsis ideo declinari, quod ab Anglis,uniuersum illic loci Oceanum tenentibus,tutus transitus nullus sit. Rex itaq; classem Hispanin dicam,quae in Hauana lubstiterat, Minde in Hispaniam cogitaret,ut ad futurum usq; annum ibi commoraretur,edicto admonuit, ni cum iacturavi detrimento maximo praeda dari Anglis mallent. Decimo nono dicti mensis die Vlysbona in Terceram Carauella una appulit ossiciarium quendam aduehens , qui Regis nomine ex Malaccana naui seruata&redempta bona curaret,&inde auferret, quorum nos causa tamdiu ibi substiteramus Ex Carungia etenim Don Alonso de Bassam cum η o.triremibus de liburnicis soluerat, ut in Insula classem Indicam praestolaretur,& bona Malaccanae nauis ad ostium Vlysbonae sarto comitatu deduceret. Hae vero cum nauigando aliquot dies exegissent, ventoq; perpetuo aduersis uterentur, insulam tenere nullo modo valuerunt,binis saltem exceptis, quae a classe reliqua disiectae fuerant. Quς tamen,cum classem totam in insulam non offenderent, ad illam requirendam breui iterum
ibi soluerunt Temporis interea Regis consilio mutato,classi Indicae ut diximus adfuturuusque
59쪽
usque annum subsistere Capitaneo vero Don Alonsio in Carungiam redire mandatum erat. Id quod ille nulla mora quoque confectum dedit,etsi nec insulam vere longin uo attigisset, requos in Corvo Anglos morari sciret, ne semel quidem aggressus esset.Hoc itaque pacto nauis Malaccanae bona auehi iterum ad sortem meliorem dilata est, nobis ivterim nolenti volentibus ut dicii tu patienaeaper For habe bus. Octob. 23.Tera Car avna propinquabat,ex Vlysbona nuncians,eodem 'O .anno in Indiam quinque naues ex Lusitania soluisse, quarum tamen . cum quatuor menses in te
gros tempe itatibus actae oberrassent in Portugalliam redierunt. Sola praetoriae quam Ma et et
'thii sibi quereius moderabatur,cursum promouens, in Indiam delata est, postquam undecim mentibi in aperto Oceano obuolitasset, valde lanae nudavi lacera. Ex nauigantibus interea 18 o. obiel aiat: sicut id ipse ad Caidinalem inVlysbonam misso Catalogo nunclauit, cui singulorum nomina etiam luccessium nauigationis,&omnes labores euictos hac causa inse-
Anno vii Ian. et O. Terceram exportugallia nunciabatur,ab Anglis nauem quandam elu .euis istis interceptam esse,quae mandatum Regis ad Viceregem de nauibus reuersuris habuerat. Hare tantis onerata bonis desdiuitiis fuerat,vi numeratae signataeque pecuniae ad Oo oscin Ducatos,in moneta Regali I bariis aestimata veheret.Haec Nouemb. mense n.' O .ex V lys bonae
confinio soluerat:& abAnglis oppugnata,cum longo tempore sat viriliter restitisset, tandem deuictaeum omnibus hominibus in Angliam deducta est ubi tamen illi nude dimissi,hine
Vlysbonam se receperunt. Navis praefectus primo quidem introitu in vincula coniectus saerat.verum quod innocentiae suae assertionem probabilem faceret, breui iterum dimisi is est. Consimiliter eodem tempore nauem quoq; aliam exrutina auro oneratam: item duas alias pipere Maromatibus onustas in Italiam vela facientes interceperunt,quarum solius piperis pondus Io. Ducatis aestimatum meaeat: Iul.mense an. 'I.i S. Michael insula Termitio tu desubito coortus, a 16 Iudio usque ad Taerram linia.Auo.durauit: ut toto illo interuallo aedium habitatio nulli secura esset, sed campis uniuersi in vela .
