장음표시 사용
51쪽
Argumento estVellta,Palatini altera pus, avellenda lana, ante his monstratam Hetruticam tonsuram appeti x ti Capitolium dictum a capite inuento fluente sanguine,dum Iovini templi fundamenta iaceret princeps Tarquinus. Nam antea Tarpeius Tarpeia ibi scutis Sabinorum obruta, sed prius Saturnus vocabatur. Sub eo Ianus quadrifrons. ibQuirinus a victoria Lucumonis a Quirino colle ouentis. Quirinalis a Iunone Sabinorum dea.quam illi curitim,id est,hastatam Iunonem voc'ant.Etenim hastam Curim & Curinam proferunt:quia his simul & Hetruscis non est literaq. sicut Romanis. Iude Quirites
kT Α'LIAE imperium penes duosl populos principes extitit.Posteriust Romani, principio Thusci sub Iano, coeperunt in aureo seculo. Aurea aetas primo ortu generis humani fuit sic dicta, quod posterioribus seculis copa rata aeque atque aurum inter metalla eluxit.
Eam coepisse sub ODge ante Ninum annis cir- 3 ociter ducentis& quinquaginta Xenopho atque maiores prodiderunt. Is Ianus sub initium au-
52쪽
re seculi laeuum latusTiberis Hetruriae tenpit. Cameses vero ac Saturnus circa finem eiusdem aetatis dextrum incoluerui. Ea aetate nulla erat monarchia,quia mortalium pectoribas nodum
haeserat ulla rugnandi cupiditas Principes quia iusti erant,& religionibus dediti,iure habiti dii&dicti. Non enim arbitria illorum ab aequo, vel populus a iure innato discedebat. Nullo luci o Vindice aut metu,sed sua sponte retinebant fide& rectu. Pudor ipse regebat populos,& ius principes. Domtis illis non extructae vel ornatae luxuriaque insignes erant & splendidae, sed vel cryptae, aut viminum tuguria, & caua arborum ligna erant.Victum sponte nascentia praebebat aut in diem victus quaerebatur venatu. Vinum
di far primus illos docuit Ianus ad sacrificia &religione mVis qua ad esum & potum. Primus enim aras,& pomeria,&sacra docuit,&ob id ilao li in omni sacrificio perpetua praefatiopraemittitur, farinae illi ac vinum primo praelibatur. Uxor illi fuit Vesbi,quae prima sacrorum regina
sempiternum factificiorum igne virginibus credidit.Bella tunc non ignota modo,sed ne cogitatain mentem venerant. Ad pudorem & sanctimonia domorum primus valvas,seras, dc claues excogitauit & inuenit, et ab eo dictae Ianuae. Olympo regio Hetruriae fanoque sacrato,duodenis coloniis totidem pomeria arasque sacrauit,et ad continendum recentestum colonias in
3o officio aureo, virgas fascesque singulis singulas dedit. Vnde ipse in manu virga & clauem, subque pedibus bis senas haras habet. Circa finem
53쪽
aurei seculi primus omnium Nin is rexAssyrio- ,rum hos aureos mores noua regnadi cupiditate mutauit:& primus limites transgressus, bella finitimis mouit, & totius Asilae populos perdom imuit Sub quo Cameses. praefectus suit Aboriginibus.Et paulo post frementibus undique co-tra se armis,toto prius pererrato orbe Saturnus ad Ianum se contulit. Eum comi hospitio Ianus receptum, Latio & Aboriginibus praefecit. Eo io more,quavis tuc finietis aurei seculi, intra fines suos sese quisq; continuit, Ianus in Hetruria et Saturnus in Latio Tiberimque fines imperii esse
instituit. Intra enim sua cuiq; patria tuc de more regnum finiebatur. Limesigitur erat inter eos Tiberis, arae vero limitu erat Ianiculii &Satur' nia Capitolina.Hetruria a Ianiculo Ianus,Latiua Saturno Saturnus cognominauit. Ad radices
enim Capitolii Saturnus c5diderat,vii Ianus Ianiculu. Haec igitur fuit prima Romae origo ad radices Capitoli, ubi tunc pascua bobus crat. Facies tunc agri huius instar arcus erat, curus chorda esset alucus Tiberis:cornua ad solis quidem ortum,rupes Auentina, & ad occasum Capitolina, media Palatina. Eadem Palatina rupes Tiberim a fronte prospicit, a sinistris Coelio, a dextris Ex quilino iungitur. Auentinus item a ' seonte Tiberim & Capenam tenet,ad dexteram Coeliolo ac Viminali haeret. Capitolium ante se Tiberim & portam Carmentalem cernit:haeret illi Quirinalis. Has rupes antiqui septe colles & septem montes appellauerunt. Area huius arcus est quicquid campi iacet inter Auent