dedere cogerentur,vbi ieiuniis, precationi b. planctibus iteratis euentum expectarent. et
Misera ruina aedes quam plurimae decutiebantur sed & Ciuitas quaeda Villa Franca funditus M , -- cum omnib. Coenobiis staedibus aliis euersia, hominu ingente numerum contriui id comi μ.nuit.Terra aliquamultis immenso patore locis dehiscuit, rupes' , saxa a loco uno in alium conuoluta sunt,& praealti montes subsedere ita, ut terra plana fieret ut ista concussione violenta naues quoq; in statione fixae tremeret&nutarEt, inter caeterascaturigo in signis quaepiad terra prorupit,qcum quatriduo integro aquam pellucente limpida expuisset,post obturata iteru considit.Sed& ex ipsis terrae sinub cauernisque tantus fragorri crepitus obauditus est, ut aliquot Cacodaemonumyriades ibi confremere virisimile esset,inultiq; hominu ex desperatione moreretur. Ad haec Tercera insula ipsa quoq; quater tremore valido cocussa adeo est, vi totae uersum iri videretur,etsi dano nullo assiceretur notorio .Huiusmodi terrae cocussiones hisce in insulis freque te seuenint.Et vix ante χO. annos elapsos totains. S. Michael tavalido motu sit remuit,ut ab illo mos quida prope dictam ciuitate Uilla Francasius ex dimi dio deiectus illam totam terra obruerit,& hominum numerum ingentem oppresserit. Augusti 1 .ex Farot Regia classis et o . nauium . tam stisicainarum quam Lusitani ruin Hi spanicarumq; in Tercera appulit,Celoces Belgicas adhuc decem. lys bona In Regni ierua tium coactas,&alios item lembos Patachiasq; secum adducens , quae classi ipsi incomitatu essent,& maris statum omnem percontarentur.Classis haec naues ex Hispanica India venturitas expectatum, sub salua quardia deductum,Celoces vero Malaccanae nauis submersa bona Tercerae impositum, V lysbonam auectum venerant. Septembri 13. classis ista ad insulam Corvo appulit quo loco Angloru circitem 6 naues Hispanicam superius dictam classem ex India enturam operibantur Regia ergo classe tam insti ucsta&valida animaduersa, summus Anglorum praefectus Thomas Haprari extemplo edi
ait, ut nec nauiu quampiam haru adorirentur, nec citra expressiim mandatu loco cederent.
Nihilominu iam e interim Vice Almirans Richaiam Greenvssi nauem suam Repenge,id est, vin Richaiam dictam dictam in classem Hispanorum mediam impellens adigens, tormentis ex omni Gram istulatere prorsum vorsim displosis hostes damno non leui affecerat i ratus, quos proximos hau se IV buerat una secum has caleam intrepide tentaturos. Aquibus tamen foede destitutus mediis isse λpericulis iam non aberat. Hispanorum itaque septem et octo naues cum uncos tabulisis iecissent iam propius conflictum nouabant feruidissimum. Quibus tamen ipsenela tum quidem unguem cedens tam pugnace sortique manu conseruit , ut pugna ad horas usque ii viriliter protracta, naues adhuc binas in solidum comminuere dc mergeret.
60쪽
Tandem tamen&numero&viribus minor, cum Hispanorum derrimento maximo ener uatus&captus est. Qui vel maris vertice, vel pugnae feruore extincti Hispani fuerant, fere Oo. fuerant Cum Anglorum interim vix 1 o. occubuissent, cum Viceat mirante Ricbardo Grenrisi, qui tormento cerebrum laesus, eo vulnere postmodum occubuit. Captus Gren Pilim Generalis Hi stanici praefecti nauem S. Paulo nominatam, illatus, Chirurgis Hispanicis curatus&deligatus erat. Quem etsi Don Alonio nec ad alloqui ii nec ad visium admittet et a nobili bus tamen capitaneis caeteris visitat Dis propter praesentis status fortunam consol illi Onem accepit amicam, nimirum eius summam constantia inruanimi magnitudinem ple iisque admirantibus. In decumbente nullum uspiam animi mutati lignum apparuit Qui tamen iam mortis horam praesentiens, quasi nulla parte infirmus in haec fere verba linguae Hispanica:
β , prox apit. Ego Richardus Green villanimo pacato optime sibi conscio iam morior, qui, Vt fidissimus miles pro patria, Regina, Religione, hono te honestissime depugnaui Veram
cum gaudio&alacritate ex hoc corpore exilia,uno isto monumento contentus, quod strenui& generosi ducis aeternum nomen consecutu sitim Caeteri vero mei non socii sed dei riores improbi,quod tyrannos&nefutos perditor esse praestiter int, ea causa omni vitae suae cur riculo infames & contempti oberrabunt, tandem cum in elui bili in funia posteris relicta animam suam cruentam deponent. Qtiabus verbis nouissimis cum admiranda constantia expirans, in mare defunehus exturbatus est.