pum et Capitolium, & a palatio ad Tiberi',
54쪽
Lybissus antea,inde Argeus,post vicus Thuscus dictus Paludes plures eo passim Tiberina inundatio essiciebat,quae hanc aream non satis idoneam habitationi reddebant antequam sectis Vertumno sacrificiis in alueum suum Tiberis Verteretur. Prima igitur origo Romae fuit collis Capitolinus,antea Saturnia dictus. Seques hunc Auetinus fuit,habitatus ab Atlante Italo,e Sicilia aduecto eo contra fratre suum Hesperum in I o cuius tutela erat Hetruriae imperium adhuc Iano puero,&immaturo ad munera regia ®ni. Porro Italus dimicare a Iano & Hetruscis prohibitus,in Aventino consedit, ad cuius radices iuxta Tiberim ope atque cosilio Iani Capenam oppidulucodidit ®ione eius permissu Italiam dixit. Mox Hespero statre rebus humanis exempto,Italus in tutela Ianum &Hetruria sus.cipiens omnem circa Tiberim regionem,extinctis vltro citroq; aliis cosnominibus,a se Italiato nuncupauit. Haec est priaea Italia: cuius nomen sensim ab Alpium radicibus ad fretum Siculum, ac ipsi Siciliae communicatum est.D enominare
enim,aut imponere gentibus et locis noua nomina,tantum regum ducumque ius est. Susce
to igitur Italus Italiae imperio, tum familia sua Romam nomine Siculis et Aboriginibus in Latio praefecit: quae relicta Capena medium Palatinum tenuit,et in vertice,ubi haeret,Exquili-nu Roma oppidulum codidit, quod Valentia, o sonat.Post eius obitum ob paludes neglectuop-
pidum fuit usque ad aduentum Euadri, qui cum oppido simul restituit nomen. Subsides septem
55쪽
collibus capus Argeus dictus est, ab Argo Eua- dri hospite, & comitibus Argivi Herculis qui
ad Euandrum venerunt, & in Saturnia subsederunt.Hinc extrema Argileta dicuntur.Superior
Argiletus dicitur in principio vici Thusci sub
Coeliolo,inter circum m lmum &Auetinum, ubi letum Argi simul et sepulchrum est. Imus vero Argiletus est ubi Ianus quadrifrons,qui et IoVertumnus,in fine vici Thusci ad radices Capitolii in foro boario, i Saturniae vestigia. Tres igitur colles primum coluere ante Romulum: medium quidem Roma filia Itali, extremos vero Saturnus et Italus
EN iuvE Romulus potitus rerum Albanarum, et usus maxima familiaritate regum Hetruriae, et rex primus ex regulis Italiae creatus in
Latio, Romam oppidulum in regiam tetrapolim vertit, inque Palatino colle fundauit.Ascito enim exHetruria vate atque sacerdote, lympum fecit,pomeriumque sacrauit et aratro ab Olympo in vico rhusco per palatiucircunducens,ab imo collis ad verticem quadratam urbem signauit. In vertice cbilis haerente Exquilino Romam oppidulum ampliauit, et e regione loco proximo Coelio Velliam extru-,6xit. Caeterum indecliuo ad ima versum Circummaximum Germalia fundauit, ubi iussu Amulli
56쪽
fuerunt expositi. Hac enim antea labebatur Tiberis. Ab ea autem versus Exquilias sorum Romanum aedificauit. Et ita Romulus ex regulo primus rex a Thuscis declaratus est. Quam rein per occasione acceptaMithidrates rex Asiae pro ignominiaRomanis opposuit.quod vernae fuissent Thuicorum. QDrto autem mense ab urbe condita,perpetratum est audax facinus in raptu Latinarum & Sabinarum. Primi ex Latinis bellum mouerunt in Romulum Cenineses, Anten. nates & Crustumini. Romulus auxilio implorato a Thuscis, cum Coelio rege Hetruriae primum ex his triumphum retulit. Et ob id quartus urbis collis a Thuscis habitari coeptus est, &Coelius dictus. Subinde Sabini bellum ingens
orsi, coegerunt Romulum denuo a Lucumonibus socios milites expetere. Galerito Lucumo-1oni Arbeae negocium datum est magna Hetruscorum exque urbe Salpinatum manu venit.
Qui cum offendisset Capitolium captum a Sabinis,ipse proximum Capitolio Quirinale pro
Romulo munivit. Verum cum Romulus audax
sub Capitolium Sabinos aggressus vulneratus fugeret, illumque ad portam Palatinam secuti Sabini Romae potituri viderentur,illico Galeritus e Quirinali delapsus,viamque retro in Capitolium pedem serendi adimens obi nunc Ianus quadrifrons,a tergo Sabinos aggressus, Vnde fabula eiaculatae aquae sulphureae est, in fu- o gam vertit. Animaduersa re Romulus reintegratis viribus & ipse a fronte cedebat, adeo ut Metius in palude sese cum equo armat iniiceret.
57쪽
Caedes ingens fiebat, & ne unus quidem euasis.set,ni foeminae occurrissent, foedere icto Romulus urbis agrum diuisit in partes tris, aequis 'collibus,Sabinis & Tacio Capitolium & Quirinalis: Romulo sequentes,Exquilinus & Palatinus, in quo Roma:Galerito & Luceribus Thu-
scis Coelius & Coeliolus obuenerunt. Auenti num Romulus neminem passus est habitare.Naseatri Remo illum sacrum esse voluit usque Helernam. Cumque concessisset naturae Coelius, δμ& Galerius rex Hetruriae successisset,consensu tribuum Coeliolus,& ab eo tota arcus area septem collibus subiacens Thuscis data, & sacrificio Iano Vertuinno facto,egestisque paludibus habitabilis reddita,& vicus Thuscus dicta. Tribus igitur gentibus conflata principio urbs Roma habitataque fuit,nomina imposuit princeps Thuscus. Nam hi tunc Italiae imminebant imperio. Tacienses a Tacio,Ramnenses a Romulo vocavit. Hoc enim nomine illu ab euentu nun- tcupauit lingua Hetrusca ex Hetruria oriunda Larentia,& nulla prius viro Thusco Faustulo,&inde Hetrusco Carrutio. Suam vero tribum a se Lucerum dixit. Nam alia Trometina est, a loco Coelii Haec origo urbis Romae solum veteris septi- collis,cum arcus area habitatae, nuc vero ab his collibus in alios colles & convalles in immensum prolatae. Caeterum nomina eiusdem veteris Romae haec sunt. Nomina collium: Capito. lium,Quirinalis,Exquilinus,Palatinus,Coelius, Coeliolus,Rumurius,qui & Auentinus. Porro
58쪽
in area haec nomina sunt Libyssus,Circus maximus, Forum transitorium, Argiletus superior, Argiletus imus,V ia sacra,Senaculu,Concordia, Graecostasis, Aedes Saturni, Vertumnus, qui Zc Ianus quadrifrons,Forum boariun Vicus Iongus,Vicus Arniensis,Vicus Stellatinus, Sabati nus,tartentanus,qui & Veiens,Phaliscus, quo- o rum cognomina a Thuscis sunt commigrantibus in ciuitatem Romanam. Item Herculis ara,
ubi Olympus,& initium sacri aerarii iunctim a
Germalia ad sacram viam, unde & nominis origo.Forum piscarium,Porta Carmentalis,Aedes Pudicitiae, tundaΗerculis,Forum venalium, Lacus Curtius , Suburra , suburbanum, Saturnia , ubi nunc aedes eius atque aerarium
Haec ubi Roma vetus.In parte Romae sunt Hetruriae loca,Antipolis,Ianiculum, Vaticanum,& Tiberis limes imperii,Volturreni inter vel