Richardus hic G seen vili nobilitatis ex Anglia primari erat,quotanis de patriis bonis gentes redituS sortitus An in tamen inquieti in ad bella ae Jesq; valde propensi erat: ad eoque creditus huius unius impulsit Reginae sua officia addixis e. Multis egregus facinoribus patratis apud plerosq; magni nominis erat, sed iuxta tamen strenuus4 immitis, ob id vel apud suosmet exosus &formidatus. Nam postquam ut supra dictaim est, class se Hispanicae solus immeriisset, lauta reliquas pone substitere videret,naues, maius velum decidi iubens, nauem ad fugam capellen
dam conuertere satagebat. Quod attendens Graemii, suspendium tum illi nautae tui caereta Somnibus, quicunque manum huic rei imponerent, serio comminatus est. Quod eius violen
tum mandatum tum ad pugnam urgendam , tum se dein captiuos dandos ipsi causae fuerat. G ojisiil Naturae & coplexionis erat tam solidarvi firmae, ut, si quando fors caeteros Capitaneos cou I corportaro r. uio adhibuisset, tria quatuorve vitra vino copleavi absorpta ipsa deinde pro ludo dentibus eo trita&minuta degularet, dentit, interim labiisq; sanguine diffluctibus, nec porro noxam ulla sentiens Caereri captiui Angli via initum Dux, ipsi milites,&nautae partito nauibus allis cedebant, a quibus singuli capties lent ipsae naues aute, hac victoria parta pleraeq; deformes&ὰ5facte fuerunt,militibus sauciis usqide quaque confertar ut hac causa inTerceram ad Vulneratos sanando. naues litarciendas contendere omnino cogerentur Classis interim Hi spanica catera in coruos biistebat, naues venturas expectans usq; ad septebris diem vitin urInaudita in quo cum collectae naues I 4 . fere conuenissent,&iam uno comitatu in insulam Ter ceram Drce AE .m vela fecere velle iit, derepente tanta tem pestas cum furente tubine concitata est, ut similem nullius hominis memoria fuisse, insulani liquid deierarent. Oceani aestu insulam Ter ceram funditus mersum iri videbaturo undaeque maris crepidinibus tam alto ructatu illidebantur, t&piscessimul innumeri in Continentem excuterentur Tempestas haec in-hnitata labro cera pti mixta ad dies . et 8 violenter continuabat, ut ex oberrantibus nauibus ad Tercerae altem littora vitia duodecim miserabiliter perirent, ne de iis quid dicam, quae aliis&disiectioribus locis illisae petierunt quam plurimae. Nam postquam dein sedatalia 'c tempestas fuisset, diebus 1 O. integris praeter extrahendos&expiscandos homines nihil actum est, qui rupibus&littoribus maris adhaetescerent. Inter mersas istas naues Revertae
quoque Anglica nuper capta fuerat, quae saxo littorali violenter illisa, frustillatim confracta Columba albasib sedit. Harum in numero Belgica quoque Celox una fuerat Columba alba dicha, cui- ηδ dat Cornelio Martins de Schie vi Hollando propria. Qui cum praefecti serio mandato iuberetur, ut in procul iam conspectam Terceram recta impelleret ipse videns huius faeti
ineuitabile periculum, praesecto hortator fuit, ut ad undiquaque prominentes scopulos cautius attenderet, nauem cum viris omnibus certo interitu non obiiceret. Sed de hac responsione a praefecto acriter obiurgatus, Madacto baculo probe depuliatus, quod noluit, incommunem omnium cladem parere coactus est. Pleno ergo cursu in Tercerae fines nauis di- recta praedictis scopulis haud segniter inserta obhaeserat. Quod vides nauta Cornelius Mamuri
bilis aisipa su se nec canus, filii sui eade nam vecti collum amplexus, cum olculum e nouillimu atturhisis filii tu lisset,admonuit, ne de patre suo porro quicquam angeretur, sed hoc unu ageret,Vt se suamq; uenis vitam propriam enatando seruaret.Tu enim militi,dicebat,&iuuenis&robustus,euasionis