res Ianum &Saturnum,qui a principe illius vo' Q be Volturrena per syncopam dictus est Volturnus , & ob id Tnustus non Latinus. Quod vero Vulturnum sne syncopa &compositione primitivum est nomen, notat fluuium in sanio, &oppidum Romanum in littore,a quo Vulturnus deus Tiberinus in Latio, sicut& Volturnus ut caput imperii in Hetruria. Qiram ob rem deum Tiberinum situm dicit esse Roma atque Hetruria , eundem & Iamim Vertumnum, & ab his
59쪽
N IV E R S A Italia a iugis Alpium
oritur , & in Leucopetram fretumq; Siculum terminatur. Cingitur supe-CVM 'ro & infero mari, & secatur Apen, nino,qui a iugis Alpium ortus, per mediam Italiam a Liguribus ad Anconam porrectus, inde paulatim usque Venusiam reflexus, ibi extran- isuerso diuidit Italiam, ex aliera parte Brundusium,altera Veliam attingens,circum sinum Tarentinum,quem Ausenes primum, inde Aborigines Graeci post Oenotrium Arcadem tenuere: a quibus Magna graecia nuncupatur , in qua sunt Oenotri i, Calabres,Salentini, Magna graecia, atque Brutii. Porro antiquitus Italia in medium Apenninum, & in cisapenninum ad inserum mare,&in trans apenninum ad superum pelagus, &in alpes a Rhetiis ad Ligures diuidebatur
Alpes ipsae tribus partitionibus secantur:prima Ligurum,quod ab eis oriantur. Α Nicaea ad Poeninum sequens, ab eo ad Ocram montem. Poeninus dictus a transitu Hannibalis. Tertia Tauriiana usque in Histriam. Omnibus alpinis, exceptis Liguribus, notissima origo Hetrusca est, praecipue Rhetiis De pennino 3o Apeninus diuiditur inLigures motanos,Apuanos,Vmbros Sabinos, Sabellos, Hetruscos. U-
60쪽
gures dicti sunt a Ligure Phaetontis filio , qui
omnium primus multis seculis ante Graecos ex Attica colonias in Italiam transportauit, adiecitque atque miscuit antiquissimis Italiae populi ab ostiis Tiberinis usque Nicaeam. Hinc veteres omnem maritimam dixerunt Liguriam. Itaque pars Apennini a Nicaea ad fontes Macrae Ligures montanos alit, quibus origo est a Genio & Ligure. A sontibus vero Macrae adi o fontes Tiberis Apenninu colunt Ligures Apuani, Hetruscis orti, cognomines veteribus GaIlis ut M. Antonius prodit. Portione vero Apennini a sontibus Tiberis ad Nar inhabitant Vmbri,prima veterum Gallorum proles, ut Augustus scribit. Ab amne vero Nare usque ad fontes Silaris montes tenent Sabini, quibus Saga est origo. Nam Sangni gentilis Sabi fuit. Hi
paulo ante ruinas Troiae disciplinas Hetruscas, didicere,& ius diuinum & humanum a Megale Thyrrheno perceperunt. Rursum Hontibus Si-ao laris ad fontes Volturreni & Sami Sabelli, proles Sabinorum,incolunt, quos Romani Samni
tes,Graeci vero Saunites vocant Portionem Ve
ro Apennini a sontibus Sarni usquead magnam Graeciam Thusci tenuerunt,& residuam Graeci. Hactenus de diuisione Apennini & Alpiuri& origine habitantium in eo De diuisitone planae Italiae Cissipenninam Italiam flumina diuidunt,& itidem transapenninam. Padus amnis Galliam dio cisalpinam primo discrevit. Cispadana omnem misitsolatuis tenuere Thusci. Dortia Thusco-